Eerste Test Yamaha MT-09 SP

Sinds de lancering van de eerste Yamaha MT-09 in 2013 is de MT-lijn uitgegroeid tot een kassucces en tot de belangrijkste pijler van de Japanse fabrikant. Bijna de helft van de nieuw verkochte Yamaha’s wereldwijd is een machine uit dat MT-gamma, dat met verschillende modellen en motorconfiguraties tussen 300 en 1.000 cc inmiddels behoorlijk omvangrijk is. Na de MT-10SP afgelopen jaar wordt er dit jaar opnieuw een SP aan de line-up toegevoegd, de MT-09SP, die zich net als zijn grote broer met name door betere vering van het standaard model onderscheidt. We maken kennis in de Portugese Algarve.

De vering, dat is toch een beetje de achilleshiel van de standaard Yamaha MT-09, zo concludeerden we afgelopen jaar een aantal maal in vergelijkingstesten. Zowel voor als achter te zacht gedempt, althans als je een sportief ingestelde rechter pols hebt. Gematigde rijders, die vooral hechten aan comfort, zullen op zich prima kunnen leven met die softe setting, maar sportievere geesten, die de pittige driepitter bij voorkeur lekker uitdagen, zullen het eerder als een tekortkoming bestempelen, aangezien er best wat beweging in een MT-09 wil komen als je er een actieve rijstijl op nahoudt.
Nu is daar met aftermarket-vering wel een mouw aan te passen, maar inmiddels heeft Yamaha voor die rijders ook een kant-en-klaar alternatief bij de dealer staan in de vorm van deze nieuwe en exclusievere MT-09SP, die zich met name door zijn betere vering van het standaard model onderscheidt. Aan de achterzijde heeft de KYB-monoschokdemper van het standaard model namelijk plaatsgemaakt voor een lekker racy ogend exemplaar van het Zweedse Öhlins, volledig instelbaar uiteraard. In- en uitgaande demping zijn middels goed bereikbare stelwielen te finetunen, terwijl de veervoorspanning letterlijk in een handomdraai hydraulisch kan worden versteld met een grote draaiknop. Die draaiknop en het externe piggyback reservoir zijn alleen wel heel dicht bij de duovoetsteun gepositioneerd en kunnen een eventuele passagier met flinke voeten wellicht wat in de weg zitten.
Afijn, dat zal in latere testen nog moeten blijken. Aan de voorzijde is het goud dat blinkt. Niet in de vorm van een Öhlins-vork, maar een exemplaar van KYB. Net als bij de standaard MT-09, maar dan met meer hoogwaardige specificaties. Waar de voorvork van het standaard model bovenop de ene vorkpoot een stelschroef heeft voor de ingaande demping en bovenop de andere een voor de uitgaande demping, heeft de voorvork van de SP deze stelmogelijkheden gewoon op beide vorkpoten en bovendien heeft de ingaande demping opties voor high- en low-speed demping. Een serieuze voorvork dus, die bovendien aan de bovenzijde keurig is afgewerkt met MT-09SP-logo’s. Mooi!
Dat laatste geldt trouwens ook voor de afwerking van de machine als geheel. Het agressieve lijnenspel met die karakteristieke neus met LED-verlichting is identiek aan het standaard model, maar de SP onderscheidt zich door zijn eigen unieke ‘Silver Blu Carbon’ kleurschema met blauwe 10-spaaks wielen met SP-logo, dat mooi aansluit bij de kleuren van de MT-10SP en natuurlijk ook bij die van het sportieve Yamaha-opperhoofd, de YZF-R1M. Dit is meteen ook de enige kleurstelling waarin de MT-09SP leverbaar is, dus je onderscheiden doe je hoe dan ook. Verdere verschillen met de standaard versie zijn het vlakkere zadel, dat heel subtiel met contrasterende blauwe stiknaden is afgewerkt, het omgekeerde LCD-display (witte cijfers en letters op een zwarte ondergrond), een stemmig zwart stuur en eveneens zwarte hendels. Kanttekening bij die hendels: waar het remhendel keurig instelbaar is, geldt dat – net als bij de gewone MT-09 – helaas niet voor het koppelingshendel. Dat is bij de standaard uitvoering al jammer, maar bij een SP-uitvoering als deze helemaal, aangezien juist dit soort kleine, maar handige details op een duurdere uitvoering vaak net het verschil maken.

Over geld gesproken: de nieuwe MT-09SP heeft een prijskaartje van € 11.999,- en dat is exact € 1.300,- meer dan de standaard uitvoering kost. Of de SP die meerprijs waard is, mag hij laten zien in de omgeving van Faro in de Portugese Algarve. Het landschap is hier minder hoog dan bijvoorbeeld in het naburige Spaanse Andalusië, maar veel grilliger en dat zie je ook terug in het wegennet. Waar de wegen in het zuidwesten van Spanje hoofdzakelijk vloeiend, enigszins voorspelbaar en overzichtelijk zijn en in de regel zijn voorzien van biljartlakenstrak asfalt, is dat hier in Portugal anders. De stuurweggetjes in het binnenland lijken smaller, hebben vaak een meer onvoorspelbaar bochtenverloop met gemene knijpers en doordraaiers en de asfaltkwaliteit loopt uiteen van top tot ronduit erbarmelijk. Ideaal terrein dus voor een machine, die vooral qua vering het verschil moet maken.
Maar laten we beginnen met de zitpositie. Die is gelukkig heel vertrouwd MT-09 en met 820 millimeter ook net zo hoog. Het brede stuur heeft een prettige kromming en ligt goed in de hand. Wel zit je door het vlakkere zadel – à la de vroegere MT-09 Street Tracker – iets meer op de motor, wat de zit vergeleken met de standaard MT-09 net een fractie actiever maakt. In ieder geval een prima geheel om het een flinke tijd op uit te houden!
Dat komt goed uit, want we hebben een testronde van een dikke 240 kilometer voor de boeg. In de eerste kilometers door de bebouwde kuststrook valt direct op dat de MT-09SP een stuk stugger aanvoelt dan de standaard versie, zonder daarbij in dit geval oncomfortabel te zijn trouwens. Dat is puur een kwestie van demping, want zowel voor als achter is de veerconstante namelijk zachter dan bij het basismodel. Aan de voorkant trouwens alleen in de eerste 75 millimeter van de veerweg, daarna worden de vorkveren stugger. Hier is volgens Yamaha met name voor gekozen om voldoende bochtenstabiliteit te garanderen als er sportiever gestuurd wordt.
Goed, dat is voor straks, we tuffen eerst nog even door de bebouwde kom, waar de 847 cc metende driecilinder, die met een maximum vermogen van 115 pk bij 10.000 toeren en een maximum koppel van 87,5 Nm bij 8.500 toeren trouwens volledig identiek is aan de standaard MT-09, heerlijk soepel en beschaafd voor zich uit bromt. Heel herkenbaar. Dat geldt ook voor de lichtvoetigheid waarmee de SP zich door het verkeer laat laveren, al hebben de standaard gemonteerde Bridgestone S20’s een beetje temperatuur nodig om lekker neutraal aan te voelen.
Meestromend in het verkeer met een gangetje van 50 km/uur kun je het blok in feite gewoon in de zesde versnelling zetten, wat dat betreft is het zo soepel als een postbode-elastiek. Alleen de standaard quickshifter (alleen opschakelen zonder koppeling) is op dat rustige tempo een tikje stug in de bediening en verlangt dan enige nadruk tegen het schakelpedaal. Dat zijn vaak toch momenten dat je onwillekeurig de licht werkende en goed doseerbare koppeling er even bij pakt.

Maar zodra de bebouwing in de, overigens prima, spiegels verdwijnt, het grillige achterland van de Algarve zich voor ons ontplooit en de driepitter de vrije hand krijgt,
is die quickshifter een verademing. De versnellingen laten zich met een kort tikje tegen het pedaal steeds moeiteloos vinden, wat hoe dan ook een extra dynamische lading aan een ritje met deze SP geeft.
En dynamisch wordt het nu zeker in een landschap waar de bochten zich met de bizarre kronkels als van een op de grond uiteengespatte pan spaghetti aan elkaar rijgen. Waar je er in het zadel na verloop van tijd bijkans duizelig van wordt, lijkt de MT-09SP uitgehongerd en er alleen maar meer van te willen. Met zijn scherpe 193 rijklare kilo’s laat de Yamaha zich steeds heel gewillig van het ene op het andere oor leggen, een karaktertrek die de SP aan een enorme stuurprecisie koppelt. Hij laat zich bij wijze van spreken tot op de millimeter nauwkeurig mikken, waarbij de driepitter ook nog eens heel vergevingsgezind blijkt als je in een split-second besluit je lijn te verleggen.
Ook een plotselinge greep in het remhendel als je bijna plat op één oor ligt, verteert de SP zonder een kik te geven. Die remmen staan trouwens hun mannetje. De eendelige vierzuiger remklauwen grijpen de remschijven meteen stevig en gecontroleerd in de kraag en zijn prachtig helder door te remmen. Het ABS regelt misschien een tik grof af, maar is wel uiterst consistent.
Allemaal goed nieuws, maar belangrijker is wellicht het feit dat deze SP stukken stabieler aanvoelt in het bochtenwerk. De zweep gaat er, waar het kan, flink over, maar anders dan bij de standaard MT-09 geeft de vering van de SP nauwelijks een krimp. Geen nadrukkelijk pompen aan de achterzijde, waardoor er vervelende beweging in het rijwielgedeelte ontstaat, alleen een wat lichte deining na bijvoorbeeld heel snel omgooien. Maar aangezien alles nagenoeg op de standaard afstelling stond, alleen voor was de ingaande demping een tik zachter gezet, valt dat er met een beetje stelwerk nog wel uit te filteren. Nee, over de gehele linie geeft de MT-09SP een heel solide en vast gevoel met veel feedback, wat het vertrouwen absoluut ten goede komt. De vering is voor sportievere rijders zondermeer een meerwaarde op deze SP, waarbij het mooi meegenomen is dat het comfort er eigenlijk niet onder lijdt. Hobbels worden wellicht iets directer doorgegeven, met name aan de voorzijde, maar het merendeel wordt keurig glad gestreken. Win-win dus.

En dan hebben we het nog niet eens over de bijzonder energieke vermogensafgifte van de Yamaha. Eenmaal voorbij de 5.000 toeren gaat de SP er namelijk vuig blazend vandoor alsof hij door de duivel in hoogsteigen persoon met de drietand op de hielen wordt gezeten. De driepitter schiet steeds in sneltreinvaart en ogenschijnlijk geenszins gehinderd door enige vorm van massatraagheid door naar iets voorbij de 11.000 toeren, waar de begrenzer helaas onverbiddelijk aan de bel trekt. Met uitgeschakelde tractiecontrole wil het voorwiel daarbij trouwens maar wat graag de lucht in, zet je hem echter in standje 1, dan blijft het bij volgas acceleratie steeds net iets boven het asfalt zweven. Hoe dan ook, de funfactor zit dit blok ontegenzeggelijk in de genen!
De crux blijft echter welke van de drie rijmodi je hierbij kiest. In de modi Standard en B is de gasrespons vanaf gesloten gas naar open soepel en vooral gebruiksvriendelijk, maar de A-modus heeft nog steeds de uitwerking van een ultrastrakke espresso op een slaperige geest. Je bent in één klap wakker! Super direct en niet echt iets voor tere zieltjes. Rukkerig is het niet, wel abrupt en dat kan in de vaak listige Portugese bochtcombinaties net even roet in het eten gooien bij het kiezen van de gewenste lijn. De Standard-modus geeft wat dat betreft meer rust. Het vermogen is hetzelfde, alleen de gasrespons is aanmerkelijk milder, wat het geheel beter controleerbaar maakt. Switchen van rij-modus kan trouwens gemakkelijk tijdens het rijden, mits je het gas dicht draait. Wil je de tractiecontrole aanpassen, dan moet je even stoppen. Mooi is dat het systeem onthoudt welke instellingen je geselecteerd hebt, waardoor je niet na iedere start alles opnieuw hoeft te selecteren. Alleen als de tractiecontrole uitgeschakeld is geweest, zal deze na het opnieuw starten van de motor uit veiligheidsoverwegingen automatisch op stand 1 staan.

Na een pittig dagje sturen in de Algarve heeft de MT-09SP zijn bestaansrecht dubbel en dwars onderstreept. Eerst en vooral door de betere vering, die met name
bij sneller stuurwerk echt een meerwaarde is en de wat sportievere rijders over de streep kan trekken. De meerprijs van € 1.300,- is alleszins te billijken, aangezien je een dergelijk bedrag ook al snel kwijt bent als je een standaard MT-09 rondom van andere vering laat voorzien. Bovendien heb je met de SP door zijn eigen unieke SP-kleurstelling echt een gezicht in de massa. En, ook niet onbelangrijk, met de MT-09SP kan Yamaha ook een concurrerend tegenwicht bieden aan een directe concurrent als de Triumph Street Triple, die immers ook in verschillende uitvoeringen, met onder andere verschillende vering, leverbaar is. We zien alvast een mooie vergelijkingstest in het verschiet liggen….