Rotobox carbon wielen
Carbon wordt toegepast wanneer prestaties en/of prestige cruciaal zijn. Formule 1-wagens en veel onderdelen van GP-motorfietsen (behalve de wielen!) zijn hiervan gemaakt. Wereldwijd is er amper een handvol producenten van carbon wielen voor motorfietsen en daarvan is het Sloveense Rotobox een van de meest actieve. Ze lanceren hun zesde generatie carbon wielen, met de spannende naam Bullet. Deze naam verwijst naar het kogelvormige ontwerp van de gebogen spaken en een set weegt slechts 6,78 kilogram! MotoPlus bezocht de fabriek om in de historie, ontwikkeling en productie van Rotobox te duiken.
Slovenië biedt meer motorindustrie en -historie dan je wellicht in eerste instantie denkt. Meest aansprekende naam is die van uitlatenfabrikant Akrapovič, maar ook Tomos-bromfietsen zijn Sloveens. Rotobox ontstond vanuit een gereedschapmakerij, waar mallen, matrijzen en andere specifieke metalen onderdelen werden gemaakt. In 2004 maakte men het eerste carbon wiel, gewoon uit technische interesse. Deze vingeroefening bestond uit een carbon velg en als verbinding tussen carbon naaf en velg een dikke carbon schijf. Dat werkte goed, met slechts twee problemen: zijwind en resonanties.
Na de crisis van 2008 droogde de opdrachtenstroom op en aangezien eigenaar Gregor altijd idolaat was van motorsport, stak hij in de loze uren veel energie in de carbon wielen. De tweede generatie was in 2010 gereed, nog steeds een dicht wiel, met tien spaken zichtbaar als dikke bollingen. Bij de derde iteratie waren de problemen van de eerste generatie verholpen en in 2012 startte de verkoop. Dit is het wiel met de acht kenmerkend bolle spaken en slechts kleine open ruimte daartussen. Het massieve uiterlijk was onconventioneel, maar de gedachte hierachter is geniaal: de acht bolle carbon spaken zijn dunwandig en hol en staan in verbinding met de luchtdruk in de band. Deze druk geeft extra stijfheid aan de spaken en dus is lucht een constructie-element van de wielen. Bij een los wiel is de flexibiliteit van de wanden van de spaken voelbaar, bijna angstaanjagend! Er is veel mee gereden en het blijkt gewoon uitstekend te werken, ook gedurende lange tijd.
De vierde generatie is de vijfspaaks RBX2 en de vijfde generatie is de Boost, beide zitten in het huidige leverprogramma. De Rotobox-configurator toont de mogelijkheden om te personaliseren: twintig verschillende graphics op de spaken, elk in zes kleuren, zeven kleuren voor de haakse aluminium ventielen, zeven kleuren voor de aluminium naven, zes kleuren voor de velgstriping en zes opties voor de coating, te weten glans, mat en vier kleuren. Voor de Bullet is de configurator nog niet actief, deze voegt de chique optie satijn coating toe. Op de EICMA motorshow afgelopen november in Milaan presenteerde Rotobox een Ducati Panigale V4R met de Bullet-wielen met de transparant rode coating en dat is een oogstrelende combinatie.
In de Rotobox-fabriek volgen we de stappen in de ontwikkeling en productie van de recent geïntroduceerde Bullet. De R&D-afdeling zet de eerste ideeën met AutoCad (een tekenprogramma om technische computertekeningen te maken) om in een ontwerp en berekeningen worden met eindige-elementen-programma’s uitgevoerd. Dan worden de eerste prototypes geproduceerd. Rotobox voert zelf vier laboratoriumtests uit. De radiale vermoeiingstest beproeft de sterkte van velg en spaken tegen dynamische asbelastingen, bijvoorbeeld 560 kilogram op het achterwiel gedurende 500.000 cycli. Bij de vermoeiingstest op torsie wordt de naaf ten opzichte van de velg getordeerd, dit test de sterkte van de naven en spaken onder positieve en negatieve acceleratie. Bij de bochtvermoeiingstest wordt via de naaf een buigend moment in het wiel ingeleid. Tot slot is er de impacttest, waar een tamelijk scherpe (tot 375 kilogram zware) massa op het voor- of achterwiel gedumpt wordt vanaf 150 millimeter hoogte. Hierbij is de band gemonteerd, zodat getest wordt hoe goed de band op de velg blijft en hoe sterk de velgrand is. Daarbij is de stalen ring van groot nut.
Als alles positief uitpakt volgen praktijktests op straat en circuit. Rotobox werkt daarvoor samen met topteams zoals YART, wat races en zelfs kampioenschappen wint in het World Endurance Championship en het SAG (Stop And Go) Moto2 team, met Remy Gardner als rijder. Vervolgens worden de wielen door JASO (Japanese Automobile Standards Organization) JWL gekeurd en na die laatste stap begint serieproductie.
Rotobox’ onderscheidende vermogen is hun drie-composiet proces, de wielen worden gemaakt met carbon, hars en staal(draad). De eerste stap in het productieproces is het CNC uitsnijden van de carbonmatten voor de velgen. Deze velgen worden vervolgens geproduceerd uit een combinatie van deze matten, carbondraad en uiteraard wordt de stalen ring van de velgrand hierin verwerkt. We zien de mannen aan het werk, maar hoe die stalen ring nu precies in de velg wordt geintegreerd moet geheim blijven.
De volgende stap is de productie van het carbon-hart van het wiel, dus de spaken en het deel waar later de aluminium naaf ingeperst wordt. Bij de Bullet is hier een nieuw proces gestart, dit deel is namelijk van zogeheten ‘chopped carbon’ vervaardigd. Hierbij worden carbon vezels vermalen en samen met hars onder hoge druk en temperatuur in een mal gespoten, waar die velg al in ligt. Omdat dit proces bij zulke hoge drukken plaatsvindt, noemt Rotobox de Bullet een gesmeed wiel. Dit is het huzarenstukje van de productie, want hierbij worden hart en velg samengevoegd en dat samensmelten is cruciaal om die prachtige overgang tussen spaak en velg te verkrijgen. Dit injecteren gebeurt volgens het HP-RTM (High Pressure-Resin Transfer Moulding)-proces, waarmee onder andere BMW al veel autocomponenten produceert. Het blijkt dat lang gezocht is naar het vervolmaken van de genoemde overgang en uit concurrentieoverwegingen krijgen we dat stukje niet te zien. Ook niet na aandringen… En dat is best te begrijpen, want niet alles is via octrooien beschermd.
Rotobox is de enige die ‘chopped’ carbon met gewoven matten combineert. Hierna moet het wiel in een strikt geconditioneerd klimaat uitharden. Dan worden de wielen gelakt met een glanzende, satijnen of matte UV-beschermende NAL-coating. Tot slot wordt de vijfzijdige aluminium naaf, die uiteraard in huis is geproduceerd, in het pentagonvormige deel verlijmd en zo ontstaat een set wielen waarvan het voorwiel slechts 2,72 kilogram en het achterwiel 4,06 weegt. Voor een BMW S1000RR is de geclaimde gewichtsreductie 42% en de inertiareductie voor het achterwiel van een GSX-R1000 maar liefst 72%.
De Bullets zijn nu klaar om in luxe dozen te versturen naar de gelukkige eigenaar. Rotobox timmert hard aan de weg en daartoe is recent GP-Products aangesteld als distributeur voor Benelux en Duitsland. De prijzen voor een set Bullet wielen begint bij € 3.970,- en voor de Boost € 3.448,-. Dat is niet mals, maar de Rotobox wielen zijn licht, stijf, sterk en bloedmooi en daarmee een juweel voor je motorfiets.
