Davids Domein – Navigatie

Ik ben net terug van een motortoertocht door de Italiaanse- en Sloveense Alpen. Een waar genot van bergweggetjes en haarspeldbochten. Maar waar ik minder van genoot waren de navigatie-perikelen. Moderne navigatiesystemen navigeren je prima via de snelste, kortste of bochtigste route van A naar B. Maar download je een willekeurige route van het net, of wissel je routes uit met anderen, dan gaat het vaak mis.

Op YouTube zijn vele informatieve video’s over navigatiesystemen te vinden, onder meer van MrGPS. Die beschrijft het mooi in zijn informatieve ‘alles-over-navigatie’ video’s: “…ze hebben allemaal een gps, ze hebben allemaal dezelfde route, maar de één gaat links, de ander rechts en weer een ander staat vertwijfeld te keren.”
Ik en legio motorrijders raken inderdaad het spoor bijster als ze routes uitwisselen. De problemen ontstaan doorgaans omdat er verschillende kaartmateriaal in de navigatie-systemen wordt gebruikt. MrGPS maakte juist voor dat probleem in mei een nieuwe video, waarin juist die route-uitwisseling aan bod komt, een aanrader. Die methode moet het digitaal verdwalen uitbannen.
Toch werden mijn motormaat Mike en ik in Italië minstens twee keer per dag, ieder met dezelfde route, een andere kant op gestuurd. Dat lag dan inderdaad aan de verschillende kaarten en de eigenaardigheden van de verschillende navi’s waar we mee reden.
In Italië reed ik met drie verschillende navigatiesystemen om te testen hoe verschillend ze omgingen met routes. Mijn vaste TomTom Rider 410 – waar ik meestal mee rij – liet ik nu juist thuis. Daarvan weet ik dat hij prima werkt. Als test reed ik met de Garmin Zumo 590, de Scenic iPhone navapp van Nederlandse makelij en ook nog met een Tripy II.
In een notendop is een Tripy een wat alternatief roadbook-navsysteem, die de aanwijzigingen geeft à la rallyrijden op een zwartwit-scherm middels bolletje-pijltje aanwijzingen zonder steminstructies. De Scenic app maakt gebruik van OpenStreetMap-kaarten. De Garmin ondersteunt deze overigens ook, maar ik testte alles op de standaard City Navigator kaarten.
De Zumo had ik overigens extra meegenomen om hem een tweede kans te geven. Vorig jaar op mijn eerste allroad-motorreis door de Pyreneeën heb ik Garmin vervloekt omdat de Zumo nooit een route volgde zoals ik die uitstippelde. Maar inmiddels weet ik dat het grotendeels aan de instellingen en mijn beperkte kennis lag.
Iedere dag maakte ik in Italië op de camping een route voor de volgende dag op de laptop. Daarvoor gebruikte ik Garmin’s kaartenprogramma Basecamp. Die route zette ik in Basecamp weer om naar een track, oftewel een kruimelspoor zonder navigatie instructies. Die track uploadde ik vervolgens naar de Garmin Zumo en vanuit de app Tracks op de Zumo moest ik die track weer omzetten naar wat de Zumo een Trip noemt. Dat is dus gewoon een route met route aanwijzingen en steminstructies.
Dus van een route naar een track naar een trip, die eigenlijk weer gewoon een route is? Inderdaad: Garmin maakt fantastisch apparaten maar ze zijn niet altijd even gebruikersvriendelijk. Geen wonder dat ik vorig jaar de Zumo vervloekte.
Hoe dan ook, routes delen op basis van tracks die niets meer zijn als een kruimelspoor op een kaart, dat is de essentie van route-uitwisseling, ook voor andere navsystemen. Ik mailde Mike en mijzelf iedere avond de gpx-track voor de volgende dag door, die we dan allebei importeerden in Scenic. Ook in Scenic moet je die track omzetten naar een route met aanwijzingen.

Let op: bij dit alles moet het ‘Automatisch Herberekenen’ altijd uit staan. Doe je dat niet dan zullen de systemen, zodra je ook maar even fout rijdt, meteen een nieuwe route gaan berekenen die vaak afwijkt van de uitgestippelde track. Overigens kan je de track op de Zumo en de Scenic zichtbaar maken op de kaart. Handig, dan zie je meteen als de route afwijkt van de track.
Soms lieten de Zumo en Scenic ons op hele rare plekken afslaan, om 100 meter later weer te moeten omkeren. Bij het maken van de routes in Basecamp had ik met de muiscursor bij een te ver uitgezoomde kaart ‘onzichtbaar’ dan blijkbaar net naast de hoofdweg geklikt. Basecamp leidde ons dan bijvoorbeeld een doodlopende dorpsweg in. Na het maken van een route in kaartenprogramma’s zoals Basecamp moet je de route dus ver ingezoomd helemaal nalopen en dit soort muisklik-foutjes corrigeren, anders ben je constant aan het omkeren. Of zinloze rondjes aan het rijden omdat je bijvoorbeeld de verkeerde rijbaan van een snelweg hebt aangeklikt.
Een keertje maakte Scenic van een track in de bergen een route met een enorme omweg. Na een half uur van gefrustreerd zoeken naar de oorzaak zoomde ik uiteindelijk maximaal in op de OpenStreetMap kaart in de Scenic-app. Ongeveer 200 meter van de gewoon doorgaande weg herkende de kaart niet als een ‘routeerbare weg’, oftewel een weg die gewoon te berijden was. Dus hij deed juist heel veel moeite om ons om te leiden om dat stukje weg dat volgens de kaart niet bestond. Dergelijke rare route fouten zie je vaak pas bij maximaal inzoomen. Op de Tripy had ik daar minder last van, omdat ik de track altijd natekende in het bijbehorende eigen RoadTracer-programma. Op een Tripy navigeren is op zich erg fijn. Je hoort geen stem en je krijgt alleen heel duidelijk, visuele bolletje-pijltje aanwijzingen wanneer je een weg moet inslaan. Het scherm is zelfs in het felste zonlicht goed leesbaar en als je van de route afwijkt dan krijg je een enorme kompaspijl te zien die je heel overzichtelijk terug naar je route leidt. Ook kun je in een klein deel van het scherm een soort vizier weer laten geven, met daarin circa 200 meter route-track. Dan kun je erg goed zien hoe de route verloopt en of de bocht die komt scherp is, of volgas genomen kan worden. De Tripy is van huis uit een rally-navigatiesysteem, dus die wordt voor ‘op snelheid’ gebruikt in wedstrijdverband, waarbij het digitale roadbook door de organisatie wordt ingeladen en de deelnemers punt voor punt op het scherm te zien krijgen.
Ik beschouw Tripy echter niet als een volwaardig navigatiesysteem. Het is vooral bedoeld als roadbook voor offroad-trips. Tripy navigeert ook niet tot op huisnummer en de automatische bolletje-pijltje routering van tracks in RoadTracer werkt alleen in West Europa. Daar kwam ik achter toen we Slovenië binnen reden en ik opeens geen routes meer kon omzetten en alleen nog op een zichtbare track kon rijden. Ondanks die beperkingen is het een fijn apparaat, vooral als je regelmatig offroad gaat op bospaden, veldwegen of terreinen waar helemaal geen openbare wegen zijn.

Als je bij de Zumo of Scenic afwijkt van de route dan moet je op kaartzicht maar zien terug te komen op de route en dat is niet altijd even makkelijk. Bovendien geven Scenic en Zumo, of liever gezegd vrijwel alle navsystemen behalve de Tripy, je continu overbodige aanwijzingen. Na één melding dat er een rotonde aankomt weet ik het wel, dat hoeft niet vijf keer achter elkaar…
Scenic en Zumo hadden ook moeite met veel haarspeldbochten. Ik weet niet hoe vaak ik van de navsystemen te horen kreeg dat ik over 300 meter een bocht naar rechts of links moest nemen, terwijl er maar één doorgaande weg was om te volgen. Dat rijdt erg verwarrend.
De Zumo raakte ook een paar keer helemaal de kluts kwijt in de scherpe bochten en wilde vooral dat ik dan omkeerde. Maar als je dat negeert, bleek de Zumo het 500 meter verder opeens weer een prima route te vinden. Merkwaardig want auto-herberekenen stond uit.
Ook gaven alle drie mijn systemen bij een rotonde verschillende afslagaanwijzingen. De oorzaak? Drie verschillende systemen die drie verschillende kaarten gebruiken om van een track een route te berekenen. Maar een paar minuten later zaten ze alle drie na hun eigen omweg wel weer op hetzelfde (goede) spoor.
Geen enkele dag van onze vakantie hebben de verschillende navsystemen ons perfecte instructies gegeven. Vorig jaar verwachtte ik dat en werd ik kwaad op de Zumo, maar ik weet nu beter en vooral ook waarom. Gebruik met name voor ritten in de bergen over soms onverharde wegen een track als basis bij het onderling uitwisselen van routes. Zet die om naar een route en maak de track vervolgens als hulplijntje zichtbaar op de kaart. En verder: accepteer gewoon dat ieder navsysteem zo nu en dan heel nukkig zal doen en zijn eigen wil heeft. Zolang je dat doet blijft het navigatiesysteem één van je beste vrienden op de motor!