Test Yamaha YZF450F Rally van Frans Verhoeven
Op 4 januari 2014 start de 36e Dakar Rally in het Argentijnse Rosario, om twee weken later te finishen in het Chileense Valparaiso. Kanshebber op een top-5 klassering is Frans Verhoeven. Met zijn nieuwe Yamaha YZ450F Rally won hij de twaalfde etappe van de afgelopen Dakar Rally, maar door een losgeschoten stekkertje en wat navigatiesores bleef hij in het eindklassement toch steken op de negende plaats. Aan de vooravond van de 2014-Dakar mocht MotoPlus een middagje met zijn rallymotor op pad.
Na zijn minder gelukkige avontuur bij Sherco werd Frans Verhoeven benaderd door Yamaha-sportmanager Laurens Klein Koerkamp om bij Yamaha de opengevallen plaats van de naar Honda overgestapte Helder Rodrigues in te vullen. Klein Koerkamp: “Wij vinden de Dakar erg belangrijk als evenement, omdat je op deze manier veel mensen in vele landen bereikt op een moment dat er verder erg weinig motorsport is. Dakar is voor Yamaha een imago-kwestie. Yamaha France heeft hiervoor de basis gelegd en zij doen de ontwikkeling van de machine, maar wel met onze steun. Via Yamaha Nederland hebben we gezorgd dat Frans daar onderdak vond; hij is zo verschrikkelijk ervaren, dat hij in onze ogen een bijdrage kon leveren aan de ontwikkeling van de nieuwe Yamaha rallymotor.”
Frans Verhoeven was heel erg blij met het aanbod van Yamaha: “Yamaha heeft een groot Dakar-verleden, het is allemaal superprofessioneel daar. Bij Yamaha Frankrijk weten ze echt waar ze mee bezig zijn. Het voelde allemaal meteen erg goed aan.”
Toch viel de negende plaats in de eindstand van de 2013-Dakar ietwat tegen. Dat was vooral te wijten aan een los stekkertje van de benzinepomp in etappe vier en een wat navigatiesores in de tweede en achtste etappe. Maar de etappewinst op dag twaalf maakte alles goed. Frans Verhoeven: “Dat was echt zo’n dag dat eindelijk alles eens klopte. Alles wat ik deed pakte goed uit. Dat voelt geweldig, zo’n etappe-overwinning!”
In januari staat de 47-jarige Frans Verhoeven opnieuw met de tot rallymotor omgebouwde Yamaha YZ450F crossmotor aan de start. Het rijklaar gewicht is inclusief de verplichte drie liter water en volle tanks (inhoud 31 liter benzine) 166 kilo; droog weegt deze Yamaha 135 kilo. Het is daarmee een van de allerlichtste motoren in de Dakar en dat merk je, want het eerste wat je opvalt als je met deze rallymotor rijdt, is dat hij zo enorm wendbaar is en erg handelbaar aanvoelt. Hij komt imposant over met in totaal vijf benzinetanks en een grote cockpit voor het roadbook en de navigatie-apparatuur (gemonteerd direct op het balhoofd, op de bevestigingspunten waar normaal de ECU zit), maar hij rijdt eigenlijk als een normale offroad-motor. Zelfs snel gereden single-tracks zijn goed te doen. De nieuwe tendens in de rallysport is merkbaar aan deze Yamaha: de rally is meer een lange-afstand-enduro geworden met veel technisch stuurwerk en lastige passages, in plaats van alleen maar de hele dag volgas rechtuit over een woestijnpiste rijden.
De vering wordt verzorgd door Kayaba-spullen zoals die ook in een standaard-crossmotor zitten, wel afgesteld met de persoonlijke rallysetting van Frans. De vering geeft veel comfort en voelt heel veilig aan, zeker als je met hoge snelheid door een gat rijdt. Dan absorbeert de vering met zijn lange veerwegen de klap perfect. De motor blijkt ook subliem in balans. Dat komt mede doordat de 31 liter benzine niet langer in één tank zit, maar mooi is verdeeld over vijf aparte tanks: één hoofdtank bovenop en twee Acerbis-zijtanks naast het motorblok en dan nog twee carbon zijtanks aan weerszijden langs het achterframe.
Het motorblok is in de basis gewoon een YZ450F-blok uit de crossmotor. Dit blok wordt gekenmerkt door zijn iets achterover hellende cilinder en een uitlaat die aan de achterkant uit de cilinderkop komt. Om ruimte voor de benzinetank te creëren, loopt die uitlaat nu voor het koppelingshuis langs naar beneden, om onder de (verbrede) voetsteun langs uit te monden in een einddemper. De injectie zit aan de voorkant op het blok, met het Twin-Air luchtfilter pal achter het balhoofd. Het 450 cc ééncilinderblok levert in de rallytrim 68 pk aan het achterwiel, zonder daarbij aan betrouwbaarheid in te boeten: Frans en zijn beide Yamaha-teamgenoten hoefden geen van drieën in de 2013-Dakar een blok te wisselen om de finish te halen (ze werden respectievelijk 6e, 9e en 19e). Voor een hogere topsnelheid is de versnellingsbak wel omgebouwd. De kortere eerste en tweede versnelling stammen uit de WR450F-enduromotor. De drie, vier en vijf zijn weer de standaard-versnellingen van de crosser, maar de eindoverbrenging is in zijn geheel een flink stuk langer geworden voor een hoge topsnelheid. Frans werd met deze machine geklokt op 174 km/uur, waarmee de Yamaha in 2013 één van de allersnelste motoren in de rally was.
Een (klein) nadeeltje is wel dat je deze Yamaha altijd moet starten met een kickstarter, omdat dit crossblok nu eenmaal geen elektrische starter heeft zoals de KTM’s. Dat lijkt ons vooral lastig als je al een paar keer bent omgevallen in het mulle zand van de duinen en dan met veel zwoegen eindelijk de motor weer overeind hebt staan om dan ook nog te moeten kicken. Gelukkig valt dat voor Frans normaal gesproken wel mee, want met zijn stuurmankunsten weet hij als geen ander overeind te blijven in de zwaarste passages. Zijn bijnaam ‘Tricky-Frans’ – die hij overhield aan zijn trialshow-verleden – doet hij ook op de stoere Dakar-machine nog steeds eer aan, want hij speelt met zijn Dakar-fiets alsof het een trialmotor is!
