Oude Liefde: SWM Trialmotor
Vaak wordt er in deze serie Oude Liefde verhaalt over herinneringen aan onstuimige jongemannen die de wegen onveilig maakten met hun roekeloze capriolen. Over proefrijbewijzen, achtervolgingen door de plaatselijke politie en wanhopige ouders. Die eerste wegmotor van toen blijkt later vaak een ‘oude liefde’ te zijn. Maar de oude liefde van Peter Miltenburg uit Wijk bij Duurstede blijkt van een heel ander kaliber: een SWM 320 trialmotor uit 1980.Peter Miltenburg (45) is een echte motorliefhebber met bijvoorbeeld ook nog een oude Harley en een klassieke Ducati in zijn schuur. Maar zijn echte oude liefde ligt bij een SWM waarmee hij vroeger meereed in trialwedstrijden. Toch was trial – de moeder van alle motorsporten – niet zijn eerste keuze: “Ik ben opgegroeid op een boerderij en wilde al van jongs af aan motorcrossen. Je kent dat wel alle jongens uit de buurt crossten in die tijd op oude motoren, veelal op van die illegale kleine crossbaantje of een akkerland. Maar mijn pa zag dat helemaal niet zitten en hij kreeg gelijk toen ik ongenadig hard van mijn crossmotor viel en mijn rug brak. Die crossmotor moest meteen de deur uit van hem. Maar omdat ik toch was aangestoken met het motorsportvirus ben ik na mijn herstel maar eens bij een trial gaan kijken. Dat leek me ook wel wat en het ging er allemaal iets rustiger aan toe, nietwaar? Ik kocht een SWM320 en ben bij Trialclub Eefde gaan rijden. Het was geweldig leuk en het rijden ging me goed af. Binnen een aantal jaren reed ik al op internationaal niveau.” Door zijn successen kreeg Peter vervolgens aanbiedingen van importeurs om met hun machine te gaan rijden. Zoals bijvoorbeeld van Derk de Vos uit Hellendoorn die destijds de importeur van SWM was. ”Hij was een joviale man met het hart op de juiste plaats. En hij wilde mij dolgraag op een nieuwe SWM hebben,” zegt Peter daar nu over. “En ik was gecharmeerd van Derk en zijn aanbod, maar de SWM deed eind 1982 eigenlijk al niet meer mee voor de topklasseringen. Daarom moest ik het aanbod helaas afslaan en koos ik voor de competitieve Montesa.” Sportief gezien had Peter de juiste keus gemaakt, maar later zou toch blijken dat zijn hart eigenlijk voor altijd bij SWM lag.De naam SWM is een afkorting van Speedy Working Motors. Het fabriekje dat zich specialiseerde in motoren voor de trial en de enduro’s werd opgericht in 1971 door Piero Sironi en Fausto Vergani. In eerste instantie worden veelal Sachs motorblokken gebruikt voor de 50, 100, en 125 cc machines. Al direct wordt er ook een fabrieksteam opgericht voor diverse internationale wedstrijden, waarbij vooral de naam Franco Acerbis opvalt. Hij is vandaag de dag de grote man achter het Acerbis plastic-bedrijf die heel veel kunststofonderdelen leveren in de terreinsector.De succesen blijven niet lang uit voor SWM, want al in 1972 wordt het merk Italiaans kampioen in de 125 enduro; er zouden nog maar liefst 29 Italiaanse titels volgen.In 1977 stapt SWM ook in de trialmarkt en daarvoor gaat men een speciaal ontwikkeld Rotax motorblok gebruiken. De trialwereld wordt op dat moment beheerst door de Spaanse merken Bultaco, Montesa en Ossa, het wordt dus een sprong in het diepe dus voor de kleine Italiaanse fabriek, maar mede dankzij het aantrekken van enkele toprijders zoals Sammy Miller en Charles Coutard worden de toen nog rood/witte SWM-rijders al snel geduchte tegenstanders. In 1979 komt dan bekende geel/zwarte uitvoering op de markt en de successen stijgen naar ongekende hoogte wanneer in 1981 de jonge Fransman Gilles Burgat zowel de wereldtitel als de prestigieuze Schotse trialzesdaagse wint. SWM staat dan sportief gezien op een absoluut hoogtepunt want ook in de enduro’s wordt met wereldkampioen. Toch is het succes van korte duur, want de concurrentie is hevig. De verkopen vallen ook tegen en de fabriek gaat een moeilijke tijd tegemoet. In 1982 komen ze nog met het 240-model met een blauw frame en het jaar daarop volgt de TL350 met een nieuw frame, maar geen van beiden zijn succesvol. In 1984 wordt met weer een nieuw frame (het Jumbo frame waarin 125 en 320 motoren passen) nog een poging gedaan, maar alle eerdere successen ten spijt valt in najaar 1984 definitief het doek voor SWM.Rond die tijd stopt Peter ook met de wedstrijdsport en restaureert in de jaren erna onder meer een klassieke Harley-Davidson. “Maar het bleef toch altijd wel kriebelen, dus uiteindelijk besloot ik rond de eeuwwisseling om toch weer wat klassiekertrials te gaan rijden. Ik heb toen eerst een Fantic en een BSA geprobeerd, maar niets gaf me het gevoel dat ik ooit met de SWM had. Het is en blijft toch je eerste liefde hé,” zegt hij zacht. In 2002 kocht ik uiteindelijk deze 320 uit 1980 bij… Derk de Vos. Daar rij ik nu dus af en toe een klassieke trialwedstrijd mee. Wat er dan zo bijzonder aan is? Dat gierende geluid van het Rotax-blok met dat zware vliegwiel, dat hoor je bij geen enkele andere motor. Ja, en die koppeling, die was eigenlijk waardeloos. Daar heb je bijna drie handen voor nodig om hem te bedienen. Maar in een afdaling tussen bomen door kun je de verbrandingsklappen bijna tellen, dat is machtig mooi! Het is een motor met een eigen karakter en beresterk. Hij heeft eigenlijk maar 18 pk, maar trekt wel enorm door de hele lage overbrenging, waardoor je er echt stapvoets mee kunt rijden.”Peter’s 90 kilo zware SWM (moderne trialfietsen wegen nog geen 70 kilo) heeft als bijnaam ‘het beest’ en Peter weet nog als de dag van gisteren hoe zijn machine die naam kreeg: “Er waren een paar vrienden op bezoek en we stonden in de schuur mijn SWM en mijn Harley te bekijken. Toen kwam natuurlijk de vraag of die SWM niet even lopen kon. Dat doe ik wel even, dacht ik en ik gaf de SWM een flinke schop op de kickstarter. Wat denk je: de motor sloeg meteen aan en schoot ook gelijk, zonder dat ik dat wilde, in de tweede versnelling. Hij ging er dus meteen vandoor, als een pijl uit een boog. Recht op mijn net gerestaureerde Harley af. En er tegenaan dus! Even leek die Harley om te vallen, maar gelukkig viel hij weer terug op zijn standaard, maar we waren met zijn allen flink geschrokken. ‘Wat een beest van een machine’ riep er iemand en sindsdien is dat dus de bijnaam van mijn SWM!”Voor de foto’s wordt de SWM nog even naar buiten gerold en aangetrapt. En trial rijden lijkt heel makkelijk maar is dat absoluut niet. Peter draait weliswaar moeiteloos het ene na het andere achtje op zijn achterwiel en parkeert de machine ook kinderlijk eenvoudig met het voorwiel tegen de muur, om vervolgens keurig in evenwicht stil te blijven staan, om dat na te doen valt echt niet mee. Uiteindelijk pers ik nog wel iets wheelie-achtigs uit de SWM en scherp afdraaien lukt ook nog wel, maar verder lijkt het nergens op. Maar de stunts die Peter nog uithaalt met zijn stuk ‘Heavy Metal’ zijn prachtig om te zien, waarbij er uit de uitlaatdemper slechts een heel zacht plof-plof-plof klinkt. Dit is echt ‘oude liefde’, maar dan heel anders.
