David Lemereis: action cam’s

Tegenwoordig leggen we massaal onze motorritten vast op video. Jammer dat de beelden vaak schokkerig zijn. Hopelijk brengt een nieuwe generatie actioncams met beeldstabilisatie daar verandering in.

Aangezien dit mijn eerste MotoPlus-bijdrage is, moet ik eerst wat opbiechten. Ik ben namelijk een herintreder. Ruim dertig jaar ging ik motorloos door het leven. Eind zeventiger, begin tachtiger jaren reed ik veel offroad en een beetje motorcross. Wegens geldgebrek, emigratie naar Alaska en andere interesses verwaterde die motorpassie. Tot anderhalf jaar geleden.
Abraham was reeds op mijn verjaardagsfeestje geweest, ik kreeg grijze baardharen en kanker, overleefde dat laatste en besefte me – heel cliché – dat je maar één keertje leeft… Dus vier maanden later had ik opnieuw mijn motorrijbewijs, een Husqvarna 701 Enduro en een Beta trialmotor. Het motorvirus had me weer helemaal te pakken!
Als ik in mijn vrije tijd niet motorrij, dan deel ik de passie op fora of verslind ik motor-gerelateerde YouTube-video’s. Ik kan bijvoorbeeld uren kijken naar de helmcamera beelden van endurogoden zoals Graham Jarvis en Jonny Walker.
Jammer genoeg zijn dat soort helmcamera-beelden van pro’s nagenoeg verleden tijd. Sinds het begin van het jaar zijn, ook in Nederland, camera’s op de helm of op het lichaam tijdens motorsportwedstrijden in elk geval verboden. Ze zouden bij crashes soms onnodig letsel veroorzaken. De camera’s mogen voortaan alleen nog op de motor zelf gemonteerd worden. Wel jammer want de ‘ik-zie-wat-Graham-Jarvis-ziet’ helmcamera-beelden zijn niet alleen de mooiste opnames, maar ook het minst schokkerig. Je lichaam werkt namelijk stabiliserend voor het beeld. Maar zelfs dan zijn de beelden vaak toch nog zo schokkerig dat het vermoeiend kijken is.

Het laatste half jaar echter, hebben een aantal fabrikanten zogenaamde beeldstabilisatie toegevoegd aan hun topmodellen, met de belofte ongewenste cameratrillingen in het beeld te verminderen. Om te kijken of die beeldstabilisatie werkt, testte ik de GoPro Hero 5 Black Edition, de Garmin Virb Ultra 30 en de Sony FDR-X3000. Ondanks een aantal andere, nieuwe features zoals stemcommando’s, ingebouwde GPS en andere sensoren heb ik me vooral geconcentreerd op de beeldstabilisatie zelf. Ik heb me dus niet blind gestaard op allerlei features zoals stembediening of 4K. Ze zijn fijn en meegenomen, maar voor mij aanzienlijk minder belangrijk als beeldstabilisatie die – zoals bleek uit deze test – de kwaliteit van motorvideo’s fors verbeteren. Neem bijvoorbeeld, los van de beeldstabilisatie, het verschil in beeldkwaliteit van de drie camera’s, die alle drie 4K schieten. Ja, er is verschil maar dat zie je als gemiddeld persoon niet terug in online video’s. Uiteindelijk wil je in je motorvideo’s de beleving en de herinneringen vastleggen en zal het je een worst wezen of de zwarting van je zwarte tank in de video een fractie meer of minder is.
Maar uit mijn test blijkt wel dat je heel duidelijk een kwaliteitsverschil ziet in beeldstabilisatie tussen camera’s onderling. De GoPro en de Garmin gebruiken beiden softwarematige stabilisatie; de Sony optische beeldstabilisatie.
Om softwarematig te stabiliseren worden er langs de randen van het beeld pixels opgeofferd. De software gebruikt die ruimte om met slimme algoritmes trillingen in het beeld weg te poetsen. Je verliest grofweg 10% van het beeldkader. Dat is ook meteen de reden dat de GoPro en de Garmin ondanks hun 4K-beeldsensor maximaal op 2,7K resolutie beeld kunnen stabiliseren.
De Sony daarentegen hoeft dankzij het BOSS (Balanced Optical Steady Shot) systeem geen pixels op te offeren en stabiliseert wel 4K resolutie beelden. Bij optische stabilisatie wordt de lens dankzij gyroscopen elektromechanisch gestabiliseerd. Dat levert beduidend rustiger beeld op als softwarematige stabilisatie. Dat zie je ook goed in de testvideo die ik schoot en die je kunt terugvinden op youtube bij: https://youtu.be/5_T9qz-ojxs.
Voor deze test heb ik een camera-rig gebouwd, waarop alle drie de camera’s zijn gemonteerd. Alle drie ondergingen zo dus dezelfde trillingen en bewegingen. Deze rig hield ik al rijdend in één hand voor de opnames. Meestal monteer je de actioncam op je helm en dat is een stuk stabieler als mijn uitgestrekte ‘selfie stick’ arm. De extra bewegingen van mijn arm geven echter wel heel goed weer hoeveel verschil beeldstabilisatie uitmaakt.
Zelfs al is de Sony-stabilisatie veel beter als de andere twee, de beeldstabilisatie van alle drie de camera’s maakt van trilbeelden die niet om aan te zien zijn, video’s die wel het kijken waard zijn. Rustig videobeeld is overigens niet alleen afhankelijk van de ingebouwde beeldstabilisatie, maar ook van een goede montage aan je helm of aan je motor. Ik prefereer juist daarom het GoPro (mount) bevestigings-ecosysteem. Bijna alle GoPro-doosvormige actioncams (waaronder de Garmin) zijn compatibel met de honderden GoPro-mounts die verkrijgbaar zijn. Dit formaat actioncam kan je overal makkelijk monteren, zelfs op je kin of onder de klep van een crosshelm. De langwerpige vorm van de Sony leent zich juist meer voor montage aan de zijkant van je helm en maakt montage op de kin of onder de klep lastig. De Sony steekt dan ver uit en belemmert het uitzicht.
Bovendien zijn alle tussenstukken van de Sony mounts langer en dat vertaalt zich in zichtbare trillingen in het beeld. Althans, dat merkte ik toen ik mijn camera-rig vast op de RAM-arm van mijn motorspiegel op het stuur monteerde. De veel langere, hogere Sony-mounts zoals je die in de video ziet deed de Sony als gevolg van de motortrillingen behoorlijk schudden, dat was zo met het blote oog al duidelijk zichtbaar. Ook de andere Sony-mounts zorgden voor een veel hoger montagepunt, met onnodige trillingen als gevolg. Pas toen ik – zoals op de foto’s – de Sony direct zonder tussenstukken met een camerastatief-schroef op de rig monteerde, trilde de Sony net zoveel of zo weinig als de GoPro en de Garmin. Dat is iets om rekening mee te houden als je veel beeld schiet met een actioncam vast gemonteerd op de motor.

Als ik puur naar de beeldstabilisatie kijk, dan wint de Sony met een flinke voorsprong, gevolgd door de Garmin die net een haartje beter is als de GoPro. Toch maakt het niet echt uit welke van de drie je aanschaft. Je zult dankzij de beeldstabilisatie meteen een aanmerkelijke beeld-verbeteringen in je video’s zien. Wat mij betreft is beeldstabilisatie dus echt een grote stap voorwaarts en zelfs vele malen belangrijker dan de stap van Full HD naar 4K-camera’s van de laatste tijd. Immers, rillend, maar haarscherp 4K videobeeld is nog steeds niet om aan te zien. Lang leve beeldstabilisatie dus! En daar zal ook iedereen die jouw motorvideo’s gaat bekijken van genieten.
DAVIDS DOMEIN
David Lemereis is motorrijder èn gadget-specialist; hij is één van de mensen achter Bright TV en Bright.nl. In MotoPlus laat hij in deze maandelijkse rubriek voortaan zijn licht schijnen over gadgets, accessoires en hele praktische motorzaken.