Interview motorliteratuurverzamelaar Henry ten Dam
Maar weinig mensen zijn zó verbonden aan motorfietsen als Almeloër Henry ten Dam. Hij groeide letterlijk op tussen de Europese racecircuits en het crossterrein om de hoek. En omdat hij even verzot is op motorverhalen, puilt zijn huis inmiddels uit van gedrukt papier. Op bezoek bij de man die zo ongeveer álle motorbladen en -boeken op zolder heeft staan. En in de slaapkamer. En de logeerkamer. En…
“Ja hou maar op joh, ik ben al gestopt met een paar abonnementen, want ik weet gewoon niet meer waar ik het moet laten!” Niet gek, als je bedenkt dat Henry eigenlijk al verzamelt sinds het ‘leren lezen’-boekje van de lagere school werd afgerond. “Mijn vader was een enorme motorgek, dus dat is mij met de paplepel ingegoten. Ik herinner me nog, dat zal begin jaren zeventig geweest zijn, dat ik op vrijdagmiddag uit school gauw de motorbladen uit brievenbus graaide voordat mijn vader thuiskwam van werk. Dat werden al snel flinke stapels. Maar op een gegeven moment zijn die bladen toch een beetje weggeraakt. We verhuisden, er kwam een scheiding tussendoor en voor je het weet belandt de boel in de container.”
Wilddam motorraceteam
“Tot een jaar of vijftien geleden. Ineens begon het weer te kriebelen. Vooral de oude bladen en boeken wilde ik graag weer compleet hebben. Dat zat eigenlijk zo: in de jaren zeventig bestierde mijn vader een behoorlijk succesvol raceteam. Hij had een toen goedlopend bedrijf in conserven en daarmee financierde hij zijn eigen raceteam, Wilddam. Mijn vader haalde een talentvolle coureur uit Zuid-Afrika over, Alan North. Daarmee heeft het team flink wat successen behaald, tot een overwinning in de 350 cc klasse op Imola in 1977 aan toe. Kortom; er werd nogal eens wat geschreven over mijn vader en het team in die tijd. Dan is het toch mooi om dat tijdsbeeld weer compleet te maken. Dat werd dus weer verzamelen. Op beurzen, Marktplaats en via via. Mensen uit het motorwereldje weten je heus wel te vinden als er wat te ruilen of te verkopen is.” En zo bleef het niet bij de bladen, ook motorboeken vulden al gauw de stellingkasten. “Tja, het gaat eigenlijk van kwaad tot erger he? Je wil eerst één reeks compleet hebben, maar al gauw volgen er meer. En overal maar weer een abonnement op nemen. Uiteraard heb ik ook MotoPlus al vanaf het begin compleet.”
Tot voor de oorlog
Voor wie denkt dat Henry op een gegeven moment wel is uitgelezen; niets is minder waar. Zowel het nieuwe als het oude papier wordt nog regelmatig ter hand genomen. “De bladen lees ik van voor tot achter, hoewel al die motortests me niet zoveel meer doen. Ik heb in mijn leven zóveel verschillende motoren gereden, dat ik het wel geloof als de één drie kilometer per uur harder loopt dan de ander. Nee, dan liever de andere verhalen. Reizen, toeren, mensen, daar lees ik het liefst over. Zelf maak ik veel plezierkilometers, dus lees ik ook graag over mooie routes. Dan rij ik ze na als ik er tijd voor heb. En racen, dat heeft natuurlijk nog steeds mijn interesse. Maar ook de historie interesseert me mateloos. Een blad als Het Motorrijwiel doet me daarom nu misschien nog wel het meest. Mijn verzameling gaat ook ver terug hoor. Tot voor de oorlog. In die tijdschriften kan ik heerlijk een hele middag in bladeren. Toch ongelooflijk eigenlijk, wat er in de tijd allemaal op papier is gezet over motorfietsen. Echt genieten.”
“Wat mij wel opvalt van de bladen van nu; er worden eigenlijk nauwelijks lichte motorfietsen getest. Vorig jaar zocht ik bijvoorbeeld een lichte allroad, geschikt om hier in de buurt al die mooie zandwegen te rijden. Voor het langere toerwerk heb ik mijn BMW R1200 RT al, dus liever wat lichts voor het onverhard. Nou, het vinden van testen in dat segment was nog een uitdaging. Blijkbaar schrijven de bladen toch liever over het zware spul. Uiteindelijk is het een Kawasaki Versys X-300 geworden. Prima voor offroad-toerwerk. Want verzamelen alleen is niet genoeg, ik rijd nog steeds even graag als vroeger.”
“Gratis is dat verzamelen allemaal overigens niet. Ik was op een gegeven moment dik 1.200,- euro per jaar kwijt, alleen al aan de lopende abonnementen. Daarbij bestelde of verstuurde ik af en toe eens een stapel. Dat hakt er wel in, want papier is zwaar spul, dus de verzendkosten zijn niet mals. De Nederlandse bladen heb ik nu wel compleet, Duitse en Engelse bladen heb ik ook veel, maar zeker niet allemaal. Dat zou wel mooi zijn, om echt álle buitenlandse bladen ook compleet te hebben, maar dat is natuurlijk niet te doen. Mijn vrouw wil ook nog ergens in huis kunnen slapen!”
Motorboeken
“Motorboeken verzamelen gaat bijna automatisch als je ook al bladen verzamelt. Daarbij hanteer ik geen thema: ieder onderwerp komt langs, van historische boeken over merken tot reisverhalen en techniek. Ik vind alles even mooi. Er zijn altijd nog boeken die ik graag zou willen hebben, maar vaak loop ik er ineens tegenaan. Met name reisboeken vind ik prachtig. Het laatste boek dat ik kocht is ‘Man aan de overkant’ Van Oskar Verkamman, een mooi reisverslag. Of de boeken van Paul van Hooff, ook mooi. Ik voel zelf die behoefte niet zo om zo ver te reizen, maar ik lees er graag over. Dan zijn er ook nog de zeldzame boeken. Ik heb bijvoorbeeld ‘Barbarians on Wheels’, een cultboek uit 1977 over outlaws, bikers en motorclubs. Die kost online nu honderden euro’s. Gaat ook nooit meer weg, dat is wel een topstuk. Maar ook een boek over 350 cc Wereldkampioen Jon Ekerold, waarin hij een persoonlijk voorwoord heeft geschreven. Die kwam vroeger bij ons over de vloer, omdat hij getrouwd was met de zus van Alan North, die voor ons team uitkwam en vijf jaar bij ons heeft ingewoond. Dat is dan natuurlijk voor mij extra waardevol, omdat ik daar zo dichtbij betrokken was.”
“Vanaf vroeger ken ik niet anders dan motorfietsen; daar stonden we thuis mee op en gingen we mee naar bed. Ik kan me eerlijk gezegd ook geen leven voorstellen waarin dat geen rol zou spelen. Zowel met rijden als verzamelen. Ach, zo lang als je de boel nog niet compleet hebt, blijven er toch bladen bijkomen. Maar ik ben wel eerlijk: als ik op leeftijd kom, dan wordt de boel toch een keer opgeruimd. Geld hoef ik er dan niet voor, want eerlijk, wat is zoiets nou waard? Dan schenk ik het liever aan een museum. Het belangrijkst is wat mij betreft dat het niet in de vuilnisbak belandt.”
