Reportage internationale politiecontrole
Agenten die met een lasergun achter de bosjes op de loer liggen? Dorpssheriffs die motorrijders op de korrel hebben? Lang niet altijd het geval. Motoragenten uit vier verschillende landen bewijzen dat het ook anders kan.
De dag, eind mei, bij de politie in het Duitse Bitburg begint gepast met een ‘bikers-ontbijt’. Maar dat is slechts stilte voor de storm. Al elf jaar lang is de uitvalsbasis voor een grote internationale ‘motorveiligheidsdag’ aan beide kanten van de Duits-Luxemburgse grens. Politieagenten staan op het punt uit te vliegen om motorrijders te controleren op hun persoonlijke beschermende uitrusting en de technische staat van hun motorfiets en daarnaast gaan motoragenten de verkeersveiligheid en het rijgedrag van motorrijders monitoren. Agenten uit Duitsland, Luxemburg, België én Nederland hebben zich daarvoor met hun dienstmotoren verzameld, nagenoeg allemaal BMW RT’s trouwens.
Er wordt wat gelachen en gegrapt. Ja, dit zijn duidelijk allemaal echte motorrijders, ook in het normale burgerleven. Alleen rijden ze vandaag in uniform op hun opvallende politiemotoren. Rolf Deviscour, hoofdcommissaris en initiator en leidinggevende van deze grote internationale politiecontrole, spreekt de troepen toe: “Onze samenleving wordt gevoeliger voor lawaai. En wij als motoragenten staan er tussenin, tussen motorrijders en aanwonenden. We staan echter niet onvoorwaardelijk aan de kant van de motorrijder en moeten proberen beide kanten van het verhaal te begrijpen en de zwarte schapen van de weg halen.” Het zwaartepunt van de controle ligt dus niet geheel verrassend op uitlaten en daarnaast op de staat van de banden. “Bij technische gebreken kunnen we het ons niet permitteren om tolerant te zijn en moeten we naar de letter van de wet handelen.”
En dan is het tijd om te vertrekken! We gaan naar de eerste controlelocatie bij Roth an der Our, Bundesstraße 50, vlak voor de grens tussen Duitsland en Luxemburg. Er rijden ook een aantal politiewagens en -busjes mee, onder andere om de apparatuur voor de geluidsmeting mee te nemen. En een busje is een betere plek om motorrijders even apart te nemen en indien nodig te confronteren met beelden van horror-ongelukken om een stukje bewustzijn te kweken.
Voor vertrek vertelt politieaalmoezenier Hubertus Kesselheim, een geestelijke met een politiepenning, over zijn werk. Over de enorme mentale belasting die agenten voor de kiezen krijgen, als ze te maken hebben met dodelijke motorongelukken. Vele daarvan hadden voorkomen kunnen worden – bijvoorbeeld bij lage temperaturen met nog koude banden uit de bocht vliegen. Collega’s hebben dan vaak een brok in hun keel als ze ergens moeten aanbellen om het slechte nieuws te brengen. “Dat zijn vaak processen die je in de regel niet in twee uurtjes verwerkt.”
Dan gaat het echt beginnen. Een agente dirigeert de ene na de andere motorrijder naar een grote parkeerplaats. Aangezien de controle op Duits grondgebied plaatsvindt kunnen alleen de ‘eigen’ agenten bekeuringen uitdelen. De ‘buitenlanders’ helpen en ondersteunen bij de controle en maken hun collega’s attent op eventuele defecten.
Een hele groep Nederlanders, allemaal onderweg op Yamaha MT-01’s, komt ook in de politiefuik terecht. Heerlijke fietsen zijn dat, echte buffels op wielen. En deels zijn ze flink verbouwd, waarbij het resultaat uiteenloopt van prachtig tot wat gekunsteld. Bij twee Yamaha’s ontbreekt echter het E-nummer op de uitlaatdemper, ze hebben geen katalysator. “Bij ons in Nederland mag dat”, vertelt een van de rijders. Maar als de Nederlandse agent wordt geraadpleegd, bindt de MT-01-rijder al in. Het geintje kost hem 185 euro. Als hij weer vertrekt, verbaast de ervaren ‘sheriff’ Rolf Deviscour zich over de man: “Die man is 66, waarom heeft hij zo’n uitlaat nodig?” “Het probleem zit altijd in het zadel”, voegt een andere agent toe. Rolf Deviscour: “We moeten iets doen, dat we kunnen we niet aan burgerinitiatieven tegen motorrijders overlaten.” Vaak zijn het niet de jongere maar juist de al wat oudere motorrijders die wat dat betreft het meest opvallen weet Deviscour: “Silver agers noem ik ze. Ze zijn hier oververtegenwoordigd in de ongevallenstatistiek.” Hoe dat kan? “Beginnende motorrijders of heropstappers ontbreekt het vaak aan praktische rijervaring, anderen zijn schatten hun eigen kunnen vaak te hoog in of onderschatten juist de motor waarop ze rijden.” Wat dat betreft is deze ‘motorveiligheidsdag’ een goed initiatief voor de totale veiligheidsbeleving.
Het bijzondere aan het concept zit hem natuurlijk deels in de grensoverschrijdende samenwerking in de Duitse Eifel en deels in de betrokkenheid van partners als Eifeltourismus, ADAC en Dekra. Bij de start van het motorseizoen in april is er zelfs een gratis toegankelijk motorsymposium in de Eifel geweest, waarbij veel experts aanwezig waren.
Ook de ADAC heeft mensen afgevaardigd om te helpen en informeren, brochures met toertips uit te delen en om voorlichting te geven om ‘stiller’ te rijden (snel naar een hogere versnelling schakelen in de bebouwde kom, met accelereren wacht tot je de bebouwde kom weer uit bent, etc.). En vlak voor de grens delen ze waarschuwingsvestjes uit. Met een goede reden: in Luxemburg kosten ze 74 euro als je wordt aangehouden je er geen bij je hebt – zie ook het infokader op pagina 65.
Tussen de agenten uit de vier landen en de door hen gecontroleerde motorrijders ontstaan vaak ongedwongen en goede gesprekken. Er wordt gekletst en gelachen, de ene na de andere anekdote komt voorbij. Dat is erg belangrijk bij dit project, dat draait om het voorkomen van ongevallen en het aanscherpen van het probleembewustzijn. “Goed rijgedrag en een uitrusting die voor elkaar is, prijzen we ook. Verstandig motorrijden moet worden aangemoedigd”, vertel Rolf Deviscour.
Dat geldt bijvoorbeeld voor een van top tot teen goed aangeklede Honda-rijder met hagelnieuwe banden. Maar bij zichtbare en hoorbare overtredingen wordt onverbiddelijk opgetreden. “Onze toon is hoffelijk, maar we zijn wel resoluut”, licht Rolf Deviscour toe.
We gaan verder aan de Luxemburgse zijde van de grens. Hier zijn op of aan de buitenschaal van de helm gemonteerde apparaten als camera’s of communicatiesystemen niet toegestaan en daar zijn veel buitenlandse motorrijders niet van op de hoogte. Een te kleine spiegel? Dat kost je 74 euro. Geen reflector? 30 euro. Een Nederlandse motorrijder krijgt voor beide een prent. Maar het wordt nog duurder voor hem, want de dB-killer in de uitlaat ontbreekt. Die is op wonderbaarlijke wijze in zijn rugzak terechtgekomen. “Bij opzet wordt de boete hoger”, vertelt Pascal, een agent uit het groothertogdom. De Ducati-rijder moet 367 euro aftikken, ter plekke te betalen, en hij moet de dB-killer onder toeziend oog van de agenten weer monteren. “Zonder dB-killer of met het opschrift ‘Race use only’ had hij de motor hier moeten laten staan”, vult agent Charles Faber aan. Dan moet je dus op een andere manier thuis zien te komen en de motor met een busje of aanhanger ophalen. Dat kost je dus nog een extra vrije dag. Het motto luidt dan ook: ‘Te snel of te luid = te voet’. Een Duitse motorrijder met een BMW GS Tiple Black wordt het parkeerterrein op geleid. Alles oogt in eerste instantie in order, maar bij nadere inspectie blijkt het donkere vizier van zijn X-Lite-helm geen E-nummer te hebben. Niet goedgekeurd en dus 134 euro boete.
Mocht je zelf een keer tijdens zo’n grote internationale politiecontrole naar de kant worden gehaald, bedenk je dan dat de agenten die je aantreft zelf ook motorrijders zijn. Maar als een van hun ‘klanten’ zich niet aan de spelregels houdt, dan kan de toon snel anders worden.
