Test Dakar-KTM van Jurgen van den Goorbergh

Het was Jurgen van den Goorbergh afgelopen Dakar gewoon te makkelijk om te starten op een kant-en-klare Rally Replica, met ondersteuning van een groot team. Dus schreef hij in als kistrijder en bouwde op basis van een KTM 450 EXC-enduromotor en een Memo-achtertank zijn eigen Dakar-motor.

De 48-jarige Jurgen van den Goorbergh is stellig: “Op een KTM of Husqvarna Rally Replica met ondersteuning van een team de Dakar uitrijden, dat is voor mij niet meer de uitdaging. Dat levert me misschien een vijf plaatsen hogere klassering op, maar tien keer minder voldoening. In de aanloop van de vorige Dakar bedacht ik dus ‘Als ik ga, wil ik het helemaal zelf doen’. De klassering in het eindklassement maakt me na acht gereden Dakars toch niet meer zoveel uit, al wil ik wel graag het kistklassement winnen, net als in 2016. Dat was prachtig.”
Helaas lukte dàt in 2017 dus niet, want de rally eindigde voor Van den Goorbergh al op de vierde dag na een ongelukkige val tijdens de derde etappe. Een hersenschudding en vier gebroken ribben maakten verder rijden onmogelijk. “En het ging net zo goed die derde dag, ik had serieus hard gereden en moest nog twintig kilometer van de 500 km lange proef. Ik had al ongeveer 30 minuten goedgemaakt en had er echt plezier in. Totdat ik dus die ene steen over het hoofd zie, die ik vol met het achterwiel pak. De achterkant sprong hoog opzij en ik ging eraf en kwam precies met mijn hoofd op een andere steen terecht. Ik ben even weggeweest en wist meteen toen ik bijkwam dat het niet goed was. Ik was duizelig en had een hersenschudding. Ik haalde het bivak nog wel, maar was erg duizelig en had ook problemen met mijn evenwicht. De schade aan de motor viel best mee en dat wist ik ’s avonds nog te repareren en ik ben de volgende dag ook wel weer van start gegaan. Maar ik merkte toen al snel dat het te gevaarlijk werd. Ik ben nog een stukje achter de quad van Kees Koolen aangereden, zodat ikzelf niet hoefde te navigeren, maar het ging gewoon niet, dus ik ben toen gestopt. De motor was weer prima in orde, alleen het baasje kon niet verder…”
“Maar ik wil niet met dat gevoel afscheid nemen van de Dakar, dus ik ben er in 2018 weer bij. Bovendien wil ik graag laten zien dat dit project toekomst heeft. Ik geloof er heilig in, de Dakar is in de loop der jaren qua rijden veel technischer geworden. In Afrika had je soms etappes van 700 km rechtuit, in Zuid-Amerika rijden we veel meer bochten. In etappe 10 van 2016 reden we bijvoorbeeld 550 kilometer geitenpaadjes. Toen dacht ik: ‘Goh, als ik nu mijn enduromotor toch eens bij me had gehad…’ Eigenlijk viel daar het kwartje: deze omgebouwde enduromotor is 24 kilo lichter dan een rallymotor en rijd veel makkelijker.”
Van den Goorbergh: “De Rally replica’s zijn in principe gebouwd op snelheid en stabiliteit, maar de Dakar is steeds meer enduro-achtig geworden. Ik ben ervan overtuigd dat mijn omgebouwde enduromotor daarvoor beter geschikt is. Deze weegt nu 119 kilo droog, een Rally Replica 143 kg. Mijn motor is korter, lichter en wendbaarder.”

De basis voor Jurgen’s machine is een KTM 450EXC-F enduromotor. Aan de voorkant werd er op het balhoofd een montageplaat geschroefd, waar de zelfgebouwde navigatietoren en de ruit (afkomstig van een KTM Rally Replica) op zitten vastgeschroefd. Achter werd het originele achterframe vervangen door een Memo-tank. Hiermee wordt eigenlijk het hele achterframe een zelfdragende benzinetank. Het originele luchtfilter is vervangen door een speciaal kokerfilter van Twin-Air. De achtertank kan bijna 15 liter benzine bevatten, de originele enduro-voortank 9 liter; in totaal gaat er dus bijna 24 liter benzine mee. Van den Goorbergh: “Een beetje afhankelijk van het terrein ligt het verbruik tussen de 1 op 14 en 1 op 17, dus 350 kilometer is nooit een probleem.”
Van den Goorbergh: “Het bouwen van deze machine was best een hele klus. Je ziet het er niet zo aan af, maar ik schat dat er bijna 250 uur bouwtijd inzit. Dat zit hem vooral in de kleine details. Zo is de achtervork bijvoorbeeld dichtgelast en kreeg die een vuldop en een aftapplugje. Daar kan ik dus anderhalve liter water in meenemen. Motorisch veranderde er niets aan de 450, afgezien van het andere luchtfilter, een lager geplaatste, open uitlaat en een andere ECU, waarmee de motor op grotere hoogte goed blijft lopen. Verder is alleen de overbrenging aangepast: ik rij nu met 14/44-tandwielen. De 5 en 6 zijn echte overdrive-versnellingen geworden. Als ik nu 120 km/uur rij, maakt de motor lekker weinig toeren en jaag ik hem niet over de kop. Op top loopt hij 167 km/uur; mijn oude Rally Replica liep 173, dus zo heel veel hoef ik niet toe te geven op die rallyfietsen.”
Op het prachtige Experience Island-terrein rond het blauwe meer bij Loon op Zand mochten we de Dakar-motor van Van den Goorbergh zelf aan de tand voelen. En de machine voelt opmerkelijk soepel en sterk aan. Het andere luchtfilter en de open uitlaat zorgt samen met de andere ECU voor voelbaar meer vermogen en ondanks de lange gearing voelt het blok nog steeds lekker direct aan. Je merkt wel dat 1, 2, 3 en 4 nu de echte rijversnellingen zijn en dat 5 en 6 meer voor de lange baan zijn.
In zijn geheel rijdt de machine inderdaad meer als een gewone enduromotor en voelt minder zwaar en kolossaal aan als een Rally Replica. De rijpositie is ook meer als op een enduro. Je merkt tijdens het rijden maar weinig van de Memo-achtertank; de machine heeft nauwelijks iets aan wendbaarheid ingeleverd. Wel merk je dat door de navigatietoren de stuuruitslag minder is dan op een gewone enduro: vooral bij kort afdraaien voel je de vork tegen de aanslag aankomen. De motor stond voor deze testrit nog op de banden zoals Jurgen er ook mee in de Dakar reed, dus met een Michelin AC10-achterband en een Michelin Desert Race voorband. Die AC10 is een prima band met een brede inzetbaarheid. Doet het goed op de stenen en in het zand en is bovendien street-legal. De Desert-voorband is zeker in het losse zand echter schuiverig. Mul zand is gewoon niet de sterkste kant van deze voorband, die vooral voor hard rechtuit rijden op de stenen is gemaakt. Jurgen kiest echter voor deze band vanwege de zekerheid dat deze voorband het onder alle omstandigheden een hele etappe volhoudt.”