50.000 km Test Aprilia NA850 Mana

De Aprilia NA850 is ene hele bijzondere combinatie: hij koppelt scooter-aandrijftechniek aan het rijwielgedeelte van een gewone motorfiets. In een duurtest onderzoeken we of deze vreemde spagaat ook in de praktijk functioneert. En zo ja, is die techniek ook duurzaam. En voegt het wat toe aan het motorrijden? Veel vragen, waarvoor wij de antwoorden in een test over 50.000 km trachten te vinden.De Suzuki Bandit-rijder die we afgelopen zomer tegenkwamen bij een tankstation was erg zeker van zijn mening: “Jij bent gewoon te lui om te schakelen!” Maar rijden met de Aprilia Mana heeft niets met luiheid te maken, het is meer gebruik maken van de mogelijkheden van de huidige techniek en dat is dus zijdezacht wegrijden vanuit stilstand en accelereren zonder koppelen en overschakelen, heerlijk gelijkmatig. Trouwens, als je er zin in hebt, dan kun je toch nog wel degelijk naar hartelust schakelen, want behalve de drie automaatstanden (regen, sport en toer), kun je de Mana ook in een ‘manuele stand’ berijden en dan heb je zeven ‘vaste’ stappen die je met flippers de hand of met het voetschakelpedaal. Daarnaast heb je nog de mogelijkheid om in de automaatstand tijdens het rijden gewoon zelfstandig een versnelling lager of hoger te kiezen, bijvoorbeeld zoals je dat normaliter ook voor een bocht doet op een gewone motorfiets.Maar al deze slimme techniek kan de vooroordelen over deze ‘motor-scooter’ toch niet helemaal elimineren. Iedereen die ermee rijdt, heeft er zo zijn eigen mening over. En op zich is iedereen best tevreden over de werking van de techniek, maar blijkbaar zijn vele motorrijders te conventionele om zich volledig over te geven aan zoiets nieuws. De uitgangsbasis had dus niet beter kunnen zijn voor een langeduurtest, ook al omdat vrijwel elke techneut nieuwsgierig is naar de slijtage en levensduur van de aandrijflijn. Met name de CVT-riem krijgt natuurlijk wel 76 pk voor zijn kiezen en zeker in stadsverkeer moet die CVT heel veel regelen, waardoor er ook heel veel warmte in de riem komt. Het was wel opmerkelijk dat de Mana na de eerste ritjes veel sympathie krege van vrijwel alle berijders. “Superfiets, comfortabel en zonder meer deugdelijk voor langere ritjes,” lezen we al bij 5.800 km in het logboek. En de rijders die best een warm hart voor dikke motorscooters koesteren vonden de Mana helemaal te gek. Zij roemden vooral de hanteerbaarheid, de rijstabiliteit en ook de automatische transmissie met al zijn keuzemogelijkheden.In de vergelijking met een scooter biedt de Mana vanwege een intensiver contact met het voertuig (vooral omdat je iets ‘tussen je benen’ hebt) een betere controle en een beter samenspel tussen rijder en machine.Het watergekoelde 90º V-twin-blok met vierkleps cilinderkoppen komt oorspronkelijk uit de Gilera GP800 scooter. Hij levert zoals gezegd 76 pk. Aan het achterwiel blijven er daarvan – door het verlies in de automatische transmissie – 59 over. Het grote voordeel van die automatische transmissie is weer dat hij het blok altijd in het optimale middengebied houdt, qua toerental. Zo staan er bij een gangetje van 60 km/u al 48 paardekrachten te trappelen te trappelen om aan het werk te kunnen. Zelfs in de rustige toerstand stormt de Mana in maar 2,7 seconden van 60 naar 100 km/uur; dat zijn waardes van een Supersport-fiets!Bij dat alles verbruikte de Mana gemiddeld over 50.000 km slechts 1 op 18,87 (5,3 liter op 100 km) en dat ondanks het feit dat wij hem best veel hebben ingezet op langere trips op de snelweg en er ook vrijwel altijd een complete kofferset op zat.Elke 10.000 km moest de Aprilia Mana naar de dealer voor het reguliere onderhoud. En elke 20.000 km moest de aandrijfriem worden vervangen, net als de glijschoenen in de aandrijfpoelie en de vier bougies (elke cilinder heeft twee bougies). Voor de rest was er eigenlijk niet veel aandacht nodig, want de Mana verbruikte geen motorolie en ondanks het stevige gewicht van 229 kg en de vele ritten door weer en wind hoefde de originele ketting/tandwielset pas bij 30.000 km vervangen te worden. Even voor de duidelijkheid: deze kilometerstand was al na zes maanden bereikt! Het nemet niet weg dat wij nog steeds van mening zijn dat een slimme, moderne machine als de Mana geen ketting als eindaandrijving had moeten hebben. Hoe je het ook bekijkt: die ketting past gewoon niet in dit concept. Koop je een slimme, relatief onderhoudsvrije motorfiets met scootertechniek, ben je nog elke dag met een spuitbus kettingvet in de weer, om maar te zwijgen van het vet op het achterwiel en tegen de onderkant van het kontje. Een tandriem als eindaandrijving had het clevere concept helemaal af gemaakt!Veel geroemd tijdens de duurtest werd trouwens de bagageruimte op d eplek waar je normaal de tank verwacht. Onder die klep past nu zelfs een helm en ook voor je dagelijkse spullen blijkt het reuzehandig. De werkelijke benzinetank zit verder naar achteren en wordt onder de buddyseat betankt.Net als bij een Harley-Davidson zit het luchtfilter aan de linker kant naast het V2 blok. Dat filter hoefde trouwens maar één keer te worden vervangen en dat kostte slechts € 13,60! Ook de andere Aprilia-onderdelen waren opvallend goedkoop: de pakking van de (voorste) uitlaatbocht, die we bij 27.659 km moesten vervangen, kostte € 22,95 (zonder montageloon). En ook de prijzen van de instelbare handremhendel en het voetrempedaal, die we beiden moesten vervangen nadat de Mana op een parkeerplaats bepakt en bezakt omviel, waren met goed 30 euro niet echt duur.Het enige puntje van aandacht op dit vlak is wel dat onderdelen en accessoires (ook de slijtagedelen) vaak wel een tijdje nodig hebben om bij de werkplaats van de dealer te komen. De onderdelenleverantie van Aprilia mag dan de laatste jaren verbeterd zijn, top is het nog niet en er moest wel eens een extra dagje gewacht worden!Gedurende de test moesten we zowel voor (€ 70,50) als achter (€ 30,40) de remblokken twee keer vervangen. En één keer moest de voering van de parkeerrem vernieuwd worden en dat vonden we eigenlijk heel erg vreemd, aangezien die enkel gebruikt wordt om de machine bij stilstand te blokkeren. Of zou er toch iemand geweest zijn die per ongeluk een ritje heeft gemaakt met de handrem erop…De af fabriek gemonteerde Dunlop Qualifier banden konden niet echt overtuigen: met koud en nat weer hadden deze banden weinig grip. Bovendien stuurden ze niet neutraal genoeg en bovendien waren ze vrij snel versleten. Dus werden er als tweede set Dunlop Roadsmart-banden gemonteerd en die was een stuk beter. Net als de Metzeler Z6 Interact en de Pirelli Diablo Strada, waarmee we ook nog reden in deze test.De Mana legde de kilometers in deze duurtest eigenlijk zonder problemen af. Op twee mankementen na dan.Bij 10.556 kilometer begon de gaskabel erg stroef te lopen en zelfs wat te haken. En dat is een gevaarlijke zaak bij een motorfiets zonder koppeling! Aprilia reageerde echter onmiddellijk en zeer adequaat: er werd een terugroepactie op touw gezet en het gasklephuis werd bij ons vervangen bij goed 14.000 km. Bij dat nieuwe huis voorkomt een afdekkapje dat er vuil in de gaskabel kan komen.Precies een jaar geleden, in de winter van 2009, moest de accu worden vervangen omdat de Mana niet meer wilde starten. En aanduwen kun je hem niet… Bovendien sloeg de motor toen tijdens de eerste meters herhaaldelijk af, waardoor je hem opnieuw moest starten en toen pas merkten we dat het best lastig is dat je hem alleen kun starten met ingetrokken remhendel. Al rollend de motor opnieuw opstarten is er dus niet bij.Onze testmotor had trouwens geen ABS, aangezien dat pas later leverbaar werd. We hebben begrepen dat die ABS-versies inmiddels duidelijk de voorkeur genieten van de kopers en dat ook de GT-versie met zijn halve kuip aardig in trek schijnt te zijn.Het enige echt grote probleem dat we tijdens deze duurtest hebben gehad, ontstond bij km-stand 41.918. Er kwam een steeds nadrukkelijker en heel vervelend kloppend geluid uit het blok, dat niet veel goeds voorspelde. Het blok ging los bij de dealer en onze angstige vermoedens bleken juist: er was lagerschade en wel het pistonpenlager van de achterste cilinder. Zowel pistonpen als drijfstangoog waren ovaal ingesleten en vertoonden behoorlijke loopsporen. Normaal gesproken een kwestie van een nieuw toplager en een nieuwe pistonpen, maar we vertrouwden de drijfstang eigenlijk niet meer, dus besloten we die te vervangen. En toen pas bleek dat die drijfstang niet los leverbaar was, en vast op de krukas zit (het is geen deelbare drijfstang), waardoor dus de complete krukas met de twee drijfstangen vernieuwd moest worden. We hielden ons hart vast, maar waren eigenlijk zeer verbaast dat deze complete reparatie (die onder garantie viel) normaal gesproken voor onderdelen en arbeidsloon slechts 630 euro koste!De reden voor dit mankement is niet duidleijk geworden, al hebben we wel een vermoeden dat de Mana wellicht ene keertje met te weinig olie in het carter onderweg is geweest. Juist in de periode voor deze reparatie wordt er melding gemaakt in het logboek dat de oliedruk-controlelamp af en toe oplichte, ook bij een hoger dan stationair toerental. En aangezien het oliepeil erg lastig is te controleren, vermoeden we dat het daar is misgegaan. De Mana heeft namelijk een kijkglas voor het maximum oliepeil, maar om de minimum stand van het oliepeil vast te stellen, zit er een afzonderlijke peilstok in het blok geschroefd. Leg dat maar eens uit aan iemand die denkt met probleemloze en onderhoudsvrije scootertechniek te maken te hebben.Na deze reparatie deed de mana het weer als vanouds en rolden we probleemloos naar de 50.000 kilometer toe. Het enige wat we in het laatste deel van de duurtest opmerkten was dat de aandrijflijn toch wat geluid begon te maken, zoals hinderlijk piepen bij het wegrijden. We vermoeden dat dat piepen werd veroorzaakt door de CVT, aangezien er door het gebruik al behoorlijke groeven in de poelies van de variomatic waren gekomen. Ook kregen de glijschoentjes wat speling in hun houders. Versleten was de CVT nog zeker niet, maar nog een keer 50.000 kilometer zal er ook wel niet meer inzitten, daarvoor vertoonde de aandrijflijn toch teveel slijtage. [[BU’s]]Even naar Sofia? Geen probleem met de Aprilia Mana.De witte glijschoentjes in de variabele CVT-poelie waren na 50.000 kilometer behoorlijk versleten.De drukveer van de CVT-poelie bleek na 50.000 km ook iets ingezakt. De bvrije lengte lag buiten de tolerantie, zodat hij ook vervangen moest worden.De centrifugaalkoppeling is in prima staat. Deze ontkoppelt het motorblok van de aandrijving bij stationair toerental. Als je gas geeft, vliegen de vier schoenen naar buiten en begint de Mana te rollen.De roestvorming op de as van de CVT-poelie is meer een schoonheidsfoutje dan een technisch mankement.Na 50.000 kilometer blijken de klepzittingen wat ingeslagen. Alle vier uitlaatkleppen en drie inlaatkleppen lekken iets.De cilinders tonen na 50.000 km amper slijtage. De hoonsporen zijn zelfs nog te zien, maar de zuigers zijn behoorlijk versleten en zouden vernieuwd moeten worden.Het drijfstanglager van de achterste cilinder was bij 41.918 km aan vervanging toe. Omdat de drijfstang niet los leverbaar is, moet dus de complete krukas vervangen worden.Het opmeten van de drijfstandlagers bracht het euvel van het kloppende motorgeluid al snel aan het licht.De windbescherming van het kleine ruitje bleek effectief maar wel luidruchtig op de lange baan. De kofferset zorgde voor veel bagageruimte en maakte van de Mana een heuse toptoerder uit de middenklasse![[kaderstukken]]MOTOPLUS METINGENVERMOGENSGRAFIEK¹Beginmeting43,0 kW (58 pk) bij 8.000 tpmEindmeting43,3 kW (59pk) bij 8.200 tpmVan het opgegeven vermogen van 76 pk, komen er door de CVT-aandrijving (die veel kracht vreet) maar 59 bij het achterwiel terecht. Het motorvermogen bleef gedurende de 50.000 km wel mooi constant. De acceleratie nam een fractie af, maar het doortrekken ging ook naar 50.000 km nog net zo soepel als op de allereerste dag.PRESTATIESMETING 2.777 km 49.213 kmAcceleratie0-100 km/uur 5,4 s 5,8 s0-140 km/uur 10,4 s 10,7 sDoortrekken60-100 km/uur 2,8 s 2,7 s100-140 km/uur 4,8 s 4,8 sGemiddeld verbruik over 50.000 kmEuroLv 1 : 18,87 (5,3 liter/100 km)Olieverbruik nihilEINDRAPPORT MOTORBLOK NA 50.000 KMCOMPRESSIEDe compressie bleef uitstekend, ook al is er na 50.000 km een heel klein verschil tussen de cilinders te zien. Bij demontage bleken veel kleppen iets te lekken, in d epraktijk was hiervan nog absoluut niets merkbaar, ook al omdat de gasdruk tijdens de verbranding de kleppen blijkbaar nog goed dicht duwde.TOESTANDCilinderkop: alle uitlaatkleppen en drie inlaatkleppen lekken iets. De uitlaatklep-zittingen zijn ingeslagen. De klepgeleiders en klepstelen hebben vrijwel geen slijtage. Nokkenaslagers en nokken zijn in goede staat.Cilinders/zuigers: de achterste cilinder heeft een heel licht compressieverlies. De cilinders vertonen amper slijtage, maar de zuigers en de zuigerveren hebben de slijtagegrens bijna bereikt.Carter: de krukas moest vanwege een versleten drijfstanglager bij 41.918 km worden vervangen en zijn nu nog sik in orde. De speling van de krukas-hoofdlagers gaat ook al een flink eind richting de tolerantiegrens. Het linker hoofdlager is bovendien wat gegroefd, waarschijnlijk veroorzaakt door verontreiniging in de olie.Transmissie: de aandrijfpoelies vertonen duidelijke loopsporen, de drukveer van de variabele poelie is versleten, de kunststof glijschoentjes van de aandrijfpoelie zijn versleten.Frame/rijwielgedeelte: de lak van motorblok en frame vertoond gebruikssporen, voor de rest is de toestand van de aanbouwdelen, achterbrug en onderstel acceptabel. De achterste remschijf is versleten.SLIJTAGEInbouwtolerantieBedrijfstolerantieVersletenGemeten maatCilindersZuigersBovenste zuigerveerTweede zuigerveerKrukas-hoofdlagersNokkenas grote lagertappenNokkenas kleine lagertappenNokhoogte inlaatNokhoogte uitlaatKlepzittingbreedte inlaatKlepzittingbreedte uitlaatKlepsteelspeling inlaatKlepsteelspeling uitlaatVrije lengte klepverenVrije lengte drukveer CVT-poeliesKOSTEN EN ONDERHOUDKOSTENRijkosten over 50.000 km13 liter motorolie à € 15,79 € 205,275 oliefilters à € 6,88 € 34,401 luchtfilter à € 13,60 €13,608 bougies à € 11,57 € 92,561 set bougiedoppen € 10,492 set remblokken achter à € 28,61 € 57,222 set remblokken voor à € 35,24 € 70,481 set remvoering parkeerrem € 29,042 aandrijriemen à € 140,20 € 280, 401 ketting/tandwiel-set € 280,401 accu € 89,00Remvloeistof € 8,63Kleine onderdelen en smeerstoffen € 19,64Pakkingen € 22,95Onderhoudskosten en reparatiekosten € 898,13Banden (incl. monteren en balanceren) € 2.180,00Benzine € 3.673,61Totale rijkosten € 7.965,82Rijkosten per kilometer* 15,9 cent* zonder afschrijving en vaste kostenONDERHOUD EN REPARATIES KM-standSchakelaar richtingaanwijzer hapert 1.395Achterband vervangen Metzeler Sporttec M1 6.320Voorband vervangen Metzeler Sporttec M1 8.613Gasklephuis en gaskabel schoongemaakt 10.296Banden voor en achter vervangen, Dunlop Qualifier 10.556Gasklephuis vervangen (garantie) 14.200Banden voor en achter vervangen, Michelin Pilot Road 2 16.840Bougiedoppen en aandrijfriem vervangen 19.849Stationair toerental bijgesteld ivm afslaan 20.191Banden voor en achter vervangen, Metzeler Roadtec Z6 23.736Uitlaatpakking vernieuwd 27.659Remblokken voor en achter + parkeerrem vervangen 30.134Ketting en tandwielen vervangen 30.134Banden voor en achter vervangen, Continental Motion 30.901Reflector achter vervangen 30.917Remblokken voor, accu en aandrijfriem vervangen 37.741Remschijven voor vervangen (garantie) 37.741Achterband vervangen, Dunlop D 220 ST 40.476Voorband vervangen, Dunlop D 220 ST 41.547Motorreparatie, krukas met twee drijfstangen vervangen 41.918APRILIA NEEMT STELLING……tegen de onnodig brede 180-achterband en tegen het niet gebruiken van een tandriem:De kettingaandrijving correspondeert met de gebruikelijke standaard bij motorfietsen van deze categorie. De banden onderstrepen optisch het motorfiets-karakter van de Mana.…tegen de startproblemen van het koude blok:Deze problemen zouden veroorzaakt kunnen worden door het gebruik van onjuiste motorolie. Door de scooteraandrijftechniek hoeft de motorolie immers niet voor de smering van de koppeling of de versnellingsbak te zorgen. Er moet zonder meer een dunne lichtlopende 5W-40-olie worden gebruikt. Aprilia adviseert Agip TEC 4T of een merkolie met gelijkwaardige eigenschappen en CCMC G-4 specificatie.…tegen het soms afslaan van het blok bij stationair draaien:Dergelijke problemen worden door de software-update 8/08 verholpen. Bij motorfietsen van klanten wordt de update gedurende het reguliere onderhoud, of naar wens ook tussendoor, uitgevoerd.…tegen het onder garantie vervangen van de trillende remschijven:De levensduur van remcomponenten hangt sterk af van de rijstijl. Vanwege de aandrijving van de Mana beschikt hij over weinig motorrem bij gasafsluiten, met name in de toermodus. Als je dan wat harder rijdt, moeten de remmen bovenmatig veel worden gebruikt.…tegen het oplichtende oliedruk-controlelampje:Dit mankement trad pas aan het eind van d etest op en dan ook nog met name na de revisie van het blok bij 41.918 km. Gezien de huidige staat van het blok heeft dit geen gevolgen gehad en wij denken dat de oliedrukzender zelf defect is.…tegen de zo nu en dan haperende gaskabel:Vuil in het gasklephuis kon tot vastzitten van de kabel leiden. Aprilia heeft op deze veiligheidsrelevante omstandigheid gereageerd met een terugroepactie. Nu worden de kabelgeleiders met kapjes tegen indringend vuil beschermd.…tegen de oorzaak van de schade van het bovenste drijfstanglager:Volgens ons waren het smeer – en het koelsysteem volkomen in orde. Eventueel is ook hier een te dikke oliesoort aan te wijzen als oorzaak. Ook al vanwege de eerder genoemde startproblemen van het koude blok. Een dergelijke schade heeft zich voordien nog nooit voorgedaan en de krukas wordt momenteel in de fabriek in Italie onderzocht. …tegen de haperende richtingaanwijzerschakelaar:Wij denken dat binnengedrongen vocht hiervan de oorzaak is geweest. Daarom raden wij ook aan om de motor nimmer met een hogedrukspuit schoon te maken.