Reportage SuperB accu’s

Als elektrotechnisch engineer werkte Prins Doornekamp voor onder meer Philips en Airbus en was hij betrokken bij de ontwikkeling van bijvoorbeeld de Ambilight-LCD-tv. In zijn vrije tijd reed hij off-road-ritten en enduro’s, waarbij hij zich behoorlijk ergerde aan de matige capaciteit van de standaard-accu in zijn Yamaha WR450. Dus ontwikkelde hij voor zichzelf een nieuw soort motorfietsaccu. En die Super B accu verovert nu de motorwereld vanuit het Overijsselse Hengelo.“Ik verbaasde me over de slechte starteigenschappen van die conventionele accu’s in motorfietsen. Bovendien zijn die standaard-accu’s gebaseerd op heel ouderwetse lood-zuur-technologie. Ze hebben als nadeel dat ze heel zwaar en groot zijn, maar langzaam bijladen en een hoge zelfontlading hebben. Bovendien hebben de ouderwetse loodaccu’s een beperkte levensduur: als je maar weinig rijdt en er geen aandacht aan schenkt, moet je met een paar jaar al een nieuwe kopen. Kortom: gedateerde techniek waarvoor anno 2010 zeker alternatieven bestaan. Met mijn elektrotechnische kennis maakte ik daarom voor mezelf een jaar of drie geleden een eigen accu op basis van Lithium-Ion-cellen. Zo’n accu heeft bij een gelijkwaardige capaciteit maar één derde van het volume en weegt slechts 30% van een loodaccu. In cijfers: 450 gram in plaats van 2,1 kilo voor een standaardaccu voor kleinere cilinderinhouden, of 900 gram tegenover 3,4 kilo voor een normale motoraccu. Bovendien blijkt een lithium-Ion-accu een veel langere levensduur te hebben, hij laadt vele malen sneller (binnen 15 minuten rijden zit je accu alweer boordevol) en heeft hij een lage zelfontlading. Zodoende loopt een accu dus niet leeg als je hemde hele winter niet gebruikt. Kortom: heel veel voordelen. Geen wonder dat steeds meer offroad-vrienden aan mij vroegen of ik voor hen ook niet zo’n Lithium-Ion-accu kon maken. Dat zette mij aan het denken, want in de conventionele motorwereld was er op dit vlak nog niets te koop. Terwijl de grote fabrieken wel duizenden euro’s uitgeven om motorfietsen steeds lichter te maken en daarvoor vol te hangen met magnesium en titanium, lag hier ook zomaar anderhalve kilo gewichtsbesparing voor het oprapen. Dus heb ik toen de knoop doorgehakt en ben ik me volledig op de Super B-accu’s gaan richten. Inmiddels zitten we in Hengelo Overijssel en produceren we met drie mensen tussen de 8.000 en 10.000 accu’s per jaar, die we via GP products (www.gpproducts.nl) leveren aan motorrijders, offroad- en endurorijders, wegracecoureurs en ook steeds meer autosportteams.”Lithium-accu’s kennen we allemaal uit onze gsm’s en uit bijvoorbeeld elektrisch kinderspeelgoed. Toch is er volgens Doornekamp heel veel kaf onder het koren: “Er is heel veel rommel te koop op dit vlak. Bedenk vooral dat Lithium helemaal niet zo’n vriendelijk goedje is. Bij verkeerd gebruik of foutief opladen kan zo’n accu zomaar exploderen. Kijk maar eens op Youtube, daar vind je genoeg filmpjes van exploderende Lithiumaccu’s.” Doornekamps relaas wordt ondersteund door een recente wereldwijde terugroepactie van Garmin, die op dit moment 1,3 miljoen navigatiesystemen terughaalt vanwege problemen met de Lithium-accu!“Na lang zoeken en testen hebben wij gekozen voor een speciale Lithium Ion cel met een zeer hoge kwaliteit, omdat we geen enkel risico wilden nemen. Zo’n accu zit immers meestal ingebouwd diep onder het zadel, daar wil je toch geen enkel explosiegevaar! En met een kwalitatief superieure cel alleen waren we er nog niet, want toen liep ik tegen het probleem aan om die cellen goed te koppelen en van een elektronische regeling te voorzien, zodat ze ook daadwerkelijk als motoraccu bruikbaar zouden zijn en daarbij ook weer keurig en supersnel zouden opladen via de normale motordynamo. Die koppeling van de cellen is eigenlijk ons ‘ei van Columbus’, daarin zit hem de finesse van Super B. Eenmaal gekoppeld en voorzien van elektronica gaan de cellen in een accubak, die we afvullen met een speciale rubberachtige substantie, die de accu waterdicht maakt. Daardoor functioneert onze accu in principe ook gewoon onder water. Daarnaast isoleert dat vulmiddel de cellen van de motortrillingen, zodat een lange levensduur gewaarborgd is.”De productie van de Super B verloopt eigenlijk supereenvoudig, al is er net zoals bij de meeste slimme uitvindingen natuurlijk uren, dagen en zelfs weken denkwerk aan vooraf gegaan en heeft ook de zoektocht naar de juiste componenten veel tijd en energie gekost. Eenmaal ingebouwd in een motor blijkt het compacte formaat: de standaard-accubak is opeens nog maar voor een klein deel gevuld. Zeker op sportieve machines en wedstrijdmotoren is het altijd al woekeren met de ruimte, zodat de compacte afmetingen zeer welkom zijn. Niet voor niets is de Super B-accu in korte tijd uitgegroeid tot de standaardaccu in de Moto2-, Supersport- en Superbike-racerij. Vrijwel alle WK-teams rijden ermee, net zoals het LCR-Honda-team van Randy de Puniet in de MotoGP.De tweede prettige ervaring onderga je zodra je voor de eerste keer op de startknop drukt: ondanks het compacte formaat en lage gewicht blijkt de Super B daadwerkelijk boordevol energie te zitten, want met een accuspanning van 14,4 volt slingert hij de motor moeiteloos rond en blijft dat ook opmerkelijk lang volhouden voor zo’n klein pakketje. Als we de bougiedop even van de bougie van de demo Yamaha WR450F halen, blijkt de accu ook na een minuut doorstarten nog geen krimp te geven. Doornekamp: “Op onze site www.super-b.com hebben we enkele start-demonstratiefilmpjes staan, ook met bijvoorbeeld een zware Harley-Davidson. Ook die krijgt de accu moeiteloos rond. In Amerika racet het team van de legendarische Malcolm Smith (de grote motorsportlegende; tevens bekend uit de film ‘On any Sunday’ met Steve McQueen, red) tegenwoordig ook met Super B accu’s.met de Super B in hoog gecomprimeerde Ducati 1098’s; zij konden maar niet geloven dat onze kleine accu hun dikke en hoog gecomprimeerde V-twin kon starten. Het grootste voordeel daarbij is dat de accuspanning bij het starten hoog blijft en niet inzakt. Dat is bij een loodaccu het grote probleem: bij lang doorstarten daalt de accuspanning en werken ontsteking en injectie niet goed meer. Met als gevolg dat de motor dan dus helemaal niet meer wil aanslaan.”Eigenlijk klinkt het Super B-verhaal te mooi om waar te zijn. Waarom gebruikt eigenlijk niet elk merk standaard al een Super B-accu? Doornekamp: “Dat heeft één heel simpele reden: de prijs. Onze kleine 2600 kost 168 euro, voor de grotere 5200 (met dezelfde capaciteit als een gewone 14 Ah-accu) betaal je € 277,-. (Dat is dus rond de 200 euro meer dan je voor een gewone lood-zuur accu betaalt, red.) Een motormerk moet die meerprijs 1 op 1 doorberekenen in de verkoopprijs, dus die kiezen liever voor de goedkoopste optie. KTM gaat onze accu in de toekomst bijvoorbeeld wel als accessoire aanbieden in hun Powerpart-catalogus. Momenteel zijn het vooral de professionele race- cross- en enduroteams die klant bij ons zijn. De fabrieksteams van onder meer Honda, Yamaha, BMW, Husqvarna, KTM, Husaberg en Aprilia zijn inmiddels vaste klant bij Super B en hebben en de weg naar Hengelo gevonden!” [bijschriften]1Deze speciale Lithium Ion cellen staan klaar om verwerkt te worden tot Super B accu.2De koppeling van de Lithiumcellen en aanbrengen van de regelelektronica is één van de grote geheimen van de zwart-oranje accu’s.3De cellen zijn gekoppeld en de bovenplaat met connectoren aangebracht.4De accubak wordt gevuld met een rubberachtige substantie voor afdichting en trillingen dempen.5De gekoppelde cellen worden in de inmiddels bekend eoranje-zwarte accubak geplaatst.6Een van de talloze controles tijdens de productie: het exacte gewicht.7In speciale klemmen worden de accu’s ondersteboven gedroogd, zodat het vulmiddel uithard.8Inmiddels werkt men aan zes verschillende accu-capaciteiten. “Met de grootste starten we zelfs een vrachtwagen!”9Prins Doornekamp, Marten Zilvold en Arjan Schrijver maken met zijn drieën in Hengelo (O) tussen de 8.000 en 10.000 Super B’s per jaar.10Vergeleken met de standaard lood-zuur-accu blijft er opeens ruimte over in de accubak.[foto Ben van Erp, reserve]Via Husqvarna-goeroe Ben van Erp rijdt het Amerikaanse Ducati-team van Malcolm Smith tegenwoordig ook met Super B accu’s.