Dakar 2009
De bittere nasmaak van de afgelasting van de Dakar in 2008 moet weggespoeld worden met een nieuw begin in Argentinië en Chili. Het belooft een ouderwets uitdagende slijtageslag te worden met lange etappes, steppes, hooggebergte en grote hitte. Van Nederlandse zijde is de belangstelling enorm. De vaderlandse boegbeelden Frans Verhoeven en Henk Knuiman richten hun vizier op de top 10. Meer dan honderd dagen verkende de organiserende ASO het nieuwe gebied voordat op zaterdag 3 januari een nieuwe Dakar begint met als startpunt Buenos Aires. In veertien etappes krijgen de 234 deelnemers 9.500 kilometer voor de wielen, waarvan er 5.650 in proeven worden verreden. Al op de tweede dag rijdt de karavaan zijn langste etappe van maar liefst 837 kilometer. Vijf dagen voordat een ongetwijfeld uitgedund gezelschap zich na een lange lus door Argentinië en Chili terugmeldt in de Argentijnse hoofdstad worden de rijders geconfronteerd met de langste special die maar liefst 666 kilometer meet. Net als in Afrika zullen de deelnemers zich tijdens de Zuid-Amerikaanse Dakar-première door een onmetelijk duinlandschap moeten werken, terwijl de onherbergzame steppes afgewisseld met vlaktes bezaaid met verraderlijke stenen het uiterste zullen vergen van de concentratie. Ook de fez-fez ondergrond, de technische slingerpaden, de natte pakken na rivierdoorwadingen en de hitte zullen eveneens hun tol eisen. Voor het eerst krijgen de rijders ook te maken met etappes op grote hoogte. “Bij de Dakar in Afrika kwamen we misschien tot een meter of 400 hoog, maar nu gaan we tot de 3.700 meter”, weet Frans Verhoeven. De Nederlandse rallycrack trainde eerder al tot ongeveer 2.500 meter hoogte in Roemenië en ervoer aan de lijve welke inspanningen die verminderde zuurstof vragen. “Dat is heel zwaar voor jezelf en ook voor je materiaal. Tijdens die trainingen hield de motor zich goed, maar je merkt dat je minder vermogen hebt.”De 42-jarige Verhoeven verheugt zich op de nieuwe uitdaging die het treffen in Zuid-Amerika zal brengen. “De eerste dagen zien er op papier heel snel uit. Na de derde, vierde etappe wordt het ruw en echt zwaar. Ik denk dat je nog completer moet zijn dan in Afrika. Je moet kunnen doorzetten, je moet technisch zijn, je moet kunnen trialen, misschien wel Supermotard kunnen rijden en kunnen crossen. En mentaal moet je sterk zijn. Zelf ben ik nog nooit in die regio geweest, maar ik verwacht eerlijk gezegd niet dat ik erg verrast zal worden met nieuwe dingen.” Als reden daarvoor duidt Verhoeven op zijn teamgenoten Francesco Lopez en David Casteu. Voor de Chileen Lopez is Zuid-Amerika bekend terrein, terwijl ook Casteu al eerder rally’s reed in Argentinië. Samen met zijn boezemvriend Casteu kreeg Verhoeven in 2008 te horen dat KTM zou gaan snijden in de rally-activiteiten en dat bovendien hun fabriekscontracten niet verlengd zou worden. Het Nederlands-Franse duo bundelde de krachten en zette een eigen team op, met Verhoeven als coördinator. Het Roemeense Vectra treedt op als hoofdsponsor van een vijf man sterk gezelschap waartoe naast Verhoeven, Casteu en Lopez ook de Roemeense Vectra-eigenaar Marcel Butaza en de Zwitserse waterdrager Phillippe Cottet behoren. “Een superteam”, is Verhoevens overtuiging. “We hebben bij KTM Rally replica’s gekocht voor een speciaal tarief. Die motoren hebben iets minder cc’s en koppel dan de fabrieksmotoren, maar David en ik hebben die fietsen door de jaren heen mede ontwikkeld en we weten dat ze goed zijn. Rechtstreeks via WP hebben we de beste vering en van Michelin France hebben we de beste banden. Dat zijn al de twee belangrijkste ingrediënten.” Gedurende het 2008-rallyseizoen manifesteerden Casteu en Verhoeven zich enkele malen nadrukkelijk. De twee legden eind september beslag op de eerste twee plaatsen in het klassement van de Egyptische Pharaons Rally, terwijl de 34-jarige Casteu vóór Lopez ook de zevendaagse Central Europe Rally wist te winnen. Verhoeven noteerde nog een tiende plaats in de Rally van Sardinië en een dagzege tijdens de loodzware Red Bull Romaniacs. Zijn drie etappeoverwinningen in de Pharaons Rally en de één-twee met Casteu zorgden er voor dat geldschieter Vectra groot instapte. In korte tijd stampte Verhoeven een indrukwekkend team uit de grond met Mauro Sans als chefmonteur. De Italiaanse Dakar-veteraan sleutelde eerder voor Dakar-winnaars als Edi Orioli, Richard Sainct en Fabrizio Meoni. Henk Vercoelen verzorgt Verhoevens 690, terwijl oud-rijder Jordi Duran in Zuid-Amerika de coördinerende taken overneemt van Verhoeven. “Er is geen rolverdeling in het team, het is ieder voor zich”, zegt de in België woonachtige Brabander. “Maar David (tweede in de Dakar van 2007 en in 2005 winnaar van het Marathonklassement, FW) moet zeker voor het podium kunnen gaan en met Lopez (tweede in de UAE Desert Challenge en 450-rallywereldkampioen in 2006, FW) moet je ook absoluut rekening houden. Zelf wil ik aankomen, maar dan wel in de top 10. Dan druk ik me ‘netjes’ uit. Ik wil ook de beste Nederlander worden. Ik denk dat ik in het verleden aangetoond heb dat ik dat ook ben, maar door pech is dat er nooit zo uitgekomen.”De best presterende Nederlander in de twee voorgaande Dakar-edities was echter overduidelijk Henk Knuiman. De 40-jarige Wijchenaar was vorig jaar van plan om op een Aprilia de top 10 aan te vallen, maar Knuiman heeft de Aprilia vervangen door een KTM 690. “De Aprilia was niet betrouwbaar genoeg”, is de aanjager van het Canon Kamera Express KTM Team kort. Pas medio november kon Knuiman zijn nieuwe rallymachine voor het eerst testen in Zuid-Frankrijk, maar in zijn vijfde Dakar wil hij bij de beste tien horen. In 2007 klasseerde hij zich zes maal in de top 15, wat uiteindelijk een twaalfde plaats in de eindstand betekende. Gedurende het 2008-rallyseizoen meldde Knuiman zich in Portugal bij de Pax Rally. Hij legde daar beslag op de twaalfde plaats en werd winnaar van het Marathonklassement. Bovendien won Knuiman net als in 2007 de beruchte loodzware Dresden-Breslau. “Voor mij is het een voordeel dat het KTM-fabrieksteam uitgedund is”, stelt pragmaticus Knuiman. “Ik zou graag een fabrieksmachine hebben, maar deze 690 is al voor een heel eind af, hoor.” Over het grote onverwachte in Zuid-Amerika heeft Knuiman al wel nagedacht. “Ik verwacht meer navigatiewerk. Meer paadjes, meer kruip door, sluip door. Maar ook woestijn en bergen.” Net als tijdens de laatste vorige edities is de algemene verwachting dat het in de Dakar van 2009 andermaal tussen Cyril Despres en Marc Coma zal gaan. Verwonderlijk is dat niet: Despres won immers in 2005 en 2007, zijn Spaanse rivaal Coma had in 2006 de minste tijd nodig om in Dakar te komen. Het onvoorspelbare karakter van de Dakar bleek echter ook in 2007, toen de kopman van het Repsol/KTM Team een zorgvuldig opgebouwde voorsprong van 52 minuten weggooide na een valpartij. Despres, sinds vorig jaar in de Red Bull-kleuren, stond de afgelopen vijf edities telkens op het podium. De ervaren Fransman won in totaal zestien etappes, maar heeft een hoger doel dan het dagsucces. “Despres is mentaal niet de sterkste”, oordeelt Verhoeven echter. Verhoeven trad in 2007 op als waterdrager van Despres. Nu is die rol overgenomen door de in Mali geboren Fransman Alain Duclos (37). Duclos zegevierde in 2006 mede dankzij een etappeoverwinning in het 450 cc-klassement. “Maar uit betrouwbare bron heb ik al vernomen dat het tussen die twee niet zo botert”, weet Verhoeven. Niettemin won Despres dit jaar de Desert Challenge in de Verenigde Arabische Emiraten en de Rally van Sardinië. De Rally dos Sertoes in Brazilië sloot hij af als tweede. Ook zonder dagwinst kun je de Dakar winnen; Marc Coma bewees het in 2006 geleden. De Spanjaard, drievoudig wereldkampioen rally, kent delen van Argentinië en Chili dankzij eerdere deelnames aan de Rally van Patagonië die hij drie keer wist te winnen. “Deze Dakar wordt net zo zwaar en misschien wel zwaarder dan de rally’s in Afrika”, verwacht Coma dan ook. Hij kan in het Repsol/KTM Team beschikken over twee secondanten. Jordi Viladoms toonde zich in zijn twee vorige Dakars een belofte, maar geen van beide malen haalde de snelle Spanjaard de finish door crashes. Wel was hij in 2007 in één etappe de snelste. Ook voor Viladoms is Chili geen onbekend gebied: hij reed er twee keer de Rally de las Pampas. Gerard Farres is de vijfde en laatste KTM-fabrieksrijder. Hij was in 2006 de beste Dakar-rookie en is nu de derde man in het Repsol/KTM Team. Tijdens de Dubai Rally brak Farres echter een arm en een laatste testsessie van het team in Marokko moest hij laten schieten, omdat de blessure nog niet volledig geheeld was. Het deelnemersveld van de dertigste Dakar telt maar liefst 33 nationaliteiten. De lijst met subtoppers en mannen die voor dagsuccessen kunnen zorgen, is lang. De ijzersterke Noor Pal Anders Ullevalseter bekroonde in 2007 een sterke Dakar – het was zijn zesde – wel met een vierde plek in de eindklassering. Helder Rodrigues won in 2007 op een Yamaha het 450 cc-klassement. Voor dit jaar zoekt de Portugees het hogerop met een KTM 690. Ondanks het drastisch korten van de rallyactiviteiten is de Oostenrijkse fabrikant de hofleverancier van het veld én de favoriet voor de eindzege. Sinds 2001 domineert KTM de rally, ook omdat Yamaha en Honda slechts 450 cc meten. Thierry Bethys was in 2007 met een achtste plaats de beste Honda-rijder. De 38-jarige David Fretigne viel in de vorige editie uit, maar wist van 2004 tot en met 2007 wel zeven etappes te winnen. De Fransman deed in het aanlooptraject van de Dakar van zich spreken door voor de vijfde keer de Shamrock Rally in Marokko op zijn naam te schrijven. Interessante deelnemers zijn verder de 2007-Rallywereldkampioen en de nummer 10 in de 2007-Dakar Jacek Czachor, Michel Marchini (in 2007 met een zevende plaats overall winnaar bij de amateurs) en José Helio Rodrigues. Die won dit jaar in zijn thuisland Brazilië voor Despres, Casteu en Coma de Rally dos Sertoes(Kasten)De etappesDatum Etappe Liaison Special Liaison Totaal3 januari Buenos Aires – Santa Rosa 196 km 371 km 166 733 km4 januari Santa Rosa – Puerto Madryn 0 km 237 km 600 8375 januari Puerto Madryn – Jacobacci 70 km 616 km 8 km 694 km6 januari Jacobacci – Neuquén 4 km 459 km 25 km 488 km7 januari Neuquén – San Rafael 137 km 506 km 84 km 763 km8 januari San Rafael – Mendoza 76 km 395 km 154 km 625 km9 januari Mendoza – Valparaiso 80 km 419 km 317 km 816 km10 januari Rustdag11 januari Valparaiso – La Serena 245 km 294 km 113 km 652 km12 januari La Serena – Copiacó 88 km 449 km 0 km 537 km13 januari Copiacó – Copiacó 20 km 666 km 0 km 686 km14 januari Copiacó – Fiambalá 20 km 215 km 445 km 680 km15 januari Fiambalá – La Rioja 4 km 253 km 261 km 518 km16 januari La Rioja – Córdoba 161 km 545 km 47 km 753 km17 januari Córdoba – Buenos Aires 224 km 227 km 341 km 792 kmAantal kilometers 1361 km 5652 km 2561 km 9574 km(Kasten)Alle Nederlanders op een rij30 NL-deelnemers11. Henk Knuiman, 40 jaar – KTM 690 Team Canon Kamera Express KTM Team• Vijfde Dakar-deelname (17 in 1999, 8 in 2000, 12 in 2006 en 11 in 2007)• 2007: zes etappes in top 15 (beste: 12)15. Frans Verhoeven, 42 jaar – KTM 690 Team Vectra Racing• Vierde Dakar (2005 en 2006 op Yamaha, 2007 op KTM)• 2007: einde door crash in elfde etappe, twee vijfde plaatsen 47. Daniel Willemsen, 33 jaar -Yamaha WR450 Yamaha Holland Team • Dit jaar voor de zevende keer wereldkampioen zijspancross• Werd bij zijn Dakar-debuut in 2007 48e en had moeite met navigeren48. Mirjam Pol, 25 jr – Honda CRF450X Honda Europe/Dakarsport• 2007 49e in tweede Dakar, gaat nu voor winst in damesklassement • Reed onder meer vijfdaagse Pax Rally Portugal als voorbereiding. Werd 26e 57. Jurgen van den Goorbergh, 39 jr – Honda CRF450X Honda Europe/Dakarsport• Dakar-debutant werd 21e in zevendaagse Central Europe Rally in Roemenië in april • Reed afgelopen twee jaren EK Enduro en Red Bull Romaniacs in september 72. Marcel Snijders, 41 jaar, Honda CRF450X Team Vicking Racing• 2007: 69e; op één na laatste dag nog zware crash; Dakar-debuut in 2005 • 32e in Central Europe Rally79. Rob van Pelt, Honda, 49 jaar, Honda CRF 450 • Doet het weer in zijn eentje onder het motto “geen team, geen vergaderingen”• Hoopt in achtste Dakar op “lekker zware etappes” waarin hij kan “sjouwen en douwen”81. Rob Verstegen, 39 jaar, GasGas EC 515 GasGas Desert Team• 2008 beste Nederlander in Central Europe Rally met negentiende plaats ondanks afgescheurde knieband en gekneusde nekwervel• Brak in 1986 zijn nek tijdens de Stadioncross in Nijmegen, tien jaar geleden onderbeen verbrijzeld bij een crossongeval. Dakar-debuut voor drievoudig MON-kampioen al in 2007 gepland; een beschadigde nekwervel zorgde voor uitstel.• GasGas 515 is een interessante machine107. Teus Visser, 42 jaar, KTM 690 ProDakar • Oud-GP-crosser reed in 2007 als hulp van Thomas de Bois en Evert Kroon op Honda 450• Finishte dit jaar op een KTM 690 als tiende in de Pax Rally in Portugal111. Alex van den Broek, 36 jaar, Honda CRF450X Dutch Team Dakar• Achtvoudig Nederlands trialkampioen reed in 2006 en 2007 Zesdaagses in Nieuw-Zeeland en Chili• EK Enduro vice-kampioen in 2008; eerste Dakar is deel van driejarenplan• Afgelasten van Dakar in 2008 kwam “eigenlijk wel goed uit, want alles was nog niet goed klaar”• Scheurde onlangs kruisband af tijdens een training en kon vier weken niet rijden112. Ebert Dollevoet, 42 jaar, Honda CRF450X Team Honda Europe• Deed eerder mee op een KTM en een BMW, maar finishte niet• Dit jaar revalidatie vanwege gebroken rug en brak begin oktober kuitbeen en enkel tijdens een training in Valkenswaard119. Richard de Groot, 39 jaar, Yamaha WR250F Dutch Team Dakar• Start in zijn derde Dakar op een lichte 250123. Robert van Olst, 36 jaar, KTM 525 Dutch Team Dakar• Dakar-debutant deed ervaring op in Tuareg-Rally’s • Maakte na Dakar-afgelasting in januari wél met Henno van Bergeijk de oversteek naar Afrika 124. Jaap van der Kooy, 57 jaar, KTM 525 Team Viking Racing• Vijftiende – “en misschien wel laatste” – deelname• Brak in april tijdens Central Europe Rally een kuitbeen en enkel125. Kees Koolen, Honda Team Honda Europe• Reed vijfdaagse Pax Rally Portugal als voorbereiding en werd 27e 135. Herwin de Roo, 42 jaar, Yamaha WR450 Adventure Addicts Assistance• Dakar-debutant crosst sinds 1988• Rijdt sinds 1993 buitenlandse enduro’s; dit jaar ook de Touareg rally in Marokko138. Johan van der Laan, 43 jaar, Husqvarna 510 Dutch Team Dakar• Werd in 2007 39e op een KTM 660• Rijdt zijn derde Dakar op een Husqvarna 510142. Evert Kroon, 50 jaar, KTM 530 ProDakar• Begint aan zijn vierde Dakar, reed ter voorbereiding de Pax Rally in Portugal147. Henno van Bergeijk, 42 jaar, KTM 690 Henno Car Casting• In 2006 gefinisht op 30 jaar oude Yamaha XT500• Pur sang avonturier: op XT van Utah naar Mexico en van Panama naar Colombia, met Enfield door India 156. Gerard Rond, 51 jaar, KTM 530 ProDakar• Wilde eerst samen met Evert Kroon (nogmaals) in een auto stappen, maar het werden “door Evert” toch twee wielen• Oud-crosser “kan nog steeds heel hard rijden, maar niet zo goed meer vallen”• Reed eerste Dakar in 1986167. Hans-Jos Liefhebber, 38 jaar, Yamaha WR450F Yamaha Holland Team• Dakar-nieuweling nam eerder deel aan de strandrace in Le Touquet168. Gerard List, 42 jaar, Yamaha WR250 Team Vicking Racing• Bij debuut in 2006 73e• Werd dit jaar op lichte WR250F 46e in Central Europe Rally169. Thomas de Bois, 46 jaar, KTM ProDakar• Stond aanvankelijk ingeschreven met een auto, maar koos begin november voor de motor172. Dirk van Dam, 50 jaar, KTM ProDakar• Startte twee keer eerder in de Dakar, werd dit jaar 31e in de Pax Rally180. Pierre Karsmakers, 62, BMW G650 Xchallenge BDM• Eerste Dakar-deelname in 1987 (toen tiende) • Zonder service, nieuw avontuur op BMW G650 Xchallenge191. Walter van Sinten, 44, GasGas EC515 GasGas Desert Team • Dakar-debutant vormt team van Verstegen en Boezerooy211. Marcel Pronk, 34 jaar, Honda CRF450X Dutch Team Dakar• Ervaring in enduro, wegrace, Zesdaagse, rally’s én de Dakar• Werd in juni zesde in Transorientale Rally 215. Harm Boezerooy, GasGas EC515 GasGas Desert Team• Dakar-debutant vormt team van Verstegen en Van Sinten217. Dirk Schuttel, 43 jaar, Yamaha WRF450 Race 4 Kids• Dakar-debutant deed onder meer ervaring op in Marokko, Berlijn-Breslau en in 2008 de Pax Rally • Rijdt voor SOS Kinderdorpen 224. Ronny Roos, 37 jaar, KTM 690 Dolphin Team • Bestuurde in 2005 samen met John Braat Dolpin-assistentietruck • Reed Pax Rally in Portugal: 34e 227. John Braat, 37, KTM 690 Dolphin Team • Bestuurde in 2005 nog de assistentietruck van het Dolphin Team• Reed de Pax-rally in Portugal: 35e
