Occasion: BMW F650

Meer dan 25 jaar had BMW geen ééncilinders gemaakt. Er leek met de komst van de Japanse multicilinders geen toekomst meer voor mono´s, tot diezelfde Japanners, met de Yamaha XT500 op kop, diezelfde ééncilinder herintroduceerden. En net zo traag als BMW reageerde met hun viercilinder K100 op de komst van de CB750, Z900, GS750 en XS1100, zo traag reageerden ze met de herintroductie van hun ééncilinder, de F650 in 1993.En dat niet alleen…ze stapten daarbij ook nog eens van hun eigen geloof af. De nieuwste BMW had niet alleen een ketting als secundaire aandrijving, het blok werd bijna schaamteloos bij het Oostenrijkse Rotax ingekocht en in feite was het weinig meer dan hetzelfde hart als dat van de Aprilia Pegaso. Bovendien werd het ook nog eens door die Italiaanse motorfietsfabrikant in Noale geassembleerd. Dat kon toch nooit goed gaan?Dat kon wel. Waarschijnlijk niet in de laatste plaats omdat datzelfde BMW nauwlettend erop toe zag, dat verder wel alles ging zoals zij dat wilde. Daarvoor werd het ‘Aprilia-blok’ uitgerust met glijlagers in plaats van rollenlagers voor een trillingsvrijere loop en kreeg het vier kleppen ter vervanging van de vijfklepskop. Maar BMW zat ook bovenop het productieproces om de oude vertrouwde BMW-kwaliteit te waarborgen.Had al nooit iemand verwacht dat BMW hun motorfiets door iemand anders zou laten bouwen, zo had ook nooit iemand verwacht dat de F650 zo´n succes zou worden. Want de F650 vond een grote schare fans die de ééncilinder waardeerden om zijn betrouwbaarheid, afwerking, comfort, zuinigheid, goede rijeigenschappen en krachtbron. En eigenlijk had deze Funduro genoemde motor ook geen directe concurrenten. Andere ééncilinders waren allemaal min of meer off-roads met noppenbanden, de BMW was meer een wegmotor met 80/20 procent straat/noppenbanden en de wegbereider voor de latere populaire allroads. Geschikt voor zowel beginners als ervaren motorrijders, voor stadswerk en langer toerwerk, asfalt en onverharde paden, alleen of met zijn tweeën. Een echte alleskunner dus. Perfect was de F650 echter niet. Onder de 3000 tpm liep de motor nogal onregelmatig, een gevolg van het lichte vliegwiel en de openingstijden van in- en uitlaatkleppen. Daarnaast veroorzaakten trillingen scheuren in de uitlaten en bleken de koppelingsveren te weinig veerkrachtig om een leven lang mee te gaan. Kleinere minpunten uit den beginne waren de afwezigheid van een middenbok (v.a.1995 wel standaard), het weinig bescherming biedende kettingscherm en het feit dat vanwege de hoge compressie de tank met superplus gevuld moest worden.Maar ach, met een benzineverbruik dat uiteraard afhankelijk van het gebruik tussen de 1 op 19 en 1 op 24 lag, was daar net zo makkelijk overheen te komen als het been over de 820 mm hoge buddy. Want als dat niet gemakkelijk genoeg ging had BMW voor haar F650 een lager zadel en ook nog eens een veringverlagingset voorhanden, zodat de F650 letterlijk en figuurlijk een makkelijk opstapfiets was. In 1996 kwam er een ST-uitvoering, waarbij ST voor Strada staat. Hij onderscheidde zich van de Funduro met een 18 inch voorwiel in plaats van de 19 inch, kortere veerweg achter (120 mm tegen 165 mm), een lagere zithoogte, kortere wielbasis, ander stuurtje, kleiner schermpje en voorspatbord en een grondspoiler in plaats van een carterbeschermer.Afgezien van kleine modelveranderingen (zie kader) bleef de F650 tussen 1993 en 2000 technisch en uiterlijk nagenoeg ongewijzigd. Na ruim 22.000 stuks werd het tijd voor verandering.In 2000 kwam dan de opvolger, de F650GS. Het uiterlijk onderging de grootste wijzigingen, waarbij de twee uitlaatdempers en de zijdelings naast de buddy gemonteerde benzinedop het opvallendst waren. De basis bleef echter hetzelfde: 650 cc ééncilinder motorblok, 19 inch voorwiel, 17 inch achter, comfortabele veerwegen en een relatief lage zitpositie. Het blok bleef in de onderbouw vrijwel gelijk, maar het bovenblok veranderde geheel. Zo kreeg de GS een nieuwe cilinderkop en injectie, wat vooral voor een betere motorloop onder de 3.000 tpm zorgde, maar ook voor 4 pk meer en nog minder benzineverbruik. De sterke punten van de oude F650 werden nog verder verbeterd, de souplesse steeg, het verbruik daalde, de trillingen namen af, de actieradius werd groter. Eigenlijk was er alleen nog maar kritiek op de lange schakelwegen, de matige windbescherming en de afdekplaat van de bagagedrager die nog wel eens verloren ging (dat laatste werd in 2004 verbeterd). Naast de standaard GS verscheen ook een Dakar-uitvoering die meer offroad gericht was. Het voorwiel mat 21 inch, de veerwegen werden aanzienlijk verlengd, de naloop steeg evenals de zithoogte: maar liefst 870 mm i.p.v. 780 mm.Ook verscheen er in 2004 nog een heel ander en heel bijzonder model: de City Scarver, bedoeld voor de jonge moderne mensch, maar ook in goede aarde gevallen bij de bebaarde grijsaard die jong en modern wilde zijn. Naast het bijna futuristische uiterlijk kreeg de CS riemaandrijving in plaats van een vieze vette ketting. De GS heeft die nooit gekregen, omdat een riem niet geschikt is voor zand en steenslag. Hoewel zeer vrouwvriendelijk vanwege zijn ultralage zitpositie en zoete kleurtjes, is de Scarver geen verkoophit geworden. Of juist daardoor…? In 2005 is de productie van de CS gestopt, die van de GS en de Dakar loopt nog steeds door, ondanks dat ze sinds begin dit jaar de drie G650X´en als broertjes gekregen hebben, die…weer bij Aprilia in Noale gemaakt worden.[An die ganze Unterseite des Zweitem Spread]MODELGESCHIEDENIS[Bild: P0001455][Unterschrift]Het blok van de F650 werd bij Rotax ingekocht en kreeg in 2004 de laatste grote update. 1993Introductie van de F650.1995De middenbok werd standaard gemonteerd.1996Naast de verschijning van de ST kreeg de Funduro de volgende wijzigingen: hoger windscherm, knipperlichten op steeltjes en een scharnierende tankdop.1997Veranderingen aan het blok, waardoor normaalbenzine gebruikt kon worden.[Bild: POO14867]2000 Introductie van de F650GS en F650GS Dakar.2001Ombouw voor normale benzine, sterkere ophanging achterremklauw, update motor software, nieuw dioderelais en betere oliedrukschakelaar.2002Introductie van de F650CS City Scarver2004 De GS-en en CS krijgen een tweede bougie voor een betere motorloop, 14 % vermindert brandstofverbruik en om te voldoen aan EURO2. Tevens krijgt de GS een kleine facelift, waarbij enkele kuipdelen voor offroad-gebruik verwijderd kunnen worden. De bagagedrager wordt opgewaardeerd met een rubberstrip, beter gevormde handgrepen en lussen voor spanriemen. Ook krijgen de GS en CS een instelbaar koppelingshendel.MODIFICATIES/TERUGROEPACTIES1995Montage van een afdekplaat om het balhoofdlager te beschermen tegen water. Aanbrengen van een ondersteuningsveer van de olieslang van het droge smeersysteem om eventueel knikken te voorkomen.1996Aanpassing van het aanhaalmoment van de cilinderkopbouten.2000Terugroepactie voor een nieuw startrelais.AANKOOPTIPSVoor alle F650´s gelden eigenlijk geen speciale aankooptips. Belangrijk is dat alle modificaties uitgevoerd zijn en dat is aan de hand van het framenummer bij de BMW-dealer op te vragen. De prijzen lopen sterk uiteen, waarbij het gerechtvaardigd lijkt dat een ABS-uitvoering meer moet kosten dan een ABS-loze F650. Ook het aanwezig zijn van een verlaagde buddy en/of verlagingset is belangrijk. Zit het er niet op en heb je het nodig, dan kost het je achteraf veel geld. Andersom geldt ook. MARKTSITUATIEF650Prijzen variëren van € 2000,- voor een privé-exemplaar uit 1995 met 23.000 op de klok tot € 3500,- voor een motor uit 1997 met 38.000 kilometer bij een handelaar.F650STVan de ST zijn er veel minder gemaakt, vandaar ook dat het echt zoeken is naar een Strada .We zagen er één van € 3000,- waar 22.000 km onder de wielen doorgerold waren sinds1995 en één voor € 3750,-uit ´99 met 35.000 verreden kilometers, beide bij handelaren.F650GSHet goedkoopste aanbod was € 3750,- voor één die bijna 2 keer de aarde rond geweest is. Reëler was een exemplaar uit 2001 voor € 4500,- die nog maar halverwege was en een (maar liefst) € 6900,- kostend particulier bezit uit 2005 en slechts 13.000 op de teller.F650GS DakarNieuw duurder, gebruikt nauwelijks € 4500,- (bj. 2002, 28.000 km en particulier) en € 6900,- met ABS, 1800 km achter het spatbord, een jaar oud en dus nog een jaar garantie.F650CSEen tweewielige City Hopper is te krijgen voor € 4750,- wanneer hij uit 2002 komt en 1200 km gelopen heeft en voor een ABS-er uit 2004 met 6800 op de teller zou je € 5900,- moeten betalen.TECHNISCHE GEGEVENSF650 City ScarverMOTOR vloeistofgekoelde eencilinder viertakt, twee ketting aangedreven bovenliggende nokkenassen, vier kleppen per cilinder, injectie, mechanisch bediende natte meerplaatskoppeling, vijfversnellingsbak, tandriem.Boring x slag 100,0 x 83,0 mmCilinderinhoud 652 ccCompressie 11,5 : 1Max. vermogen 36,8 kW (50 pk) bij 6500 tpmMax. koppel 60 Nm bij 4800 tpmRIJWIELGEDEELTE stalen brugframe met aangeschroefd achterframe, telescoopvoorvork Ø 41 mm, enkelzijdige swingarm met linksysteem en monoschokdemper, schijfrem voor Ø 300 mm, dubbelzuiger remklauw, schijfrem achter Ø 240 mm, enkelzuiger remklauw, banden 110/80-17 en 160/60-17.MATEN EN GEWICHTEN wielbasis 1493 mm, balhoofdhoek 62,1°, naloop 86 mm, veerweg v/a 125/120 mm, zithoogte 780 mm, drooggewicht 189 kg, ALTERNATIEVENEr zijn net zoveel alternatieven op te noemen als ook weer af te wijzen. Zoals gemeld waren de vroegere alternatieven meer offroads. Maar of het nu door het succes van de F650 kwam of dat de offroad aan populariteit inboette en er naar alternatieven uitgekeken werd, er kwamen in de loop der tijd steeds meer ‘Funduro´s’. Enkele aspirant alternatieven die nog het meest in de buurt komen van de F650:[Bild folgt]Suzuki XF650 Freewind(1996-2003)Met het blok van de DR650, twee carburateurs, een grotere tank, een effectieve kuip en kortere veren, probeerde Suzuki in te haken op het succes van de BMW. Het blok viel op door zijn trillingsarme loop, soepele versnellingsbak en brede powerband. Probleempje was dat de eerste Freewinders nogal eens last hadden van lekkende kleppendeksels als gevolg van het ontbreken van een fatsoenlijke pakking waarvoor in de plaats een afdichtpasta gebruikt werd. Ander probleempje was de te lange zijstandaard, waardoor de motor vervaarlijk rechtop stond of….De Freewind kreeg in 2000 een kleine facelift, maar daarmee veranderden de kwaliteiten niet. Fijne motor, breed inzetgebied, ongecompliceerd in de omgang. Het comfort kan beter en ook de duo zou zich een wat langere buddy wensen, maar verder…Onbegrijpelijk dat deze motor niet beter verkocht is.[Bild: Aprilia-650-Pegaso-2001]Aprilia Pegaso 650 II & III 1992-1996 en 1997-2004De meest directe concurrent met bijna hetzelfde motorblok, gemaakt in dezelfde fabricagehal te Noale. Maar veel minder goed verkocht. Dat lag niet aan het blok, niet aan diens 39 pk, niet aan de veel lagere verkoopprijs, maar veel meer aan de erg hoge zitpositie, de te zachte vering voor en te harde vering achter, het matige comfort en de kleine 14 liter tank. De Pegaso 650 deel III kon 8 liter zap meer bevatten, kon de voeten 25 mm eerder aan de grond doen zetten, bood veel meer windbescherming en had comfort volgens koninklijke waarden. Het 97´er blok leek nu veel meer op dat van de BMW F650. Leverde nu ook 48 pk, had nu ook de glijlagers voor de krukas, maar nog steeds de 5-kleps kop. Daarmee liep het blok onder de 3000 tpm mooier dan dat van de F650, maar het was ook dorstiger. Een verbruik van 1 op 13 was niet ongebruikelijk![Bild: studio_02]Pegaso Strada 2004-hedenMet het Rotax-blok heeft de Pegaso nooit een vuist kunnen maken tegen de F650´s en dat kwam niet alleen door het hoge brandstofverbruik. Toch maar het Yamaha XT660-blok geprobeerd en dat in een werkelijk schitterend fraai vormgegeven motorfiets geplaatst. Met ruim zadel, een bergvak in de tank, klein kuipje, comfortabele vering en zelfs twee pk meer. De zithoogte bedraagt naar keuze 780 of 810 mm. Over de rijkwaliteiten valt ook niet veel te klagen: stuurgedrag, comfort en verbruik garanderen tezamen met een goed afgestelde injectie veel rijplezier.[Bild: avas_7622_xt600x]Yamaha XT660X 2004-hedenZo goed als Aprilia de injectie voor elkaar heeft, zo slecht heeft Yamaha het zelf voor elkaar. Het blok hokt en bokt onaangenaam op deelgas, maar dan hebben we de slechte eigenschapen ook in éék er gehad. Bovendien zijn die te verhelpen. Het zijn gelukkig vooral goede karaktertrekken waar deze supermoto van Yamaha over beschikt. Enorme handelbaarheid, perfect op elkaar afgestelde vering, vlindervlug stuurgedrag, zuinig met brandstof en nog comfortabel ook. Daarnaast zorgt het uiterlijk met vooral die stijl omhoog priemende uitlaten dat je altijd en overal opvalt.Met dank aan Motorplaza Groningen voor het beschikbaar stellen van de BMW F650 City Scarver (bouwjaar 2005, 17.058 km, € 6950,-). Info: www.motorplazagroningen.nl of 050-547 01 00. [Bilder + Unterschriften][Opener spread: Gross rechts oben uber vier Spalten HBS1_20070829_0102. Links unten P0014917. Unterschrift unter bild P0014917 platzieren]Ruim veertien jaar gaat de F650 inmiddels mee en de City Scarver (rechts) is één van de varianten die verschenen. [2e Spread, links oben][HBS1_20070829_0065, ohne Unterschrift ][Detailbilder zusammen: HBS1_20070829_0437; HBS1_20070829_0439; HBS1_20070829_0441; HBS1_20070829_0442][Ein Unterschrift]De City Scarver heeft een paar leuke gimmicks, waaronder een geïntegreerde tanktas. Bijzonder, voor een BMW, is de riemaandrijving. De dubbele koplampen zorgen voor een excentriek voorkomen. Souplesse en een lag verbruik zijn de voornaamste kenmerken van de éénpitter.