Afstellen Hendels/Pedalen
Motorfietsen bieden veelal de mogelijkheid om het stuur, de hendels en de pedalen op maat te verstellen. Vaak wordt daar geen of onvoldoende gebruik van gemaakt, terwijl het toch erg belangrijk is voor ergonomie, slijtage en juiste bediening. Zowel aan het stuur als aan de linker- en rechterzijde van een motorfiets vinden we bedieningsorganen. Links de koppeling en het schakelmechanisme en rechts het gas en de reminrichting. De fabrikant plaatst deze handvatten, knoppen, hendels en pedalen zo ergonomisch mogelijk. Maar niet iedere bestuurder heeft dezelfde maten en voorkeuren. Vandaar de meeste van deze bedieningsorganen versteld kunnen worden. Wel dien je daarbij rekening te houden met de voorgeschreven speling of vrije slag. Om met de koppelingshendel te beginnen, daarbij ligt de vrije slag meestal zo tussen de 2 en 5 mm. Raadpleeg hiervoor het instructieboekje. Te weinig speling kan een slippende koppeling veroorzaken. Bij te veel speling komt de koppeling niet helemaal vrij en is de versnellingsbak moeilijk in de vrijloop te zetten. De koppeling is correct afgesteld als er in de kabel de voorgeschreven speling is, gemeten tussen de stuurhendel en zijn aanslag en als de koppeling soepel en zonder haperen werkt. Zonodig stel je deze afstand af met behulp van de stelbout van de kabel bij de koppelingshendel[7269,70,71,90,91,92,93,94] nadat je zijn borgringmoer gelost hebt. Bij sommige motorfietsen stel je de speling niet bij de hendel af, maar bij de hevel aan het blok. Daar tref je dan ook een stelbout met borgringmoer aan. Als de koppeling nog steeds doorslipt, blijft hangen of te snel aangrijpt, dient deze gedemonteerd en geïnspecteerd te worden. Bij hydraulische koppelingen hoeft de speling niet meer bijgesteld worden. De hendel om te ontkoppelen is bij veel modellen uitgerust met een knop waarmee je de afstand tussen de hendel zelf en het handvat kan afstellen. Duw hiervoor de hendel helemaal vooruit en draai de knop in één van de vier voorziene standen, waarbij je er rekening mee houdt dat stand 1 overeenstemt met de grootste afstand en stand 4 de kleinste.[7280,zee9479,80]Dit heeft natuurlijk alles te maken met de afmeting van je hand en de lengte van je vingers. Leg bij de afstelling je pink aan tegen de knop aan het uiteinde van de hendel. Hierdoor krijg je de grootste hefboomwerking en een goed doseringsgevoel. Zowel de rem- en koppelingshendel dien je uit veiligheidsoverwegingen alleen af te stellen als de motorfiets uit en stil staat. Daarnaast is de hele koppelingsunit aan het stuur te verstellen. Draai de bevestigingsbouten zover los, dat je de hele unit kunt draaien. Stel deze zo af dat de hoek tussen je hand en onderarm nagenoeg 180 graden is.[7282,83] Bij een andere hoek is de kans op pijn in de onderarm en storing in de doorbloeding groot.[7284,85] Bovendien is de bediening van de koppeling in deze positie lastiger te doseren. Ook de gashendel moet een zekere speling hebben. Alvorens dit te doen, moet je eerst het stationaire toerental afstellen. De gaskabelspeling kun je afstellen door de afsteller te verdraaien tot de juiste speling van de gasgreep is verkregen. Draai hiervoor de vergrendelmoer los en draai de afsteller in of uit totdat de voorgeschreven speling is verkregen. Hierna draai je de vergrendelmoer weer aan. Nu we toch aan de rechterkant zijn, kijken we meteen naar de hendel van de voorrem. De vrije slag aan het uiteinde van de voorrem is bij iedere motorfiets verschillend, zodat ook hier het instructieboekje geraadpleegd moet worden. Ook deze afstelling is doormiddel van een afsteller en vergrendelmoer te regelen. Bij de afstelling van de hele remunit geldt hetzelfde als bij de koppelingzijde, met dezelfde hoek tussen hand en onderarm. Tevens is ook de remhendel vaak voorzien van een mechanisme om de afstand tussen de hendel zelf en het stuur af te stellen.[7276,77,78,79] De stand van het versnellingspedaal ten opzichte van de voetsteun kan aan de wens van elke bestuurder worden aangepast. Dit kan op de volgende manieren gewijzigd worden. Bij de meeste machines is het schakelpedaal eenvoudig te verwijderen en deze kan in een andere vertanding gezet worden. Sportmachines en sommige choppers hebben een stangenstelsel. De aanpassing geschiedt dan door de afstelstang vast te houden en de contramoeren los te draaien.[7272,94,zee9476] Let hierbij op dat een moer ook een linkse schroefdraad kan hebben. Draai aan de stang om het versnellingspedaal in de gewenste stand te zetten. Daarbij dien je goed met de laars onder het pedaal te kunnen komen. Tevens zorg je ervoor dat de hoek van je onderbeen en voet nagenoeg 90 graden is.[7286,87] Een te hoog pedaal is lastig bij het terugschakelen en kan ook kramp veroorzaken. Temeer omdat de laars de bewegingsvrijheid van de voet al beperkt. Bij twijfel kun je het pedaal beter wat hoger zetten. Hierna beide contramoeren vastdraaien. De stand van het achterrempedaal kan op dezelfde manier aangepast en verzet worden.[zee9472] Ook hier geldt hetzelfde voor de stand van je laars. Zorg er wel voor dat het aangrijppunt van de rem niet te diep ligt. [7289]Na elke verandering moet je de speling naar de remcilinder opnieuw afstellen. Dat doe je door met de hand te controleren of de voorgeschreven speling aanwezig is voordat je ermee remt. Als de speling niet correct is, pas je de lengte van het pompstangetje aan. Draai de contramoer op het pompstangetje los. Het stangetje op het gaffeltje vastdraaien voor meer speling en losdraaien voor minder speling. De contramoer vastdraaien en de speling opnieuw controleren. Kijk ook nog even naar de afstelling van het remlicht. Deze mag pas kort voor het drukpunt contact maken. Sommige fabrikanten gaan met de ergonomie zo ver dat zelfs het schakel- en remmechanisme in zijn geheel verplaatsbaar is.[zee9474] Hiermee vergroot je de bodemvrijheid. Ook gehele sturen of stuurhelften zijn verstelbaar.[zee9487,89] Tot slot zijn zadels soms ook in meerdere hoogtes in te stellen.[zee9483,84] Over maatwerk gesproken. Tekst: Tonny van der Spoel, m.m.v. Arjan Brouwer Trading Foto’s: Tonny van der Spoel, Rein van der Zee
