Reinigings- en onderhoudstips
Poetsen zoals hier boven is natuurlijk ook geen straf, maar bij het laboratorium van de Duitse reinigingsfabrikant S100 wordt ons eens en voor altijd uitgelegd hoe het wel moet. En dat de juiste poetsdoek daarbij van groot belang is. In het Duitse Ingolstadt weten ze hoe het moet, met poetsen dan. Hier zetelt een van de grootste fabrikanten van onderhoudsmiddelen ter wereld: S100, bij onze oosterburen beter bekend als Dr. Wack. Hier nemen ze een dag ruimschoots de tijd om ons en daarmee ook de MotoPlus-lezer een aantal bruikbare tips aan de hand te doen uit de wondere poetswereld. Die laatste typering doet de materie eigenlijk een beetje te kort, want het is veel omvangrijker dan je zou denken. Aanvankelijk was het de bedoeling om de poetsdoek centraal te stellen in dit artikel, maar dat onderwerp was juist verrassend snel afgehandeld. Het lievelingetje van S100 is de microvezeldoek (zie ook het kader verderop). Maar zo’n doek kan echter weinig uitrichten als er in het voortraject als er in het voortraject al elementaire fouten zijn gemaakt. Een heel belangrijke kan zelfs heel eenvoudig worden voorkomen: het goed lezen van de gebruikershandleiding van reinigings- en onderhoudsproducten. Het maakt een wereld van verschil of een reiniger direct na het aanbrengen of na een korte of juiste lange inwerktijd weer moet worden afgespoeld. Ook niet zonder gevolgen: het overschrijden van de maximale inwerktijd. Dat gebeurt trouwens vaak onbewust, doordat resten van het reinigingsmiddel achterblijven op slecht bereikbare plekken. Met name producten met oplosmiddelen kunnen de fatale eigenschap hebben om – vaak pas na jaren – spanningsscheuren of corrosie te veroorzaken. De achterzijden van stroomlijndelen en verborgen schroefverbindingen zijn hier vooral gevoelig voor. Behandel je de kunststof onderdelen van jouw motor met een tegeltjeswijsheid uit de koker van opa (dus met bijvoorbeeld remmenreiniger), dan kun je de klok er op gelijk zetten dat je vroeg of laat eveneens met oplosverschijnselen te maken krijgt. Wil je op zeker gaan, dan moet je er heel goed op letten dat de fabrikant op de verpakking garandeert dat spanningsscheurtjes niet mogelijk zijn na gebruik van het specifieke product. Let er wat dat betreft op dat er ergens zoiets staat als ‘polycarbonaat-vriendelijk’. Een van de doodzonden als het op poetsen aankomt, is het gebruik van reinigings- en onderhoudsmiddelen op hete oppervlakten en/of in de volle zon. Chemische producten kunnen nu eenmaal zeer gevoelig op verhitting reageren en of jouw motor zo’n experiment moet ondergaan, is natuurlijk volledig aan jou. Wie moderne middelen verafschuwt en liever teruggrijpt op het aloude recept van emmer en autoshampoo kan ook makkelijk in de val trappen. Helemaal als je met slechts één emmer werkt. Het gevolg laat zich dan raden: spons in de emmer, spons over de motor, spons weer in de emmer – en precies op dat moment is het leed geschied. Het door de spons opgenomen vuil belandt in het waswater, wordt bij de volgende keer dat de spons in het water komt weer op de spons gespoeld en komt uiteindelijk als vuile laag tussen de spons en het te reinigen oppervlak terecht. Het werken met twee emmers – een voor het reinigingsmiddel en een voor het spoelwater – is even simpel als effectief, maar in de praktijk denkt lang niet iedereen er aan. Een andere slechte gewoonte is vertrouwen op het eeuwenoude motto ‘dat hebben we altijd zo gedaan’. Natuurlijk is de mens een gewoontedier, maar producten als reinigings- en onderhoudsmiddelen vragen tegenwoordig een blik die net even verder gaat dan het puntje van de neus. Werken met van die dikke badstofachtige poetsdoeken is wat dat betreft achterhaald. Voor de komst van de microvezeldoek hadden die doeken zeker bestaansrecht, maar tegenwoordig maak je het poetsen daarmee onnodig zwaar. Bij het inpoetsen wordt zo’n doek te snel droog, bij het uitpoetsen neemt het te weinig van het middel op en zorgt daardoor in relatief lichte mate voor ongewenste sluiers, wolken, hologrammen en andere ongelijkmatigheden. Dit effect kan trouwens ook worden veroorzaakt door een verkeerde manier van poetsen: steeds weer in één en dezelfde werken. Bij poetsen met de hand moet zoveel mogelijk met ongelijkmatige bewegingen worden gewerkt. Krassen zijn namelijk ook ongelijkmatig en daar moet je als het ware tegenin werken. Let er bij het uitpoetsen goed op of de doek inderdaad nog middel opneemt of het overschot alleen nog maar voor zich uit schuift en weer over de lak verdeelt. Een tip van S100 voor het inpoetsen: werk met een drukspons van viscose. Die is stabieler en daardoor beter te gebruiken dan een zachte schuimspons. Bovendien blijft het langer constant vochtig, waardoor het poetsmiddel, inclusief de polijstende bestanddelen, veel gelijkmatiger wordt verdeeld. Maar voor er ook maar een vierkante centimeter wordt gepoetst of gepolijst, moet eerst helder zijn of dat oppervlak er überhaupt wel voor geschikt is. Een overbodige mededeling? Niet bepaald, want je zult de eerste niet zijn die gelakte en niet door blanke lak beschermde kunststof delen of de tegenwoordig zo populaire matte lak op die manier blijvend ruïneert. Even op het tijd het materiaal van het te behandelen oppervlak vaststellen voorkomt een bult ellende. Nog een voorbeeld: de prachtig glanzende knipperlicht- en spiegelbehuizing en zijdeksels van de meeste Japanse choppers en cruisers. Als je er rotsvast van overtuigd bent dat dit duurzaam verchroomd metaal is en het vervolgens met de daartoe geëigende middelen te lijf gaat, kom je van een heel koude kermis thuis. Goed, even samenvatten. Stap één: maak een goede analyse van het te behandelen oppervlak en zorg er voor dat je het daarbij passende reinigingsproduct koopt. Vergeet ook de juiste hulpmiddelen en materialen (doeken) niet. Stap twee: lees aandachtig en nauwkeurig de gebruiksaanwijzing. Stap drie: behandel steeds in alle rust en geconcentreerd en constant slechts een klein oppervlak in één keer. Probeer daarbij niet te zuinig te zijn met hulpmiddelen en materiaal. Laatste stap: genieten van het mooie resultaat. Nog een tip voor al diegenen waarbij de rook inmiddels uit de oren komt: veel fabrikanten hebben een uitgebreide website waarop je ook alle ‘do’s’ en ‘don’t’s’ van hun producten kunt vinden. Gewoon even langs surfen, zoals bij S100 bijvoorbeeld (www.s100.nl). [BU’s p. 75 boven] SLIMME HULPJES WASHANDSCHOEN Microvezels in de vorm van korte slierten voor een reinigende werking en een insectennet (voorzichtig met gevoelige oppervlakten) voor het hardnekkige vuil. Nigrin, € 6,95. MICROVEZELSPONS Een reinigende kant met korte slierten en een gladdere zijde voor het fijne werk. Misschien wat grof voor naked bikes, maar ideaal voor grote stroomlijnoppervlakten. Sonax, € 6,95. POETSDOEKJES Alternatief voor de microvezeldoek, eenmalig te gebruiken. Prima geschikt voor de puntjes op de ‘i’. Procycle, 15 doekjes voor € 6,95. DOEKENSET Driedelige microvezeldoekjesset met twee reinigingsdoeken en een polijstdoek, ieder 30 x 30 centimeter. Polo, € 6,95. [kader p. 73] VEEL GEMAAKTE FOUTEN LIEVER NIET DOEN! Mensen die zich bij S100 op professionele wijze bezighouden met poetsmiddelen weten het als geen ander: je komt nog steeds de gekste dingen tegen in de wijze waarop veel motorrijders hun trots ‘in de watten leggen’. Dat de harde zijde van moeders huishoudsponsje bijvoorbeeld lelijke krassen in de lak trekt is ondertussen algemeen bekend (en toch wordt het nog steeds gebruikt), maar dat de vermeende zachte afwasborstel hetzelfde effect heeft, weten er maar weinig. Bijzonder pijnlijk wordt het als twee totaal verschillende oppervlakten als identiek worden beschouwd en ook dusdanig door de ‘poetser’ worden behandeld. Goede voorbeelden zijn geanodiseerd en gepolijst aluminium (bijvoorbeeld bij de voetsteundragers) of gelakte en ongelakte kunststoffen. Wie bijvoorbeeld gelakte stroomlijndelen met een polijstmiddel te lijf gaat, moet niet raar opkijken van vlekken die niet meer verdwijnen. Doffe sluiers die na zo’n behandeling op de gelakte onderdelen achterblijven, kunnen vaak nog wel worden weggepoetst, zei het met grote moeite. Wie niet de fout maakt om met verzadigde doeken te werken heeft dat probleem in ieder geval niet. Vervang doeken dus liever te vroeg dan te laat. Een klassieker uit de serie ‘verkeerde zuinigheid’ – en dat mag je letterlijk nemen – is een prachtige glans op onderdelen die eigenlijk helemaal niet horen te glanzen. Matte lak wordt ook in de motorindustrie steeds geliefder, maar een hardnekkige oude gewoonte maakt dat veel motorrijders deze lak ‘liefkozen’ met een poetsmiddel dat ze nog op de plank hadden staan en er dus niet voor geëigend is. Het resultaat glanst in ieder geval prachtig! [BU’s kader] Klassiekers: aluminium oppervlakten verkeerd behandelen (1), een schuurspons (2) of te harde borstel (3) gebruiken, doorgelakte delen met polijstmiddel behandelen (4), verzadigde poetsdoeken gebruiken (5), matte lak ongewenst glanzend poetsen (6). [kader p. 74] MICROVEZELKUNDE Onder de verzamelnaam microvezels worden alle chemische vezels (bijvoorbeeld uit polyester, polyacryl of polyamide) bedoeld, die kleiner zijn dan 1 dtex (decitex). Een vezel is een decitex sterk als een lengte van tien kilometer (!) van die specifieke vezel precies één gram weegt. Zijde, de fijnste natuurlijke vezel ter wereld, komt op ongeveer 1 dtex, katoen ligt doorgaans tussen1,5 en 2,5 dtex, terwijl scheerwol op 6 dtex komt. De meeste microvezels liggen tussen 0,5 tot 0,7 dtex en supermicrovezels zelfs onder 0,3 dtex. Om die extreem fijne microvezels überhaupt te kunnen gebruiken, worden ze verwerkt tot draden, die weer tot een stof verweven kunnen worden. De afzonderlijke draden kleven daarbij niet aan elkaar, wat het weefsel een hoge vormvastheid geeft bij een tegelijkertijd zachte structuur. En – een doorslaggevende factor voor de reinigingsmiddelenindustrie – er is door die constructie plaats genoeg voor het opnemen van reinigingsmiddel, water en ook vuil. Vergeleken met katoen is de opnemende kracht van microvezels twee keer zo groot. Maar niet iedere microvezel is gelijk en bij reinigingsdoeken loopt de bandbreedte uiteen van glad en dun tot badstofachtig en pluizig dik. De voor voertuigen bedoelde microvezeldoeken hebben dan ook niets gemeen met de doorgaans goedkope huishouddoekjes die je in de supermarkt haalt. De harde randen en de grovere weefstructuur van dat soort doekjes mogen dan wel raad weten met potten en pannen, maar zijn als vergif voor gevoelige voertuigoppervlakken. In goed gesorteerde auto- of motorzaken worden zelfs complete sets microvezeldoekjes aangeboden. Nooit verkeerd, want doeken met een dikker, pluizig oppervlak hebben uitstekende reinigende kwaliteiten. Door die structuur verwijdert het vuil en neemt het op zonder lak of chroom te beschadigen. Met de meer gladde doeken kun je daarentegen heel fijn uitpoetsen. Een bijkomend voordeel van microvezeldoekjes: ze vragen zelf nauwelijks onderhoud. Sterker nog: te veel zorg is schadelijk. Wassen met een wasverzachter is niet aan te raden, wat dat sluit zich als een film om de fijne draden en verstoort de opnamecapaciteit van het materiaal. Daarnaast mogen microvezeldoekjes ook niet in de wasdroger. Uitspoelen met water of een rondje in de wasmachine (met zo min mogelijk wasmiddel) is voldoende om ze weer in optimale staat te brengen voor de volgende poetsbeurt. Een temperatuur van 60º of zelfs 90º is daarbij geen probleem, maar meestal is 30º al voldoende. Kijk bij twijfel even op het wasvoorschrift. Wie liever geen microvezel gebruikt kan ook terugvallen op een badstofdoek. Dat was tot een paar jaar geleden zelfs beter dan microvezel, dat haar werk zo goed deed dat het destijds de beschermende waxlaag bij uitpoetsen verwijderde. Maar tegenwoordig hechten moderne poetsmiddelen dusdanig goed aan oppervlakten, dat ze het best in combinatie met een microvezeldoek te gebruiken zijn. [bu’s] [p. 74] Vijftig keer uitvergroot onder een microscoop zijn de verschillende structuren duidelijk te herkennen. De hoge vuilopnemende capaciteiten en zuigkracht van een microvezeldoek ontstaat door de aanwezigheid van een extreem hoog aantal kleine ‘poriën’ en luchtkamers. [p. 75] Een dikke, pluizige (groen) en een dunne en gladde microvezeldoek (blauw) belanden bij reinigingsspecialist S100 onder de microscoop. [in de foto’s] Katoen (t-shirt) Badstof (handdoek) Microvezel (blauwe doek) Microvezel (groende doek, nieuw) Microvezel (groene doek, vervuild)
