David Lemereis – Zelfrijdend

Ik kan niet wachten op de volledig zelfrijdende auto. Lijkt me heerlijk om onderweg naar huis een video te bekijken, terwijl de zelfrijdende auto me veilig, snel naar huis rijdt, me af zet en zelf parkeert. Kortom, ik geef het autostuur graag uit handen. Maar als het om motorrijden gaat, dacht ik daar in de eerste instantie heel anders over.

Ik zit helemaal niet te wachten op een zelfrijdende motor want ik wil juist zelf motorrijden. Motorrijden doe ik niet om puur van a naar b te komen, maar voor de beleving van wind, accelereren, remmen, overhellen in de bochten en vrijheid. En dat draait allemaal om zelf sturen en de baas zijn over de machine onder je.
Ik zie me zelf ook echt niet gehuld in een dik warm motorpak met helm en handschoenen op een zelfstabiliserende, zelfsturende motor stappen om mij door weer en wind al niksend met mijn armen over elkaar van A naar B te laten transporteren. Dan pak ik wel een zelfrijdende auto met al het comfort van dien, waar ik met gewone kleren in kan stappen en onderweg heerlijk een potje AngryBirds kan spelen.
Nee, in de eerste instantie leek de zelfrijdende motor mij helemaal niets. Die technologie zou mij immers het plezier van motorrijden ontnemen.

Ondertussen ben ik toch wat wijzer en zelfs 180 graden van gedachte veranderd. Bij nader inzien denk ik namelijk dat de zelfrijdende motor, motorrijden in de toekomst niet alleen veel veiliger zal maken, maar vooral ook veel leuker dan het nu al is. Wij motorrijders blijven namelijk gas geven, sturen en remmen op de zelfrijdende motor van de toekomst.
Een zelfrijdende motor die je toch moet besturen, dat klinkt tegenstrijdig en dat is het ook. Maar de opmars van technologie die het sturen van de motor beetje bij beetje overneemt, is al jaren aan de gang. Zo zorgt ABS in de meeste gevallen voor een kortere, maar vooral ook veiligere remweg. De kans op vallen neemt af omdat de wielen niet blokkeren en wegglijden. Technologie heeft een deel van het remmen daarmee van de mens overgenomen.
Moderne motoren in het topsegment zijn tegenwoordig met allerlei elektronische snufjes uitgerust die ons beter laten sturen. Neem bijvoorbeeld het Bosch MSC, het Motorcycle Stability Control systeem met C-ABS zoals we dat onder meer aan boord van een KTM 1290 Super Duke vinden. Dat systeem neemt als het ware het sturen en remmen van je over terwijl je fors overhellend in de bochten vol in de rem gaat. Zonder het systeem trekt je motor door het remmen overeind en ga je recht door. Het MSC systeem helpt door een riedel sensoren en andere elektronica om de motor stabiel te houden terwijl je al hellend in de bocht vol in de rem gaat en toch door de bocht kan sturen. Dat is dankzij de hulp van technologie toch echt leuker motorrijden dan rechtdoor de vangrail in.
Eigenlijk is het effect van het MSC systeem een kenmerkend voorbeeld hoe de zelfrijdende motor in de toekomst motorrijden veiliger en leuker gaat maken. Althans, volgens mijn visie.

Die motor van de toekomst kan straks echt zelf rijden als het nodig is. Als je even het stuur moet loslaten omdat je met twee handen die kniebeschermer die niet lekker zit omhoog moet trekken dan kan je het stuur loslaten. Maar in de essentie blijven we sturen, gas geven en remmen, alleen worden we door een complex netwerk van sensoren, draadloze verbindingen met de rest van het verkeer en hele hoop rekenkracht continu geassisteerd tijdens het rijden.
Die technologie is zich nu in een rap tempo aan het ontwikkelen. Afgelopen oktober toonde BMW in München tijdens de CMC (Connected Motorcycle Consortium) conferentie hun prototype BMW R1200RS ConnectedRide. Deze BMW is het neusje van de zalm als het gaat om motorveiligheidssystemen. De R1200RS ConnectedRide is onder andere uitgerust met een kruispunt- en linksafslaan-assistent die de motorrijder bij het linksaf-slaan waarschuwt voor tegemoetkomend verkeer dat jouw mogelijk over het hoofd ziet. Het kenmerk van deze motorfiets is vooral de onderlinge verbindingen met andere voertuigen, die het rijden veiliger moet maken.
Sla je bijvoorbeeld linksaf, en ziet de tegemoet komende automobilist jou niet, dan krijg niet alleen jij een waarschuwing, maar er gaat ook een alarm in de auto af om de automobilist wakker te schudden. De auto remt vervolgens automatisch af. Dit Vehicle to Vehicle Communication (V2V) verbindt de voertuigen onderling en dankzij D-GNSS (Differential-Global Navigation Satellite System) kan de technologie heel nauwkeurig de positie van de voertuigen bepalen en het gevaar inschatten. D-GNSS is een uiterst precieze commerciële versie van GPS, die tot op de meter nauwkeurig de positie kan bepalen van voertuigen.

Een dergelijke nauwkeurigheid is overigens op niet al te lange termijn ook beschikbaar voor de gewone consument. De Europese ruimte organisatie ESA heeft ondertussen al zo’n 18 van de 30 Galileo-satellieten in een baan rondom de aarde gelanceerd. Galileo is de Europese tegenhanger van de Amerikaanse GPS- en het Russische Glonass satelliet-navigatiesystemen, maar Galileo belooft een ongekende nauwkeurigheid tot op centimeters!
Het systeem werkt overigens samen met GPS en Glonass en is nu al deels operationeel. Smartphones zoals de iPhone X die net uit is ondersteunen Galileo al. Dat betekent dat je navisysteem in de komende jaren niet alleen weten op welke weg je rijdt, maar ook op welke rijbaan je rijdt. Plaats Galileo in de context van de BMW R1200RS ConnectedRide en je kunt met een nauwkeurigheid op de centimeters allerlei nieuwe toepassingen bedenken.
Denk bijvoorbeeld aan een uiterst nauwkeurige file-assistent die auto’s bijna onopgemerkt automatisch via het V2V systeem een seintje geeft om een kleine koerswijziging te maken om een paar centimeter extra ruimte te maken zodat de filerijdende motorrijder veilig tussen de auto’s door kan rijden en niet meer bang hoeft te zijn dat een automobilist toch plotseling naar links of rechts zwenkt.

Onbenullig omvallen bij stilstand zal in de toekomst ook verleden tijd zijn. Honda toonde begin dit jaar al het eerste Riding Assist prototype, een motor die zelf stabiliserend overeind blijft en zelfs als een hondje een lopende bestuurder zelfstandig stapvoets kan volgen. En onlangs op de Tokyo Motor Show werd een behoorlijk productierijp exemplaar getoond met een rijwielgedeelte van een NC750 en voorzien van een elektrische aandrijving. En ook BMW heeft met haar Vision 100 (zie ook MotoPlus 21/2016) al een prototype in huis voor een zelfrijdende en zelf balancerende motorfiets. Van beide machines vind je op YouTube leuke en verbazingwekkende filmpjes.
De filmpjes versterken mijn gevoel dat de zelfrijdende motor eraan komt. Dat staat buiten kijf en ik denk ook dat het motorrijden er leuker door wordt, veel leuker. Ik laat me bijvoorbeeld niet uit het veld slaan door Yamaha’s MOTOBOT project. Yamaha maakte daar de YouTube video MOTOBOT Meets The Doctor (Valentino Rossi), waar je de verbazing afleest op het gezicht van Valentino Rossi als er op een circuit een Yamaha YZF-R1M langs scheurt, bestuurt door een robotcoureur. Het MOTOBOT project heeft als doel om een robot een motor op hoge snelheid a la Valentino Rossi te laten besturen zonder modificaties aan de motor zelf.
Dat een robot een motor kan besturen is prima, maar ik zie de toekomst van de motor heel anders. Een Valentino Rossi zal ik nooit worden. Die kwaliteiten zijn slechts voor enkelen weggelegd. Maar over tien jaar kan ik wel op een gewone wegmotor tijdens een dagje op het circuit de motor in de Valentino Rossi-modus zetten. En zonder gevaar van onderuit te gaan trek ik dan het gas helemaal open en zal ik dankzij één brok sensoren en rekenkracht a la Valentino Rossi de grenzen van mijn motor kunnen opzoeken op een manier die vandaag de dag zonder technologie onmogelijk is.
Ik weet het zeker: motorrijden wordt in de toekomst nog leuker! Zelfs met een zelfrijdende motor die mij, heel merkwaardig, de oprechte illusie geeft dat ik hem toch echt zelf op de grens bestuur…