Reportage Moto-Master remmen
Als je als coureur voorop gaat in de wedstrijd of je als bedrijf voorop gaat in de ontwikkelingen heeft de concurrentie een perfect doel om zich op te richten. Vaak wordt dan ‘de wet van de remmende voorsprong’ van kracht. Dat geldt echter niet voor Moto-Master, want dit Nederlandse bedrijf groeide in tien jaar uit tot wereldwijde topproducent van remonderdelen. Met zijn snelle ontwikkelingen en zijn 24/7 draaiende computergestuurde machines is Moto-Master inmiddels een grote speler geworden en worden er vele kampioenschappen behaald met zijn producten.
Moto-Master zit sinds kort – vlakbij het crosscircuit van Eersel – in een prachtig nieuw en megagroot pand in Hapert, nadat de fabriek in tien jaar tijd een enorme ontwikkeling doormaakte en de oorspronkelijke behuizing in Duizel te klein werd. Ooit begon het bedrijf onder de rook van Eindhoven als kleine producent van remschijven, maar inmiddels rijdt een groot deel van de wereldtop in motocross, enduro, rally, supermoto en wegrace met de kenmerkende Moto-Master Flame- en Halo-remschijven. Het leveringsprogramma wordt momenteel continu uitgebreid: naast de remschijven zijn er inmiddels ook remblokken, remleidingen, rempompen en remklauwen van het merk Moto-Master, en dat alles voor straatmotoren, classic-bikes en motocross en enduro
Inmiddels zijn er ook al remschijven voor mountainbikes en worden er ook voor- en achtertandwielen en kettingen geleverd voor offroadgebruik. “We zijn vooral bekend in de offroadwereld, maar leveren ook al sinds het begin remschijven en onderdelen voor straatmotoren”, zegt Elmar Willems, die binnen Moto-Master is belast met sponsoring en sales. “Nu hebben we dus ook remschijven voor mountainbikes en voor echte classic-bikes, zodat ook die rijders kunnen profiteren van onze kennis en kunde. Voor die classics hebben we remschijven in een originele look, want het uiterlijk moet bij die motoren natuurlijk zoveel mogelijk standaard blijven. De volgende productlijn staat inmiddels ook alweer op stapel: rem- en koppelingshendels voor offroadmotoren.”
Moto-Master werd in 1997 opgericht door Gaston Veron, een offroad rijdende student aan de TU, die toen hij zijn remschijf een keer stuk reed zelf aan de slag ging met een draaibank en een oude kolomboormachine. Zo ontstond er bijna spontaan een bedrijf in remschijven, waarbij de daadwerkelijke productie van de onderdelen al snel bij twee metaalbedrijven in Duizel terecht kwam. Ed en Pedro Nolde maakten daar voor Moto-Master alle gedraaide en gefreesde onderdelen, terwijl buurman René Geerts de remschijven met lasers uit stalen platen sneed. Door groeistuipen en een deels mislukte overname dreigde Moto-Master in 2012 ter ziele te gaan. Om het merk te redden, besloten de families Nolde en Geerts het samen over te nemen en voort te zetten.
De rest is geschiedenis, want sindsdien werd de weg omhoog stevig ingezet. Moto-Master kreeg afgelopen decennium voet aan de grond bij veel toprijders en fabrieksteams. Zo maken alle toprijders van KTM, Husqvarna en GasGas in de cross, enduro en rally in Europa en de Verenigde Staten gebruik van de Nederlandse remschijven, maar ook veel topteams in de wegrace, zoals in het IDM-, WSSP- en EWC-kampioenschap.
Directeur/eigenaar Ed Nolde: “Gaandeweg liepen we steeds meer aan tegen de beperkingen van onze bescheiden fabriek in Duizel. Automatisering is bij ons namelijk het toverwoord: wij hebben een groot machinepark, omdat we elk willekeurig onderdeel binnen één dag willen kunnen produceren én leveren. Dat is de kracht van Moto-Master en daarmee hebben we ons de afgelopen jaren ook enorm kunnen onderscheiden, met name in de corona-jaren, toen er veel leveringsproblemen ontstonden en onze concurrenten grote vertragingen opliepen. Toen pas merkten dealers en ook de grote teams hoe afhankelijk je kunt zijn van zo’n logistieke keten. Het zorgde bij ons juist voor een enorme boost, want wij konden wel produceren en leveren, ook nog binnen één dag!”
Nolde vervolgt: “Het gevolg van die flinke toename in vraag was wel dat we moesten gaan omzien naar een groter pand, want we willen niemand teleurstellen en geen nee verkopen. Daarom zijn we dus uiteindelijk in deze nieuwbouw in Hapert terecht gekomen. Een state-of-art fabriekspand, dat op dit moment qua ruimte nog wel overbemeten is, maar we groeien bijna dagelijks. Bovendien zitten we te wachten op een aantal nieuwe machines om nog flexibeler te kunnen produceren. Daarop gaan we bijvoorbeeld ons nieuwe instapmodel van de rempomp produceren, naast de duurdere gefreesde rempomp die we al langer in eigen huis produceren. Dat instapmodel kochten we tot voor kort nog in bij een Duitse fabrikant, maar ook wij kregen daar te maken met fikse leveringsproblemen. We zijn een echt familiebedrijf, dat op heel korte termijn grote beslissingen kan nemen, dus we besloten daarom al snel om dan zelf ook die laatste stap te zetten. We leveren een complete lijn remonderdelen en voegen continu specials en nieuwe producten toe. Met een uitgekiende en volledig geautomatiseerde productie zijn we ervan overtuigd dat we ook met die pompen topkwaliteit gaan leveren en dat we qua prijs kunnen opboksen tegen de producenten in Azië. Het allerbelangrijkste is echter dat wij onze klanten willen voorzien van topmateriaal zonder leveringsproblemen!”
Om dat laatste te onderstrepen, mogen we even rondkijken in de blinkende productiehal, waar een heel regiment CNC-machines aan het werk is. Jöran Harkema, Operations Manager van Moto-Master: “We werken hier met een gepassioneerd team en daarnaast hebben we in de productie een enorm hoge automatiseringsgraad. Om een voorbeeld te geven: elk model remschijf of tandwiel heeft een interne QR-code. Bij een bestelling komt die code op een stickertje uit een printer. Die komt op het juiste basismateriaal – een schijf aluminium of staal – en wordt vervolgens op een doorn gestapeld.
Die doorn, met soms wel vijftig of honderd verschillende orders, wordt dan bij een machine neergezet. Vaak draaien onze CNC-machines hier juist ’s nachts of in het weekend. De machine pakt de bovenste schijf, leest de QR-code en weet dan precies wat hij van dat basismateriaal moet gaan maken, bijvoorbeeld een achtertandwiel met 46 tanden voor een Honda CRF450 uit 2018. Vervolgens gaat hij aan de slag en even later ligt dat tandwiel klaar. Het hoeft dan alleen nog even te worden ingepakt en verstuurd. Aan de daadwerkelijke productie komen nauwelijks mensenhanden te pas, met als voordeel dat de grote CNC-machines 24 uur per dag doorgaan en eenmaal goed ingesteld tot op een duizendste millimeter nauwkeurig werken.”
Het vraagt veel voorbereiding en slim programmeerwerk om op deze manier te kunnen produceren. Toch gaat de ‘simpelheid’ van produceren voorbij aan de high-end-onderdelen die worden gemaakt. Zelfs achter de ogenschijnlijk eenvoudige remschijf blijkt namelijk een bijna wetenschappelijke techniek schuil te gaan, waarbij drie aspecten van groot belang zijn. Het begint met de materiaalkeuze: de kwaliteit van het basismateriaal, het juiste koolstofgehalte en de juiste harding spelen hierbij de hoofdrol. Het materiaal moet honderd procent vlak zijn en ook weerstand bieden tegen groeven die kunnen ontstaan door zand en modder, maar anderzijds moet het voldoende grip bieden voor de remblokken. De juiste hardheid van een remschijf is belangrijk voor een optimale verhouding tussen prestaties en levensduur. Een te harde schijf is immers ook weer niet goed, want die biedt over het algemeen minder ‘grip’ en is ook brozer, zodat hij bij een tik van opzij meteen kan breken en dat is natuurlijk het laatste wat je met name in de cross, enduro en rally wilt.
Het tweede aspect is het pure vakmanschap om van een plaat staal een mooie ‘floating’ remschijf te maken. Dat heeft dus alles te maken met secure productie: snijden, draaien, afwerken en slijpen. Een schijf moet immers honderd procent vlak zijn en mag geen dikteverschil hebben over zijn volledige omtrek. Dikteverschil of slingering is immers direct voelbaar in het hendel of pedaal en verstoort de optimale vertraging. Moto-Master-schijven worden daarom altijd nageslepen en hebben een maximale tolerantie van 0,003 millimeter (drie micron), één vijfde van de dikte van een mensenhaar! De binnenringen worden daarbij altijd CNC-gefreesd en -gedraaid uit massief aluminium, waardoor ze een optimale stijfheid en goede pasvorm hebben en ook licht in gewicht zijn.
Het derde aspect dat telt, is het design van de remschijf: in principe is een dichte remschijf het beste voor het optimale remgevoel. Simpelweg heb je bij een dichte schijf over de hele omwenteling altijd exact hetzelfde contactvlak met de remblokken. Geheel dichte remschijven zijn echter ook het zwaarst, wat zeker in het voorwiel invloed zal hebben op het stuurgedrag door de gyroscopische werking. Harkema: “Juist vanwege dat aspect zou je dus liever een gatenkaas van de voorremschijf willen maken, maar hoe meer gaten, hoe minder gevoel de remmen geven. Bij overdreven veel gaten wordt de voering van de remblokken als het ware in die gaten geperst en dat levert een heel agressief remgedrag op. De voorrem bijt dan meteen.
De remschijf heeft daarbij ook een bepaald gewicht aan materiaal nodig om de piektemperaturen te dempen. Je moet namelijk niet vergeten dat een remschijf bij extreem gebruik bijna roodgloeiend kan worden. Die hitte moet niet alleen worden afgevoerd, de schijf moet ook onder die extreme hitte absoluut niet vervormen en honderd procent vlak blijven. Als het gatenpatroon niet klopt, kan de remschijf tijdens heftig remmen vervormen tot een soort schotelveer, omdat de binnenkant anders uitzet dan de buitenrand. Het design is daarbij van heel groot belang: in principe moet er bij elke stand van de remschijf altijd evenveel remschijfmateriaal in aanraking zijn met de remblokken. Dan blijft het contactvlak over de hele omwenteling precies gelijk en dat geeft een vertrouwd remgevoel.”
Die gedachte heeft dus geleid tot het zo succesvolle Flame-design van de Moto-Master-remschijven: dat is dus niet alleen maar gedaan voor ‘de mooi’, maar zorgt er in de praktijk voor dat de remblokken altijd op precies evenveel vierkante millimeters remschijf in aangrijping zijn. Bovendien zorgt het Flame-concept voor een sublieme warmteafvoer, zodat de remkracht ook bij veelvuldig hard achter elkaar remmen zo constant mogelijk blijft. Bij een ongelijkmatige warmteverdeling kan er een slingering in de schijf ontstaan, of een zogenaamde ‘hotspot’ op de remschijf waarop zich remvoeringmateriaal afzet. Dat is met het blote oog amper te zien, maar zorgt voor een minieme lokale verdikking van de schijf, wat dus een trillende remschijf oplevert.
Nolde: “Wij hebben onze kennis van motorfietsremmen de afgelopen jaren vooral opgedaan in de praktijk. Met name onze samenwerking met topteams in de motorsport was daarbij erg belangrijk. Die weten als geen ander hoe belangrijk remmen op een motor zijn en zij gaan daar ook ongelooflijk precies mee om. Wij hebben daar enorm veel van geleerd: als je een paar dagen meeloopt met het Red Bull KTM Factory Racing-team met Jeffrey Herlings of het Nestaan Husqvarna Factory Racing-team van onze streekgenoot Kay de Wolf weet je weer echt wat er bij komt kijken om zo hard te rijden op een crossbaan. Onze samenwerking met het BMW-team van Werner Daemen in de superbike- en de endurance-racerij is voor ons ook belangrijk. In de wegrace hebben die slickbanden zo ongelooflijk veel grip dat je met de remmen echt de fysische grenzen kunt opzoeken. Al die kennis uit de motorsport zorgt ervoor dat de Moto-Master-remonderdelen een zeer hoge kwaliteit hebben. Al onze remschijven zijn ook TUV/ABE-approved en ons bedrijf is ISO-gecertificeerd. Deze belangrijke kwaliteitseisen zijn ook echt noodzakelijk als je werkt met onderdelen die van invloed zijn op de veiligheid van de motorrijders.”
Tot slot: wat adviseren Moto-Master-experts de motorrijder als het op remmen aankomt? Nolde: “Kijk gewoon eens wat vaker kritisch naar je remmen! Dat kan van levensbelang zijn, terwijl ik juist vaak de indruk heb dat remmen een sluitpost zijn. Bij een set remblokken of nieuwe schijven wordt vaak op elke euro gekeken, terwijl je remmen toch zo belangrijk zijn! De bandenspanning wordt gecontroleerd, de ketting wordt gesmeerd, maar wie heeft er onlangs nog eens secuur naar zijn remmen gekeken? Loop dus ook je remsysteem eens periodiek na: maak de klauwen schoon en controleer of de remzuigers nog soepel bewegen. Check je remblokken, de borgpennen en niet te vergeten de geleidepennen waarop de klauw soepel moet glijden. Een likje vet kan daar al wonderen doen. En altijd rustig inremmen zodra je nieuwe remblokken hebt gemonteerd. Als je van meet af aan hard gaat remmen, kan er een verglaasde harde laag op de blokken ontstaan, waardoor ze nooit meer optimaal vertragen. Dat gaat vaak verkeerd! Ververs ook minimaal eens per jaar je remolie of laat dat doen bij je dealer. Als je trouwens nog een motor hebt met oude rubberen remleidingen: vervang die eens door staalgevlochten exemplaren. Zeker weten dat je na zo’n remmenservice versteld staat hoeveel beter je eigen remmen weer aanvoelen en hoeveel extra rijplezier en veiligheid je dat oplevert!”
