Met deze meer dan 300 motorfietsen mag je in 2024 in Tirol rijden

Het rijverbod in het Oostenrijkse Tirol voor motoren met meer dan 95 dB(A) stationair geluid blijft ook in 2024 van kracht. We zetten de huidige modellen die daar nog mogen rijden voor je op een rijtje.

Stel je voor dat je een boete krijgt voor iets dat niet bestraft kan worden. Dat is precies wat het permanente rijverbod in de districten Reutte en Imst in het Oostenrijkse Tirol is sinds het in 2020 werd ingevoerd. Van 15 april tot 31 oktober mag er op zes weggedeelten niet meer worden gereden met motoren met een stationair geluidsniveau van meer dan 95 dB(A).

Onbeduidend getal is de limiet in Tirol

Het kan de beleidsbepalers achter de rijverboden in Tirol waarschijnlijk weinig schelen dat stationair geluid niets gemeen heeft met rijgeluid en bovendien ook niet gereguleerd is. En omdat zelfs de Europese Commissie hier geen overtreding van de wet ziet, hebben je als getroffen motorrijder twee opties. Ten eerste: de regio mijden. Ten tweede: rijden op een motorfiets waarvoor niet meer dan 95 dB(A) stationair geluid is geregistreerd.

Onze collega’s van ons Duitse zusterblad Motorrad doorzochten hun database als onderdeel van een gepland proefproject in het Duitse district Holzminden, waar een rijverbod boven 90 dB(A) stationair geluid dreigt. Sinds 2019 heeft het Motorrad-testteam de stationaire geluidswaarden van liefst 414 actuele motorfietsen geregistreerd. 321 daarvan zijn vrijgesteld van het rijverbod in Tirol. Hiertoe behoren ook bekende luidruchtige motoren (in beweging), zoals de Italiaanse V4-modellen van Aprilia, de Tuono en de RSV4, evenals de Ducati Multistrada. Interessant is dat precies het tegenovergestelde te zien is bij tal van motorfietsen die in de praktijk onopvallend zijn, waarvoor op basis van hun stationaire geluid nog net een rijverbod geldt, maar die op de weg als fluisterstil worden beschouwd.

Probleem: het echte rijgeluid van sommige van deze modellen wordt waargenomen met een zeer hoge luidheid – een psycho-akoestische grootheid. Het volume is meetbaar, maar we nemen die luidheid juist individueel waar. Met andere woorden, de kans dat je in Tirol legaal op een luide motor rijdt, is groter dan dat je op een stille motor rijdt waarvan het irrelevante stationaire geluid – deels omwille van de leeftijd – boven een wettelijk niet meetbare limiet ligt. Hetzelfde geldt voor de 144 motoren die onder de geplande en even twijfelachtige grens van 90 dB(A) stationair geluid in het Duitse Holzminden zouden vallen.

Paard achter de wagen

De achtergrond van de rijverboden in Tirol op basis van de irrelevante stationaire geluidswaarde is het zogenaamd eenvoudiger testen ter plaatse. En daarvoor wordt altijd de nabijheidsmeting gebruikt. Dit instrument is echter bedoeld om defecte, gemanipuleerde of illegale uitlaatsystemen te identificeren. Toegang tot de weg wordt echter niet verleend door de meting, maar door de geregistreerde waarde, die volgens de overheid eenvoudig te zien is in het kentekenbewijs of op de sticker op het voertuig.

Interessant: beide locaties zijn de bron van het echt geteste en rijbewijsrelevante rijgeluid. Zo bezien spant de overheid in Tirol en in het ergste geval in Holzminden het paard achter de wagen, want een nabijheidsmeting wordt eigenlijk alleen uitgevoerd als het vermoeden bestaat dat een motor illegaal te hard rijdt. En in de oren van de omwonenden is dat al te laat.

Voor een meting van het geluidsdrukniveau in het nabije veld, de zogenaamde stationaire geluidsmeting volgens UN-ECE R 41.04, worden meerdere metingen zijdelings achter de uitlaat van het voertuig uitgevoerd. Bij de helft van het nominale toerental moet het motortoerental ten minste 1 seconde worden aangehouden, waarna de gashendel abrupt moet worden gesloten. Voorbeeld: als 98 pk (72 kW) wordt geregistreerd bij 10.000 tpm, dan moet bij 5.000 tpm. De gemiddelde waarde wordt berekend op basis van ten minste drie metingen, die niet meer dan 2 dB(A) van elkaar mogen afwijken. UN-ECE R 41.04 schrijft geen tolerantie voor, maar in de praktijk is dit in sommige regio’s mogelijk. Hieronder de motorfietsen tot 95 dB(A) uit de MOTORRAD-testdatabase, van 2019 tot eind 2023 (eerst die met 91 tot 95 decibel, daaronder die tot 90 decibel):