De wereldtitels van Toni Bou

De Spaanse trialrijder Toni Bou won dit jaar zijn twintigste trial-wereldtitel: tien indoor en tien outdoor. Hij is wegrace-grootheden als Giacomo Agostini en Angel Nieto dus ruimschoots voorbij gestreefd en heeft veruit de meeste WK-titels verzameld van alle motorsporters ooit. Een carrière-overzicht van deze evenwichtige Spanjaard.

Al sinds 2007 is Toni Bou onafgebroken wereldkampioen indoor- en outdoor-trial; hij is al tien jaar onverslaanbaar. Naast zijn 2 x tien persoonlijke wereldtitels heeft hij ook nog eens twaalf team-WK-titels gewonnen met het oppermachtige Spaanse team in de jaarlijkse Trial of Nations. En daar komen dan nog zes titels bij voor de indoorvariant daarop. Als we die meetellen, komen we dus zelfs op maar liefst 38 WK-titels!
De evenwichtige spanjaard werd geboren op 17 oktober 1986 in Piera, net buiten Barcelona. Zijn vader deed aan fietstrial en Toni begon daar ook al vroeg mee. Al snel was hij beter dan zijn vader, maar zijn twee jaar oudere zus Jemma kon er ook wat van. Zij werd in 2003, toen Toni al op een motor reed, wereldkampioen fietstrial.
Op zevenjarige leeftijd deed Toni mee aan het WK fietstrial en werd daarin tweede. Een paar jaar eerder was hij ook al begonnen met trialen op de motor. Maar pas toen hij twaalf was stapte hij helemaal over op motorische aandrijving. Het doel was duidelijk: wereldkampioen motortrial worden.
In 1999 won Toni op twaalfjarige leeftijd zijn eerste wedstrijd bij de motoren en twee jaar later werd hij Spaans juniorkampioen. Zijn WK-debuut was in 2003 in Ierland; hij werd toen dertiende in het WK. In 2006 kwam zijn eerste winst in een WK-ronde en werd hij vijfde in het outdoor-WK en derde in het indoor-WK. Het volgende jaar, toen hij twintig jaar oud was, bracht zijn eerste wereldtitels, zowel indoor als outdoor. En sinds die tijd is hij niet meer gestopt met winnen: gene enkele rijder heeft zoveel evenwichtsgevoel en weet met zijn Honda-fabrieksmachine zonder hulp of voetjes aan de grond over de hele lastige hindernissen en obstakels te komen. Als je de WK-eindstanden van de laatste tien jaar bekijkt, zie je ineens ook hoe frustrerend dat moet zijn voor andere toptrialisten. En dan met name zijn landgenoot Adam Raga, die maar liefst vijftien keer tweede werd in het WK, achter Bou…
Alleen in 2013 kwam Raga heel dichtbij in het outdoorkampioenschap. Bou reed dat jaar met een nieuwe machine en moest, net als iedereen, heel erg wennen aan de nieuwe regel in de trial, die verbood om volledig stil te staan. Het stilstaan, balancerend op beide voetsteunen, om je te concentreren en dan ineens aan te zetten om bijvoorbeeld ene steile helling op te knallen, mag dus niet meer, want de wielen moeten nu blijven draaien. Die omschakeling koste moeite: Bou won zeven wedstrijden en Raga vijf. Pas in de laatste wedstrijd viel de beslissing, doordat Raga zijn zenuwen niet de baas was en Bou weer eens won.

Ondanks al die wereldtitels is Toni Bou erg bescheiden en zal hij niet snel op de voorgrond treden. Hij is rustig, berekenend en precies: waardevolle eigenschappen in de trial. Met zijn 75 kilo en 175 cm heeft hij ook een goede lichaamsbouw voor trial, zeker omdat die kilo’s voor een groot deel bestaan uit spieren. Hij heeft erg sterke arm-, been-, buik-, rug- en schouderspieren, waarmee hij heel veel sprongkracht kan genereren. Maar zijn echte ‘kracht’ zit natuurlijk in zijn fenomenale evenwichtsgevoel en fabelachtige techniek. Over de bediening van gas, remmen en koppeling hoeft Toni nooit na te denken. Bou is vooral een meester in een techniek die eigenlijk uit het fietstrial komt, de ‘Daniel’. Dat is het hoppen op het achterwiel, terwijl het voorwiel in de lucht zweeft. Hiervoor gebruikt hij zijn lichaamskracht in uiterst subtiel samenspel met de kracht van de motor, om precies te springen naar waar hij wil; of dat nu voorwaarts, zijwaarts, omhoog of omlaag is. Als je de filmpjes daarvan op Facebook of Youtube ziet, lijkt het wel alsof zijn motor een springstok is. Bou beheerst deze truc beter dan de andere trialacrobaten.
Trainen doet hij meestal nabij zijn huis in Andorra. Hij woont daar niet alleen vanwege het aantrekkelijke belastingklimaat, maar ook omdat hier een goed motorklimaat heerst. Marc Marquez, Pol Espargaró en Cyril Despres zijn daar zijn buurmannen… Bovendien heeft hij er een prachtige trainingsfaciliteit, genaamd Naturlandia, een winter- en zomersportoord in de bergen van Andorra, waar hij naar hartenlust kan trainen.
Bijzonder is dat Toni Bou als sinds 2007 in het fabrieksteam van Montesa Honda zit en met een Cota 4RT 300 cc viertakt rijdt. Toni is altijd vol lof geweest over dit prachtig klinkende motortje, al heeft hij toch ook wel eens gezegd dat een tweetakt beter werkt bij sprongen vanuit stilstand op een gladde ondergrond. Het meergewicht van de viertakt blijft dus een nadeel, al is dat meergewicht in het geval van Bou minimaal, omdat zijn fabrieksmachine superlicht is gehouden door de toepassing van veel carbon en titanium. Er worden door Honda ook kosten noch moeite gespaard bij de doorontwikkeling van zijn viertakt-trialmotor, omdat deze perfect past bij het imago dat Honda wil uitstralen: technisch geavanceerd, betrouwbaar en verre van schreeuwerg. Sinds een paar jaar wordt de naam Montesa trouwens vaak alleen nog voor de Spaanse markt zelf gebruikt, terwijl in de andere landen het nadrukkelijker een Honda wordt genoemd. Honda nam in de jaren tachtig van de vorige eeuw het Spaanse Montesa over met als doel om ook in Europa een fabriek te hebben voor de productie van met name lichte wegmotoren. Als ‘bijvangst’ kreeg Honda toen er ook de uitstekende trialafdeling van Montesa bij en die hield men tot vandaag de dag in stand. Het WK-trialteam wordt overigens net als het Honda MotoGP-team ondersteund door het Spaanse oliemerk Repsol.
De grote vraag is natuurlijk: hoe lang houdt Bou dit nog vol? Vooralsnog lijkt er nog geen einde te komen aan zijn heerschappij, want hij is pas 29 jaar oud en verkeert in prima conditie. Bovendien heeft hij er nog steeds veel lol in kan hij de motivatie opbrengen om hard te blijven trainen, zodat zijn unieke record wellicht dus nog verder zal worden uitgebouwd. Komend jaar maakt Circus Toni Boultini dus wederom een wereldtournee. Het zou ons verbazen als iemand anders de show gaat stelen…