Test 9 sportieve laarzen

Hou je van een vlotte rijstijl? Dan is er nu eenmaal iets meer kans op een schuiver, waarbij de voeten nadrukkelijk in de gevarenzone zitten. Goede laarzen zijn dus een must, niet alleen op het circuit. We testten negen paar sportieve laarzen op hun sprint- en langeafstandskwaliteiten.

Bij andere takken van sport zijn ze allang de standaard: kunststof sportschoenen. Echte leren noppenschoenen? In de tijd van Johan Cruijff nog vanzelfsprekend, maar kijk je naar de Messi’s, Ronaldo’s en Robbens van tegenwoordig, dan zitten er dunwandige, lichte, felgekleurde kunststoffen om de voeten. Bij basketball net zo. Voorbij zijn de tijden dat de jaren ’80 helden als Magic Johnson en Larry Bird elkaar onder de basket troffen op hun zware leren Converse-schoenen. De iets jongere superster Michael Jordan maakte begin jaren negentig al op verderlichte synthetische schoenen zijn slam dunks. En aan de skiërs onder ons: wie heeft er vandaag de dag nog leren schoenen op de lange latten? Wie nu ,’ik!’ roept, zal bij de vraag naar competitieve racemotoren waarschijnlijk ook nog steeds de merken BSA, Matchless, Norton of Bultaco opnoemen.
Wat de racerij betreft: in de motorsport is leer nog steeds bijzonder populair. Omdat het materiaal een zeer goede treksterkte en slijtvastheid (schuren) heeft en juist daardoor goed beschermt bij valpartijen. Dat is niet de enige reden, ook omdat na een zekere indraagtijd zelfs relatief zware laarzen zo comfortabel als sportschoenen (kunnen) zitten en prima bewegingsvrijheid op de voetsteunen geven, geniet leer hier de voorkeur. Tegelijk zijn leren laarzen stevig en nauwsluitend genoeg om bij een valpartij al te extreme bewegingen – verdraaiingen, verzwikkingen en overstrekkingen – te voorkomen, waarmee wederom letsel wordt voorkomen. Net als een hoogwaardige leren raceoverall en nauwsluitende leren handschoenen zijn scherp gesneden leren laarzen dus ook uitstekend geschikt wanneer je op jacht gaat naar de snelste rondetijd – met als risico een ongepland bodemonderzoek. Leer is daarom op alle circuits nog altijd heel sterk vertegenwoordigd. Maar in deze vergelijkingstest? In deze prijsklasse tot een kleine 300 euro vinden we slechts één merk met een echte leren laars. Waarom is dat?

Voor de verklaring moeten we niet kijken naar de wedstrijden op het circuit, maar de wedstrijd op de markt. Leer is namelijk knap duur geworden. Als hoofdoorzaak wordt door de kenners in de branche de groei van de Aziatische markten genoemd. Simpel gesteld: als een opbloeiende Chinese midden- en bovenklasse graag net als wij in het Westen op leren bankstellen wil zitten, dan heeft de meubelindustrie miljoenen vierkante meters extra leer nodig. De vraag wordt groter dan het aanbod en de materiaalkosten bij de productie van een paar laarzen stijgen. Het ligt dus voor de hand dat de fabrikanten van schoenen en laarzen zich graag zoveel mogelijk onafhankelijk maken van het natuurproduct leer en de bijbehorende prijsfluctuaties. Ze grijpen dus in toenemende mate naar synthetische materialen: ‘lorica’, ‘microfiber’ of een anderszins modern klinkende naam wordt er dan graag aan gehangen. De benaming ‘kunstleer’ klinkt namelijk teveel als een kermisartikel, te goedkoop dus, terwijl je je product uiteindelijk graag voor een goede prijs in de markt wil zetten. Je moet in de harde concurrentiestrijd immers kunnen voortbestaan.
Maar laten we wel reëel blijven: kunstleer is helemaal niet per definitie slecht. Bij de moderne materialen gaat het om extreem dunne microvezels, meestal van polyamide, met een dikte die een duizendste is van die van een zijdedraad. Weefsels van deze vezels vormen een structuur van microporiën, wat ademende eigenschappen mogelijk maakt. Bovendien lijkt de oppervlaktestructuur op die van leer, zelfs kenners moeten soms twee keer kijken. Laboratoriumtests laten daarnaast zien dat goede soorten kunstleer vergelijkbare resultaten wat betreft treksterkte en schuurbestendigheid als echt leer weten te realiseren. En omgekeerd: goedkoop gelooid echt leer, waarvan de slechte kwaliteit door een dikke verflaag wordt gemaskeerd, is noch slijtvast, noch ademend. Wie binnen een beperkt budget een serieuze sportlaars wilt maken, die is met leer dus niet perse het beste af.
De voors en tegens van de materiaalkeuze laten we door twee fabrikanten uit deze test zelf uitleggen. Merkt de rijder het verschil? Vermoedelijk nauwelijks, want onafhankelijk van het buitenmateriaal is in de eerste plaats de constructie en pasvorm bepalend. De moeilijkheid bij sportlaarzen is om een optimale stevigheid en torsiestijfheid te combineren met een grote bewegingsvrijheid. Ergens tussen basketbalschoen en skischoen in dus. De scheidslijn tussen valbescherming (passieve veiligheid) en rijcomfort (actieve veiligheid) is een dunne. Des te heugelijker is het feit dat uit deze test blijkt dat de fabrikanten deze spagaat overwegend goed weten te maken en echt hoogwaardige ‘motorsportschoenen’ maken!

PRO LEER
“LEER GAAT HET LANGST MEE”

Reinhard Frey (60), directeur Daytona
“Wij beloven een bijzonder lange levensduur voor onze laarzen, 100.000 kilometer moeten ze in elk geval probleemloos kunnen doorstaan. En leer biedt daarvoor bij goed onderhoud de beste vooruitzichten. De leerprijzen zijn de laatste jaren echter enorm gestegen, twee jaar geleden betaalde ik nog ruim 30 euro per vierkante meter, nu is het al 45 euro! Dan wordt het moeilijk om voor 200 euro een goede leren laars te kunnen aanbieden. Bij de Carver gebruiken we bijvoorbeeld in de voorvoet leer, maar in de schacht een textielvezel, om zo de prijs lager te houden. In het verleden hebben we ook voor het buitenmateriaal met kunststoffen geëxperimenteerd, maar in relatief korte tijd kwamen we daarvan terug. Bij zwaarbelaste, veelvuldig gebruikte kunststoffen zijn vaak na drie of vier jaar de weekmakers eruit, waardoor het materiaal bros en breekbaar wordt, wat het draagcomfort vermindert. Bij schade is reparatie bovendien meestal niet meer mogelijk, kunststof laarzen kunnen dan de vuilnisbak in – wat een teleurgestelde klant oplevert. Wij gebruiken liever leer, ook al is het dan duurder.”

PRO KUNSTSTOF
“LICHT EN ONDERHOUDSVRIENDELIJK”

Jeremy Appleton (47), Alpinestars
“Het succes van Alpinestars is gebaseerd op de ontwikkeling van sportieve motorlaarzen. Oorspronkelijk gebruikten en, ik benadruk, ook nu nog gebruiken we eersteklas leer bij het maken van laarzen. Dat blijven we ook altijd doen. Desalniettemin staan we altijd open voor nieuwe technologieën, wat er toe heeft geleid dat we nu ook kunststof microvezels voor bepaalde producten gebruiken. Het heeft een buitengewoon goed niveau wat betreft duurzaamheid en scheurbestendigheid, het materiaal blijft in vorm en verliest nauwelijks aan dichtheid. Dat zijn belangrijke eigenschappen voor motorlaarzen, die een aanhoudend zware belasting ondergaan. Weefsels van kunstvezel, voorzien van een laagje polyurethaan, zijn bovendien waterafstotend en vooral bijzonder licht. Vuil hecht minder en vlekken zijn gemakkelijk te verwijderen. Ook niet onbelangrijk, bij de fabricage kunnen kunstvezels gemakkelijk worden verwerkt en gevormd en zo ongeveer elke kleur is mogelijk. Een verder voordeel is de korte tijd die nodig is om in te dragen. Microvezel-laarzen vormen zich meteen nadat je ze uit de doos haalt al gemakkelijk naar je voeten.”

ZO TESTEN WE
Wat bij deze sportlaarzentest heel belangrijk is: de ventilatie bij warm weer. Er wordt tenslotte bewust afgezien van een water- en winddicht membraan. Echt hitte hadden we bij onze voorjaarsrit aan de Franse Cote d’Azur niet, maar bij 15° en veel zon konden we tijdens het rijden wel goed de kritische plekken van de ventilatie van de laarzen bepalen. Op een vaste testroute met wisselende soorten bochten konden de testrijders bovendien de grip op de voetsteunen, het schakel- en remgevoel en het draagcomfort uitproberen. De materiaalkwaliteit, afwerking en de al dan niet nauwsluitende pasvorm werden binnenshuis beoordeeld. De bescherming van het scheenbeen werd in een laboratoriumtest bepaald. Volgens de richtlijnen voor persoonlijke protectoren naar de norm EN-13634 mogen materiaal en eventuele protectoren op de voorzijde van de schacht bij de impact op twee punten (met een energie van tien joule per keer) geen grotere restkracht dan vijf kilonewton doorlaten.

DIT VIEL OP
LOOPT HET LEKKER?
Kijk, een sportlaars is natuurlijk geen gemakkelijke pantoffel waar je moeiteloos instapt, toch moet het aan- en uittrekken wel een beetje soepel verlopen. Klemmende sluitingen, een gecompliceerde instap en priegelige ritsen zijn storend in het gebruik. Ook irritant zijn tekortkomingen in de kwaliteit. Maar bij het nauwkeurig bekijken van de laarzen vielen gelukkig ook veel positieve zaken op.