TopTest Yamaha XT1200Z Super T
De nieuwbakken Yamaha Super Téneré dringt diep binnen in de alleenheerschappij van BMW’s R1200GS. Niet verwonderlijk, met de eind jaren tachtig van de vorige eeuw gepresenteerde en inmiddels legendarische XTZ750 Super Ténéré als rolmodel zit het met het genenpakket immers wel goed. Maar kan deze kakelverse woestijnrat de koning onder de allroads van de troon stoten?Weg met die papieren getallen. Die zijn alleen voor sportmotoren van belang. Het rijklaargewicht met volle tank en het totaalplaatje moeten kloppen. Zowel bij berijder als stalen ros. Dat ros, de met spanning verwachtte nieuwe Super Téneré, heeft in dat opzicht een zware opgave te vervullen. Hij moet als erfgenaam van zijn illustere voorganger de honneurs waarnemen van de machine waarmee in het verleden de Parijs-Dakar verreden werd. Maar ook in ´straat-trim´ moet hij qua comfort en uitrusting voldoen aan de strenge eisen van de wet én de groottoerist. Bij de aanblik van de nieuwe XT1200Z zullen de ogen van deze laatste zonder uitzondering gaan glimmen. Het uiterlijk doet denken aan de vroegere wedstrijdmotor van Peterhansel, maar ook aan eindeloze wegen die door verlaten gebieden leiden.Het volumineuze uiterlijk maakt indruk, maar wekt tegelijkertijd ook angstige verwachtingen ten aanzien van het gewicht. Verwachtingen die op de weegschaal terecht blijken. De Super Téneré is tamelijk gewichtig. De rijklare 267 kilo (volle tank, zonder koffers) geven samen met de lijvige voluptueuze tank-kuip op het gebied van wendbaarheid en offroad kwaliteiten weinig reden tot optimisme. Heeft de 20 kilo lichtere, gekroonde concurrent, de BMW R1200GS een op handen zijnde vergelijkingstest dan al bij voorbaat gewonnen? Dacht het niet! Want belangrijker dan klinische papieren waarden zijn de praktiserende rij-ervaringen. De zitproef werkt geruststellend. Vanaf het 870 mm hoge zadel zullen de meeste de grond makkelijk bereiken. Zo niet, dan kan het zadel erg eenvoudig naar 845 mm verlaagd worden. Voor wie dat niet genoeg is, of nog niet genoeg vertrouwen geeft, kan uit het (omvangrijke) accessoireprogramma voor een nog lager zadel opteren, die het achterste nog eens 35 mm dichter bij de grond brengt.De ergonomie doet sterk denken aan die van de concurrent uit Beieren en blijkt erg goed. De ontspannen kniehoek, de rechtop zithouding, vrij dicht tot het niet te brede, aangenaam gebogen stuur, het klopt allemaal. Ook voor urenlang, ontspannen toerwerk. Eenmaal in beweging ben je namelijk al snel vergeten dat je in het begin nog wat zorgen maakte over het papieren gewicht. Bij het rijden heb je daar namelijk nauwelijks last van. De lichtvoetigheid van de Yamaha is echt super. In het directe vergelijk met de BMW voelt de XT zich misschien wat topzwaar aan, maar brengt wel meer druk op het voorwiel. Dat doet aan de kwieke hanteerbaarheid nauwelijks afbreuk en pakt gunstig uit bij hoge bochtensnelheden en de rechtuitstabiliteit. Fijn uitgebalanceerd slingert de Yamaha zich verrassend vlot door opeenvolgende bochten en geeft daarbij een betrouwbare terugmelding van wat er vooronder gebeurt. Pas bij zeer fors tempo en maximale hellingshoek (wanneer de voetsteunen over het asfalt schrapen) dreigt de motor over het voorwiel weg te lopen. De comfortabele basis afstelling en de lange veerwegen leiden bij geforceerd tempo tot sterk duiken van de voorkant en veel beweging aan de achterkant. Een fors verhoogde veervoorspanning van de upside-down voorvork en achterschokbreker, evenals een straffere demping zorgen voor veel verbetering, wat bij het ronden van het Toptest-parcours tot meer dan respectabele tijden zorgt. Ook bij vlotte ritten op de openbare weg helpt deze afstelling. Vooral omdat de voorvork zeer soepel aanspreekt, korte opeenvolgende hobbels worden op ordelijke wijze weggefilterd, brute remacties leiden er niet toe dat de 43 millimeter voorvork te diep door de knieën gaat. Zou hij dat wel hebben gedaan, dan was dit niet verrassend, omdat de vierzuiger remklauwen zich in de wave-schijven vastbijten als een politiehond in een arrestant. Maar wel fijn te doseren (in tegenstelling tot de meer alles-of-niets remmen van de BMW), zeer goed vertragend, zonder dat daarvoor handen als kolenschoppen nodig zijn. Bij de standaard gekoppelde remmen bedient het remhendel beide remmen. Trap je echter alleen op de voetrem, dan wordt enkel de achterrem geactiveerd. Goed voor assistentie bij het keren op de weg of het nemen van korte draaiers.Verbluffend is de afstelling van het ABS. Korte regelintervallen en fijngevoelige, niet al te abrupte ingrepen tijdens het aanpassen van de remdruk garanderen een hoogwaardige vertraging, zonder de stabiliteit negatief te beïnvloeden. Dat wil zeggen: ook op hobbelige ondergrond behaalt de Super Téneré meer dan acceptabele vertragingswaarden, waarbij de stabiliteit nooit in gevaar komt of het achterwiel het luchtruim dreigt te kiezen. Niet alleen de vertraging wordt elektronisch ondersteund, ook de acceleratie voltrekt zich onder toeziend oog van sensoren. De twee standen traction control verhindert in stand 1 bijna alle wielslip, in stand twee grotendeels, door het ontstekingstijdstip te vertragen, de benzinetoevoer te verminderen en de gaskleppen licht te sluiten. Ook hier geldt dat het systeem fijngevoelig, vertrouwenwekkend en bijna onopvallend ingrijpt. Wie perse wil driften kan het systeem in zijn geheel uitschakelen.En hoe is dan het nieuwe motorblok? Is het ontwikkelen van de volledig nieuwe 1200cc krachtbron met 110 pk de moeite waard geweest? Jazeker! Super zacht en soepel hangt de langeslag-twin aan het gas, zelfs in de Sportmodus (die de gematigde Tourmodus eigenlijk overbodig maakt). Niet te direct, maar volledig bereken- en controleerbaar. Minder scherp dan de KTM twin en ook niet zo bullig als de BMW boxer. Rustig voor zich uit bulderend, een beetje het midden tussen de subtiele TDM900 symfonie en het Ducati staccato in, neemt de staande twin met 270 graden krukas zorgeloos het gas aan vanaf 1500 tpm en levert vervolgens vanaf 2.000 omwentelingen bruikbaar vermogen. Vanaf 2500 krukasrotaties per minuut trakteert hij zijn menner zelfs op een duidelijk merkbare toename in trekkracht, die de armen uitrekt en de mondhoeken omhoog krult. Gelijkmatig trekt de van twee balansassen voorziene, nagenoeg trillingsvrije twin door tot zijn gemeten maximale vermogen van 107 pk bij 7.400 tpm. In de bovenste regionen schort het hem merkbaar aan een eindschot, die de boxer wél heeft. Dit uitte zich met name bij het testen van de stabiliteit op hoge snelheid. Voordat de Yamaha de 200 km/uur heeft aangetikt is het nieuwe kabinet al lang beëdigd. Maar dan, daar waar de BMW bij zeer hoge snelheden aan de voorkant wat licht wordt en naar minimale pendelbewegingen neigt, ligt de Yamaha als een blok op de weg. Moedwillig ingezette slingerpartijen worden direct in de kiem gesmoord. De Super Téneré blijft zelfs op topsnelheid stoïcijns op het rechte spoor. Een klein meesterwerk dat de mensen uit Beieren slapeloze nachten moet bezorgen.Ook is het de Japanners gelukt om een reactievrije cardan te maken zonder ingewikkelde dempers of trekstangen, maar door een uitgekiende positie van de haakse overbrenging in combinatie met een lange achtervork. Het werkt even simpel als geniaal (zie kader) en is een droom voor de cardan-fans. Onderhoudsvrij, dezelfde onopvallende krachtoverbrenging als een ketting en altijd een schoon achterwiel. Geen stempelen, geen omhoog komende achterzijde bij het accelereren, geen neurotische lastwisselreacties: zo kan het dus ook. Wanneer de precieze, maar wat hakerig te bedienen versnellingsbak met lange schakelwegen nog wat fijnslijperij zou ondergaan, dan zou de gehele aandrijflijn als voortreffelijk bestempeld kunnen worden. Dit predicaat is zonder meer van toepassing op de actieradius. Het gematigde verbruik en de grote benzinetank staan ononderbroken afstanden van meer dan 400 kilometer toe, wat voor reizen door dunbevolkte en benzinestationarme gebieden erg belangrijk kan zijn. Onderweg daarnaar toe moeten overigens ook middelgrote rijders de overmatige turbulenties gelaten accepteren. Zelfs wanneer de ruit in de hoogste van de twee standen staat, is er veel windruis en trekt het iets rond de helm. Verre van perfect dus. De grip van de gemonteerde Metzeler Tourance EXP banden is bij gebruik op onverharde paden bescheiden. Op door de overheid bepleisterde banen overtuigen ze echter zowel wat grip als stuureigenschappen betreft. De Super Téneré zal echter het meest ingezet worden voor al dan niet meerdaagse tourtochten richting Drentse heide, de Ardennen, Zweden of het Marokkaanse berglandschap. Reislustigen die ondertussen warm gelopen zijn voor de Super Téneré, wil Yamaha nog verder ophitsen door de First Edition te voorzien van aluminium koffers, een aluminium bodemplaat en plexiglazen beschermplaat voor de koplamp. Vanaf volgend jaar zul je daarvoor extra in de buidel moeten tasten. Voor een vergelijkbaar uitgedoste BMW R1200GS (met spaakwielen maar zonder ESA) betaal je ruim € 1.600,- meer, maar eigenlijk heeft Yamaha dat prijsvoordeel niet nodig: de XT1200Z staat op het bordes om de R1200GS van de troon te stoten. Of dat gaat lukken? In ieder geval lijken de dagen van de GS-alleenheerschappij geteld…MOTOPLUS OORDEELOké, de Super Ténéré is wat aan de zware kant, maar ook zwaar in orde. Hij smelt een comfortabele, uitgebalanceerde reismachine met krachtige en gecultiveerde motor samen tot een fantastische allround motorfiets. Hij wekt indruk met een voorbeeldige onopvallende cardanaandrijving, zeer effectieve remmen en een voortreffelijk werkend ABS, maar vooral door veel vertrouwen uit te stralen. De concurrentie krijgt het er ongetwijfeld benauwd van en daar is alles over te lezen in de komende MotoPlus, waarin het testverslag staat van een retourtje Noordkaap met deze Yamaha, plus de BMW R1200GS, Ducati Multistrada 1200S, Honda Varadero, KTM 990 Adventure, Moto Guzzi 1200 Stelvio en Triumph Tiger.________________________________________[KASTEN SETUP MIT UNTERSCHRIFTE]SET-UP (secundaire weg)ACHTERSCHOKBREKERUitgaande demping: 8 klikkenVeervoorspanning: stand 3 Bandenspanning: 2,5 barAantal klikken gerekend vanuit gesloten positie, veervoorspanning vanaf volledige voorgespannen (hard) toestand.SET-UP (secundaire weg)VOORVORKUitgaande demping: 8 klikkenIngaande demping: 6 klikkenVeervoorspanning: 4 ringen zichtbaarBandenspanning: 2,25 barAlle klikken gerekend vanuit gesloten positie, ringen vanaf volle (harde) voorspanning.[UNTERSCHRIFTE KASTEN]De hitteschilden kunnen de simplistische uitstraling van de stalen einddemper nauwelijks camoufleren.Chique oplossing: dubbele T-velg om tubeless banden mogelijk te maken. Wel een ruimte waar rommel en modder zich kan ophopen, wat voor onbalans kan zorgen. Omslachtige oplossing: de rode plastic knoppen om de koffers te (de-)monteren. Ze zijn niet praktisch en breukgevoelig.Bij de First Edition nog standaard: de verwijderbare kunststof koplampprotector.________________________________________[KASTEN TECHNISCHE DATEN]TECHNISCHE GEGEVENS YAMAHA XT1200Z SUPER TÉNÉRÉMOTOR vloeistofgekoelde tweecilinder viertakt lijnmotor, twee balansassen, twee bovenliggende kettin-aangedreven nokkenassen en vier kleppen per cilinder, klepbediening via stoterbussen, dry-sump smering, benzine-injectie Ø 46 mm, geregelde katalysator, 600 watt dynamo, accu 12V/11Ah, hydraulisch bediende natte meerplaatskoppeling, zesversnellingsbak, cardan, secundaire-overbrenging 2,987.Boring x slag 98,0 x 79,5 mmCilinderinhoud 1.199 ccCompressie 11,0 : 1Max. vermogen 80,9 kW (110 pk) bij 7.250 tpmMax. koppel 114 Nm bij 6.000 tpmRIJWIELGEDEELTE stalen brugframe, upside-down voorvork Ø 43 mm, volledig instelbaar, aluminium swingarm met monoschokbreker en hevelsysteem, veervoorspanning en uitgaande demping instelbaar, dubbele schijfrem voor Ø 310 mm met vierzuiger remklauwen, schijfrem achter Ø 282 mm met tweezuiger remklauw, gecombineerd remsysteem, ABS, tractiecontrole. Spaakwielen met aluminium velgen 2.50 x 19; 4.00 x 17Bandenmaat 110/80R19; 150/70T17Banden in test Metzeler Tourance EXP “C” MATEN EN GEWICHTEN wielbasis 1.540 mm, balhoofdhoek 62,0°, naloop 125 mm, veerweg v/a 190/190 mm, maximaal toelaatbaar tptaalgewicht 470 kg, tankinhoud/reserve 22,6/ 4,2 liter. Garantie twee jaarService-intervallen elke 10.000 kmOlie- en filterwissel elke 10.000 km 4,2 literBandenspanning v/a solo 2,3/2,5Bandenspanning v/a duo 2,3/2,9Kleuren blauw, zilverPrijs NL € 16.999,- / B € 14.990,-INFO NEDERLAND Yamaha Motor Nederland BV, www.yamaha-motor.nl INFO BELGIЁ D’Ieteren Sport SA, www.yamaha-motor.be ________________________________________[KASTEN AUFGEFALLEN]EN VERDER+ PLUSDe middenbok is niet alleen standaard aanwezig, maar vergt bovendien weinig kracht. De relatief zware XT laat zich eenvoudig opbokken.De spiegels op de lange, robuuste stelen bieden bij elke snelheid een ruim en trillingsvrij beeld naar achteren.De rubberen inserts beschermen de rijder tegen trillingen. Zodra je gaat staan worden deze ingedrukt en bieden de gekartelde stalen randen veel grip.- MINDe uitlaatdemper is van roestgevoelig, zwarte gespoten staal.Het boordgereedschap zit nogal omslachtig weggestopt. Onder het zadel zit een inbussleutel waarmee je het rechterdeel van de kuip moet verwijderen om bij het overige gereedschap te komen.Het ruitje laat zich nogal omslachtig in hoogte verstellen door middel van het lossen van vier schroeven, omzetten van de rubberen montageogen en aansluitend de boel weer vastdraaien.________________________________________[KASTEN TECHNIK-NEWS] DE XT1200Z CARDANDe voordelen van een cardanaandrijving ten opzichte van kettingaandrijving (schoon, onderhoudsvrij) gingen lange tijd gepaard met nadelen als een hoog gewicht en cardanreacties als sterk in- en uitveren bij gas geven en afremmen op de motor. Bij de Super Téneré is het Yamaha gelukt om de nadelen (behalve het meergewicht) te elimineren, zonder daarvoor toevlucht te moeten zoeken tot ingewikkelde constructies als het Paralever van BMW, CARC van Guzzi of Tetralever van Kawasaki. Het geheim zit hem enerzijds in de bijzondere hypoïd-vertanding van de tandwielen, hetgeen door de hoge druk op de flanken van de tanden wel een speciale hoogwaardige olie vereist. Anderzijds liggen aandrijfas en wielas niet in één vlak, maar grijpt het pignonwiel van de aandrijfas onder het midden van het kroonwiel aan. Daardoor zit er minder speling in de aandrijflijn en zorgt het vrije krachtenspel niet voor reacties. [Unterschrifte kasten]De Super Ténéré heeft hypoïd-vertanding. Daarnaast liggen wielas en aandrijfas niet in één vlak, maar grijpt het pignonwiel onder het midden aan op het kroonwiel.De cardan is heel erg compact. Dat reduceert het gewicht en dus ook onafgeveerde massa.________________________________________[KASTEN MOTOPLUS METINGEN]MOTOPLUS METINGENPRESTATIESTopsnelheid* 210 km/uurAcceleratie0 -100 km/uur 3,7 s0 – 140 km/uur 6,9 s0 – 200 km/uur 22,6 sDoortrekken60 -100 km/uur 4,6 s100 – 140 km/uur 5,1 s140 – 180 km/uur 7,6 sKilometertellerafwijkingEffectief (bij 50/100) 46/95 km/uurToerentellerafwijkingRode gebied 7.800 tpmEffectief 7.800 tpmVERBRUIKSecundaire wegen 1 op 20,0130 km/uur 1 op 20,0Theoretische actieradius 452 kmSoort benzine Euro 95MATEN EN GEWICHTENL x B x H 2270 x 1000 x 1445 mmZithoogte 845-870 mmStuurhoogte 1170 mmDraaicirkel 5150 mmRijklaar gewicht volgetankt 267 kgMax. belading 203 kgAslasverdeling v/a 50/50 %________________________________________VERMOGENSGRAFIEK¹Vermogen in kW/pkMotortoerental x 1000 tpmKoppel in NmYamaha XT1200Z Super Ténéré78,8 kW (107 pk) bij 7.400 tpm 110 Nm bij 6.000 tpmVERSNELLINGSBAKSnelheid in km/uurMotortoerental x 1000 tpmNominaal toerentalMax. toerentalDe duidelijk zichtbare vermogenstoename bij 2.500 tpm is in de praktijk even duidelijk voelbaar. Daarna is de vermogensontplooiing zeer gelijkmatig. Bij volgas zijn de vermogencurven in de sportmodus en de tourmodus nagenoeg identiek, het verschil zit hem dan in de gasreactie. De XT1200Z gaat in de T-stand iets rustiger te werk. ________________________________________Rijdynamiek²Handling parcours I (snelle slalom)Rondetijd 20,5 secReferentie Multistrada 1200S 19,9 sec.Vmax bij meetpunt 108,1 km/uurReferentie Multistrada 1200S 108 km/uurErg precies en stabiel raffelt de Super Téneré de snelle slalom af. Bij het keerpunt zou de reactie op het gas iets beter mogen zijn.Handeling parcours II (langzame slalom)Rondetijd 28,8 secReferentie Multistrada 1200S 28,7 sec.Vmax bij meetpunt 53,9 km/uurReferentie Multistrada 1200S 53,8 km/uurMet iets onderstuur kringelt de XT1200Z zich om de pylonen. De tractiecontrole functioneert uitstekend, enkel de schrapende voetsteunen staan snellere tijden in de weg.Cirkelbaan (Ø 46 meter)Rondetijd 10,8 secReferentie Multistrada 1200S 10,6 sec.Vmax bij meetpunt 51,3 km/uurReferentie Multistrada 1200S 54,4 km/uurVolledig neutraal onder een hellingshoek slikt de Yamaha ook ongemerkt de bitumen in het asfalt weg. Ook hier verhinderen de relatief laag geplaatste voetsteunen een (nog) scherpere tijd. Het rijwielgedeelte kan meer aan.RemmenDe XT 1200Z blijft stabiel bij de remproeven. De ABS regelintervallen zijn kort, de vertraging ligt op een hoog niveau. Zeker gezien het diepe duiken van de voorvork is een gemiddelde vertraging van 9,5 m/s² een zeer goede waarde.De gemiddelde vertraging van 9,5 m/s² komt overeen met een remweg van 40,6 meter vanaf 100 km/uurRemmeting vanaf 100 km/u restsnelheidRemweg 40,6 meter 17,2 km/uReferentie BMW R1200GS 39,4 meter[UNTERSCHRIFT]Geen lomp ingrijpen en geen geslinger, ook niet op slecht asfalt. De Super Ténéré houdt ook bij maximaal remmen vast aan zijn rechte lijn.* Fabrieksopgave; ¹ Vermogen aan de krukas, metingen op een Dynojet 250 vermogensmeetbank, gecorrigeerd naar ECE 95/1 EG richtlijnen, maximale afwijking +/- 5%; ² MotoPlus testparcours, waarden van de remtest zijn het gemiddelde van de drie beste pogingen. ________________________________________[TEXTE BEI MOTOPLUS OORDEEL][TEXT BEI AANDRIJVING]Het lastwisselvrije karakter van de XT is voornamelijk te danken aan de onopvallend werkende cardan. De rustig lopende paralleltwin heeft geen gebrek aan vermogen onderin, maar de wat lang uitgevallen eindoverbrenging en het hoge gewicht verhinderen nog betere acceleratietijden. Alles bij elkaar een zeer gelijkmatige, afgewogen en kernachtige motorkarakteristiek.[TEXT BEI RIJWIELGEDEELTE]De lovenswaardige bochtenstabiliteit en de vertrouwde feedback van de voorkant heeft als keerzijde dat de Yamaha minder speels in te sturen is en dat de hanteerbaarheid van menig concurrent beter zal zijn. De meer dan geslaagde balans zorgt er echter weer voor dat de Super Téneré zich verhoudingsgewijs makkelijk de bocht in laat glijden. De druk op het voorwiel heeft weer als voordeel dat de rechtuitstabiliteit fantastisch is, ook bij extreem hoge snelheden. Het rijwielgedeelte is aan de zachte kant afgesteld, maar kent veel (praktische) instelmogelijkheden.[TEXT BEI PRAKTIJK]De machtige 23-liter tank is in combinatie met het relatief geringe brandstofverbruik verantwoordelijk voor reikwijdten van meer dan 400 kilometer. Een waardige afstand voor een toermotor! De windbescherming is daarentegen matig, de turbulenties zijn irritant. Bovendien is het aan te raden om voor het donker thuis te zijn, want ook de lichtopbrengst is maar matig. [TEXT BEI VEILIGHEID]Is degene die stilstaat de verliezer? Nee, integendeel zelfs. Degene die zo remt is de onbetwiste winnaar. Zowel op het gebied van remwerking, doseerbaarheid en ABS doet de Yamaha zijn naam eer aan, super dus. Zeker met het fijnzinnig werkende ABS laat de Yamaha zich er niet gauw uitremmen. De neutrale en vertrouwde stuureigenschappen zijn één van de sterkste eigenschapen van de Super Téneré.[TEXT BEI KOSTEN]Het gunstige verbruik en de lange inspectie-intervallen van 10.000 km zijn aardige bijkomstigheden van de Super Téneré. Twee jaar garantie is normaal.[TEXT BEI PRIJS-KWALITEITVERHOUDING]Met 694 punten laat de Yamaha een schitterend resultaat zien. En voor een bedrag van € 16.999,- is hij nog betaalbaar ook.________________________________________[UNTERSCHRIFTE][SEITE 21]Zo groot, zo zwaar en toch zo snel op het TopTest-parcours. De XT heeft zowaar sportieve ambities.Strak gestyld, overzichtelijk en buitengewoon informatief: het dashboard bevalt prima.Je moet het maar weten: accu en boordgereedschap zitten achter het rechterkuipdeel verstopt.[SEITE 22]Tractiecontrole uit, pleziermodus aan. Gas erop en zelfs met de zware XT kun je ongebreideld offroad plezier beleven.Hoge zitpositieLage zitpositieSlim gemaakt, het verstellen van de zithoogte doe je eenvoudig door een zwarte kunststof steun te verzetten.
