Reizen |Patagoni

Patagonië, de naam alleen al ruikt naar avontuur, heroïek en eenzaamheid. Stoffige pistes slingeren door wilde, zo goed als onbewoonde landschappen, langs geweldige gletsjers en over bizarre bergen. Een wereld op zichzelf die zijn gelijke niet kent en waar de avontuurlijke motorrijder volledig aan zijn trekken komt.Al uren lang lijkt de naald van de snelheidsmeter op mijn Honda vastgelijmd aan het getal 100. Ver voor me probeert Birgit op haar BMW de eindeloos verre, waterpas liggende horizon te bereiken. Andreas heb ik al tijden niet meer in mijn achteruitkijkspiegel gezien en ik heb geen idee hoe ver hij achter me zit. Afstanden tellen hier niet. Hier is iedereen alleen in de verlatenheid. Donkergroene bosjes, nauwelijks kniehoog, en geel gras zover je maar kunt kijken. Op de Patagonische steppen krijgen heuvels hoger dan een molshoop geen verblijfsvergunning. Rafelachtig verwaaide wolken jagen voort geblazen door de eeuwige wind naar de oneindigheid. Birgit heeft om de verveling te verdrijven een lijst met Spaanse woorden onder het kaartleesvak van haar tanktas gestoken. Ook ik zoek naar hersenvertier om de tijd te doden, het wordt het bedenken van titels van liedjes die de omgeving hier treffend omschrijven. Veel verder dan ‘Beyond the horizon’ van Bob Dylan kom ik echter niet. Vanaf Punta Tomba volgen we de Ruta 3 naar het zuiden. Geen kans op landschappelijk schoon daar. We houden dus maar een westelijke koers aan en als snel krijgt de horizon bulten. Eindelijk komen de eerste bergen in beeld. De sterke zijwind probeert onze allroads van de weg af te duwen, de rit ontaardt in een enerverende balansact voor twee heren en een dame. Pas in de luwte van het Bosque Petrificado, het versteende woud, wordt de rit weer rustiger. José, de parkopzichter, staat grijnzend in de deur van zijn blokhut. “Lekker windje vandaag!” Dat is een Patagonisch understatement. Met zoveel wind zouden de zonaanbidders op het Zandvoortse strand zo de duinen worden ingeblazen. De hele nacht loeit de storm over het land. Het golfplaten dak klettert en rammelt, de muren kreunen en piepen. Toch zijn we er de volgende ochtend weer vroeg bij en doen we neuriënd onze wandelschoenen aan. Volgens José moesten we de zonsopgang buiten meemaken. De door de eeuwige wind gezandstraalde, aangevreten, bizar gevormde rode, gele en bruine rotspartijen worden door de eerste zonnestralen in een haarscherp licht gezet. In het verder niet begroeide dal liggen boomstammen van wel een meter dik verstrooid. Zo’n 70 miljoen jaar geleden werd het dennenwoud hier door vulkaanuitbarstingen verwoest. Onder de aslaag versteende het bedolven woud. Weer heel veel later verdween de toplaag van de grond door de eeuwige wind en de zware regenbuien. We staan er bij en kijken er naar. Zelfs de eeuwige wind is voor de gelegenheid even gaan liggen. Windstilte in Patagonië? “Maak jezelf niet blij met een dooie mus”, adviseert José, “Zoiets duurt hier nooit lang.” We bepakken onze motoren weer en gaan op weg, de Ruta 40 op, ook wel ‘Cuarenta’ genoemd.De Ruta Cuarenta is de westelijke navelstreng van Argentinië. Hij loopt, meestal min of meer van steenslag voorzien, de volle 4.660 kilometer van de Boliviaanse grens tot aan de Straat van Magelhaes. Urenlang brommen we over de uitgedroogde steppe. We komen alleen drie auto’s tegen, plus twee Japanse fietsers die ook op weg naar Vuurland zijn. Langs de Cuarenta is het eenzaamheid troef. Elk gehucht dat je tegenkomt is dus een topper. Eentje daarvan is Bajo Caracoles, 48 inwoners. Daarvan zijn er twee leerkracht en acht scholier. Er is een postkantoor, politiepost, tankstation, winkel, hotel en een kroeg. Kortom alles wat een wereldstad nodig heeft. Bajo Caracoles ligt in een vallei die dicht met Ichugras begroeid is. Aan de horizon liggen bruine bergen die het zicht op de Andes belemmeren. Deze zien we overigens wel de volgende morgen. De Cordilleras de los Andes liggen nog meer dan 150 kilometer verderop, maar we kunnen de contouren van de grote jongens al duidelijk zien. De granieten torens van de Fitz Roy en de Cerro Torre zijn de natte droom van alle extreme klauteraars van deze wereld. De loodrechte, kilometers hoge wanden hebben de hoogste moeilijkheidsgraad van alle bergen. Nog beroemder echter is het natuurpark Los Glaciares. Daar komen namelijk de grootste gletsjers van het continent samen. Eén daar van, de Perito Moreno, is zelfs per motorfiets te bereiken. Een rivier van ijs, vijf kilometer breed en vijftien kilometer lang, die eindigt in het Lago Argentino.De gletsjer zelfs is indrukwekkender dan alles wat we ooit lijfelijk hebben mogen aanschouwen. Hij houdt ons een week lang muurvast in zijn beklemmende greep. Vanaf de 60 meter hoge breukkant wachten we gefascineerd op het afbreken en het in het water storten van de grootste brokken ijs. Overal in de gevarenzone tikt en kraakt de ijswand. Links en rechts knallen er brokken los en omlaag, zo het water in. We zien ijskolommen die zo hoog zijn als kerktorens en breekbaar als elfenkastelen. Je ziet dat ze elk moment in zee kunnen vallen. Dat doen ze natuurlijk bij voorkeur niet wanneer we staan te kijken. Maar dan stort zich plotseling vlak voor onze ogen een massief lijkende ijswand in een chaos van waterdruppels, golven en nevel het meer in. Woorden schieten tekort om het gevoel te omschrijven, zo prachtig.We maken gebruik van het goede weer en rijden terug naar Cuarenta. Voorbij de toeristenfuik Calafate gaat de weg weer omhoog naar de winderige en kale hoogvlakte. De straffe westenwind heeft de hemel bijna schoongeblazen en de laatste paar wolken vluchten naar het westen. Juist dan vindt de achterband van Birgits motor het welletjes geweest en blaast hij zijn laatste adem uit. De vulling verwaait over de Zuid-Amerikaanse vlakte. Birgit demonteert de band, plakt de binnenband en vult hem met verse Patagonische lucht. Die ouwe vertrouwde eeuwige wind rukt de volgende ochtend weer aan onze tenten. We letten er al niet op, want we bevinden ons in een landschap waar de mond van open valt. Het is bijna te mooi om waar te zijn. Voor ons strekt zich het groene Lago Pehoe uit. Aan de andere oever steken de loodrechte wanden van de Hornes del Plaine, de granieten torens van Paine, zo’n drieduizend meter hoog de wolkenloze hemel in. Het nationale park Torres del Paine is met zijn unieke landschap ronduit verbijsterend. Glasgroene meren wisselen af met de bizar gevormde granietbergen, enorme condors gebruiken de thermiek om op hoogte te komen en in de volgroene weides grazen de guanacos. Na een week in deze heerlijkheid breken we uit, vuurland wacht op ons. ’s Avonds al komen we aan in Punta Arenas aan de Straat van Magelhaes. Aan de andere oever lokt Tierra del Fuego, Vuurland. Wat een naam! Zoveel intenser dan Drempt of de Bilt! Als kind al droomde ik weg bij de reisverhalen van de Portugese ontdekkingsreiziger Fernande Magelhaes. Hij was de eerste die rond de wereld zeilde en in 1520 ontdekte hij de verbinding tussen de Atlantische en de Stille Oceaan. De kleine rode ferry Melinka brengt ons naar de andere kant van de Straat van Magelhaes. En eindelijk hebben we de harde westenwind nu in de rug. We worden naar de Argentijnse grens geblazen en pas als we sneller dan zeventig kilometer per uur rijden blijven we onze eigen stofwolken voor. De douanebeambten zijn helemaal enthousiast wanneer ze onze motoren zien. De afwikkeling van de administratie wordt tussen neus en lippen door gedaan. Argentijnen zijn gek op motorfietsen, dat merken we later ook op de route naar Ushuaia. Tegenliggers geven lichtsignalen, toeteren en zwaaien enthousiast.Hoe dichter we bij Ushuaia, de meest zuidelijk gelegen stad ter wereld, komen, des te meer begint het landschap op Canada of Noorwegen te lijken: fjorden, besneeuwde bergen en dichte bossen. Ushuaia ligt aan de oever van het Beagle kanaal, niet ver van de beruchte Kaap Hoorn, de nachtmerrie van elke zeevaarder. In de haven ligt de Polarstar, een ijsbreker voor de cruisevaart op Antarctica. Er staat een bordje met een pijl naar het noorden op de kade: ‘ Alaska 17.848 km’. Is er een mooiere plek om heimwee te hebben? Aan de idyllische waterkant van de Rio Pipo, midden in het nationale park Tierra del Fuego vinden we de perfecte plek voor onze tentjes en ons kerstfeest. Een kerstfeest heel ver weg van huis. Op kerstavond komen er meer motorreizigers naar het ‘Eerste Onofficiële Globetrotters Kersttreffen’ aan de Rio Pipo. Astrid en David uit Alaska, Canadezen Susan en Grant op hun BMW en de Belgische wereldreizigers Marlene en Guy, die al lange tijd van plan waren om kerst eens op Vuurland te vieren. De haastige Indiaan Gregory is twee maanden eerder uit Montana vertrokken en de Brit Greg komt op zijn Royal Enfield uit Alaska. De meest tot de verbeelding sprekende verhalen wisselen elkaar gretig af, verhalen waar we nog jaren van door kunnen dromen.Maar voorlopig zijn we eerst weer terug in het Paine Park om een gegarandeerd vuurwerkvrije jaarwisseling mee te maken. Dan wordt de Ruta Cuarenta weer onze dagelijkse reisgenoot en rijden we dagenlang over de steenslagpiste naar het noorden. Hier en daar staan vrolijk geschilderde boerenhuizen in de steppe. En we ontmoeten een Noor op een BMW. Hij was eigenlijk op weg naar een treffen bij Ushuaia, maar vond Peru te mooi om er weg te gaan.De piste die langs de zuidoever van het reusachtige Lago General Carrera loopt is best heftig. Adembenemende stijgingen, grof rolsplit, krappe bochten en nauwelijks twee meter breed. Zwaar werk voor de eerste en tweede versnelling, meer zit er niet in op dit pad. De uitzichten op de azuurblauwe meren en de Andes die je er krijgt voorgeschoteld zijn daarentegen ook onbeschrijfelijk, daar moet je niet met 80 km/uur langs jakkeren! We pakken aansluitend de in 1988 geopende Carretera Austral, het lievelingsproject van de dictator Augusto José Ramón Pinochet. Het idee was dat de bijna 1200 kilometer lange steenslagweg het bijna onbewoonde zuiden zou openen voor werk en wonen. Pinochets spektakelstuk heeft een heel ander karakter dan de Ruta Cuarenta. De weg slingert in een eindeloos bochtenritme door een sappig groen landschap dat jaarlijks vier meter neerslag te verwerken krijgt. Het moge duidelijk zijn dat wij er dus ook nat worden. Dagenlang heerst er een windstilte, een heerlijk verschil ten opzichte van het stormachtige Patagonië oostelijk van de Andes. We rijden door dorpjes als Puerto Rio Tranquilo met houten huizen, rood, blauw en groen geschilderd, en alles ziet er vrolijker uit dan de treurige gebouwtjes aan de Argentijnse kant. De weinige inwoners, meestal Mapuche indianen, leven al sinds mensenheugenis van de zee en het woud. Intussen verwoesten Aziatische megaconcerns de, letterlijke, oerwouden aan Chili”s westkust. Zelfs voor de 4000 jaar oude Patagonische Cypressen hebben ze geen respect. In de haven van Puerto Montt worden de gevelde woudreuzen versnipperd en in bulkschepen naar Japan en China vervoerd. De jonge dame van de lokale VVV geeft haar mening: “Ze zagen de tak af waarop we zitten, maar hebzucht maakt nu eenmaal blind.” Van Puerto Montt stappen we weer over naar Argentinië. We maken nog een rondje door het merengebied en kopen kaartjes voor een reis door de tijd aan boord van de Patagonië Express. Die stoomt en dampt al 70 jaar over de steppe en de rit geeft je een prima uitzicht op de perfect gevormde vulkanen Ossorno en Villarica. Op de übersaaie asfaltweg naar Santiago komt de tellernaald dan weer nagelvast op de honderd te staan. Tijd om nog een paar Spaanse woorden te leren. Om nog even weg te dromen over de door weer en wind geteisterde vlaktes van Patagonië, het eind van de wereld.________________________________________INFO PATAGONIË (ARGENTINIÏE/CHILI)Ligging: Uiterste puntje van Zuid-AmerikaAfstand vanaf Utrecht: 19.400 km (San Carlos de Bariloche)Landen: Beslaat grote delen van Chili en Argentinië, noordelijke grens is de Colorado rivier, zuidelijke grens de Straat van MagelhaesBelangrijkste steden: Puerto Madryn, Punta Arenas, Puerto Natales, San Carlos de Bariloche en El CalafateOppervlakte: 1.043.076 km² (25 zo groot als Nederland)Inwonertal: 2 miljoenHoogste punt: Fitz Roy, 3.405 mToeristische trekpleisters: Tierra del Fuego National Park, Viedma, Balmaceda, Serrano en Torre gletsjers, Torres del Plaine, Iguazu Falls, Perito Moreno gletsjer, diverse vulkanen en bergmeren.Taal: SpaansSchrift: LatijnsMunteenheid: Argentijnse Peso ARS (Argentinië), Chileense Peso CLP (Chili)Tijdsverschil: 5 uur vroegerKlimaat: Het klimaat wordt grotendeels beïnvloedt door het Andes gebergte. De dagtemperaturen in het zuiden zijn dan een graad of 15, in het noorden kan het 25 graden worden. Ten westen van de Andes moet je rekening houden met veel regen. Hier valt tot 4.000 mm (!?) neerslag per jaar. De droge steppes ten oosten van de Andes krijgen maar 100-200 mm regen per jaar, daarbij waait er wel vaak nogal stormachtig.Landschap: Patagonië staat bekend om zijn dramatische, enorm contrasterende landschappen. Zo bepalen in het oostelijk deel van Patagonië uitgestrekte steppen het uitzicht, terwijl in het westen het indrukwekkende Andes gebergte letterlijk de boventoon voert. Door de ligging dichtbij een breuklijn zijn er ook veel vulkanen te vinden in Patagonië.Beste tijd: Op het zuidelijk halfrond zijn de seizoenen het tegenovergestelde als bij ons. De beste reistijd voor Patagonië is de lokale zomer en die valt in januari en februari. Wetenswaardigheden: Voor een bezoek aan Patagonië voldoet enkel een paspoort, visa zijn niet nodig. Ook voor de motorfiets hoef je officieel geen carnet de passage te hebben, de papieren voor de tijdelijke invoer worden bij de douane overhandigd. Ook is het niet nodig om een internationaal rijbewijs aan te vragen, al kan dit natuurlijk nooit kwaad. Neem wel kopieën van alle documenten mee en bewaar die afzonderlijk.Contact: www.patagonia-argentina.com________________________________________[UNTERSCHRIFTE]001Patagonië staat voor weidsheid, eenzaamheid en grandioze landschappen002Piste met de Fitz Roy en de Cerro Torre op de achtergrond003Langs de Carretara Austral in Chili is de wereld sappig en groen en vol beeldschone meren004Torres del Paine, een van de mooiste nationale parken van Amerika005Een typische winkel aan de Ruta 40 in Patagonië in Bajo Carracoles006Argentijnse gaucho’s007Een rustige avond in de Patagonische Andes008Een Magellan pinguïn bij Punta Tombo aan de Atlantische kust009Zonsopgang bij de Fitz Roy (3375 m)011Voor de Osorno vulkaan in het Chileense merengebied012Een hartveroverend uitzicht over het Chileense merengebied bij de toegangsweg naar de Villarica vulkaan013Nieuwsgierige kinderen bij de Carretera Austral014De oude Patagonië Express dampt nog steeds over de vlakte bij Esquel in Argentinië015Een heftige brug over de Rio Futaleufu in Chili016Op de Carretera Austral in Chili017Reusachtige nalca bladeren langs de Carretera Austral018Patagonië langs de Ruta 40: elke bocht wordt een feestje!019Gaucho020Een bizar geërodeerd landschap in midden Patagonië021Hij gold lang als de moeilijkste berg ter wereld: de rotsnaald de Cerro Torre (3102 m) in de Andes bij El Chalten022“ Prinsessen van de wind”, zo worden deze bizarre stormwolken in Patagonië genoemd025De eeuwige wind bepaalt welke kant de schaarse bomen in Patagionië opgroeien026Dat is ook Patagonië: een bloemenzee in het “Parque Nacional Torres del Paine”027De piste naar de Glaciar Perito Moreno, een van Zuid Amerika’s onbetwiste toppers028Aan de Perito Moreno gletsjer in de patagonische Andes029Ruta Cuarenta in het weidse Patagonië030Een droomdecor in het Parque Nacional Torres del Paine in Chili031De ferry Melinka steekt de Straat van Magellaan over. De aangeduide afstanden op het bord laten zien hoe groot de afstanden in Chili zijn032Welkom in Ushuaia op Vuurland033Eind van de weg in Ushuaia034 Het historische Hotel Ritz in Punta Arenas, Chili035De hoogste top in het Nationaal Park Torres del Paine is de Paine Grande met zijn 3050 meter036Het beeldschone parque nacional Torres del Paine037De Perito Moreno gletsjer kalft af038Zelden was het weer aan de Cerro Torre en Fitz Roy zo briljant als op deze februari ochtend039Typisch Patagonië: een eenzaam tankstation op een verlaten vlakte040Boven op de actieve vulkaan Villarica041Voor de ijzige wand van de Glaciar Grey042Een mooi lichtspel bij de Glaciar Perito Moreno043Ochtendzon op de Cerro Torre044 Van boven gezien zie je hoe groot de Perito Moreno gletsjer, die in he