Techniek: E10 benzine (2)
In het vorige nummer van MotoPlus begonnen we dit artikel over de nieuwe E10-benzine, die bij de benzinepomp de vertrouwde Euro95 heeft vervangen. In deze E10-benzine zit 7,5 tot 10% bio-ethanol (alcohol) en daardoor is deze nieuwe benzine niet zomaar geschikt voor elke motorfiets. En ook al is hij wel geschikt, kent E10-benzine een paar vervelende nadelen.
Op de website www.e10check.nl kun je opzoeken of jouw motor officieel geschikt is voor E10. Helaas is niet simpelweg te zeggen dat motoren vanaf een bepaald bouwjaar er wel geschikt voor zijn; die geschiktheid hangt namelijk vooral af van de gebruikte materialen in het brandstofsysteem (leidingen, afdichtingen, filters, benzinepomp etc). Ethanol tast namelijk bepaalde kunststoffen aan, terwijl ook corrosie van bepaalde metalen een probleem kan zijn. Dat laatste komt doordat ethanol hygroscopisch is: het trekt water aan. Je krijgt dus meer vocht in je tank en verdere systeem, waardoor simpelweg roest kan ontstaan. Daarnaast ontstaat er door de alcohol ook een zuurverbinding, die dit corrosieprobleem verder verergert als de materialen er niet tegen bestand zijn. Dit betekent ook dat je met name in het natte jaargetijde problemen kunt krijgen, wanneer er toch al meer kans is op water in je tank. Of wanneer je je motor minder vaak gebruikt.
Maar zelfs als je motor officieel E10-geschikt is, moet je met bepaalde dingen rekening houden. Zo is de houdbaarheid van E10-benzine beperkt: vier maanden vanaf het productiemoment van productie. En vooral als je altijd bij een kleinere pomp tankt, kan de benzine zomaar nog slechts 1 of 2 maandjes goed zijn! Als je de motor dagelijks gebruikt is dat niet zo’n probleem, maar als je motor vaak stil staat, kun je je afvragen of E10-tanken nog wel zo’n goed idee is. Want lange stilstand met E10 in de tank, kan het brandstofsysteem verstoppen door afzettingen. Zeker voor de winterstop is het dus aan te raden om de laatste tank(s) een ethanolvrije benzine te tanken (Superplus 98, Shell V-Power of BP Ultimate 98) of voor een speciale alkylaatbenzine als van Ecomaxx te kiezen. Daarnaast zijn er inmiddels voor circa 15 euro busjes benzine-stabilisator (van bijvoorbeeld Putoline, Forté, Liqui Moly, Wynns of Tunap) te koop bij de motordealers, die voorkomen dat de benzine in je tank veroudert.
Ook is inmiddels gebleken dat het verbruik van een motor omhoog gaat als je E10-benzine tankt. Ethanol heeft namelijk een 30% lagere energiedichtheid dan benzine, je moet er dus meer van verbranden voor hetzelfde vermogen. Hoogtoerige motoren (met dus relatief grote boringen en derhalve langere vlamfronten) lijken daar meer last van te hebben dan de doorgaans als langeslagmotor uitgevoerde automotoren. Ook blijkt inmiddels in de praktijk dat motoren er vaak slechter stationair mee draaien. Wat minder soepel en gelijkmatig, maar juist wat ‘rommeliger’. En bij tweetaktmotoren speelt dan ook nog het probleem dat tweetaktolie niet goed oplost in ethanol, zodat het zelf vooraf mengen van benzine met olie (zoals in de motorsport altijd wordt gedaan) problematisch kan worden.
Echt een vooruitgang lijkt die E10-benzine dus niet. Rijst dus de vraag waarom we van onze overheid deels op ethanol moeten gaan rijden? Het verhaal daarachter is dat het gebruik van een biobrandstof als ethanol ‘CO2-neutraal’ is, en dus goed voor het milieu. Dat zit zo: de planten nemen bij hun groei ongeveer evenveel CO2 op als er later bij de verbranding wordt geproduceerd. Klinkt leuk, maar hier zetten wij toch zeer onze vraagtekens bij. Bovendien is het verbruik op E10 hoger, dus dat betekent in absolute zin ook meer uitstoot dan bij het rijden op zuivere benzine. En dit effect kan ook nog sterker worden als de motorblokken door het rijden op E10 in versneld tempo vervuilen en achteruitgaan qua efficiëntie…
Er zitten dus nogal wat haken en ogen aan het hele verhaal en dat begint nu – nu we zijn overgestapt op E10 en de problemen daarmee breed worden uitgemeten in de media – toch ook door te dringen tot de (Brusselse) politici. Het bijmengen van biobrandstoffen bij benzine en diesel is al in 2007 begonnen. Het begon met 2% en in 2020 moest dat 10% zijn. De brandstofleveranciers mogen zelf weten welke biobrandstof in welke hoeveelheid wordt bijgemengd. Met name bij de diesel wordt daarvoor nu veel palmolie gebruikt; ruim 50% van de in Europa geïmporteerde palmolie wordt gebruikt als bijmenging in dieselbrandstof. Deze palmolie is namelijk lekker goedkoop en volop geproduceerd in Zuidoost Azië: de afgelopen drie jaar verdween er alleen al in Indonesië 130.000 hectare regenwoud voor de aanleg van plantages voor palmolie. Daarvoor wordt zo’n regenwoud meestal gewoon platgebrand; alleen dat al levert enorm veel CO2 in onze atmosfeer op; veel meer dan de CO2-besparing door het bijmengen ooit kan opleveren. Bovendien nemen die verdwenen bomen dus ook geen CO2 meer op en droogt de natte bosgrond onder die bomen nu op waardoor ook nog eens een enorme hoeveelheid CO2 in de atmosfeer terecht komt.
Met in Europa geteelde biobrandstof is op papier wel degelijk een CO2-uitstootvermindering mogelijk, maar met deze palmolie dus niet en daarom heeft de EU in Brussel vorig jaar bepaald dat het gebruik van de meest schadelijke biobrandstoffen vanaf 2023 weer zal worden afgebouwd. Al verzet nu de biobrandstofindustrie en de nog immer zeer invloedrijke landbouwlobby zich weer fel tegen dit besluit. Kortom: het laatste woord is nog niet gezegd en geschreven over de E10-benzine en andere bijgemengde brandstoffen, en het zal ook nog wel even duren voordat er daadwerkelijk weer stappen in een andere richting worden gezet.
Tot die tijd lijkt het enige juiste advies voor motorrijders: gewoon geen E10 tanken! Kies liever een ethanolvrije Superplus 98, V-Power of Ultimate. Of stap over op een speciale alkylaatbenzine van bijvoorbeeld EcoMaxx of Aspen. Dit is een synthetisch vervaardigde benzine die simpel gezegd uit een enkel bestanddeel bestaat, in plaats van een mengsel van allerlei uiteenlopende restproducten van het destillatieproces. In MotoPlus 15/2015 hebben we al aandacht besteed aan Ecomaxx-benzine, toen in het kader van racegebruik en eventuele vermogenswinst. Maar ook kwam de opslag, de inwendige vervuiling van de motor en de kwaliteit van de uitlaatgassen ter sprake. Die drie punten zijn namelijk veel beter bij deze speciale benzine.
Omdat deze alkylaatbenzine veel schoner verbrand, is deze tegenwoordig ook wettelijk verplicht in allerlei machines waarbij mensen in meer of mindere mate in de uitlaatgassen moeten werken. Denk aan tuinmannen en hun grasmaaiers, heggenscharen, blowers en kettingzagen. In principe wordt hier tegenwoordig meestal Aspen-benzine in gebruikt. Deze benzine is ook heel goed bruikbaar in motorfietsen, maar door het geheel ontbreken van aromaten kan er helaas ook lekkage optreden wanneer het wordt gebruikt in motoren die ook op gewone pompbenzine lopen, of hebben gelopen. Juist om die reden is door de Nederlandse Aspen-importeur GVG Oliehandel BV de Ecomaxx-benzine voor motorfietsen ontwikkeld. Het doel was simpel: ze wilden een benzine maken met de goede eigenschappen van de Aspen-benzine, maar zonder de tekortkomingen voor gebruik in motorfietsen. Het punt is namelijk dat de aromaten in normale pompbenzine afdichtingen doen opzwellen. Dat is prima; het helpt zelfs tegen lekkage. Wanneer er vervolgens echter een benzine zonder aromaten wordt getankt, gaan die afdichtingen weer krimpen en kan er lekkage ontstaan. Tank je vanaf nieuw alleen maar ‘aromatenvrij’, dan is er geen probleem, maar helaas is dat bij rijden op straat lastig, want dan zul je af en toe toch gewoon aan de pomp moeten tanken.
Dus zijn er bij Ecomaxx-benzine wat bestanddelen toegevoegd om het genoemde lekkageprobleem te verhelpen. Onder andere een minimale hoeveelheid aromaten, maar dan zonder het erg giftige benzeen. Ecomaxx en pompbenzine zijn overigens gewoon mengbaar. Doordat Ecomaxx zeer arm is aan aromaten, heeft het een veel schonere verbranding, met ook schonere en zelfs vrijwel reukloze uitlaatgassen. Ook zuigers en verbrandingskamers blijven er opvallend schoon mee. De houdbaarheid is daarbij veel langer: ruim drie jaar! Omdat het wordt verkocht in jerrycans, zijn de toepassingen vooral voor circuitgebruik en voor motoren die veel stilstaan, zoals oldtimers. Het is ook ideale benzine voor de overwintering; het octaangetal is 98, dus het kan in elke motor. Een jerrycan van 10 liter Bike Fuel 4 kost circa € 36,50, oftewel een literprijs van € 3,65. Veel duurder dan gewone pompbenzine, maar voor overwintering kost het je op een volle tank dus ongeveer hetzelfde als je tank vullen aan de pomp en daar dan een busje speciale stabilisator bij kopen. Voor € 39,50 heb je overigens 10 liter Bike Fuel 2 voor tweetakten, met 2,5% (1:40) bijgemengde hoogwaardige tweetaktolie. Voor de motorcross levert Ecomaxx de iets duurdere MX Race 2 en 4.
