Warmdraaien 22/2012
Op 17 oktober is op 78-jarige leeftijd in Oosterbeek na een slopend ziekbed Henk van Veen overleden, een zeer markant persoon uit de Nederlandse motorgeschiedenis. Van Veen was een slimme zakenman met grote passie voor techniek. Hij bouwde de door zijn vader Maarten in 1932 gestarte motorhandel uit tot een groot importbedrijf: op net 21-jarige leeftijd werd hij al Hercules-importeur voor Nederland en in 1959 werd hij de importeur van Kreidler bromfietsen. Toen de fabriek zich in 1965 terugtrok uit de racerij, aarzelde Van Veen geen moment: hij nam de twee 50 cc GP-racers van Kreidler over en verzamelde zeer goede technici en dito 50 cc coureurs om zich heen, waardoor de ‘Van Veen Kreidler’ legendarische successen boekte in de 50 cc wegraces. Daarvan getuigen onder meer drie officiële 50 cc wereldsnelheidrecords en vier wereldkampioenschappen. In MotoPlus 17 was onlangs nog een prachtig interview te lezen met Aalt Toersen, die op de Van Veen Kreidler in 1969 het wereldkampioenschap op één schamel puntje na mistte, maar daarna was het vier keer op rij raak: Jan de Vries (tweemaal), Henk van Kessel en Angel Nieto werden wereldkampioen op een machine van Henk van Veen. Ook zakelijk gezien maakte hij grote stappen, met naast Kreidler onder meer de importen van Husqvarna, CarlDenig campingartikelen, Johnson buitenboordmotoren, Robin generatoren en Subaru (destijds ook buitenboordmotoren). Stuk voor stuk topmerken in die jaren.
Toch kende de motorwereld Henk van Veen vooral van de Van Veen OCR1000. Een wankelmotorfiets, waarbij in 1977 geen enkele andere motorfiets in de schaduw kon staan. “Wij gaan een motorfiets ontwikkelen, die qua styling, rij-eigenschappen en comfort toonaangevend zal zijn voor de komende 10 jaar. Daarbij gebruiken we de modernste materialen en technieken en gaan we geen technische uitdaging uit de weg!” Dat schijnt Van Veen in 1971 als opdracht aan zijn technische team te hebben gegeven. Vervolgens werd er in Amsterdam zes jaar aan de ontwikkeling van de Van Veen OCR-1000 gewerkt. Als krachtbron diende een tweeschijfs-wankelmotor van Comotor, een samenwerkingsverband tussen NSU en Citroën. Voor de productie van de OCR1000 werd in 1975 in het Duitse Duderstadt een fabriek van auto-onderdelen overgenomen en omgebouwd tot moderne motorfietsfabriek. En in augustus 1977 rolde de eerste Van Veen OCR-1000 van de band. Een geweldige motorfiets, die zijn tijd op alle fronten ver vooruit was. De droom van Henk van Veen was uitgekomen en de Van Veen OCR1000 kreeg al snel de bijnaam ‘de Rolls Royce onder de motorfietsen’. Hij was op slag ’s werelds mooiste, sterkste en snelste machine met zijn 100 pk motorvermogen en topsnelheid van 200 km/uur.
Maar er kwam een zeer onverwacht einde aan dit sprookje toen Comotor – door de oliecrisis en problemen met de afdichtingen van de rotatieschijven – de productie van de wankelmotor van de ene op de andere dag staakte. Aanvankelijk zouden zij 5000 blokken per dag maken, waarbij Van Veen het alleenrecht had om deze in motorfietsen te gebruiken. Maar dat alleenrecht bleek waardeloos, omdat er niet meer geproduceerd werd. Slechts 38 complete Van Veen’s werden er gefabriceerd, toen moest de nauwelijks opgestarte fabriek al geliquideerd worden. De droom veranderde in een nachtmerrie en het greep Henk van Veen enorm aan. Toen niet veel later merken als Kreidler en Johnson ter ziele gingen, trok hij zich helemaal terug uit de zakenwereld. Maar als we vandaag de dag een 35 (!) jaar oude OCR1000 bekijken, kun je niet anders dan concluderen dat Henk van Veen destijds een visionair is geweest, die zijn tijd ver vooruit was!
Eric Bulsink
Hoofdredacteur MotoPlus
