Warmdraaien

Warmdraaien – Baas over eigen gashendel

Zijn we in de nabije toekomst nog baas over het gashendel van onze motor? Kunnen we straks zelf nog bepalen of we een langzaam rijdend voertuig voor ons even snel inhalen? En kunnen we straks nog een dot gas geven om een potentieel gevaarlijke situatie te ontwijken?

Zomaar wat vragen die opborrelen nu ISA sinds afgelopen maand verplicht is op elke nieuw ontwikkelde auto. ISA? Auto? ISA is het resultaat van EU-verordening 2019/2044, die in november 2019 met stille trom werd aangenomen, en voorziet in een wettelijk verplichte intelligente snelheidsassistent (juist, ISA) voor nieuwe auto’s om het aantal verkeersslachtoffers drastisch omlaag te brengen. Uiteraard een nobel streven. Sinds 6 juli geldt dit voor elke nieuw ontwikkelde auto en vanaf juli 2024 moeten alle nieuw verkochte voertuigen over een ISA beschikken. Alle nieuw verkochte voertuigen, dus ook motorfietsen? Daar wringt de schoen een beetje, want honderd procent duidelijkheid lijkt daar vooralsnog niet over te bestaan.

Maar wat is ISA precies? Kort door de bocht is ISA is een waarschuwingssysteem dat samenwerkt met al bestaande hulpsystemen als cruise control, verkeersbordherkenning, snelheidsbegrenzer en een navigatiesysteem. Met behulp van camerabeelden van verkeersborden en het navigatiesysteem is dit systeem in staat om snelheidslimieten te herkennen en kan het de bestuurder op de hoogte stellen als zo’n limiet wordt overschreden. Dat kan bijvoorbeeld middels een knipperende waarschuwing in het dashboard, een waarschuwingstoon, maar ook met een trillend gaspedaal en aansluitend een verhoogde tegendruk in het pedaal. Om toch te kunnen versnellen, moet de bestuurder het pedaal dan harder indrukken. Gas geven om aan een gevaarlijke situatie te ontsnappen blijft tot op zekere hoogte dus mogelijk, en ook kan het systeem handmatig uitgeschakeld worden. Het schakelt zichzelf dan wel weer automatisch in als de auto opnieuw wordt gestart.

Terug naar twee wielen. Een motorfiets blijft een balansvoertuig, waarbij de controle linksom of rechtsom toch zoveel mogelijk bij de rijder zou moeten blijven liggen. Een intelligente snelheidsassistent die bij een overschrijding van een snelheidslimiet ‘eigenhandig’ ingrijpt in bijvoorbeeld het motormanagement of het gashendel laat trillen en tegendruk geeft, ik noem maar een dwarsstraat, is niet iets waar je als bestuurder van een balansvoertuig op zit te wachten. Dat vind ook de FEMA, de Federation of European Motorcyclists’ Federations, dat in Brussel een vinger aan de pols houdt en zich van begin af aan al gekant is tegen deze vorm van ISA op motorfietsen, waarbij een belangrijk deel van de controle over de motorfiets feitelijk bij de rijder wordt weggehaald. Vanuit Brussel is de afgelopen jaren getracht de angel uit de discussie te halen door te stellen dat er voor voertuigen uit de L-categorie, waaronder dus motorfietsen, andere regels gelden en dat er vooralsnog geen plannen zijn om de technische vereisten rond de typegoedkeuring voor motorfietsen te wijzigen. En als die intentie er wel zou zijn, dan zou er volgens Brussel een grondige analyse van impact en kosten moeten komen. Kortom, de ISA-deur voor motorfietsen lijkt nog niet definitief in het slot te zitten.

Maar of ISA de heilige graal is om de EU-doelstelling om in 2030 het aantal verkeersdoden gehalveerd te hebben, waag ik te betwijfelen. Zeker als het om motorfietsen gaat en temeer daar er nog een klein addertje onder het gras zit dat in het slechtste geval een nogal ingrijpend gevolg voor de privacy kan hebben. ISA is namelijk gekoppeld aan een black box, waarin een keur aan rijgegevens opgeslagen kan worden, die in concrete gevallen door bijvoorbeeld politie en justitie opgevraagd kunnen worden. Al die gegevens zijn in principe geanonimiseerd, maar blijf dat ook zo? Ik kan me zo voorstellen dat die gegevens juist weer de heilige graal voor verzekeringsmaatschappijen kunnen zijn.