Vergelijkingstest BMW F650 Xchallenge – Yamaha XT660R – Husqvarna TE610

Met de Xchallenge wil BMW een brug slaan tussen de dagelijks inzetbare lichte allroad en de compromisloze zware ééncilinder off-road. Een behoorlijke spagaat waarbij de BMW z’n benen flink moet strekken. Maar is hij daar wel atletisch genoeg voor?Hij mag het vieze werk doen. Terwijl de Xmoto zich als supermotard drifter op het asfalt concentreert en de Scrambler Xcountry meer op lifestyle gericht is, mag de Xchallenge de modder in. Hij zou als enige van de dit jaar door BMW uitgebrachte G650-serie naast de weg een goed figuur slaan, maar ook op het asfalt zijn mannetje kunnen staan. En dat maakt de taak van de Xchallenge lastig. De alleskunners van weleer, die zich zowel op onverharde wegen als op asfalt wisten te redden en daarmee het begrip ‘off-road’ definieerden, zijn immers niet voor niets uit het moderne straatbeeld verdwenen…Het uit de F650GS bekende en oerbetrouwbare ééncilinderblok, hangt bij de G-modellen in een compleet nieuw rijwielgedeelte. Een constructie uit staalprofielen voor en een daaraan vastgeschroefd gegoten aluminium achterframe vormt de basis. Net als bij de F650GS zorgt een in het achterframe geplaatste benzinetank voor het verder centraliseren van de massa. Het luchtfilter en de airbox bevinden zich in de dummytank tussen balhoofd en buddy en van de HP2 boxer werd de uitsluitend op lucht werkende Continental achterschokbreker overgenomen. Volgetankt zet de BMW daarmee 159 kilo op de weegschaal. Het resultaat: een nieuw off-road-beest met asfaltpotentieel?Toch krijgt de Xchallenge ook de nodige kritische vragen voor zijn kiezen. Ten eerste: is er nog wel een markt voor een dergelijk concept? En ten tweede: hoe breed is de spagaat die de Xchallenge kan maken tussen een straatgeoriënteerde, dagelijks inzetbare machine als de Yamaha XT660R en de dikke éénpitter voor het ruige off-road werk, de Husqvarna TE610?[KO]HET STRAATDUELHet is net als met oude adel: hij draagt een beroemde naam en is één van de laatsten in zijn soort: de Yamaha XT660R. Wat dat betreft zijn allround ééncilinders, die in de basis ook naast de weg inzetbaar zijn, in deze tijd dun gezaaid. Afgezien van Yamaha ziet geen enkele van de andere Japanse fabrikanten nog brood in dit segment, terwijl deze in de jaren tachtig nog een immense populariteit genoot. Daarbij worden de overblijvers, waartoe we ook de Aprilia Pegaso 650 rekenen, net zo weinig over het onverharde gejaagd als de 189 kilo zware XT660. En dit gegeven bepaalde voor de Yamaha-ingenieurs dan ook meteen het uitgangspunt voor het karakter van de XT660R. Een gemoedelijk 48 pk sterk motorblok, comfortabele vering en een volwaardige uitrusting wat betreft bediening en informatievoorziening. De in vergelijking tot de BMW 2400 euro goedkopere XT is duidelijk bedoeld voor de gematigde off-road-rijder, die het merendeel op het asfalt of hooguit zand- en gravelwegen rijdt.De Xchallenge boezemt potentiële rijders zonder enige twijfel angst in, zeker in vergelijking tot de XT. En dat komt vooral door zijn negen centimeter hogere buddyseat: de zithoogte van 96 centimeter dwingt zelfs rijders boven de 1.80 meter bij het opstappen tot gymnastische heupoefeningen. En is ook genomineerd voor het Guiness Book of Records! Eenmaal in het zadel raken alleen de tenen de grond. De oorzaak hiervan ligt hem in de Continental-achterschokbreker, die zich bij de standaarddruk van acht bar helemaal uitstrekt. Zelfs met de berijder in het zadel is de negatieve veerweg met vier centimeter ongewoon klein. De druk verlagen helpt ook niet echt, want al bij zeven bar zakt de hele zaak totaal in elkaar. Dus dan toch maar weer oppompen.Eenmaal op weg strijken zowel de achterschokbreker als de Marzocchi upside-down voorvork van de BMW kleine oneffenheden naadloos strak. Daarentegen zorgen lastwisselreacties voor behoorlijk enerverende momenten. Bij het aanremmen duikt de voorvork, ook met maximale opgeschroefde ingaande demping, als een speer de diepte in, terwijl tegelijkertijd de ontlaste achterkant tegen de aanslag knalt en zo de berijder onwillekeurig op het zadel naar voren laat schuiven. Om nerveus van te worden.De Xchallenge wordt tegen een meerprijs van 831 euro met ABS geleverd. Een doorgaans zinvolle optie, want afgezien van het vreemde veergedrag, laat de BMW zich op asfalt verder prima rondsturen. Wat betreft acceleratie en doortrekken laat hij de XT met speels gemak achter zich, met daarbij wel de kanttekening dat het blok beduidend minder soepel te werk gaat dan het fijne Yamaha aggregaat. Bij de handelbaarheid spreken het 30 kilo gewichtsvoordeel en de schier eindeloze bodemvrijheid van de BMW voor zich, maar ook hier eist de extreem hoge zitpositie weer zijn tol. De harde, smalle buddy en de beperkte tankinhoud van 9,5 liter maken lange toerritten onmogelijk. Daardoor is de Yamaha (onder meer door zijn betere zitpositie, minder enerverende lastwisselingen en 15 liter tankinhoud) voor het weggebruik duidelijk in het voordeel. Die trekt dan ook onherroepelijk de winst in deze directe confrontatie naar zich toe.[KO]HET OFF-ROAD DUELDe Husqvarna TE610 is een soort van oervader van de viertakt off-roads. In diverse uitvoeringen heeft hij inmiddels alweer twintig dienstjaren achter de rug. En hoewel de telkens weer opduikende financiële problemen van het voormalige moederbedrijf MV Agusta het grote succes van Husqvarna (vergeleken met aartsrivaal KTM bijvboorbeeld) toch enigszins in de weg stond, weigert de 610TE uit te sterven. Misschien dat er ook voor dit monument betere tijden aanbreken, nu Husqvarna is overgenomen door BMW. Al is er nu nog absoluut niet te zeggen welke gevolgen dit voor het bestaande Huskie-gamma heeft.Hoe dan ook: de Husqvarna TE610 is overduidelijk een off-road met een terrein-achtergrond. Met de basis van deze machine werden ooit enduro-wereldtitels gewonnen. Voor het pure terreinwerk zijn er inmiddels andere Huskies, zodat de 610 met enkele aanpassingen is opgeschoven naar het off-road-gebruik.Als gevolg van het nemen van de Euro3-horde is het topvermogen van het blok nu beperkt tot 53 pk. Bij zijn voorganger stonden er nog negen paarden meer op stal. De 610TE bivakkeert daarmee echter wel op het niveau van de Xchallenge. Wat echter nog steeds verschilt zijn de 800 euro lagere aanschafprijs en het volgetankte rijklare gewicht, dat met 149 kilo nog eens tien kilo onder dat van de Duitser ligt. Dat gewichtsvoordeel weet de Husqvarna ook in klinkende munt om te zetten: in het terrein is de TE nauwkeuriger en speelser te berijden dan de Xchallenge. Met name in vlakke bochten heeft de hooggezeten BMW-piloot het idee dat de motor in de bocht wil vallen. Het gewichtsverschil met de Husky voelt hierdoor gevoelsmatig zelfs nog groter aan dan de daadwerkelijke tien kilo.Het vreemde gedrag van de Continental achterschokbreker op asfalt, wordt in ruig terrein meer dan goed gemaakt. Zowel op kleine oneffenheden als grotere hoogteverschillen reageert de monoshock fijngevoelig en pas bij harde landingen toont de veerweg zijn grens. Dit is te verklaren doordat bij terreingebruik snelle en lange veerbewegingen ontstaan, waardoor de veerpoot voldoende ingaande demping opbouwt om de schokabsorberende luchtkamer goed te kunnen ondersteunen. Daar komt nog bij dat het gevreesde slaan van de achterkant, als gevolg van een minimale negatieve veerweg, uitblijft. Ook de voorvork blijkt vergevingsgezind, hoewel wat aan de weke kant, spreekt deze toch gevoelig en vertrouwd aan. Onder de streep komt de BMW door die goede rij-eigenschappen dan ook behoorlijk dicht in de buurt van de Husky, maar diens uitgesproken harmonische afstemming blijft buiten bereik van de Xchallenge. De BMW schittert daarentegen met zijn motorblok. De houdbaarheid van deze ééncilinder heeft zich al duizendmaal bewezen en doet dat ook nu weer. Tegen de trekkracht, die vrijwel vanaf nullast beschikbaar is, heeft de Husqvarna geen weerwoord. En dat ondanks de meer gelijkmatige vermogensafgifte en het makkelijker in toeren klimmen van het Italiaanse blok. Bij de afwerking is het verschil nog duidelijker: de Italiaan komt op dit gebied niet eens in de buurt van de Duitser. Onder de streep kan de Husky echter door het gewichtsvoordeel, de actievere zitpositie en de superieure handelbaarheid BMW’s aanval op zijn off-road bastion nog wel afslaan.[KO]CONCLUSIEEén ding is zeker: de tijd dat de XT graag in het terrein speelde en een Husqvarna zich zorgeloos op asfalt begaf is definitief voorbij. De verkoopaantallen zijn sterk teruggelopen, omdat de hedendaagse motorrijder niet meer voor een compromis op twee wielen kiest, maar een gespecialiseerde machine eist. Terreinfreaks zullen daardoor dus sneller voor de nieuwe generatie enduromachines (veel lichter, veel handelbaarder en ook met elektrische starter) kiezen, terwijl asfaltfans anno 2007 met de specifiek op hen toegesneden ééncilinder supermoto’s op hun wenken worden bediend.Wat dat betreft is de nieuwe BMW G650 Xchallenge – hoe modern hij ook is – een machine van de oude stiel. Maar de off-road van vroeger (denk aan de megapopulaire Yamaha XT500 of de Honda XL’s) bestaat niet meer. Die ‘en-en-machines’ werden op straat gebruikt, maar ook zo ingezet in een enduro. En zelfs bij huidige modellen als de Yamaha XT660R en Husqvarna TE610 zie je terug dat ze zich meer en meer toeleggen op één aspect, hetzij de straat, hetzij het terrein. En tussen deze twee specialisten heeft de BMW het dan ook erg zwaar. Op straat is de Yamaha hem de baas, in het zand de Husqvarna. Maar je kunt de zaak ook omdraaien: de Xchallenge doet het in het terrein vele malen beter dan de XT en is hij op het asfalt de TE610 weer de baas. Bovendien geeft de Duitse éénpitter dankzij de doorontwikkelde techniek, de prima afwerking en het acceptabele motorkarakter ook positieve impulsen aan dit oude segement, dat toch een beetje in vergetelheid is geraakt.________________________________________[KASTEN DIE DUELLANTEN] DE DUELLISTENDE STRAAT-OFF-ROADYAMAHA XT660RCilinderinhoud: 660 ccMax. vermogen*: 48 pk bij 5.800 tpmMax. koppel*: 62 Nm bij 5.100 tpmGewicht (volgetankt)*: 189 kgVeerweg v/a: 225 / 220 mmZithoogte*: 870 mmPrijs: € 6.999,-DE UITDAGERBMW G650 XCHALLENGECilinderinhoud: 652 ccMax. vermogen*: 53 pk bij 7.500 tpmMax. koppel*: 60 Nm bij 5.300 tpmGewicht (volgetankt)*: 159 kgVeerweg v/a: 270 / 270 mmZithoogte*: 960 mmPrijs: € 9.400,-DE TERREIN-OFF-ROADHUSQVARNA TE610Cilinderinhoud: 576 ccMax. vermogen*: 53 pk bij 7.600 tpmMax. koppel*: 53 Nm bij 6.700 tpmGewicht (volgetankt)*: 149 kgVeerweg v/a: 300 / 320 mmZithoogte*: 940 mmPrijs: € 8.599,-* Motoplus-metingen________________________________________[KASTEN PUNKTENWERTUNG] ________________________________________[KASTEN OFFROADWERTUNG] ________________________________________[KASTEN MOTORRAD MESSUNGEN] [[bei leistungsdiagramm]]VERMOGENSGRAFIEK¹De Euro3-homolgatie kost de Husqvarna ten opzichte van zijn 63 pk sterke voorganger niet alleen negen pk topvermogen, maar ook flink wat koppel over het hele toerenbereik. Maar dan nog: op basis van de mooie lineaire vermogensafgifte is de Husky makkelijk te rijden. De op het oog aan elkaar gewaagde curven van BMW en Yamaha voelen in de praktijk behoorlijk verschillend aan. Gevoelsmatig komt de Xchallenge van onderuit de toerenkelder veel sterker op en ontvouwt het van een ééncilinder te verwachten koppel op indrukwekkende manier.Husqvarna TE61038,8 kW (53 pk) bij 7.600 tpm53 Nm bij 6.700 tpmBMW G650 Xchallenge38,7 kW (53 pk) bij 7.500 tpm60 Nm bij 5.300 tpmYamaha XT660R35,5 kW (48 pk) bij 5.800 tpm62 Nm bij 5.100 tpmMotorvermogen in kW/pkKoppel in NmMotortoerental x 1.000 tpm¹ Vermogen aan de krukas, metingen op een Dynojet 150 vermogensmeetbank, gecorrigeerd naar 95/1 EG richtlijn, maximale afwijking +/- 5%________________________________________[BILDUNTERSCHRIFTE][MRD Seite 46]HET ASFALTDUELBMW G650 Xchallenge tegen Yamaha XT660R[MRD Seite 47]HET OFF-ROAD-DUEL: BMW G650 Xchallenge tegen Husqvarna TE610[MRD Seite 49]Pump my ride: hoewel de luchtdruk variabel is, kan de achterschokbreker van BMW niet optimaal worden ingesteld voor straatgebruik.De roestvrijstalen en prima afgewerkte Xchallenge einddemper is ondanks zijn forse afmeting toch mooi weggewerkt. Alles erop en eraan: de stuureinden van de XT660R verraden de bijna ‘on-sportieve‘ uitrusting.Zelfs de volumineuze dubbele uitlaatdempers stralen terughoudendheid uit: no sports, no dirt please![MRD Seite 51]Off-road? Als je maar liefst negen bouten moeten lossen om bij het papieren luchtfilter te komen? Niet dus. Het motorblok doet al sinds 1995 dienst en heeft zich inmiddels al duizendmaal bewezen.Een oude bekende: het Husqvarna-blok vondt zijn basis in de wedstrijdsport en overtuigt door zijn goedmoedige karakter.Vervlogen tijden: een benzinekraan maakt duidelijk dat de TE het nog met carburateurs doet.