Interview – Ahmet Türkmen

Meer dan vijf maanden heeft hij ’m moeten missen, maar sinds een week staat de geliefde Africa Twin weer thuis in de garage. De sporen van zijn laatste grote avontuur zijn nog duidelijk zichtbaar. De tassen nog deels bepakt, het gros van alle stof en modder zit er nog op. De rijzige eigenaar met een onberispelijk voorkomen, strak getrimde baard en sprekende, bruine ogen legt haast achteloos zijn hand op het zadel. Op de buddy ligt zijn helm, een opvallend exemplaar gesierd met een zeer persoonlijk airbrush kunstwerk, grotendeels verwijzend naar zijn verleden en achtergrond.

Het nummer 58 staat er prominent op, toevallig zijn huidige huisnummer, maar bovenal een verwijzing naar de Turkse stad Sivas waar Ahmet vijftig jaar geleden ter wereld kwam. Slechts één jaar woonde hij er, toen verhuisde de hele familie naar Duitsland. Daar bracht hij het grootste deel van zijn jeugd door, een jeugd en jongvolwassenheid die lange tijd in het teken stond van verslavingen. Aan alcohol, soft- en later ook harddrugs, een afhankelijkheid die hem jarenlang in een verstikkende greep hield. Geketende handen op het helmdesign zijn de stille getuigen van die duistere periode. “Op mijn zeventiende raakte ik verslaafd”, begint Türkmen zijn relaas. “Het begon met experimenteren met sigaretten en alcohol, later wiet en hasj. En dat ging vervolgens over in speed, coke en heroïne, waar ik in ben blijven hangen. Die hele verslaving heeft zeventien jaar mijn leven beheerst.

Een verslaving is allesomvattend, het bepaalt je hele leven: je financiële situatie, gezondheid, thuis, werk, alles. Meerdere keren heb ik geprobeerd om er grip op te krijgen, dan zat ik weer onder behandeling bij de verslavingszorg, maar uiteindelijk viel ik altijd weer terug in oude gewoonten. Achteraf gezien gewoon omdat ik diep van binnen niet wilde stoppen.” In 1999 trouwt Ahmet en na twee jaar woonachtig te zijn geweest in Duitsland, verhuist het stel in 2002 naar Nederland, waar hij direct aan de slag kan als dakdekker, een beroep dat hij zich in Duitsland al eigen had gemaakt.

“Ik was ook echt goed in mijn werk, mocht op een bepaald moment zelfs alleen op pad om lekkages te repareren. Ik was op dat moment weer onder behandeling en zat aan de methadon, dat onderdrukt het verlangen naar drugs en zorgt ervoor dat je niet ziek wordt. Dat ging een tijdje goed, maar dan ineens zie je iemand lopen waarvan je weet, die gebruikt. Daar heb je als verslaafde een zesde zintuig of voelspriet voor en toen ging het weer mis.”

Dit keer loopt de boel verder uit de hand dan ooit tevoren. Ahmet bouwt schulden op, vertrouwt de inkomsten die hij wel heeft aan de verkeerde personen toe en wordt uiteindelijk opgepakt, aangeklaagd en veroordeeld voor onder meer mishandeling. Eenmaal weer op vrije voeten heeft hij geen werk meer, zijn huwelijk is kapot, zijn kinderen mag hij niet meer zien, hij heeft een schuld van € 60.000 en hij is dakloos. De bodem is bereikt! Voor het eerst sinds het begin van zijn verslavingen is hem er nu wél alles aan gelegen om zijn demonen voorgoed aan te pakken. Met name vanwege zijn twee kinderen.

“Ik wilde mijn kinderen niet alleen weer gewoon zien, ik wilde ook een goede vader voor ze zijn. Vanwege mijn straf moest ik me wekelijks melden bij de reclassering en die bewuste ambtenaar gaf het laatste zetje. Hij zei ‘Ahmet, je bent een hele goede jongen, je wil toch een goede vader zijn of niet? Als je nu naar de verslavingszorg gaat en je laat opnemen, dan kan het nog goed komen. Maar als je nog één keer in de fout gaat, dan ga je weer terug in de bak.’ Toen ging bij mij het knopje om en liet ik me opnemen om er echt aan te werken. Die opname duurde drie maanden en het was ook voor het eerst in zeventien jaar dat ik drie maanden clean bleef. Ik werkte hard aan mezelf en mocht op een gegeven moment daarom een weekend weg. Tijdens dat verlof ging het meteen weer mis, geen drugs, maar ik heb wel alcohol gedronken. Toen moest ik dus bellen met de kliniek, opbiechten dat ik gebruikt had, dat vond ik zo moeilijk. Gelukkig was iedereen heel begripvol, dat hoorde erbij zeiden ze. Bij terugkomst zat de hele groep me op te wachten, ik was gewoon weer welkom. Iedereen toonde begrip, niemand was veroordelend, dat voelde echt bizar. Dat was wel echt het moment dat ik dacht, nou gaan we er echt voor.”

Langzaam maar zeker klimt Ahmet uit het dal omhoog, brengt beetje bij beetje steeds meer stabiliteit in zijn leven. Zijn verslavingsachtergrond brengt hem zelfs op een nieuw carrièrepad. “Een coördinator in de kliniek waar ik opgenomen was, raadde me aan om een opleiding tot ervaringsdeskundige te gaan volgen. Dat zag ik eerst echter helemaal niet zitten, ik wist niets van computers, kon nog geen e-mail sturen, wist niets van verslagen schrijven en ook mijn Nederlands was niet zo heel best. Zij wilde me wel helpen, dus ik heb me aangemeld bij het Saxion in Deventer voor de opleiding Leergang Ervaringsdeskundige Oost Nederland. En die heb ik afgerond. Mocht ik ineens aan het werk als ervaringsdeskundige in de verslavingszorg, waar ik zelf ook cliënt was. Sindsdien reis ik door het hele land om trainingen, cursussen en lezingen te geven, en dat doe ik tot op de dag van vandaag.”

Inmiddels heeft Ahmet een eigen woning in Glanerbrug, een baan waarin hij uitdaging en voldoening vindt, de schulden worden volledig afbetaald én alle inspanningen worden beloond met het terugkrijgen van het ouderlijk gezag. En in 2016 komt er zelfs een nieuwe liefde op zijn pad, Jeannette. Het is inmiddels 2021, Ahmet heeft een goedlopend eigen bedrijf, woont samen en zit er financieel warmpjes bij. En plots komt aan dat perfecte plaatje een eind. Het jaar is amper begonnen wanneer uit een scan blijkt dat hij teelbalkanker heeft. Hij wordt direct geopereerd, waarna een periode van onderzoeken en onzekerheid aanbreekt.

“Van het ene onderzoek naar het andere, wel of niet bestralen, er was gewoon veel onduidelijkheid en dat is vreselijk. Uiteindelijk bleek dat er geen uitzaaiingen waren en dat ik geen chemo hoefde, dat was natuurlijk fantastisch om te horen. Het hele verhaal zette me alleen wel aan het denken. Het gaat nu hartstikke goed, maar zonder dat je er invloed op hebt, kan het volgende week zomaar ineens 180 graden gedraaid zijn. Wat wil ik nu eigenlijk nog in het leven? En toen dacht ik, ik wil weer een motor. Jaren daarvoor had ik onder meer een Honda Fireblade en Kawasaki ZX-9R, maar toen ik in de schuldsanering kwam moest de motor weg. Financieel had ik wel andere prioriteiten, mijn kinderen zien bijvoorbeeld.

Ik heb nooit echt veel gereden, maar ineens voelde ik de behoefte om weer te gaan rijden. Ook omdat het altijd al een droom was om eens met de motor naar Turkije te gaan, onder meer om daar het graf van mijn moeder te bezoeken. Ik ben vervolgens naar MotoPort Zelhem gegaan om daar een Honda Africa Twin te kopen. Dat vond ik vroeger al een mooie motor, dus die moest het worden. Heb ik een normale besteld, die in april geleverd zou worden. Precies op tijd, want in mei/juni zou ik naar Turkije gaan. Alleen kwam die motor maar niet, vanwege vertraging zou deze pas in september komen. In de showroom stond echter ook deze dikke Adventure Sports-uitvoering, of ik die dan niet wilde kopen? Eigenlijk was hij me te duur, maar ik had het geld en wilde gewoon een motor. Dus uiteindelijk heb ik ’m toch gekocht.”

De nieuwe aanwinst wordt meteen goed ingereden. Samen met zijn neef vertrekt hij voor een vakantie naar Turkije. In twee weken tijd wordt er een goede 16.000 kilometer op de klok gezet. Meer kilometers dan hij met zijn andere motoren bij elkaar opgeteld heeft gereden. En dat blijkt slechts een voorbode van nog veel meer. Naar schatting rijdt hij rond de 30.000 kilometer per jaar, vooral lange reizen. Naar Zweden, Zwitserland, Oostenrijk en Italië bijvoorbeeld, en inmiddels is ’ie ook al vijf keer in Turkije geweest met de motor. Waar anderen een paar dagen uittrekken voor de reis, deed hij het de laatste keer in 26 uur. “Het moet wel minimaal zeshonderd kilometer zijn, anders voelt het niet als vakantie. Tijdens zo’n trip naar Turkije voelt de reis zelf trouwens wel puur functioneel, het gaat me vooral om de kilometers die ik daar ter plekke maak.”

Proefondervindelijk stelt de aimabele vijftiger ook vast dat kilometers in Nederland heel anders kunnen zijn dan elders ter wereld. “Tijdens mijn eerste reis naar Turkije kon ik nog niet eens door zo’n waterplasje rijden. Stond ik ineens voor een doorwading en dat durfde ik niet. Stel dat ik zou vallen, dan zat ik daar vast. Toen ben ik omgekeerd, maar nam me wel voor om direct na thuiskomst een cursus offroad-rijden te doen. Inmiddels heb ik een paar trainingen gedaan en daarbij ging er echt een wereld voor me open. Wat je allemaal met zo’n ding kunt, dat is echt geweldig. Inmiddels heb ik ook de TET (Trans European Trail, red.) ontdekt, eerst in Nederland maar tegenwoordig ook steeds meer in het buitenland. Vaak maak ik zo’n reis net voor een controle voor de kanker. Ieder half jaar heb ik er eentje en ik leefde echt van controle naar controle. Altijd had ik in mijn achterhoofd dat het weleens slecht nieuws zou kunnen zijn, daarom maakte ik dan net van tevoren een mooie reis. Dan konden ze me die in ieder geval niet meer afpakken, snap je?”

Kilometers maken is aan Ahmet duidelijk wel besteed, zijn laatste grote avontuur bracht hem zelfs helemaal tot aan Tadzjikistan. Na een reis met zijn vrouw door Colombia, wil hij het Zuid-Amerikaanse land graag een keer op de motor doorkruisen. Die onderneming blijkt echter wel erg prijzig, wat eveneens geldt voor het Honda Adventure Roads evenement waarvoor hij wordt geselecteerd. Dan komt ineens de Silk Road Rally op zijn pad, die volgt één van de oude zijderoutes, waarbij de 2025-editie de route van Istanboel naar Mongolië volgt. Een reis ook waar deels een goed doel aan hangt, iets waar hij ook waarde aan hecht.

“Op elke reis probeer ik altijd wel iets te doen voor de lokale gemeenschap of iets dergelijks. In Roemenië heb ik bijvoorbeeld twee beren geadopteerd, in Turkije heb ik op verschillende plaatsen boompjes geplant, onder meer bij een instelling voor verslavingsproblemen, en tijdens de Silk Road Rally nam ik speelgoed mee voor de kinderen onderweg.” Tijdens de reis kwam er nog een spontaan idee op, gevoed door de vele mooie ontmoetingen. “De mensen onderweg waren zo hartelijk, zo aardig, ik wilde die momenten het liefst bewaren. Zo ontstond het idee om iedereen een boodschap of wens op de motor te laten schrijven, zelfs de ambassadeur van Turkije heeft dat gedaan!”

Vier-en-een-halve week is Ahmet uiteindelijk onderweg geweest, reed van Turkije via onder meer Iran, Turkmenistan, Kazachstan en Oezbekistan naar Tadzjikistan. Mongolië werd helaas niet gehaald. Een initiatief van de rally is dat de voertuigen in het land van bestemming worden gedoneerd aan de plaatselijke bevolking, iets waar de Mongoolse regering niet op zat te wachten. Hoewel Ahmet zijn motor gewoon terug wil laten verschepen, wordt er door de overheid drieduizend euro per voertuig gevraagd, waardoor het initiatief strandt. “Dat was wel een kleine domper.” En dat was niet de enige domper, de Africa Twin laat Ahmet achter in Doushanbe, vanwaaruit deze naar Istanboel zal worden verscheept. Onrust in Iran gooit echter roet in het eten, de route naar Turkije blijkt onmogelijk.

De oplossing biedt zich aan via een Pools transportbedrijf dat deels vanuit Kirgizië opereert, dat betekent alleen wel dat de motor vanuit Tadzjikistan eerst naar Osh moet. Dan volgt echter wederom slecht nieuws, tijdens een controle komt opnieuw kanker aan het licht. Ditmaal bij de blaas: “Het zijn twee totaal verschillende soorten kanker die helemaal los staan van elkaar, het was dus echt gewoon domme pech.” De kanker lijkt operabel en goed te behandelen, hoe het behandeltraject na de operatie eruitziet, is dan echter nog onbekend. Een week voor de operatie vliegt Ahmet daarom naar Tadzjikistan om zijn motor naar Kirgizië te brengen.

“Ik besloot om dan meteen de Pamir Highway te rijden, een heel bekende weg onder avonturiers. Ik was alleen en zeker hoog in de bergen kan de route best gevaarlijk worden. Gelukkig kwam ik al snel een groepje tegen uit Frankrijk, ik raakte met hen aan de praat en het klikte meteen. Uiteindelijk heb ik de Pamir Highway met hen gereden!” De operatie en nabehandelingen heeft Ahmet inmiddels achter de rug. Het gaat gelukkig weer helemaal goed met hem, ook omdat zijn geliefde Africa Twin eindelijk weer thuis is. “Als ik op de motor zit en de helm op doe, dan valt er een stilte om me heen. Vanaf dat moment ben ik alleen nog met de weg bezig, en de natuur, dan kan ik alles even loslaten. Toen de motor weg was, kon ik dat niet, terwijl ik het juist zo hard nodig had. Ja, dat viel me best zwaar.”

Plannen voor de toekomst heeft hij ook al genoeg. De Himalaya ontdekken met zijn eigen motor. Of zelfs de wereld rond, bijvoorbeeld in etappes. Maar bovenal het moment pakken. “Als de verslavingen en andere ziektes me één ding geleerd hebben, dan is het wel dat je zaken niet zomaar voor lief moet nemen. Je moet genieten van het moment, want nu kan het nog!”