Vergelijkingstest Yamaha FZ1 Fazer – Fazer8
Cilinderinhoud is door niets te vervangen. Toch is er een machine die de grote 1000cc Yamaha Fazer aardig op de huid zit, een dreiging die nota bene uit eigen huis komt in de vorm van de nieuwe 800cc Fazer8. Weet die wellicht zijn stevig in de schoenen staande grotere broer van zijn stuk te brengen?Rijeka, 11.30 uur ‘s morgens, de motorrijder zweet. Mali Losinj, 15.00 uur, hij zweet nog steeds. En zijn kapsel? Het vlotte modelletje dat er vanochtend zo nauwkeurig in is gekamd, heeft iedere vorm verloren. Als vanuit een oven stroomt de warme lucht langs de hals en door de ventilatieschuiven de helm binnen. Geen ontkomen aan. Zelfs tussentijdse tempoverhogingen bieden geen soelaas in de vorm van verkoelende rijwind. Duidelijk, Kroatië in juli is heel wat anders dan Noorwegen in november. En ruim 40 graden is nu eenmaal geen pretje. Maar waarom Kroatië? Omdat er in Nederland ten tijde van deze test nog geen Fazer8 beschikbaar was, terwijl de collega’s van ons Kroatische zusterblad Motorevija er wel in op de redactieburelen hadden staan. En onder het motto ‘als de berg niet naar Mohammed komt, dan komt Mohammed wel naar de berg’ namen we de proef op de som. En dat op het meestal ruwe asfalt langs de Kroatische kust en over bochtige trajecten in het bergachtige binnenland. Op het eerste gezicht lijken de twee broertjes nogal op elkaar: beide kijken ze je aan met het typische Fazergezicht en je zou ze zomaar met elkaar kunnen verwarren. De Fazer8 komt wel wat jonger, frisser en brutaler over met zijn breed grijnzende koplampen die ook een racer als bijvoorbeeld de R6 niet zouden misstaan. Maar tijdens het opstappen, en pas echt bij het rijden, openbaren zich de verschillen al snel. Alleen al de kleurbenaming, beide gereedstaande testmachines zijn, geheel toevallig overigens, uitgevoerd in onschuldig wit, duidt op een komende familietwist: Competition White, ofwel gevechtswit.Koele nachten, of eenvoudigweg wat langer stilstaan bevallen de nieuwe Fazer niet bepaald, na een koude start wil hij het liefst eventjes met rust gelaten worden voordat hij gewillig het gas oppakt. De FZ1 niet, die staat meteen in de startblokken. Klaar voor het gevecht gromt ‘ie met een diepe bastoon vanuit zijn dempers. Duidelijk minder agressief spint de 800 voor zicht uit, merkbaar meer ontspannen en vriendelijk is de ook zitpositie en de vorm van het stuur bij de nieuweling. Het geheel nodigt uit tot zowel flaneren als knallen en desgewenst zelfs tot toeren: gewoon opstappen en je bent er meteen klaar voor.De FZ1 geeft met zijn meer offensieve en voorwiel georiënteerde zithouding in combinatie met het brede, nauwelijks gekromde stuur (dat niet direct lekker in de hand ligt) direct aan dat we hier te maken hebben met een regelrecht gevechtsklare asfalttijger. Eentje die zich van begrippen als vriendelijk en soft niets aantrekt. In deze context lijkt zelfs de vaak verwenste en ook voor 2010 nauwelijks verbeterde motorafstelling consequent en bewust doorgevoerd in het concept.Het volle liter blok overlaadt zichzelf niet bepaald met roem als het om power vanuit de laagste toerentallen gaat. Uiteraard is dit wel relatief gezien, want echt terughoudend komt de FZ1 ook niet uit de startblokken, daar zorgt de 1000cc longinhoud wel voor. Maar toch, tot 7000 toeren is het blok aardig bij de pinken, het echte werk met de dosis power dat een blok van dit kaliber aan zijn stand verplicht is, begint daarna pas. Als bezeten door een duveltje met z’n mik vol speed trekt de FZ1 vanaf daar door tot hem bij zo’n 11.500 toeren het licht weer uit gaat. En dat blijft indrukwekkend. Wie niet sterk is moet slim zijn, en de Fazer8 tapt daarom uit een heel ander vaatje waar het op aandrijving aankomt. Niet alleen met een helemaal onderuit aanvankelijk respectabel opererende vierpitter, maar eveneens met een kortere overbrenging van de versnellingsbak.Bij het doortrekken in de hoogste versnelling kan de Fazer8 dan ook goed meekomen en moet zich pas bij hogere snelheden gewonnen geven. Tussensprints daarentegen verwerkt de kleine toch duidelijk soepeler dan zijn grote broer, met name door de veel zachtere gasaanname, waar de FZ1 er veel ruwer en abrupter inkomt. Veel schakelen is overigens bij geen van beide een probleem, de Yamaha versnellingsbakken presenteren zich beide als licht, precies en geluidsarm.Maar goed ook, want vlijtig schakelen blijkt vooral op de Fazer8 geen overbodige luxe. Het blijkt namelijk al snel dat het ondanks de beloofde vette prestatiecurve en vlotte doortrekwaarden niet bij elk toerental hosanna is. Een kleine maar duidelijk merkbare dip in de koppelcurve ontpopt zich tijdens de rit tot eveneens kleine,maar lastige ergernis. Wie net onder of boven de 100 km per uur in de zesde versnelling over secundaire wegen rijdt ontkomt er bij even lekker versnellen niet aan de bak even een tandje terug te tikken. Als tegengehouden door elastiek worstelt 8 tegen de dip tussen de vier- en zesduizend toeren en ontkomt er slechts met de grootste moeite aan. Daarboven pas wordt hij weer zo monter als je mag verwachten, en dat blijft zo tot zo’n tienduizend omwentelingen van de krukas waar hij het plafond van zijn koppelkromme bereikt. Dat hij met zijn gemeten honderd paarden niet helemaal aan het door de fabriek beloofde vermogen van 106 pk komt, is van ondergeschikt belang. Net als de ontbrekende laatste 10 pk (140 gemeten tegenover 150 beloofd) bij de FZ1.Concluderend kunnen we dus stellen dat je het toerental van de Fazer8 in ieder geval boven de 6000 moet houden wil je vlot vooruit komen, het liefst nog wat meer. En dat de grote FZ weliswaar tussen de vier- en zevenduizend tpm al aardig van wanten weet, maar dat de glazen daarboven pas echt moeten worden gevuld, want dan begint het feestgedruis.À propos vullen, bij gelijk tempo, in dit geval relatief rustig op en fraaie buitenweg, neemt de 1000 toch bijna een liter kostbaar vocht per 100 km meer tot zich. En dat terwijl hij hier nauwelijks zijn spierballen laat rollen en van zijn langere overbrenging zou moeten kunnen profiteren. Voor een gemiddeld verbruik van 1 op 19,2 hoef je nog niet de AA in te schakelen om de overconsumptie in goede banen te leiden, maar echt zuinig is het niet. Dit in tegenstelling tot de meer dan nette 1 op 23,4 die de Fazer8 weet te realiseren. Wie werkt, moet drinken zou de FZ1 als excuus kunnen aanvoeren, maar dat geldt niet voor trillen? De grote Fazer loopt behoorlijk rauw en trakteert zijn berijder vooral in het midden toerengebied op vibraties, die zijn echter nauwelijks storend. De fijne trillingen die de 800 bij hogere toerentallen aan de handen van zijn menner doorgeeft echter, zijn dat wel. Na een lange rit geven de fijnmazige vibraties het gevoel alsof je net met natte handen aan schrikdraad gezeten hebt.Maar laten we stoppen met muggenziften, we gaan pauzeren. Ticket kopen en met de veerboot naar het smalle, maar zeer lang gestrekte eiland Cres varen. Daar zouden volgens onze collega’s fantastische wegen zijn met veel fotogenieke panorama’s. Dus hebben we even tijd om onze Fazer-broertjes eens wat beter te bekijken. Welke onderdelen uit de bouwdoos zijn hetzelfde, wat werd aangepast en waar werd op de kleine en duidelijk goedkopere Fazer bezuinigd? Frame, swingarm en motorbehuizing zien er uit als van een eeneiige tweeling en de data van het rijwielgedeelte zoals naloop, balhoofdhoek en wielbasis zijn identiek.Binnenin de viercilinders is noodzakelijkerwijs wel het een en ander veranderd. Bij identieke slag valt de boring van de 800 logischerwijs beduidend kleiner uit en in de nieuwe cilinderkop regelen vier in plaats van vijf kleppen de doorstroom van in- en uitgaande gassen. Daarbij werd het gewicht van de krukas tot 2,5 kilo teruggebracht om de kleinere motor wat makkelijker toeren te kunnen laten draaien en hem wat meer pit te geven. En wat eveneens ontbreekt, de koppelverhogende Exup-klep in de uitlaat. Ergens moest ook nog bezuinigd worden, en onder andere de vering werd het kind van de rekening. Zo is de eenvoudige upside-down voorvork in tegenstelling tot de volledig instelbare variant van de FZ1 niet instelbaar en kun je van de achterschokbreker enkel de veervoorspanning aanpassen, terwijl bij FZ1 ook de uitgaande demping kan worden veranderd. Bovendien ontbeert het de Fazer8 ook aan een middenbok. Als keerzijde mogen we echter toch wel de nieuw vormgegeven tophalf even aanstippen. Met zijn bredere, ellipsvormige schijnwerpers ziet hij er dynamischer en vlotter uit, en de bredere en hogere ruit biedt, zoals we tijdens onze rit langs de kust al hadden vastgesteld, een betere rijwindbescherming.Genoeg rondgehangen, nu als de sodemieter van het veer af. Bij het invoegen en voordringen komt de licht bedienbare en prima doserende koppeling van de 800 goed van pas, het hendel is ook voor smalle en sierlijke handjes goed te bereiken. De 1000 gooit hier de kont tegen de krib met zijn devies: alles of niets. Grote en sterke handen zijn hier wel op z’n plaats. Ook omdat op beide machines enkel het remhendel verstelbaar is, niet die voor de koppeling. Krappe bochten en vlot te rijden lange doorlopers wisselen zich af en al snel wint het Fazerduo op de goed aangelegde bergweg aan hoogte, waarbij de FZ1 zijn kleine broertje niet weet af te schudden.Vermogen is niet alles, de 800 weet hier duidelijk zijn kleinere gewicht en lichtvoetige handling uit te spelen. Daar heeft ook de praktische 180’er achterband een aandeel in, want de indrukwekkende 190 slof van de FZ1 mag dan imposant ogen, praktisch gezien is hij niet alleen onnodig breed, hij is ook debet aan een vaag instuurgedrag en wat terughoudendheid bij het omgooien van de machine. Bovendien moet je de FZ1 met enige dwang onder een hellingshoek houden, richt hij zich tijdens het remmen of bij hobbels merkbaar op en wil geregeld ruimere bochten rijden dan je eigenlijk van plan was. Een klassiek geval van een stier die bij de horens gevat moeten worden en die je niet de vrije loop moet laten.Veel genuanceerder is in dit geval de 800. Oprichten onder een hellingshoek is hier geen issue, de kleine en beter opgevoede broer daagt weliswaar niemand uit, maar volgt braaf de bevelen van zijn meester. Oneffenheden in de weg vormen echter wel een moeilijk te nemen horde, het wordt de erg comfortabel afgestelde schokbreker al snel teveel, de achterzijde begint te pompen en zorgt zo voor onrust in de tent. En dat helemaal met een passagier aan boord, die hier overigens beter houvast vindt dan op de FZ1 en minder last heeft van glijden op het zadel.Hotelterras, 20.00 uur. De testcrew (nu in korte broek en T-shirt) zweet. Nog steeds. De knisperende Fazers koelen langzaam af, de uitgetelde piloten lukt dit pas met behulp van de nodige ijskoude biertjes. En onderwijl komen we tot de conclusie dat er ondanks alle gelijkenis toch twee totaal verschillende Yamaha’s voor ons op de parkeerplaats staan: een stoere, bullige FZ1, die stevig aangepakt wil worden en een actieve bestuurder vraagt. En een makkelijk rijdbare, handzame en heel gemoedelijke Fazer8. De discussie loopt die avond hoog op en we besluiten morgen nog maar eens een rondje te gaan rijden.Vertrektijd? Moge bekend zijn: 8 uur precies!MOTOPLUS CONCLUSIE1 Yamaha FZ1 FazerMet zijn enorme vermogen trekt de FZ1 de overwinning naar zich toe. Zijn strakke rijwielgedeelte en de compromisloze motorkarakteristiek vragen echter wel om een actieve rijder.2 Yamaha Fazer8Meer handelbaar, zuiniger en een stuk gemakkelijker in de omgang, maar door de lichte maar merkbare deuk in het koppel en de te comfortabele achtervering echter toch niet de winnaar. ________________________________________[KASTEN TECHNISCHE DATEN]YAMAHA FAZER8 MOTOR vloeistofgekoelde viercilinder viertakt lijnmotor, twee ketting aangedreven bovenliggende nokkenassen en vier kleppen per cilinder, klepbediening via stoterbussen, wet-sump smering, benzine-injectie Ø 35 mm, geregelde katalysator, 560 watt dynamo, accu 12V/9Ah, mechanisch bediende natte meerplaatskoppeling, zesversnellingsbak, O-ring ketting, secundaire overbrenging 46 : 16.Boring x slag 68,0 x 53,6 mmCilinderinhoud 779 ccCompressie 12,0 :1Max. vermogen 78,1 kW (106 pk) bij 10.000 tpmMax. koppel 82 Nm bij 8.000 tpmRIJWIELGEDEELTE aluminium brugframe, upside-down voorvork Ø 43 mm, aluminium swingarm met monoschokbreker en hevelsysteem, veervoorspanning instelbaar, dubbele schijfrem voor Ø 310 mm, vierzuiger remklauwen, schijfrem achter Ø 245 mm, enkelzuiger remklauw, ABS.Aluminium gietwielen 3.50 x 17; 5.50 x 17Bandenmaat 120/70ZR17; 180/55ZR17Banden in test Bridgestone BT021 “BB”MATEN EN GEWICHTEN wielbasis 1.460 mm, balhoofdhoek 65,0°, naloop 109 mm, veerweg v/a 130/130 mm, zithoogte* 810 mm, rijklaar gewicht volgetankt* 215 kg, max. belading* 195 kg, tankinhoud/reserve 17,0/3,4 liter.Garantie twee jaarService-intervallen elke 10.000 kmKleur blauw, wit, zwartPrijs Fazer8 ABS NL € 10.499,- / B € 9.290,-INFO Yamaha Motor Nederland BV, www.yamaha-motor.nl INFO BELGIË D’Ieteren Sport SA, www.yamaha-motor.be YAMAHA FZ1 FAZERMOTOR vloeistofgekoelde viercilinder viertakt lijnmotor, twee ketting aangedreven bovenliggende nokkenassen en vijf kleppen per cilinder, klepbediening via stoterbussen, wet-sump smering, benzine-injectie Ø 42 mm, geregelde katalysator, 560 watt dynamo, 12V/11Ah accu, mechanisch bediende natte meerplaatskoppeling, zesversnellingsbak, O-ring ketting, secundaire overbrenging 45 : 17.Boring x slag 77,0 x 53,6 mmCilinderinhoud 998 ccCompressie 11,5:1Max. vermogen 110,3 kW (150 pk) bij 11.000 tpmMax. koppel 106 Nm bij 8.000 tpmRIJWIELGEDEELTE aluminium brugframe, upside-down voorvork Ø 43 mm, volledig instelbaar, aluminium swingarm met monoschokdemper en hevelsysteem, veervoorspanning en uitgaande demping instelbaar, dubbele schijfrem voor Ø 320 mm, vierzuiger remklauwen, schijfrem achter Ø 245 mm, tweezuiger remklauw, ABS.Aluminium gietwielen 3.50 x 17; 6.00 x 17Bandenmaat 120/70ZR17; 190/50ZR17Banden in test Dunlop Sportmax D221MATEN EN GEWICHTEN wielbasis 1.460 mm, balhoofdhoek 65°, naloop 109 mm, veerweg v/a 130/130 mm, zithoogte* 810 mm, rijklaar gewicht volgetankt* 229 kg, max. belading* 181 kg, tankinhoud/reserve 18,0/3,8 liter.Garantie twee jaarService-intervallen elke 10.000 kmKleur zwart, wit en blauwPrijs NL € 13.999,- / B € 13.190,-INFO Yamaha Motor Nederland BV, www.yamaha-motor.nlINFO BELGIË D’Ieteren Sport SA, www.yamaha-motor.be________________________________________[KASTEN MESSUNGEN]Vermogen in kW/pkMotortoerental x 1.000 tpmKoppel in NmFZ1 Fazer103,1 kW (140 pk) bij 11.500 tpm97 Nm bij 7.900 tpmFazer873,9 kW (100 pk) bij 10.200 tpm74 Nm bij 8.400 tpmMETINGEN¹De koppelkrommes geven een duidelijke schematische weergave van de praktijk: de Fazer8 kampt met een kleine dip tussen de vier- en zesduizend toeren, de FZ1 daarentegen trekt vanaf zevenduizend omwentelingen stevig van leer. De prestatiedrang van de grote Fazer zet zich tot in de hoogste toerenregionen door en worden pas een halt toe geroepen door de begrenzer. Bij de Fazer8 leveren toerentallen boven de 10.200 niets op, hier ligt zijn climax, overigens zes pk onder de fabrieksopgave.¹ Vermogen aan de koppeling, metingen op een Dynojet 250 vermogensmeetbank, gecorrigeerd naar ECE 95/1/EG, maximale afwijking +/- 5%________________________________________[TEXTE IM KASTEN PUNKTEWERTUNG][TEXT BEI AANDRIJVING]Het duidelijk beduidend hogere vermogen levert de FZ1 levert flink wat punten op, ondanks dat hij bij het doortrekken de Fazer8 niet echt ver achter zich weet te laten. Deze laatste maakt met een vriendelijker aanspreekgedrag en een beter te doseren koppeling weer wat terrein goed, maar moet onder de streep zijn grote broer toch voor zich dulden.WINNAAR AANDRIJVING: FZ1 FAZER[TEXT BEI RIJWIELGEDEELTE]De in de basis de zacht afgestelde achterschokbreker weerhoudt de kleine Fazer in meerdere opzichten van een beter eindresultaat. Onder de zachte afstelling heeft met name de bochtenstabiliteit op slechte ondergrond te lijden, zeker met passagier. De speelse handling en het soepele instuurgedrag bezorgen hem wel veel sympathie bij echte bochtenverslinders.WINNAAR RIJWIELGEDEELTE: FZ1 FAZER[TEXT BEI PRAKTIJK]Met een bijna identieke uitrusting scoort de FZ1 extra punten met zijn middenbok, maar verspeelt de voorsprong weer door zijn kleinere actieradius. Zijn hogere gewicht gaat ten koste van de maximale belading en ook rangeren gaat met de 15 kilo lichtere Fazer8 een stuk gemakkelijker.WINNAAR PRAKTIJK: FAZER8[TEXT BEI VEILIGHEID]De remmen van beide Yamaha’s opereren nagenoeg op gelijk hoog niveau, de stoppers van de Fazer8 zijn echter iets beter te doseren en ook heeft de machine nauwelijks last van oprichten. WINNAAR VEILIGHEID: FAZER8 [TEXT BEI KOSTEN]Duidelijk voordeliger zowel in aanschaf als verbruik (brandstof, banden), daarom een uitgemaakte zaak voor de Fazer8.WINNAAR KOSTEN: FAZER8WINNAAR PRIJS-KWALITEITVERHOUDING: FAZER8De nieuwe Fazer biedt veel rijplezier voor een voordelige prijs en verbruikt verheugend weinig brandstof.________________________________________[UNTERSCHRIFTE][Bildunterschrift Seite 40]De witte wijzerplaat van de toerenteller evenals de fanatiek bijtende remmen verlenen de Fazer8 een sportief karakter, dit in tegenstelling tot de te comfortabel afgestelde achterschokbreker.[Bildunterschrift Seite 41]Op de zeer effectieve ABS-rem valt behalve de wat grove regelintervallen weinig aan te merken. Het brede, bijna rechte stuur ligt niet optimaal in de hand, de cockpit valt in vergelijking nogal sober uit.[Bild Seite 42 linksunten nicht verwenden!!][Bildunterschrift Seite 44]Zowel optisch als symfonisch speelt de bovenarm dikke pijp van de FZ1 zich in de kijker, dit in tegenstelling tot de wat timide pruttelende en eenvoudig ogende einddemper van de jonge acht.
