Batavierenrace 2015

In de nacht van 24 april en 25 april jongstleden, om precies twaalf uur, galmt voor de drieënveertigste keer het startschot voor de Batavierenrace over het sportterrein van de Radboud Universiteit Nijmegen. Onder luid gejuich van honderden studenten sprint het eerste groepje lopers over de baan, elkaar verdringend voor een plekje vooraan. In diezelfde nacht gaan op een hele andere plek zo’n honderdvijftig motorrijders van start. Zij gaan ervoor zorgen dat alle deelnemers aan deze unieke race een kleine dag later veilig hun eindbestemming bereiken.

Wanneer precies begonnen is met het inzetten van motorrijders tijdens de race, weet eigenlijk niemand meer. Wel is duidelijk dat zonder de gemotoriseerde tweewielers het evenement waarschijnlijk niet had kunnen uitgroeien tot wat het nu is: ’s werelds grootste studentenestafetterace over een afstand van ruim 175 kilometer dwars door het oosten van Nederland.
Het begon allemaal 43 jaar geleden, toen enkele Nijmeegse studenten, net terug van een estafetteloop in Zweden, enthousiast besloten dat een dergelijk evenement ook in Nederland recht van bestaan zou hebben. Het startschot van de allereerste Batavierenrace klonk in 1973, waarbij men koos voor de route die de Batavieren in 50 voor Christus op vlotten over de Rijn aflegden van Nijmegen naar Rotterdam. Door infrastructurele problemen echter, werd een jaar later besloten het traject te verplaatsen naar de veel rustiger Achterhoek en Twente, sinds 1974 loopt de Batavierenrace dan ook van Nijmegen naar Enschede.
Een paar weken voor de aanvang van de race spreken we met Robert Paassen, student aan de Universiteit Twente en één van de tien studenten die de organisatie van de Batavierenrace op zich heeft genomen. “Het is inderdaad een enorme organisatorische puzzel”, beaamt Robert. “We mogen niets aan het toeval overlaten. De race, die dwars door de Achterhoek en zelfs een stukje door Duitsland loopt, wordt gelopen in 25 etappes, met in totaal 350 teams. Elk team bestaat uit zo’n 25 mensen dus in totaal heb je te maken met een dikke 8.500 deelnemers, een gigantisch aantal. Het dus erg belangrijk om je infrastructuur, communicatie, beveiliging en voorlichting van tevoren goed voor elkaar te hebben.”

Wat betreft de uitvoering komt gelukkig niet alles op de schouders van de organisatie terecht. Honderden vrijwilligers, voornamelijk studenten, helpen mee om de race elk jaar weer tot een goed einde te brengen. Onder hen zijn zo’n 150 motorrijders, die verantwoordelijk zijn voor de veiligheid van de deelnemende lopers en hun individuele begeleiders op de fiets. De motorrijders van alle leeftijden, waarvan de meeste lid zijn van motorclubs in de omgeving van Nijmegen of Enschede, zijn onderverdeeld in verschillende groepen. Het merendeel daarvan bestaat uit de zogenaamde ’taakrijders’, in totaal zo’n 120 man. In kleine groepjes van twee of drie worden zij tijdens de race op verschillende, potentieel gevaarlijke punten in de route ingezet. Ze zorgen dat het verkeer ingelicht of omgeleid wordt en voorkomen gevaarlijke situaties zoals die bijvoorbeeld kunnen ontstaan bij het oversteken van drukke wegen of spoorwegovergangen. Om hun verantwoordelijkheden goed te kunnen uitvoeren, dienen alle taakrijders een online verkeersveiligheidstraining met goed gevolg af te leggen, waarna ze precies één dag bevoegd zijn om het verkeer te regelen. De taakrijders worden tijdens de race naar de verschillende punten op het traject gebracht door de ploegleiders, vijf in totaal. Dit zijn motorrijders die meer ervaring hebben en de route kennen.
Om ook de inwendige mens tijdens de ruim achttien uur durende race te verzorgen, zijn er vier verzorgingsploegen in het leven geroepen. Zij rijden tijdens de race alle taakrijders langs om ze te voorzien van versgebakken pannenkoeken, koffie en thee. Voor de taakrijders, die vaak urenlang op de dezelfde plek staan, een belangrijke morele ondersteuning. Als laatste zijn er ook drie reserverijders aangesteld. Dit zijn de meest ervaren rijders, die elk stukje van de route op hun duimpje kennen en worden ingezet bij onverwachte calamiteiten. Van inzet van politie is tijdens de race eigenlijk nauwelijks sprake.
Tegen het eind van de race, wanneer de laatste lopers het terrein van de Universiteit hebben bereikt, zijn de motorrijders vaak 36 uur of langer in touw geweest. Maar ondanks de vermoeidheid heerst er een groot saamhorigheidsgevoel onder de rijders. En een gevoel van trots dat ze een belangrijke bijdrage aan de race hebben kunnen leveren. En zoals een van de sprekers tijdens de briefing van de motorrijders het al zei: “De Batavierenrace is eigenlijk helemaal geen lopersevenement, het is een zo lang mogelijk motorroute van Nijmegen naar Enschede, die je gedurende zestien uur over de mooiste motorweggetjes voert, waarbij honderden deelnemers hinderlijk in de weg lopen.”