Najaar in de Ardennen

Voor ons houdt de wereld op bij Maastricht. In figuurlijke zin uiteraard, voor onze korte excursies draaiden we de koplampen namelijk altijd richting Eifel. België, nog nooit geweest. Daar moet dus verandering in komen en geen beter tijdstip om de daad bij het woord te voegen dan wanneer de herfst het heuvellandschap een bonte mantel van najaarskleuren aanmeet.De weersvoorspellers beloven mooie dingen voor de komende dagen. Komt goed uit aangezien we de komende dagen de Ardennen induiken. De reis begint overigens voorspoedig, nog voor we ook maar een voet op Belgische grond hebben gezet. Ons plan was om bij het in de Eifel gelegen Monschau de Duits-Belgische grens over te duiken, maar omdat het stadje zich met zijn eeuwenoude, zwartwit geschilderde vakwerkhuizen zo bijzonder charismatisch presenteert, besluiten we er te stoppen voor een kop koffie. Aan de oevers van de Ruhr, die zich zigzaggend door de oude stad slingert, welteverstaan. De terrassen op de markt zijn nog vol. Niet verwonderlijk, de herfst laat zich van een bijzonder milde kant zien en de temperatuur heeft een vreugdesprong naar de volle 20 graden gemaakt. Daar komt snel verandering in wanneer we achter Monschau de Belgische grens over gaan en de Hoge Venen op rijden. Zonder ook maar één bocht kruipt de weg omhoog en het wordt koud en winderig. Hadden we kunnen weten, de Hoge Venen behoren tot de koudste en natste delen van Midden-Europa. Ze zijn immers de eerste serieuze hindernis die de met water doordrenkte wolken vanaf de Noordzee tegenkomen. Die wolken moeten er omhoog, koelen af en kunnen daardoor niets anders doen dan hun ballast afwerpen. Regen dus. Misschien is het wel deze kennis die ons altijd heeft weerhouden om de weg naar hier te volgen. Daarmee hebben we onszelf overigens wel te kort gedaan. Landschappelijk zijn de Hoge Venen namelijk echt fascinerend. Het heeft eigenlijk heel veel weg van de Scandinavische toendra’s. En verdraait, op de Hoge Venen groeien dezelfde planten die je verder alleen in Lapland of in de Schotse Hooglanden vindt.Op het letterlijke hoogtepunt van België, bij het Signal de Botrange, zetten we de motorfietsen neer en wagen we een paar stappen in het subarctisch aandoende veenlandschap. De westenwind drukt het lange gele gras plat. Loodgrijze wolken schuiven op nauwelijks een handbreedte boven de grond waardoor er een dreigende, duistere atmosfeer heerst. Na de eerste wereldoorlog kreeg België de Hoge Venen toebedeeld. Een lichte teleurstelling daarbij vormde het feit dat de Botrange slechts een luizige 694 meter hoog was. De oplossing is echter vaak eenvoudiger dan het probleem en direct werd er tot een ingenieus stukje upgrading besloten. De Belgen stortten zes meter grond op de top en konden daarna vol trots melden dat er een ‘zevenhonderder’ op hun grondgebied stond.Wij hebben al snel genoeg van de lokale overdaad aan zuurstof. Ik trap de Kawa aan en we gaan op weg naar Malmedy. De onweerstaanbare geuren van een lokale snackbar – of zoals de Vlamingen het wat directer omschrijven, een frietkot – moedigen ons aan tot een tussenstop. De Belgische frieten zijn immers wereldberoemd en bovendien willen we natuurlijk ook kennismaken met de plaatselijke gastronomie. Daaronder valt ook de traditionele mayonaise, in tegenstelling tot het flesje ‘BarBQ Hot&Saucy’ dat eveneens op tafel staat ter smaakverfraaiing van de frieten. Om onze magen na deze uitspatting weer enigszins tot rust te manen sluiten we af met een kop koffie, alvorens koers te zetten richting het westen. In Trois Pont pakken we dan een van de talloze lokale weggetjes die zich door de dalen van de Ardennen kronkelen. Je komt er af en toe een auto tegen en voor de rest heb je de wereld voor je alleen. De wegen zelf zitten vol gaten en zijn tot in het oneindige opgelapt met ‘asfaltpleisters’. Het voelt bijna als off-road rijden. Birgit heeft op haar DR650 dan ook de dikste pret, terwijl de Kawa om een meer stevige hand vraagt. Op de kaart zoeken we de kleinste witte straatjes uit, wellicht niet het fraaiste asfalt, maar je hebt er wel domweg het meeste rijplezier. Zeker als ze ook nog een groen randje hebben, wat inhoudt dat ze door een extra mooie omgeving lopen. En laten nu de meeste witte straatjes op de kaart worden omzoomd door een groen randje. En dat spreekt dan weer voor de Ardennen.We rijden verder langs de Ourthe, een riviertje dat zich zonder ook maar één keer woest bruisend te worden door zijn groene dal slingert. Tijdens zijn reis komt het voorbij Durbuy, een plaatsje waar je gewoon de Middeleeuwen voelt. De steegjes zijn geplaveid met kinderkopjes, de oeroude gebouwen zijn gemaakt van grauwe rotssteen. Her en der staan lantaarnpalen die zo uit de tijd van Thomas Alva Edison lijken te komen. De ruïne van wat ooit een kasteel was troont daarbij hoog boven alles uit. Het is er beeldschoon, niet gek dat Durbuy gedurende de weekenden een geliefd trefpunt voor motorrijders en toeristen is. Als je er in alle rust door de steegjes wilt zwerven, dan kun je dat dan ook beter doordeweeks doen, zo ervaren we. Het geslenter werkt heel snel op de zenuwen en daarom laten we Durbuy snel achter ons liggen. Echt de kans om op temperatuur te komen krijgen de motoren overigens niet. We zien een bordje dat ons naar Kasteel Moldave lokt. Achter de machtige kastanjes in hun bonte herfstkleuren klauwen de middeleeuwse muren naar de avondhemel. We zijn helaas te laat voor de korte bezichtiging, blijkbaar gaan eind oktober de poorten al om 12 uur ’s middags dicht. We rijden dus maar verder, het Maasdal in. De heuvels aan weerszijden van het dal zijn ruimschoots voorzien van pompeuze villa’s, burchten en kastelen. Zelden zoveel historische gebouwen opeen gepakt gezien in zo’n klein gebied. Het oogt zelfs wat absurdistisch, al is er wel een goede reden voor. De provincie Namen was eeuwenlang een zwaar bevochten gebied voor alle mogelijke machten uit Europa en daarom is het geen wonder dat hier zoveel burchten en kastelen zijn. De volgende dag komen we niet aan kastelen kijken toe. Er hangt een taaie mist in het dal, het lijkt van het ene op andere moment herfst te zijn geworden. We besluiten ons geluk hogerop te beproeven. Achter Namen dansen we door wijde bochten de zon tegemoet. En jawel, als we weer op de hoogvlakte aankomen verdampt de zon net de laatste nevelflarden. Het wordt er direct lekker warm. In vergelijking met het afwisselende Ardenner landschap heeft de hoogvlakte ten westen van de Maasvallei echter weinig te bieden. We draaien dus toch maar weer het dal in. In een patisserie in Dinant eten we overheerlijke éclairs, drinken café au lait en genieten van achter glas van een panorama over de Maas. Bovenop de loodrechte rotswand boven de puntige gevels van de huizen waakt de geweldige Citadel over de stad. Al in de tijd van de Romeinen werd het eerste kasteel op diezelfde plek gebouwd. De strategische ligging van de vesting, die maar liefst zeventien keer werd belegerd, is de oorzaak van Dinant’s twijfelachtige eer Europa’s vaakst verwoeste stad te zijn. Het geweld is gelukkig verleden tijd, tegenwoordig is het weer een van de mooiste steden in het Maasdal. Genoeg over de stad. We willen weer op pad! Na het slot Freÿr met zijn Franse tuin gaan we weer richting Ardennen. Het kasteel Walzin laten we links liggen. Niet dat het niet bijzonder is, maar we hebben domweg meer schik met de ontelbare bochten van de straatjes die door het Lesse dal wringelen. Dat gevoel wordt versterkt het kwik dat nog altijd tot een graadje of twintig stijgt. Niet slecht voor oktober. Daar moeten we gewoon volop gebruik van maken. Ontspannen boemelen we kris kras door het nog steeds groene landschap en rijden gewoon onze neuzen achter na. Met uitzondering van de paar gekleurde herfstbladen is er verder niets dat ons doet geloven dat november eraan zit te komen. Bij een lieftallig restaurantje in Celles hebben ze gelukkig het terras ook nog niet winterklaar gemaakt. We zitten lekker in het zonnetje en genieten van een lunch met brood en Ardenner ham. Celles is niet alleen trots op zijn duizend jaar oude kerk, maar koestert ook de titel ‘mooiste dorp in Wallonië’. Er zijn touwens meer plaatsen die met de eer van diezelfde titel pronken. Crupet en Falaën zijn daarvan mooie voorbeelden. Eén ding hebben ze echter gemeen, ze kenmerken zich door hun zuiver middeleeuwse uitstraling.Het nog steeds bewoonde kasteel Vêves, waar je domweg niet aan voorbij mag rijden, kan zo dienst doen als blikvanger op een ansichtkaart. Met zijn zes torens is het een echt sprookjesboek kasteel. De oudste muren van het bouwwerk kunnen je verhalen vertellen die tot meer dan 1250 jaar terug in de tijd gaan. Net als bij de meeste kastelen is de locatie fantastisch. Vêves staat op een bergkam hoog boven twee dalen. De panorama’s vanaf het kasteel zijn daarom oogverblindend mooi. Jammer alleen dat de schemering deze tijd van het jaar zo vroeg invalt. Voordat het helemaal donker wordt starten we snel onze motoren en gaan naar La Roche.De in de avondzon badende ruïne van La Roche – waarin een huisspook schijnt te wonen – laten we door het knorren van onze magen voor wat het is. Er moet eerst gegeten worden. En voedsel vinden is in La Roche geen punt. Of het nu Ardenner ham, schimmelkaas uit Roquefort, Franse crêpes of een mooi stuk wilde zwijn is, hier kun je alles vinden. En dan is er ook nog zo’n rijk aanbod van verschillende bieren, dat kiezen wel heel erg moeilijk wordt.La Roche was een van de plaatsen die in 1944, tijdens het Ardennen Offensief, bijna helemaal vernietigd werd. De Amerikanen wilden er net aan hun opmars richting de Eifel beginnen, toen de Nazi’s een tegenoffensief startten en de Ardennen dankzij het witte begin van de winter grotendeels heroverden. Pas tegen de Kerst verminderde het sneeuwen en kon de Amerikaanse luchtmacht weer worden ingezet. Vier weken lang werden La Roche, St. Vith, Malmedy en andere plaatsen onophoudelijk gebombardeerd. Er kwamen 15.000 mensen om, maar de Duitse aanval was gebroken en het eind van het Nazi regime kwam in zicht. Nog altijd vind je op heel veel plaatsen in de Ardennen gedenkstenen en monumenten ter herinnering aan deze droeve dagen in deze wonderschone heuvels.De volgende ochtend is het buiten koel, vochtig en ruikt het naar herfst. De zon heeft pauze. Toch doet de weg van La Roche naar Houffalize wonderen voor ons humeur. Wat een wonderweg! Eerst volgen we de kronkels van de Ourthe die ons de motoren van het ene oor op het andere laten leggen. Dan leunt het asfaltlint tegen de heuvel aan, kruipt de helling op en gaat verder over de winderige hoogvlakte. De wind jaagt de binnen een nacht bontgekleurde bladeren van de bomen en blaast dikke wolken voor zich uit. We zoeken op de kaart naar een dun, wit weggetje en sturen richting St. Vith. St. Vith behoort tot de Duitstalige oostkantons van België, een paar kilometer verderop in Malmedy wordt echter alweer driftig Frans gesproken. Onze ronde zit er helaas alweer bijna op. We duiken de Duitse grens over en werpen nog een vluchtige blik op Monschau, waar in de steegjes van de binnenstad geheimzinnige lichtjes dansen. Door het hier geïmporteerde Halloween kijken ons de verlichte ogen van pompoenmonsters aan. Als spook verklede kinderen rennen joelend door de donkere avond, het ziet er allemaal maar vreemd uit. En dat terwijl deze zelfde plaats nog geen paar dagen geleden nog zo vertrouwd voelde.________________________________________[INFOKASTEN]INFODe Ardennen gelden als een groene oase en stilteparadijs in het hart van het drukke Europa. Sinds de komst van de verre en goedkope vakanties is het er nu mooier en rustiger dan in de zeventiger jaren. Het wemelt er van de weggetjes door bijzonder gevarieerde landschappen als de schrale Hoge Venen en wonderschone, krappe rivierdalen tussen uitgestrekte bossen. En dan zijn er ook nog de luie bochten van de Maas tussen Namen en Dinant. Een prettige bijkomstigheid is de enorme hoeveelheid aan cultureel en historisch erfgoed, van de middeleeuwen tot en met de Slag om de Ardennen. WANNEERDe gemiddelde jaartemperatuur in de Hoge Venen is slechts 6,1º Celcius en zelfs in de zomerse topmaand juli stijgt het kwik doorgaans niet verder dan zo’n graad of zestien. Ook kent het gebied bijna 172 dagen met regen per jaar. Dat klinkt weinig aantrekkelijk, maar in de maanden mei tot en met augustus is het er toch prima vol te houden, terwijl je in maart/april en september/oktober weer optimaal kunt genieten van de rauwe schoonheid van het landschap. OVERNACHTINGENCampings, pensions en hotels zijn overal en in alle prijsklassen te vinden. Je kunt het echter ook over een andere boeg gooien en overnachten in een oud kasteel of slot, een beleving op zich. Als goedkoop vakantieland staat België niet te boek, prijzen zijn vergelijkbaar met die in Nederland. BEZIENSWAARDIGHEDENLiefhebbers van burchten en kastelen komen ogen te kort. Veel oude bouwwerken zijn in privé bezit en worden nog altijd bewoond. De meeste zijn echter opengesteld voor publiek, bekende voorbeelden zijn de kastelen Vêves, Freÿr, Spontin, Modave, Loyers, Jehay en Lavaux-St. Anne. Ook voor diegene die wat meer diepte (letterlijk) zoekt komt in de Ardennen aan zijn trekken. Het gebied kent verschillende en legendarische druipsteengrotten, onder meer die van Han sur Lesse, Hastière en Rochefort. Verder speelden de Ardennen natuurlijk een belangrijke rol tijdens WOII. Er zijn dan ook diverse musea gewijd aan deze inktzwarte bladzijde uit de recente wereldgeschiedenis.CONTACTOffice de Promotion du Tourisme de Wallonie et de BruxellesRue Saint-Bernard 30B-1060 Brussel (België)T +32 (0)25-092 434I www.belgie-toerisme.netBelgisch Verkeersbureau voor Ardennen & Brussel Prinsessenhof Zijlweg 148 A-32015 BJ Haarlem T 023-534 4434I www.belgie.nl REISDUUR: 3 DAGENGEREDEN AFSTAND: 600 KILOMETER________________________________________[STREAMERS]ZE KUNNEN NIETS ANDERS DOEN DAN HUN BALLAST AFWERPEN. REGEN DUS!DE WEGEN ZELF ZITTEN VOL GATEN EN ZIJN TOT IN HET ONEINDIGE OPGELAPT MET ‘ASFALTPLEISTERS’.ALS WE WEER OP DE HOOGVLAKTE AANKOMEN VERDAMPT DE ZON NET DE LAATSTE NEVELFLARDEN EN WORDT HET DIRECT LEKKER WARM.DE WIND JAAGT DE BINNEN EEN NACHT BONTGEKLEURDE BLADEREN VAN DE BOMEN EN BLAA