GP Wegrace Valencia, Spanje
Al enkele maanden vertelde Joan Mir dat hij pas na een eerste overwinning wilde denken aan de wereldtitel in de MotoGP-klasse. In Valencia lukte het. Na zes eerdere podiumplekken won Mir niet alleen op zeer magistrale wijze zijn eerste MotoGP-race, hij mocht ook al voorzichtig voorsorteren voor de hoofdprijs. Terwijl Alex Rins en Pol Espargaro Mir vergezelden naar het podium, finishten Maverick Viñales en fabio Quartararo als dertiende en veertiende. Na een catastrofaal weekend voor Yamaha zag Quartararo zijn achterstand op Mir groeien tot 37 punten.
Joan Mir en Alex Rins zorgden in Valencia voor Suzuki’s eerste dubbel in de MotoGP-klasse. Omdat Mir zijn voorsprong op Fabio Quartararo uitbouwde en Rins ook driftig punten scoorde, is Suzuki leidend in de individuele titelstrijd, de merkentrofee – voor het eerst – en het teamkampioenschap. Achter polesitter Pol Espargaro doken Rins vanaf de tweede startplaats en Mir vanaf de vijfde startpositie de eerste bocht in. Zeven bochten verder volgde de eerste sensatie van de race, toen Quartararo, geschrokken door de voor hem vallende Aleix Espargaro, zijn machine onderuit liet glijden. Achter de uit de pitlane vertrokken Maverick Viñales vervolgde Quartararo zijn weg als twintigste. Na 27 ronden kwamen Viñales en Quartararo door de vele uitvallers alsnog in de punten; hun titelkansen slonken drastisch. De pas 23-jarige Mir, bezig aan zijn 28e MotoGP-race, passeerde tien ronden voor het einde kopman Rins en reed souverein en foutloos naar zijn eerste zege in de koningsklasse. Mir werd in de twaalfde race van het seizoen met een verbazingwekkende volwassenheid en kalmte de negende winnaar in een bizar 2020. Ook was de voormalige Moto3-wereldkampioen de vijfde rijder die dit seizoen als nieuwe MotoGP-winnaar in de boeken ging. “Deze overwinning kwam op het perfecte moment”, vond Mir zelf. Met een snelste tijd in de warm-up, de enige 20 échte droge minuten in Valencia voor de race, gaf Mir al een ‘winstwaarschuwing’ af. In de race passeerde hij tien ronden voor het eind de leidende Rins toen die een schakelfoutje maakte en wijd ging. “Ik had nog 0,2 of 0,3 seconde achter de hand. Nu gaat om de goede balans tussen risico’s nemen en snelheid tonen. We hebben met de Suzuki een winnende machine, maar het begin van het seizoen was dit moeilijk voor te stellen. Maar het is nog niet gedaan. Ik denk dat ik na vandaag ook nog kan winnen. Kan dat niet, dan moeten we slim zijn.”
Na zijn vijfde tijd in de kwalificatie gaf Mir aan dat hij zijn leiderskwaliteiten moest etaleren. “Leider zijn is niet iets wat je kunt leren uit boeken. Het zit in je en je moet kunnen improviseren. Je moet kunnen omgaan met de situatie. Ik denk dat ik mentaal sterk ben. Veel rijders zijn snel, niet iedereen is mentaal sterk. Het is iets dat het leven je leert.” De race vormde het bewijs van zijn leiderscapaciteiten, meende Mir. “Ik denk dat ik heb laten zien dat de druk geen groot probleem is voor me. Het is belangrijk om de druk niet iets negatiefs te laten zijn. Het is moeilijk om te managen, maar we doen het op een goede manier.”
Met zijn derde podium in vijf races kwam Alex Rins op gelijke hoogte met Fabio Quartararo, terwijl Pol Espargaro vijfde man Franco Morbidelli in de rug kijkt. Morbidelli, twee weken eerder nog dominant in Aragon, was met een elfde plaats de best geklasseerde Yamaha-rijder – voor het eerst sinds Valencia GP van 2007 finishte geen enkele Yamaha-rijder in de top 10. Het was het trieste slotaccoord van een desastreus weekend voor de fabrikant die dit jaar al zes races wist te winnen. De Grand Prix van Europa op Valencia zal Yamaha Motor Company (YMC) echter snel willen vergeten. Niet de terugkeer van Valentino Rossi na een corona-besmetting, maar de straf die YMC op donderdag voor het weekend over zich hoorde afgeroepen, was het grote nieuws. Omdat de constructeur in Jerez kleppen hadden gebruikt die niet voldeden aan de homologatie-eisen, zag YMC vijftig punten (twee maal zo veel punten als verdiend met de overwinning van Fabio Quartararo) geschrapt in de stand om de constructeurstitel. Bovendien verloren Quartararo, Maverick Viñales fabrieksteam en Franco Morbidelli punten voor het teamkampioenschap. In de Jerez-race schreef Rossi een blok af, nadat Viñales dat in de trainingen had gedaan. Een week later overkwam Morbidelli hetzelfde. Yamaha gaf vervolgens aan aanpassingen door te willen voeren aan de machines, maar had daarvoor de toestemming van de MSMA, de vereniging van constructeurs, nodig. Later, nadat de concurrenten om meer uitleg en informatie omtrent de modificaties verzochten, trok Yamaha het verzoek met als verklaring dat er al een oplossing was gevonden. De aanvankelijk naar Japan verstuurde krachtbronnen zouden ook weer inzetbaar zijn, meldde Yamaha Racing Managing Director Lin Jarvis zelfs. In de praktijk werden de blokken echter niet gebruikt, waardoor alle Yamaha-rijders ernstig in de knel kwamen met de kilometrage van de nog beschikbare krachbronnen. Yamaha’s veranderde houding wekte argwaan en leidde uiteindelijk tot een onderzoek, waarna de constructeur werd door het Panel of Stewards onder leiding van Freddie Spencer bestraft voor het niet respecteren van het protocol betreffende het doorvoeren van toegestane wijzigingen aan de blokken. YMC kwam een dag later met een officiële schriftelijke verklaring, waarin men aangaf de straf en aanvullende sancties te accepteren, maar niet van kwade wil te zijn geweest. YMC gaf aan kleppen bij verschillende fabrikanten te hebben betrokken, maar dat de kleppen volgens ‘een gelijk ontwerp’ waren geproduceerd. Opmerkelijk was dat de Stewards besloten om de Yamaha-rijders niet te bestraffen, ondanks het feit dat zij op niet gehomologeerd materiaal onderweg waren. Ducati’s Sporting Director Paolo Ciabatti legde uit dat de andere leden van de MSMA hadden afgesproken niet te appeleren als er een minimale straf zou worden uitgesproken. Wel waarschuwde Ciabatti voor een precedentwerking: “Je moet straffen voor de feiten en er niet mee wegkomen door te zeggen dat het niet je bedoeling was.”
Op vrijdagmiddag werd Viñales het eerste slachtoffer van de beperkte inzetbaarheid van blokken. Op donderdagavond besloot YMC in samenspraak met Viñales om een extra blok in te zetten. Als sanctie moest hij vanuit de pitlane starten. “2020 was een nachtmerrie”, fulmineerde Viñales. De wet van Murphy sloeg pas echt toe, toen vijf ‘staff members’ rondom Viñales (waaronder ook teammanager Maio Meregalli) in zelfisolatie moesten, nadat één persoon positief getest was. Eerder misten vier Yamaha-medewerkers de Grand Prix van Frankrijk na een positieve test. Viñales voelde zich ‘vreemd’. “We raakten steeds mensen kwijt. We hebben geen ervaren mensen terug gekregen.” Voor hem is 2020 een verloren seizoen, beaamde Viñales. “Absoluut. We hebben een fout gemaakt in Jerez en sindsdien betalen we daar de prijs voor. Ik wil competitief zijn, maar ik ben boos en triest. Honda en Marc Marquez zijn van een ander niveau en dit was de perfecte kans om kampioen te worden. 2017 en 2020 hebben de kans op de titel verloren door dezelfde fouten.”
Veertien seconden achter Viñales werd Quartararo als veertiende afgevlagd. Na een magere elfde tijd in de natte kwalificatie had de Fransman al laten weten alle risico’s te zullen nemen; hij had immers niets te verliezen. De deceptie van een veertiende plaats kwam echter hard aan. “Ik ben zó teleurgesteld. Maar ook zonder de crash zou het moeilijk zijn geworden”, dacht Quartararo, die in de laatste vier wedstrijden een armzalige zeventien punten scoorde. Doordat na de val de ‘ride height adjuster’ (de coureurs gebruiken het bij de start en uit bochten om achterzijde van de machine te verlagen en zo meer tractie te creëren) bijna de halve wedstrijd bleef geblokkeerd, werd de balans van de M1 ernstig verstoord, aldus Quartararo. “Het is een zware tijd. We zijn dit seizoen heel onregelmatig en het lijkt alsof de Suzuki-rijders ons een grote stap voor zijn”, meende Quartararo. “Beide rijders zijn onverslaanbaar. Het lijkt alsof de andere fabrikanten beter werken dan wij. Vandaag heb ik het kampioenschap verloren. Het doet pijn. Met de Yamaha is het winnen of de weg kwijt zijn. Joan (Mir) is dit seizoen één van de weinige rijders die heel goed werk heeft geleverd.”
Valentino Rossi viel in de vijfde ronde stil door ‘elektronische problemen’. “Geen motorprobleem”, voegde Rossi meteen toe. Toch spaarde Rossi al na de kwalificaties de fabrikant niet voor wie hij vier wereldtitels verdiende. “Onze motorafdeling is het eerste probleem. De fout met de kleppen was niet geweldig. De verwachtingen waren hoog voor 2020 maar in werkelijkheid hebben we geen grote stap gezet. Kijk naar Morbidelli die op de 2019-machine twee geweldige races heeft gereden. Er is weinig verschil.” Na de zo teleurstellend voor hem verlopen race refereerde de 41-jarige veteraan aan een terugkerend patroon bij Yamaha. “Vaak zijn wij aan het begin van het seizoen snel, maar dan krijgen de anderen nieuwe spullen en worden ze sneller. Hier hadden alle Yamaha’s het moeilijk. Onze motor is een groot probleem. We zijn te langzaam, de betrouwbaarheid is niet goed en we vragen ons af of we wel genoeg hebben aan de vijf blokken die we mogen gebruiken. Het motorkarakter was lang Yamaha’s sterke punt, nu lijkt het alsof de rest ‘smoother’ is geworden.” Hoewel de ontwikkeling van de blokken voor 2021 bevroren is, eist Rossi actie. “Je kunt veel doen om de prestatie te verbeteren: de elektronica, betere koeling om de levensduur van de blokken te verlengen, uitlaatsystemen voor meer vermogen. De ‘engine freeze’ mag geen excuus zijn.”
In de WK-stand staat Yamaha-icoon Rossi door vijf nullen met slechts vijf raceresultaten – achter Alex Marquez – op de vijftiende plaats; zijn slechtste klassering in 25 grand prix-seizoenen.
