Dakar Rally 2010
De eerste Dakar-rally in Zuid-Amerika riep vorig jaar veel gemengde reacties op. Routewijzingen en bedenkelijke beslissingen van de organisatie zorgden toen voor veel onvrede onder de die hard-Dakargangers. Tijdens de eerste acht etappes van de tweede Zuid-Amerikaanse editie bleek ASO goed werk te hebben verricht. De eerste week van de zeer zware rally leverde veel verrassende winnaars en vuurwerk op, maar de Nederlanders kwamen vooral in het nieuws door pech. De reglementswijziging die bepaalde dat de zogenoemde eliterijders restrictors in de carburateurs van hun dikke 690’s moesten duwen, moest een nieuw rallybeeld geven, zo hoopte het organiserende ASO. En de eerste twee etappes leken ook voor een ommekeer te gaan zorgen. David Casteu was verrassend de snelste tijdens de eerste etappe op de nieuwe Sherco 450 en een dag later zorgde David Frétigné, de 450-pionier van het eerste uur, voor de tweede opeenvolgende 450-zege. Bovendien stuurde Francisco Lopez zijn Aprilia RVX450 V-twin naar de winst in de vijfde etappe toen de karavaan de grens met Chili was overgestoken. En ook tijdens de achtste etappe bewees Lopez met een overwinning het potentieel van de Aprilia.Kortom: de 450 was niet langer kansloos, maar halverwege de rally had Cyril Despres met zijn dikke 690 KTM de leiding in het klassement echter al stevig in handen. De 35-jarige Fransman won de derde etappe en nam toen de leiding in het klassement over van Casteu. Ook in de zevende proef was Despres de beste. Samen met zijn rivaal Marc Coma bepaalde Despres dus toch het gezicht van de rally.Titelverdediger Coma was ijzersterk in de derde en zesde etappe, maar reed een zeer ongelukkige week. Al op de tweede dag liep hij tegen de lamp bij een snelheidscontrole en kreeg 22 minuten straf. Maar de volgende etappe liet zijn KTM hem in de steek. De Spanjaard verloor 21 minuten en kreeg twee dagen later een tweede tik toen hij strandde met een kapotte achterband op het moment dat hij de etappe leidde. Aangezien zijn luitenant Jordi Viladoms al uitgevallen was, moest Coma wachten op teamgenoot Henk Knuiman. Die liet op zich wachten en Coma kreeg het achterwiel van de Italiaan Luca Manca. Coma finishte als negentiende, maar klom door zijn winst in de zesde etappe naar de vierde plaats, een uur en zes minuten achter Despres.Na zijn tweede plaats in de zevende special kwam Coma echter onder vuur te liggen. Coma zou van iemand van buiten de rally een wiel hebben gekregen in het geneutraliseerde deel. De Spanjaard ontkende echter met klem, maar naar verluidt wezen Despres en Frétigné de wedstrijdleiding op de band die lang niet zo versleten was als hun banden. Coma kreeg zes uur straf en viel terug naar de 24e plaats in het klassement. “Er is geen bewijs dat ik een andere achterband heb gemonteerd”, vertelde een gedesillusioneerde Coma. “Daarom vind ik dit ongerechtigheid.” Even overwoog hij om zich terug te trekken, maar Coma ging toch door. En stond tijdens de achtste etappe bij de tankstop met veel aandacht te kijken naar Despres die in het steenachtige terrein met twee kapotte velgen worstelde. Despres kreeg een voorwiel van waterdrager Ruben Faria en hield zo de schade beperkt. Op maandag leidde Despres ogenschijnlijk comfortabel in het klassement. De stugge doorzetter Pal Anders Ullevalseter klom gestaag in het klassement naar de tweede plaats, terwijl de sterk rijdende Lopez met de Aprilia op de derde plaats de eerste 450 was. En de Nederlanders? Onze twee toprijders Frans Verhoeven en Henk Knuiman kregen in de eerste acht etappes al veel pech te verwerken en verloren al snel de aansluiting met de top van het klassement. Al tijdens de eerste etappe liep Verhoeven 34 minuten achterstand op, op de verrassende winnaar David Casteu. De BMW van Verhoeven begon al na 200 kilometer slecht te lopen. Frans verving de bougie en de CDI-unit, mara kwam door deze pech Verhoeven te laat bij de start van de proef en een groot deel van de etappe werd hij zelfs gesleept. De motor bleef slecht lopen en later bleek dat de sponsjes die in de tank het klotsen van de benzine moeten tegengaan waren opgelost en zo het brandstofsysteem verstopten. Bovendien bleek dat de kwaliteit van de Argentijnse benzine niet bepaald het beste uit de BMW haalde. “Erg jammer”, vond Verhoeven. “Onder normale omstandigheden had ik met Casteu mee gekund.”Een dag later kwam echter pas de ware rampspoed voor Verhoeven. Amper begonnen aan de etappe sloeg zijn achterwiel vast toen de versnellingbakas vastliep op de swingarmas. De geplaagde coureur liep acht kilometer terug naar het bivak om assistentie te halen. Na een zenuwslopende dag werd besloten om een nieuw blok te monteren, terwijl de bezemwagen al klaar stond om de BMW op te laden. “Ik moest een verklaring tekenen dat ik de organisatie niet aansprakelijk zou stellen als er achter de bezemwagen iets met me zou gebeuren, maar toen mocht ik verder”, vertelde Verhoeven wiens mentale weerbaarheid ernstig op de proef werd gesteld. De Tilburger kwam na middernacht aan in het bivak na een eenzame etappe. Daags daarna kreeg hij te horen dat hij nog een kwartier straftijd kreeg, omdat hij niet door had gegeven dat hij het blok had vervangen. Verhoeven liet zich in de loodzware derde etappe van zijn beste kant zien door na te zijn gestart als 148e keurig als elfde – en beste Nederlander – te finishen. Verhoeven was goed te spreken over zijn BMW, maar merkte wel dat hij op de snelle stukken veel moest inleveren op de geknepen 690’s. In de zevende etappe begon Verhoeven furieus en leek op weg naar een mooie top 10-klassering toen hij andermaal te maken kreeg met pech. De coureur kroop door het oog van de naald toen hij merkte dat de carter-ontluchtingslang was losgesloten. “Alles was één grote smurrie olie. Bijna alle olie was uit het blok gelopen. Ik ben rustig doorgereden in de hoop het volgende CP te bereiken en dan maar zien wat ik nog kon oplossen. Tot ik in een ooghoek de kapotte Tatra langs de weg zag, die er al sinds de proef van gisteren met pech stond. Die jongens hadden een litertje olie voor me en ik kon verder.” Daags na de rustdag werd Verhoeven – met inmiddels bijna zeven uur straftijd achter zijn naam – netjes elfde. Knuimans eerste rallyweek vond evenmin plaats onder een gunstig gesternte. De Wijchenaar verloor in de eerste etappe tijd door een ernstig verhitte voorrem en een navigatiefoutje en kreeg in de tweede etappe 28 minuten tijdstraf toen hij ruim 50 kilometer te hard had gereden in een dorpje, waar een snelheidslimiet gold. De derde dag typeerde Knuiman als “de zwartste dag uit al mijn Dakars” toen hij door koelproblemen slechts als 31e finishte. Twee dagen later kwam Knuiman pas als 77e binnen toen hij een wiel had afgestaan aan Luca Manca, die op zijn beurt eerder al Knuimans teammaat Coma verder had geholpen. Knuiman moest toen op Coma’s verrotte bib mousse verder tot die uiteindelijk moest worden vervangen. “Toen ben ik gestopt bij een groepje mensen en daar stond iemand met een KTM Adventure”, deed Knuiman zijn bizarre verhaal. “Ik heb toen zijn band kunnen kopen. Hoewel het een wegband was, was het wel beter dan die kapotte crossband.” Knuiman viel door deze perikelen terug naar de 43e plaats in het klassement, maar daarmee was de ellende nog niet ten einde, want een dag later brak de ketting van de KTM al na 200 meter in de proef. “Ongelooflijk”, schudde Knuiman zijn hoofd. Hans-Jos Liefhebber reed een zeer solide openingsweek. De tweedejaars-Dakar-rijder bleek ook goed met een (niet geknepen) KTM overweg te kunnen. Liefhebber was zelfs een dagje de beste Nederlander in het klassement. “Maar dat kwam vooral door de pech van Frans en Henk”, vond hij zelf. Niettemin mocht Liefhebber tevreden zijn met zijn dertigste plaats na acht etappes.Mirjam Pol kende een zeer zware eerste Dakar-week. De Bornse had zich als doel gesteld om net als in 2009 opnieuw als beste vrouw te finishen in Buenos Aires en kreeg weer te maken met een sterke Annie Seel. De Zweedse reed op haar (uit verschillende eerdere Dakar-motoren samengebouwde) Super Rocket ouderwets goed. Bekend is dat seel het risico niet uit de weg gaat en ook nu blesseerde ze haar duim bij een val. Maar ook Mirjam Pol kwam de eerste week allerminst ongehavend door. In de eerste etappe miste ze een bocht en vloog de struiken in. Een dag later kwam de Honda-rijdster ten val en tijdens de derde etappe verloor ze veel tijd toen ze op zoek moest naar benzine. Uiteindelijk kreeg ze benzine van een paar plaatselijke quadrijders. “Ze hoefden geen geld en zeiden dat ik maar een mailtje moest sturen als ik terug was”, aldus Pol. Ze kwam echter maar niet in een lekker ritme, duidelijk balend van de vele stenen in de vierde etappe en de enorme stofontwikkeling een dag later. Tijdens de zesde etappe vloog ze hard voorover in een gat dat ze over het hoofd had gezien. “Het is ditmaal niet mijn Dakar”, concludeerde ze toen. Met een pijnlijke rug, gekwetste ribben en geblesseerde kuit sleepte ze zich door de 600 km-lange special voor de rustdag. Als 55e haalde ze rustplaats Antofagasta. “Ik heb het rustiger aan gedaan, ik ben een paar keer gestopt en ik heb meer tijd genomen om te kijken hoe ik moest rijden. Ik ben twee keer gevallen, de eerste keer heeft er gelukkig iemand anders mijn motor opgeraapt en rechtop gezet, dat had ikzelf niet meer gered. In de stenen heb ik een schietgebedje gedaan om er doorheen te komen. Na 100 kilometer kwam de eerste auto me al voorbij. Ik heb zuinig gereden. Als ik zat had ik last van mijn rug, als ik stond last van mijn kuit. Ik heb nog niet zo’n zware Dakar meegemaakt. Die rustdag kon ik goed gebruiken. Sterker nog, wat mij betreft mocht het ook wel over zijn.” Dat einde kwam inderdaad snel: in de achtste etappe kwam Pol opnieuw ten val en dat verergerde de blessure aan haar ribben, zodat Mirjam geheel gesloopt moest opgeven.De teamgenoeten van Pol, Tonnie Krabbenborg en Alois Ressing, vormen een soort Siamese tweeling in de Dakar. De twee Achterhoekers zijn aan een gezamenlijk avontuur begonnen en rijden alle etappes ook samen. Krabbenborg begon echter slecht aan de rally. De 50-jarige Honda-rijder vertrok voor de eerste etappe in het donker en wilde van baan veranderen toen dat nog niet kon: al na 400 meter knalde Krabbenborg tegen een vluchtheuvel en vloog van zijn motor. Zelf was de debutant zo goed als ongedeerd, maar zijn motor vergde een spoedreparatie waarbij onder meer het stuur rechtgebogen moest worden en een gebroken voetsteun en handkap vervangen moesten worden. Het duo richt zich op uitrijden en staat na de achtste etappe in de onderste regionen van het klassement. Maar ze staan er in elk geval nog wel bij: dat kunnen 67 van de 161 motorrijders niet meer zeggen.De vierde Nederlander in het Honda Europe team van teammanager Henk Hellegers uit Vorden, Gerben Vruggink, doet het onopvallend goed en staat nu 47e. Vruggink debuteert in de Dakar, maar kende de klappen van de zweep wel enigszins omdat hij al enkele jaren als monteur van het Honda-team bij de rally is betrokken: “Toen zat ik in het bivak te wachten tot de rijders binnenkwamen, zodat ik ana het werk kon en nu gaan anderen voor mij aan het werk als ik binnenkom. Dat is weer een hele nieuwe ervaring.”Op dit moment van schrijven is de achtste etappe net achter de rug en hebben de coureurs nog zes zware dagen voor de boeg, voor ze op 16 januari in Buenos Aires de finish bereiken. In MotoPlus 2 van 27 januari kun je het eindverslag lezen. [[kasten 1]]Willemsen in 2011 op een quad[[Bild aus MP 2 – 2009, pag 88 unten)Eén van de Nederlandse smaakmakers van de Dakar, de 34-jarige Daniel Willemsen, liet dit jaar verstek gaan bij de Dakar. De zevenvoudig wereldkampioen zijspancross liet onlangs pinnen uit zijn scheenbeen halen die daarin waren geplaatst na zijn ongeval in juli 2009 tijdens de ONK in Mill. “Ik heb bewust gekozen om dit te doen zodat ik fit kan zijn als het seizoen weer begint”, legt Willemsen uit. In 2011 wil Willemsen echter met een quad deelnemen aan de Dakar. Hij gaat een team vormen met Martijn van Gastel, die vorig jaar Buenos Aires haalde met een quad. “Dit plan bestaat al geruime tijd”, aldus Willemsen. “We hebben al wel ons huiswerk gedaan. Het project is in volle gang. Ik bouw momenteel mijn eigen zijspanframes en ook voor de quad willen we dat doen.” Het WSP (Willemsen Sidecar Projects)-frame wordt voorzien van een Yamaha TDM900-blok. Willemsen: “De Yamaha Raptor is in onze ogen niet snel genoeg voor de rally. Een TDM-blok heeft een mooi koppel, een goed vermogen en is betrouwbaar.” Nieuw is het idee van een quad rond een TDM-blok niet: ook EML-WTEC bouwde in het verleden al diverse rallyquads op basis van een TDM, maar in handen van een duvelstoejager als Willemsen kon dat wel eens tot verrassende resultaten gaan leiden.Rond de zomervakantie wil Willemsen zijn quad klaar hebben, zodat hij na het cross-seizoen kan testen in Spanje en Marokko. “Ik ga volgend jaar wel voor het klassement. Als ik zie wie er nu rijden bij de quads is daar volgens mij wel wat te halen.”Willemsen reed de Dakar in 2007 en 2009. Vorig jaar finishte hij op een zeer verdienstelijke 21e plaats. Voor zijn derde Dakar verkiest hij echter vier wielen. “Ik zal niet zeggen dat ik nooit meer op de motor ga, maar dit is weer een nieuwe uitdaging en het project krijgt ook wat ondersteuning. We bouwen drie quads, waarvan er één als reserve mee op transport gaat. En als het allemaal goed gaat, zeg ik geen nee tegen het starten van de productie van dit soort rallyquads.”[[kasten]DAKAR DITJES EN DATJES• In de eerste week kreeg de rally te maken met een aantal prominente uitvallers. De slechts 180 kilometer lange derde etappe betekende het einde van de rally voor maar liefst 25 deelnemers. Jordi Viladoms viel in die etappe en klaagde over pijn in de borst. In vier Dakars finishte de waterdrager van Marc Coma alleen vorig jaar. David Casteu crashte tijdens de vijfde etappe met zijn Sherco en werd per helikopter vervoerd naar bivak met een diepe vleeswond . Casteu lag op dat moment tweede in het klassement. De verrassend snelle debutant Luca Manca kwam in de zesde etappe zeer hard ten val en liep hersenletsel op. Er werd gevreesd voor zijn leven, maar op de rustdag meldde de organisatie dat hij buiten levensgevaar was. In diezelfde etappe ging het vlak voor de eerste tankstop fout voor Paulo Gonçalves. De Portugees vloog in het stof van David Frétigné richting de tankstof en knalde toen op een obstakel. Het team van Goncalves, de nummer vijf in het klassement, was “not amused”. Wim Jaquet was de eerste Nederlandse uitvaller. De Amersfoortse debutant kwam na de tweede etappe uitgeput en erg laat binnen en verkeerde in de veronderstelling dat hij geen starttijd had gekregen. Thomas De Bois viel uit in de vierde etappe. Hij brak bij een val een sleutelbeen, maar reed de resterende 300 kilometer van de etappe nog wel uit. Quadrijder Gerard Wessels kende veel pech en beëindigde de vijfde etappe toen de zesde etappe al bijna begonnen was. Wessels kreeg geen starttijd meer. • Nogal wat deelnemers bleken last te hebben van een soort aanloopproblemen. Jonah Street was op weg naar de keuring in Buenos Aires toen hij er achter kwam dat hij zijn rijbewijs was vergeten. De Amerikaan moest met bloedspoed terug naar zijn hotel om de papieren te halen die hij nodig had voor de keuring. De Nederlandse Dakar-debutant Wim Jaquet kreeg daags voor aanvang van de rally bij het uitstappen een voet onder het wiel van een te snel wegrijdende taxi. Wonder boven wonder wees onderzoek uit dat er niets gebroken was. • De Canadees Donald Hatton maakte ongepland extra kilometers in de openingsetappe van Buenos Aires naar Cordoba. Hatton bleek zijn controlekaart te zijn vergeten en was al zo’n 75 kilometer onderweg toen hij dat bemerkte. Als een spookrijder keerde Hatton weer terug om de spullen op te halen,. Hij sloot de etappe af als 144e. Twee dagen later viel hij uit. De grootste pechvogel van de rally was echter zonder meer de Argentijn Javier Pizzolito. Voor de officiële presentatie op Nieuwjaarsdag in het centrum van Buenos Aires vatte Pizzolito’s Honda vlam. Terwijl andere deelnemers hun machine snel weg zetten, brandde de Honda totaal uit en Pizzolito’s rally was al voorbij voordat hij begonnen was.• Tijdens de eerste etappe viel helaas een dodelijk slachtoffer te betreuren. De Duitser Mirco Schultis kwam met zijn auto naast de weg terecht en vloog vol in het publiek. Hoewel de bewuste buitenbocht verboden gebied was voor toeschouwers hield de enthousiaste Argentijnse menigte zich niet bepaald aan de aanwijzingen van de organisatie. Schultis’ auto raakte meerdere mensen, maar een Argentijnse vrouw overleed aan haar verwondingen. Ook een assistentieauto van het Yamaha Holland Team raakte betrokken bij een ongeval tijdens de tweede etappe. De Mitsubishi Pajero werd behoorlijk beschadigd, maar van lichamelijk letsel was geen sprake. • Vorig jaar werden slechts vijf van de veertien etappes over de volledige lengte verreden en dat kwam de organisatie op veel kritiek te staan. In de eerste Dakar-week van deze rally leek het ook al mis te gaan. De eerste etappe werd 52 kilometer ingekort vanwege overstromingen die Argentinië teisterden in de dagen voorafgaand aan de start. De vierde etappe startte anderhalf uur later, omdat ASO de deelnemers de kans wilde geven te herstellen van de slechts 180 km loodzware derde etappe. De organisatie schrapte veertig kilometer van de proef. Daags voor de rustdag voerde een stuk van vijftig kilometer door een natuurgebied. Dat deel van de route werd om die reden geneutraliseerd. De start van de negende etappe van maandag werd verlaat vanwege verwachte mist. De special werd ingekort van 338 naar 170 kilometer. • De Argentijnse en Chileense bevolking heeft de Dakar overduidelijk omarmd. Dat bleek niet alleen toen (volgens ASO) zo’n 800.000 mensen van de start in Buenos Aires een uitbundige happening maakten, maar ook door de toeschouwers langs de route. Een aantal Nederlandse deelnemers maakte kennis met de gastvrijheid van de bevolking. Terwijl Frans Verhoeven en crew koortsachtig werkten aan de vervanging van een blok tijdens de tweede etappe werden zij geholpen door een daar bivakkerende familie die een lam aan het spit had ter verhoging van de feestvreugde. Alois Ressing en Tonnie Krabbenborg stopten halverwege tijdens de special van de vijfde etappe bij een soort politiepost en werden onthaald “op het lekkerste kippetje dat we ooit gegeten hebben”. Quadrijder Gerard Wessels trof tijdens de zesde etappe naar Iquique in the middle of nowhere twee pick ups met Argentijnse families die zaten te barbecuen. “Die mensen hadden duizend kilometer gereden om de Dakar te zien”, vertelde Wessels. “Of ik misschien wilde mee eten. Voor ik het wist zat ik aan een heel lekker biefstukje.”[[kasten unten]]Tussenstand na acht etappes: 1. Cyril Despres (F), KTM, 2. Pal Anders Ullevalseter (N), KTM, op 1.20,31; 3. Francisco Lopez (CH), Aprilia, op 1.24,21; 4. Helder Rodrigues (Port), Yamaha, op 1.25,15; 5. Alain Duclos op 1.52,29; 6. David Frétigné (F), Yamaha op 2.02,33; 7. Jonah Street (USA), KTM op 2.28,32; 8. Olivier Pain (F), Yamaha, op 2.41,59; 9. Thomas Berglund (Zwe), KTM, op 2.48,21; 10. Jakub Przygonski (CZ), KTM, op 3.01,54.De Nederlanders: 21. Henk Knuiman, KTM, op 7.19,59; 30. Hans-Jos Liefhebber (KTM) op 8.52,59; Richard de Groot (Yamaha) op 12.06,17; Gerben Vruggink (Honda) op 12.44,25; 48. Marcel Snijders (Honda) op 13.26,02; 56. Frans Verhoeven (BMW) op 16.21,14; 88. Alois Ressing (Honda) op 38.37,11; 90. Tonnie Krabbenborg (Honda) op 40,46,58.
