Rij-impressie Kawasaki ZX-10R SE
Kawasaki heeft altijd goede afkortingen. Na ‘KIBS’ voor Kawasaki Intelligent Brake System hebben de Japanners de nieuwe ZX-10R SE de afkorting ‘KECS’ toebedeeld. Wat het betekent? Het staat weer voor Kawasaki Electronic Control Suspension, ofwel semi-actieve demping. Wat het de superbike brengt, ontdekken we in Spanje.
In de heuvelachtige omgeving van het circuit van Almeria bevindt zich een goed uitgebouwd wegennetwerk. Het asfalt is nieuw, op sommige plekken wat hobbelig, de bochten waaieren hoofdzakelijk breed uit, maar zijn soms ook erg krap. Als rijder van een superbike ben je hier overgemotoriseerd, zoals dat zo mooi heet. Laat je je gaan, dan beland je bij de eerste de beste snelheidscontrole waarschijnlijk achter de tralies. Houd je je een beetje aan de snelheid, dan kun je mooi op de demping letten. Daarbij valt in eerste instantie eigenlijk niets op. ‘Goed’; meer kunnen we er bijna niet over zeggen. Pas een kwartier later, als we de hobbelige weg met het krappe bochtenwerk niet in de Road- maar in de Track-modus rijden, dringt het pas goed door hoe goed dit systeem werkt. Waar de vering in Road heel fijngevoelig reageert en ruim voldoende is gedempt, is het in de Track-modus overdempt en oncomfortabel.
Nog eens een uur later, op het circuit, liggen de verhoudingen compleet anders. Al tijdens de eerste verkennende ronden pompt de achterzijde in Road-modus dusdanig wild, dat je als rijder bij accelereren onder hellingshoek niet meer voelt of de motor achter nog verder inveert, glijdt of beide. In plaats van een nauwkeurige lijn volgt de ‘10’ een wijd uitlopende koers en is het hard werken om hem kort achter elkaar drie keer van de ene op de andere kant te leggen. Zeker gezien het feit dat een ZX-10R zelfs met optimaal afgestelde vering allesbehalve een zware motorfiets is.
De Track-modus past uiteraard veel beter bij knallen op een circuit en bij de uitstekend grip biedende R11 racebanden van Bridgestone. Nog beter is de setting, die Kawasaki’s testrijder heeft uitgevogeld, want naast Road en Track biedt KECS namelijk ook nog een custom-modus, waarin de in- en uitgaande demping van de voorvork en achterschokdemper in vijftien standen naar eigen smaak kan worden afgesteld. In dit geval koos de testrijder voor maximale ingaande demping aan de achterzijde en, vergeleken met de Track-modus, juist minder ingaande demping aan de voorzijde. Daardoor is de ZX-10R op Almeria net even wat lichter in te sturen.
En om geen misverstanden rond de techniek te creëren: de vijftien stappen waarin de demping te verstellen is, valt niet te vergelijken met de bekende klikjes van conventionele veerelementen. Bij semi-actieve vering slaat dit puur op de uitgangswaarde, die al naar gelang de rijsituatie varieert. Waar een volledig dichtgedraaide stelschroef voor de ingaande demping bij conventionele vering ook daadwerkelijk dicht blijft, kan deze in het KECS-systeem indien nodig voor korte tijd compleet geopend worden.
‘Korte tijd’ is een passende aanduiding. De Showa-ingenieurs zijn er trots op dat ze samen met Kawasaki een systeem hebben ontwikkeld dat sneller op veranderende rijsituaties reageert dan ieder ander semi-actief systeem op de markt. De reactietijd van de uiterste kleine magnetische klep die de demping regelt zou slechts een milliseconde bedragen. Maar deze waarde is slechts een deel van de waarheid. KECS gebruikt namelijk veel meer parameters voor een snelle berekening van de dempingsinstelling, maar die worden niet allemaal in een tijdsbestek van een milliseconde geactualiseerd. Alleen de veerwegsensor op voorvork en achterschokdemper zenden in deze frequentie informatie over in- en uitveersnelheid naar een speciaal voor de semi-actieve demping geïnstalleerde regelunit, die iedere duizendste van een seconde de demping aanpast.
Ongeveer iedere honderdste van een seconde filtert het systeem de informatie van de sensorbox van de tractiecontrole (IMU) en de ECU. Dus de zogeheten roll-, pitch- en yaw-ratio, de ingeschakelde versnelling, de stand van de gaskleppen, het toerental enzovoort. Dat ook de remdruk in het rekenwerk wordt betrokken, hoort tot de bijzonderheden van de elektronische rijhulpen op de ZX-10R. KECS gebruikt die waarde voor het optimaliseren van de zogeheten ‘deceleration map’. Dat is een elektronisch anti-duik-systeem, dat tijdens het remmen de ingaande demping van de voorvork verhoogt en de uitgaande demping van de achterschokdemper sterk vermindert om een al te abrupt induiken van de vork en het te snel liften van het achterwiel te voorkomen. Goed, hard remmen is ook zonder het middelen van de toegepaste remdruk of inveeractiviteit van de voorvork te herkennen, maar als er genoeg rekenvermogen ter beschikking staat om de extra data te verwerken, dan is dat uiteraard welkom om het systeem verder af te kunnen zekeren. Bijvoorbeeld in het geval er een sensor mocht uitvallen. Je moet ook niet vergeten dat KECS pas aan het begin van de ontwikkeling staat en dan is het verstandig om de benodigde databasis voor verdere verfijning gelijk veilig te stellen.
Wat na bovenstaande schets van de rijervaring en de techniek resteert, is de vraag naar de kwaliteiten van KECS in vergelijking met de conventionele veerelementen van de ZX-10R en de andere semi-actieve systemen. Een ding is zeker: de semi-actieve demping en de Marchesini smeedwielen hebben deze ZX-10R SE geen windeieren gelegd. De voorzijde geeft enorm veel vertrouwen, al gaat dat iets ten koste van de instuursnelheid. Het motorblok heeft dezelfde specificaties als de ‘normale’ ZX-10R en dus niet de modificaties van de RR. Het blok beviel op Almeria met een aangenaam in het gehoor liggende mechanische draai-eigenschappen en een al even aangename toerenhonger. Het dipje in het middengebied valt hier niet echt op, omdat je de motor dan in een bepaald snelheidsbereik onder volle hellingshoek laat rollen en de lagere versnellingen bovendien goed bij de bochten hier passen, van waaruit vervolgens krachtig geaccelereerd kan worden. Aangezien het circuit van Almeria maar weinig bochten kent waar je diep in remt en dus een bijzonder verfijnd remgevoel nodig hebt, kun je hier ook met geactiveerd ABS goed uit de voeten. We hebben er in ieder geval een prima dagje circuit mee gehad. Niet in de laatste plaats omdat deze ZX-10R SE gezien de prijs van € 25.999,- een prijzig speeltje is.
