Tellerfraude

Ik moest het zelf ook even opzoeken en het bleek alweer dik vier jaar geleden dat ik in MotoPlus 5-2017 op deze plek schreef over de fraude met kilometerstanden bij occasions. Bij auto’s en bedrijfswagens worden die kilometerstanden sinds 1 januari 2014 officieel door overheidsinstantie RDW geregistreerd, en werd het ‘terugdraaien’ van kilometertellers ook strafbaar. De kilometerstand is bij de aankoop van een occasion immers één van de meest bepalende factoren en met het tonen van een lagere kilometerstand wordt de waarde van het voertuig dus valselijk opgekrikt.

Om die fraude tegen te gaan worden de tellerstanden van auto’s, busjes en vrachtwagens nu dus al ruim zeven jaar automatisch geregistreerd bij het overschrijven van het kenteken, bij een APK-keuring of bij onderhoud. En om te kijken of de tellerstand logisch is, kun je bij de RDW dus een ‘tellerrapport’ opvragen.

Maar fraude met tellerstanden blijft natuurlijk niet voorbehouden aan vierwielers: juist in de motorwereld – waar iedereen allergisch lijkt te zijn voor hoge kilometerstanden – tiert dit bedrog welig. Tellerstanden van motoren zijn bovendien ook nòg veel ondoorzichtiger dan bij auto’s: een tien jaar oude motor met slechts 25.000 op de klok is immers niet eens uitzonderlijk is. Je hebt natuurlijk kilometervreters, maar je hebt ook mensen die jaarlijks nog geen tien tanks benzine leegrijden, en dat maakt het dus erg lastig om de km-stand aan de leeftijd te koppelen.

Ook worden tegenwoordig, wegens schaarste aan goede occasions, veel gebruikte motoren geïmporteerd. En die import is ook zo’n magisch moment waarop tellerstanden soms zomaar ‘halveren’, dat liet ook tv-programma ‘Opgelicht’ vorig jaar nog zien in een uitgebreide reportage.

Het probleem was dat er voor motoren in Nederland geen vaste ‘meetmomenten’ zijn waarop die tellerstand officieel kan worden vastgelegd in een databank, al is er door veel partijen al sinds 2014 wel aangedrongen op zo’n registratie. Maar ambtelijke molens draaien langzaam en nadat RdW én Ministerie van I&M zich er eind 2016 al positief over uitspraken is de kogel nu dan eindelijk door de kerk: per 1 juli 2021 wordt de tellerstand van een motorfiets elke keer dat hij in een RdW-erkende werkplaats komt geregistreerd. In principe doen daar alle erkende motorzaken dus aan mee. Door deze registratie wordt de ruimte om te frauderen met de tellerstand kleiner en kan er een betrouwbaarder oordeel worden afgegeven over de reeks geregistreerde tellerstanden.

Omdat die database nu dus pas gevuld wordt, zal het nog wel even duren voor deze net zo goed functioneert als de inmiddels ingevoerde ‘Nationale Auto Pas’. Bovendien is het de verwachting dat motoren langer ‘onder de radar’ blijven omdat ze minder kilometers maken en dus ook minder voor onderhoud bij een dealer komen. Bovendien zijn er veel hobbymatige ‘zelfsleutelaars’.

Veel motorzaken registreerden de tellerstanden overigens al in hun eigen systeem, om op die manier de onderhoudshistorie helder te hebben en een klant ook op naderend onderhoud te wijzen. Bovendien zit de historie van een motor anno 2021 niet alleen maar in de kilometerteller, maar met name in de ECU. Toen niet zo lang geleden mijn Husqvarna enduro voor een beurt bij de dealer stond, wist hij mij bijvoorbeeld haarfijn te vertellen dat ik harder moest trainen, want het gashendel was nog geen 5% van de rijtijd helemaal open gedraaid…

Hoe dan ook: de tellerregistratie is in elk geval weer een stap voorwaarts om fraude met occasions tegen te gaan: zodra de databank over een aantal jaren beter gevuld is, is het immers een extra controlemogelijkheid bij de aankoop van een occasion. En ook het ontbreken van deze gegevens – omdat een motor dan dus blijkbaar nooit een officiële beurt heeft gehad – kan op zo’n moment veelzeggend zijn…

– Eric Bulsink, hoofdredacteur MotoPlus –