Fabrieksbezoek Spidi
Signori Dino is nu 86 jaar en komt nog dagelijks op het bedrijf dat hij in 1960 begon en dat de eerste twee letters van zijn voor- en achternaam als bedrijfsnaam kreeg: Sidi. We bezochten de Italiaanse laarzen- en schoenenfabrikant in Maser bij Venetië. Per dag verlaten daar ongeveer 400 paar motorlaarzen en 1.000 paar wielren- en MTB-schoenen de fabriek.
“In het kleine dorpje Maser, zo’n zestig kilometer ten noorden van Venetië, rent een kleine jongen met een speelkaart en een wasknijper naar zijn fiets. Voorzichtig wordt de kaart aan de voorvork geklemd en met een ratelend geluid fietst hij vervolgens zijn rondjes over het marktplein. En met die speelkaart werd zijn fiets net een echte motor. Een Moto Guzzi!” Het is een citaat uit de biografie van Signori Dino dat benadrukt dat hij van kinds af aan al gek was van motoren. Als je opgroeit in de schoenmakersstreek van Italië ligt het echter voor de hand dat je als jonge knaap aan het werk gaat als schoenmaker. Al op heel jonge leeftijd verdient Dino – tijdens de Tweede Wereldoorlog – een centje bij voor de familie door na schooltijd te werken in een schoenenfabriek.
Ook zijn schoolopleiding krijgt Dino in de leerverwerking. In de jaren vijftig gaat hij aan het werk als volleerd schoenmaker, een beroep dat de meeste jongens uit deze regio kiezen. Wat dat betreft is het ook niet zo vreemd dat je rond Maser veel bekende merken kunt terugvinden. Schoenmerken, maar ook gevestigde merken van motorlaarzen en -kleding. Gaerne-laarzen is bijvoorbeeld in hetzelfde kleine dorp gevestigd, net als Alpinestars!
Als schoenmaker met wielrennen als hobby besluit Dino om voor zichzelf speciaal voor op de wielrenschoenen met heel harde zolen te gaan maken, zodat hij daarmee nog harder op de pedalen kan trappen. Dat idee blijkt een groot succes en het duurt niet lang of veel collega-wielrenners vragen hem om in de avonduren ook voor hen van die speciale ‘wielrenschoenen’ te maken. Eerst doet Dino dat als hobbymatige bijverdienste, maar in 1960 trekt hij letterlijk en figuurlijk de stoute schoenen aan en begint hij voor zichzelf: hij richt het merk Sidi op.
Om naast wielrenschoenen nog meer emplooi te hebben, bedenkt Dino ook nog ander schoeisel voor bijzondere omstandigheden. Zo worden in de beginjaren ook speciale bergwandelschoenen gemaakt, niet veel later gevolgd door skischoenen.
Van die skischoenen, toen nog gewoon stevige hoge leren schoenen met veters, was het maar een kleine stap naar heuse motorcrosslaarzen. In de jaren zeventig stapt Sidi in deze voor het bedrijf compleet nieuwe wereld.
Deze stap slaat enorm goed aan. Sidi is het eerste laarzenmerk dat speciale motocrosslaarzen maakt; bijna iedereen rijdt op dat moment nog rond met oude legerkistjes. Ook op het gebied van de wielrenschoenen zet Sidi grote stappen. Juist door zijn specialisatie weet het als geen ander merk wat de wielrenner en de motorcrosser wil en nodig heeft aan zijn voeten. De rest is geschiedenis.
Ondanks Sidi’s specialisatie is het modellenprogramma enorm uitgebreid: het merk brengt vandaag de dag maar liefst 57 verschillende schoenen op de markt voor wielrenners, MTB’ers en gewone fietsers. Voor motorrijders heeft Sidi maar liefst 41 verschillende typen motorlaarzen, onderverdeeld in laarzen voor sportieve rijders, toerrijders, allroad-rijders en motorcrossers.
Al deze schoenen en laarzen worden tegenwoordig grotendeels in Roemenië gemaakt. Sinds 2001 heeft Sidi daar een eigen fabriek, waar inmiddels 220 mensen fulltime werken. Exportmanager Allessandra Covre legt dat uit. “Die stap naar Roemenië, nu ruim twintig jaar geleden, is niet eens gemaakt uit kostenoverweging, maar simpelweg omdat hier in deze regio van Italië het leer-vakmanschap een uitstervend beroep is”, vertelt hij. “Vroeger draaide hier de hele regio om leerproducten, maar er zijn hier helaas steeds minder echte handwerkers te vinden. De jeugd kiest liever voor een kantoorbaan in de grote stad. Vandaar dat we in onze zoektocht naar vakmensen in Roemenië terecht kwamen, ook in een regio waar al decennia schoenen werden geproduceerd en waar de mensen dus feeling hebben met leerbewerking.
In Roemenië worden alleen de standaardmodellen geproduceerd, waarna alle laarzen en schoenen eerst hier naar Maser worden vervoerd voor de eindcontrole en de eventuele afwerking. Daarna worden ze hier verpakt, waarna ze vanuit Italië worden verstuurd naar onze importeurs wereldwijd, zoals de firma Jopa voor Nederland en Duitsland. Wij zijn erg blij met dat bedrijf. Grondlegger Johan Paus heeft ooit al in een heel vroeg stadium bij ons aangeklopt, toen Sidi eigenlijk nog een nationaal Italiaans merk was. Samen met Jopa zijn we echter enorm gegroeid. Jopa is vandaag de dag wat de motorlaarzen betreft ook nog steeds onze grootste afnemer!”
Ondanks de productie in Roemenië vindt er in het Italiaanse Maser ook nog wel productie plaats. Daar werken zestig mensen fulltime. Naast het complete logistieke gebeuren worden in Italië vooral de kleinere series en speciale producten gemaakt, bijvoorbeeld laarzen en schoenen met een waterdichte Gore-Tex-binnenvoering. Verder zit hier de ontwikkelingsafdeling, waar de nieuwe modellen worden bedacht en getest. Vaak gebeurt dat in samenspraak met topcoureurs, want Sidi is in de wegrace-GP’s, het SBK en het WK motorcross een veelgevraagd laarzen- en schoenenmerk, net als in de top van het MTB en het wielrennen. Dat is geen toeval: toprijders laten hun resultaten niet afhangen van iets onbenulligs als een paar laarzen die niet lekker zitten, niet goed beschermen of geen goede grip hebben op de voetsteunen of pedalen. Dat Sidi juist in de top van de motorsport, het wielrennen en de MTB zoveel wordt gedragen, zegt genoeg. Indrukwekkend is wat dat betreft de enorme kast met speciale ‘voetafdrukken’ van vele toppers uit de motorsport en het wielrennen. Dankzij deze speciale leesten krijgen die toppers dus een handgemaakte schoen of laars die echt zit als gegoten!
Als we de productie in Maser bekijken, wordt ons gevraagd de camera en de telefoon op te bergen. Hoewel de productie van laarzen en schoenen geen rocket science is, wil Sidi de concurrenten toch niet wijzer maken dan ze zijn, want de productie is in de loop van zestig jaar helemaal uitgekristalliseerd en verfijnd. Eerst wordt het leren bovenstuk van een motorlaars rond een soort mal gevormd en komt dat ondersteboven in een railsysteem te hangen. Net als in een motorfabriek schuiven de laarzen elke keer een station door en voegt een volgende medewerker weer iets toe aan het geheel. Iets verderop vindt dan het ‘huwelijk’ plaats tussen de bovenkant en de zool. Deze worden onder druk en bij een bepaalde temperatuur met elkaar verlijmd, maar niet voordat de zool en de laars zelf eerst minutieus worden afgeplakt met een speciale tape, puur om te voorkomen dat er lelijke lijmresten tussen zool en bovenwerk vandaan worden geperst en het uiterlijk van de nieuwe laarzen besmetten.
Dit afplakken is, net als veel andere handelingen, puur handwerk en verraadt ook echt vakmanschap: in één vloeiende beweging wordt de op schilderstape gelijkende band om zool en bovenwerk geplakt, waarna de zool aan de binnenkant wordt ingesmeerd met speciale lijm en de beide delen in een verhitte pers tot één geheel worden samengeperst. Als de pers zich weer opent, is de lijm uitgehard en wordt het tijd om de voorgevormde voet (de leest) uit de nieuwe, ruwe laars te halen. Elk model en elke maat heeft uiteraard zijn eigen leest. Soms is deze ‘voet’ zelfs op een bepaalde manier deelbaar, omdat hij anders nooit meer uit de nieuwe motorlaars of schoen zou zijn te krijgen. En precies dit blijkt ook zo’n bijzondere techniek die Sidi graag voor zichzelf wil houden…
Als de leest is verwijderd, gaat de laars verder de productielijn op. Nu worden de kunststof beschermkappen en gespen of snelsluitingen gemonteerd. Daarna is de laars klaar voor de eindcontrole, waarna hij met zorg wordt ingepakt en de doos wordt voorzien van een label met daarop het model, de kleur en de maat. Als je bedenkt wat er juist bij dat laatste stapje allemaal mis kan gaan, is het bijna een wonder dat elk paar schoenen of laarzen in de goede doos met het juiste label terecht komt, maar ook daarop hebben ze in Maser natuurlijk al een jaartje of zestig kunnen oefenen…
Terug in de mooie showroom ontmoeten we tot slot Rosella Signori en Giullia Collavo, de dochter en de kleindochter van de oude Dino Signori. Moeder en dochter vormen tegenwoordig – als tweede en derde generatie – de dagelijkse leiding van de fabriek, die de schoenen en laarzen inmiddels over de hele wereld levert. Sidi is dus nog steeds een echt familiebedrijf, waarbij het vakmanschap dat bij Sidi zo hoog in het vaandel staat van generatie op generatie wordt doorgegeven. Deze schoenmakers blijven duidelijk maar al te graag bij hun leest!
