Occasion: Yamaha XJR1300

Terwijl de naakte Honda CB1000F ´Big One´ en de Kawasaki Zephyr 1100 hier niet aan man, vrouw en straatsteen te slijten waren, kwam Yamaha in 1995 met de XJR1200. Tegen alle wetten der logica, het gezonde verstand en de bedachtzame rede in.En waarom? Omdat de XJR400 in Japan een groot succes was. Over marketingstrategie gesproken. Kon nooit goed gaan dachten ze zelfs bij de importeur, die een order plaatste van waarschijnlijk de minimale bestelserie, zijnde twintig stuks, in de hoop ze allemaal kwijt te raken voor het gewenste verbod op de naaktloperij. Maar hoe groot de verrassing toen in no time die twintig zwarte en rode ´classics´ met het ´classic´ luchtgekoelde viercilinder vierkleps blok, in het ´classic´ dubbel buizen wiegframe verkocht waren. Het heimelijk ingediende wetsvoorstel werd ingetrokken en fluks werd een dubbele portie naaktlopers besteld én…verkocht.Dat het niet bij die zestig XJR´s gebleven is, is onderhand wel bekend. Tot de dag van vandaag is de XJR onverminderd in productie, onverminderd populair en onverminderd herkenbaar. Waarom die XJR wél verkocht werd en de Big One en Zephyr niet? Onduidelijk. Aan de vergrijzing van het motorvolk die met het stijgen van het aantal jaren en aantal grijze haren een steeds grotere hang naar vroeger schijnt te krijgen (je weet wel: toen ´alles beter was´ en het credo ´een zware is je ware´ nog gold) kan het niet liggen. Daarin deed de Zephyr het beter. En ook aan de verkoopprijs van de XJR kon het niet liggen, omdat die in 1995 hoger was dan die van de Zephyr.Ach, soms gebeuren er nou eenmaal onbegrijpelijke dingen, moet je geen moeite doen alles te beredeneren en je vooral niet dik maken. Daarom beredeneren we ook niet waarom Yamaha weinig moeite had gedaan om het gewicht laag te houden. Eerder hadden ze veel ‘moeite’ gedaan om de ontwikkelingskosten laag te houden. De technici waren met het blok snel klaar: er werd gebruik gemaakt van de luchtgekoelde gangmaker die jaren trouwe dienst had gedaan in de FJ1200 (en daarvoor járen in de FJ1100). Het bleef nagenoeg onveranderd. Eigenlijk werd alleen het topvermogen afgeroomd van 130 naar 98 pk ten gunste van een bredere koppelkromme. Ook de Japanse rijwieltechneuten hadden tijdens die ontwikkeling van de XJR eindelijk genoeg aan een 40-urige werkweek. Ze lepelden het blok vanuit het relatief moderne aluminium FJ-frame in een (zwaar) stalen wiegframe, zoals dat in grote lijnen voor de XS1100 gebruikt was. Maar omdat de XS een cardan had en de XJR niet, moesten de rijwielingenieurs op de ‘vrijdagmiddag’ nog even een andere achtervork maken. Als gevolg van ‘de vrijdagmiddag bel´ lijkt die verdacht veel op het aluminium exemplaar van de FZR1000. Daarmee is het de enige moderniteit. En aldus kwamen er ook FZR-wielen in, samen met een paar niet voor de hand maar wel voor het grijpen liggende duoshocks uit het schap en… kiai ki´ ai: weekend! Ook de designer had zijn opdracht rap vervuld en kon na één sake, vooruit na drie, drie paar vloeiende lijnen van tank, zijpanelen en zadel op papier zetten en vervolgens naar de Karaoke bar.Eenvoud in al zijn schoonheid. Een echte motorfiets met een echt motorblok. Met de komst van de XJR werd de retro-naked-bike-scene geboren, waarop de concurrentie met wisselend succes, wisselende spoed en wisselende wijze reageerde. Maar geen van allen genoot het succes en de ‘levensduur’ van de XJR. Zou het komen door de aanwezigheid van echte koelribben, de afwezigheid van een radiator, waterslangen, slangenklemmen en andere optiekvervuilende onderdelen? Laten we in ieder geval hopen dat het van oorsprong uit 1984 stammende luchtgekoelde FJ1100-blok in de XJR ook Euro4-proof zal zijn.PLUSOptiek van het blokToegankelijke afmetingenRemmenMINAchterblijvend vermogenInstelbaarheid vering (t/m 2002)VijfbakVerbruik (vooral de eerste modellen)AANKOOPTIPSEigenlijk is het enige zwakke punt van de XJR de koppeling. Die kan gaan slippen wanneer je hard van de plek wilt gaan. Doet hij dat tijdens de proefrit, dan wil dat niet zeggen dat hij versleten is. Van de problemen die de FJ had met kapotte tandwielen van de tweede versnelling is bij de XJR niets bekend. Licht tikkende kleppen zeggen ook niets, want dat is niet ongebruikelijk. Het blok is door en door betrouwbaar en heeft een lange adem. Hoge kilometerstanden zijn alleen maar gunstig voor de aanschafprijs. De enige keer dat een XJR teruggeroepen werd was in 2002, toen bij de 1300 de olieleidingen naar de oliekoeler vervangen moesten worden. Je kunt ervan uitgaan dat dit gebeurd is, anders waren er allang echte problemen geweest.Toch is er een punt dat bijzondere aandacht verdient: de Franse import. In Frankrijk is de XJR een populaire ´Joe Bar´ motorfiets. Aangezien de Duitse tweedehands markt weer wat aantrekt en de prijzen daar relatief hoog liggen, komen er steeds meer occasions uit ´Le Pays de Joe Bar´. Er zullen goede tussen zitten, maar let goed op (geheel of gedeeltelijk verholpen) schade. Er zijn handelaren die partijen motorfietsen´blind´ inkopen voor dumpprijzen. En als daar een schadefiets tussen zit kan dat voor de handelaar altijd nog wel uit. Voor de koper vaak niet. De XJR is in veel verschillende kleurencombinaties geleverd en zeker in Frankrijk zijn er veel accessoires leverbaar, dus betekent een onbekend kleurenschema en niet originele delen nog niet dat het om een schademotor gaat. Maar wees alert!MARKTSITUATIEOp zich is de XJR een geliefde motor om op te tuigen. Er is veel voor te koop, van puntbak en min of meer agressief ogende (streetfighter-achtige) stuurkuipjes, via radiatorbeschermers, carterbeugels en crash protectors, naar complete buddy’s, andere tellers en voorvorkstabilisatoren. Ook zijn er relatief veel XJR-en met vervangingsuitlaten. Bedenk naast welk genot welk risico je loopt wanneer er een ´blèr´-uitlaat onder zit.Er zijn vier soorten XJR-en: de 1200, de 1200SP, de 1300 en de 1300SP. Gek genoeg speelt de meerwaarde van de SP geen rol in de tweedehandse markt. Veel SP´s zijn goedkoper dan het standaard model, alleen de King Kenny Replica (als die al te krijgen is) is duurder. Sowieso wordt er maar een enkele 1200 aangeboden. De verkoop van een 1300 start bij zo´n € 5.000,-. Voor dat bedrag kun je een SP uit 2001 krijgen met 17.000 analoge kilometers, maar er wordt ook € 5.350,- voor een standaard exemplaar uit hetzelfde jaar met 48.000 km gevraagd. En zelfs € 8.750, -voor een 02´er, maar die heeft dan maar 8.700 kilometers op de klok. Meer duidelijkheid zit er in de 2004-modellen, die gewoon tussen de € 5.900, – en € 6.250, – kosten, onafhankelijk hoeveel digitale kilometers er op klok staan na het omdraaien van het sleuteltje.De XJR die we voor de fotografie mochten gebruiken, staat bij MotoPort in Zelhem te koop. Het gaat om een volledig standaard 2002-exemplaar met 20.000 kilometer op de teller voor € 5.650,-. Engbers heeft ook nog een XJR uit 2006, waar 8.600 kilometer onder de banden is door gerold. Die mag voor € 7.999,- ‘verder rollen’. [Bild: King kenny replica]DE KING KENNY REPLICAWat nou: over smaak valt niet te twisten? De KKR is onbetwist de XJR die de meeste harten het snelst kloppen laat. Kenny Roberts (voor de jongeren onder ons: senior) heeft, in tegenstelling tot bijvoorbeeld Eddie Lawson en Kevin Schwantz, nooit AMA Superbike gereden. Hij kan dus op geen enkele wijze de ‘schuld’ krijgen van de populariteit van de retro-naked. Het is het kleurenschema van de Yamaha TZ-racers waar King Kenny mee reed, dat wellicht verantwoordelijk is voor de doorbraak van de moderne, kale retro bike.MODELGESCHIEDENIS1995Introductie van de XJR1200 voor de prijs van ƒ 22.490,-. 1996Chokehendel verhuist van de linker carburateur naar de linker stuurhelft.1997Komst van de Limited Edition. Officieel XJR1200SP, officieus de Kenny Roberts Replica. In het geel met zwart/wit geblokte band, verlaagde buddy, Öhlins vering achter, op veervoorspanning verstelbare voorvork, instelbare hendels en goudkleurige ketting.1998Verstelbare hendels worden standaard, de SP wordt de Sarron Replica in het blauw met ´Gauloise striping´ en verder dezelfde voordelen als de KR Replica.1999XJR1200 wordt XJR1300, de prijs ƒ 19.990,-. En maar klagen dat alles duurder wordt…. Motor en rijwielgedeelte worden verbeterd: aluminium cilinders, gesmede zuigers, ontstekingstijdstip beïnvloedt door gasklepsensor, grotere oliekoeler, kleinere schijven met vierzuiger remklauw uit één stuk. De verstelbare veervoorspanning wordt standaard, de vering wordt stugger en de demping zwaarder. Dikkere wielassen, nieuw gestileerde zijdeksels, kontje en achterlicht, smallere voorband (nu 120/70 i.p.v. 130/70) en bredere achterband (180/55 i.p.v. 170/60). Vermogen neemt toe van 98 naar 106 pk, het koppel stijgt van 91 Nm naar 100 Nm.2002Smallere tank, nieuw en vlakker zadel, lichtere wielen, dikkere uitlaatbochten, langere eindoverbrenging, 10 mm langere stereodempers, achterste remklauw uit één stuk, ´tweezijdig´ stuurslot, alarmlichten en sterkere achtervork. Het koppel stijgt met dik 4 Nm. De SP is niet meer leverbaar, de gulden ook niet meer.2004Kleine optische wijzigingen: dikkere uitlaatdempers met ongeregelde katalysator en gewijzigde afstelling carburateurs voor Euro2-norm en toch 2 Nm winst. Weer lichtere wielen (van de FZS1000 Fazer), verbeterde remcilinder voor, nog wat straffere vering, nieuw gedigitaliseerd instrumentarium, startonderbreker, prijs: € 9.999,- (en maar klagen dat door de Euro alles duurder is geworden…).2007Net op het moment dat je denkt dat het gebeurd is met luchtgekoelde motoren: optimalisering van het bestaande blok door injectie. Het vermogen zakt weer naar 98 pk, het koppel stijgt echter naar 108 Nm, mede door de 4-2-1 uitlaat. Prijs? € 10.490,- en dat is maar ƒ 800 meer dan twaalf jaar geleden. [Neue Kasten, ein kurzes Interview mit ein Privatanbieter von einen XJR][Bild Rob]DE OCCASION VAN….Rob Esser (34) uit Kerkrade. Hij heeft een XJR1300 uit 2004 te koop en dit is zijn verhaal:‘’Mijn vorige motor was een Honda CB750 en ik wilde wel eens een echte motor! Ik wilde graag een goede toermotor met power, waar je ook met twee personen comfortabel mee kunt rijden. Ik heb daarvoor zowat alle mogelijke motorboekjes gekocht om me te oriënteren. De XJR kwam steeds goed uit de bus en zag er ook nog mooi uit.Via Marktplaats kwam ik terecht in Landgraaf, daar kocht ik de XJR van een particulier in juni 2004, hij was de eerste eigenaar. De motor was zeer goed onderhouden en er zaten veel extra’s op zoals laseruitlaten, SP- zadel, breed stuur enzovoort. Hij had toen 24.000 km op de klok, dat was toen al best veel maar hij zag er zo goed uit dat ik daar niet over viel. Op dit moment staat er bijna 49.000 km op de teller. De motor gaat ieder jaar op de aanhanger mee op vakantie en heeft ons nooit in de kou laten staan, zelfs niet in de Alpen en Pyreneeën. Eigenlijk ben ik over alles tevreden, bijna alles dan. Als ik dan toch een minpuntje moet noemen, dan is dat de ietwat stugge voorvering, maar dat is bekend. Ik ben dan ook op zoek naar het nieuwe model, al zijn er ook een aantal andere modellen waar ik interesse in heb. Maar ik kom toch altijd weer uit bij de nieuwe XJR, die ook nog steeds goed uit de testen komt.Ik doe de XJR weg omdat ik graag een jongere motor heb met minder kilometers.Mijn XJR is een prachtmotor, je kunt er zo mee wegrijden! Hij heeft goede banden, nieuwe ketting, tandwielen, kleine beurt, kortom goed onderhouden!’’Dus wie op zoek is naar een XJR1300 kan ook met Rob bellen (045-523 38 85) of op Marktplaats kijken.TECHNISCHE GEGEVENSMOTOR luchtgekoelde viercilinder viertakt lijnmotor, vier kleppen per cilinder, carburateurs, hydraulisch bediende natte meerplaatskoppeling, vijfversnellingsbak, ketting. Boring x slag 79,0 mm x 63,8 mmCilinderinhoud 1.251 ccCompressie 9,7 : 1Max. vermogen 78 kW (106 pk) bij 8.000 tpmMax. koppel 106 Nm bij 6.000 tpmRIJWIELGEDEELTE stalen wiegframe van ronde buis, telescoop voorvork Ø 43 mm, veervoorspanning instelbaar, aluminium swingarm met stereovering, veervoorspanning instelbaar, dubbele schijfrem voor Ø 298 mm, vierzuiger remklauwen, schijfrem achter Ø 267 mm, dubbelzuiger remklauw, bandenmaten 120/70-17 en 180/55-17.MATEN EN GEWICHTEN wielbasis 1.510 mm, balhoofdhoek 64,5°, naloop 100 mm, veerweg voor 130, veerweg achter 130 mm, zithoogte 790 mm, tankinhoud 21 liter, volgetankt gewicht 240 kg.ALTERNATIEVENDuidelijk verhaal: de XJR was een trendsetter, hoe gek dat ook voor een retro-bike klinkt. Toen bleek dat die kaalkop van Yamaha een succes was, herintroduceerde Kawasaki als de wiedeweerga zijn naakte 1100 (later 1200) als ZRX, hevelde Honda de CB1300, die alleen voor de Japanse markt bedoeld was, een tijdje later als Super Four over naar Europa en kwam Suzuki in 2003 met de alles overtreffende GSX1400.[Bild 2006-Suzuki-GSX1400c]SUZUKI GSX 1400 (2002-2006)De beul uit Hamamatsu. Nederlandse Suzuki-liefhebbers moesten een tijdje wachten op een ‘echte’ retro naked, terwijl men in buurlanden getrakteerd werd op de GSX1200, een grotere versie van de hier wel te verkrijgen GSX750. Maar het Hollandse geduld werd beloond. Binnen de beperkende kaders van nostalgie, huist er in het koppelbeest onderhuids modernisme: 190-achterband, zeszuiger remklauwen, zesversnellingsbak en vooral volledig instelbare vering voor én achter. En dat voor een prijs die rechtstreeks concurrerend was met die van de XJR1300.TECHNISCHE GEGEVENS (2004)Olie/luchtgekoelde viercilinder lijnmotor, 1.402 cc, injectie, 106 pk, 126 Nm, 6 versnellingen, dubbel stalen wiegframe, telescoop voorvork, aluminium swingarm met stereovering, banden 120/70-17, 190/50-17, tankinhoud 22 liter, volgetankt gewicht 260 kg. PLUSPower, power en nog eens powerZes versnellingenInjectieMINErg zachte veringMist absolute balansGroot en zwaar[Bild Kawasaki-ZRX1200-2001]KAWASAKI ZRX1100/1200 (1997-2001/2002-2007)Van Kawasaki kun je nog wel zeggen dat ze er als de kippen bij waren. Toen bleek dat de XJR Yamaha geen windeieren legde en de productie van de Zephyr beëindigd was volgde in 1997 de ZRX1100. Het best bekend als de Eddie Lawson Replica, de groene met het vierkant koplampomhulsel en uitgesneden zadel. Officieel de ZRX1100R. Eigenaardig was Kawasaki’s oplossing van de slappe stalen buizen achtervork: een aluminium achtervork van ronde buis met onderliggende verstevigingbrug en excenters voor het spannen van de ketting. De 1100 werd in 2001 vergroot tot 1200. Pas toen kwam de écht kale J en een gekuipte S.TECHNISCHE GEGEVENS (2004)Vloeistofgekoelde viercilinder lijnmotor, 1.164 cc, carburateurs, 122 pk, 122 Nm, (ZRX1100: 1052 cc, 106 pk en 98 Nm), 5 versnellingen, dubbel stalen wiegframe, telescoop voorvork, aluminium swingarm met stereovering, banden 120/70-17, 180/55-17, tankinhoud 20 liter, volgetankt gewicht 249 kg. PLUSPower en nog eens powerStabiel rijwielgedeelteVolstrekt in balansCarburatieMINBrandstofverbruikTe hoge duosteunenGeen middenbokGeen echte retrolookWat gedateerde onderdelen[Bild Honda-CB1300-2003]HONDA CB1300 SUPER FOUR (2003-HEDEN)Vreemd verloop van Honda’s interpretatie van de Naked Retro. Na de te dure CB1000 kregen de Japanners in 1997 hun alternatief voor de XJR, in Europa moest men wachten tot 2003. Maar nog meer dan de Suzuki-fans werd het wachten van de Honda liefhebbers beloond, hoewel van het oer-retroïeke niet zo heel veel meer over was .Of juist daardoor: vloeistofkoeling, injectie, startonderbreker, katalysator en (sinds 2004) ABS. Zonder twijfel de meest homogene, krachtige, vervolmaakte en gecultiveerde van de vier, maar ook de duurste.TECHNISCHE GEGEVENS (2003)Vloeistofgekoelde viercilinder lijnmotor, 1.284 cc, 116 pk, 117 Nm, injectie, 5 versnellingen, dubbel stalen wiegframe, telescoop voorvork, aluminium swingarm met stereovering, banden v/a 120/70ZR17, 180/55ZR17, tankinhoud 21 liter, volgetankt gewicht 246 kg. PLUSOver power gesprokenHandelbaarheidStabiliteitRemmenMINAan de prijsVijf versnellingenMist echt retro-uiterlijk[Bilder + Unterschriften][Opener: YamahaFJR1300-5887][Weitere Bilder uber den restierende Seiten verteilen][Aktion Bild: YamahaFJR1300-0206][Details][YamahaFJR1300-0014]Eerlijke klokkenpartij. Niets meer, niets minder.[YamahaFJR1300-0012]Mag niet ontbreken op een echte retro fiets: stereovering.[YamahaFJR1300-0017]De kracht van de eenvou