Aprilia RXV450 en KTM EXC450
Geen platgereden paden…Ruim drie jaar geleden begon Aprilia aan een nieuw avontuur: ze weken af van de platge(t)reden paden en ontwikkelden een hypermoderne tweecilinder terreinmotor. Nu staan de machines bij de dealer en MotoPlus reed met de RXV450. We vergeleken hem met de KTM EXC450, het ijkpunt bij de 450cc-enduro’s. Aprilia kennen we tegenwoordig natuurlijk vooral van de RSV’s, de Tuono’s en de Pegaso’s, maar het merk heeft een behoorlijke terreinachtergrond. In 1977 kwam de Italiaanse fabriek uit Noale, die tot dusver fietsen en bromfietsen produceerde, met de MX125 crosser op de markt. In de jaren die volgden zag een complete lijn crossers, enduro’s en trialfietsen het levenslicht. Bijna tien jaar na die eerste crosser verschoof het accent naar de gematigdere viertakt off-roads, sportieve lichte wegmotoren en nog wat later scooters. De terreinmachines verdwenen daarmee uit beeld. Tot 2003 dus, toen Aprilia vriend en vijand verraste met het prototype van een 450cc crosser, die geheel tegen de gewoonte in was voorzien van een V-twin-motorblok met benzine-injectie. Een supercompact blok, dat wel, maar eigenlijk vroeg elke noppenrijder zich af of deze bijna bizarre Aprilia wel serieus genomen moest worden. De internationale motorbond FIM deed dat wel, want op een supersnelle manier werden de reglementen voor motorcrosses aangepast en tweecilinders verboden. Aprilia richtte haar pijlen vervolgens op de enduro- en supermoto-wereld en nam als test deel aan de endurozesdaagse en het WK supermoto. Vooral dat laatste bleek een ongekend succes: als debutant werden ze wereldkampioen in 2004! Door interne overnameperikelen bij Aprilia verdwenen de RXV-enduro’s en SXV-supermotards daarna een beetje uit beeld, maar nu de rust weer is teruggekeerd in Noale, zijn de opmerkelijke machines echt in productie genomen: Aprilia levert ze als 450cc en 550cc, in enduro- of supermotard-uitvoering. In MotoPlus nr. 4 plaatsten we al een compacttest na een ritje op Italiaanse rotsbodem. Maar de grote vraag is natuurlijk: hoe doet’ie het in het zware Nederlandse zand. En dan vergeleken met een ééncilinder, zoals de KTM EXC450 die momenteel toch als de standaard geldt in deze klasse. Moed kan Aprilia niet ontzegd worden, want ze kozen nadrukkelijk voor een eigen weg. Alles op en aan de RXV450 is bijzonder, van voorspatbord tot uitlaatdemper. Te beginnen natuurlijk met de motorisering: het compacte tweecilinderblok met een blokhoek van 77° en voorzien van benzineinjectie en dry-sump-smering met een forse aluminium olietank annex koeler naast de voorste framebuis. Maar ook het frame is bijzonder en bestaat deels uit stalen buis en deels uit een aluminium gietstuk. Ook de totale lay-out is ongebruikelijk. Zo zit het luchtfilter onder de opklapbare tank en is de uitlaatdemper schitterend weggewerkt onder de buddyseat. Vergeleken met de KTM, waar eenvoud troef is, ziet de Aprilia er zonder meer erg “tricky” uit. Niets is normaal bij de Italiaan, terwijl je de Oostenrijkse KTM met je ogen dicht kunt uittekenen. Die heeft zich inmiddels in de praktijk bewezen met zijn uitgebalanceerde rij-eigenschappen, zijn goede ééncilinderblok en zijn perfecte aankleding. Echt een machine waar je in het kader van “wat er niet op zit, kan ook niet stuk” geen schroefje teveel aantreft. En dat laatste vind je ook terug in de gewichten: de KTM weegt rijklaar – volgens onze eigen metingen – 118,9 kg (voor 57,3 kg, achter 61,6 kg) en de Aprilia brengt ruim negen kilo meer op de schaal. Die weegt 128,2 kg (voor 62,5 kg, achter 65,7 kg). Daarbij moeten we wel de kanttekening maken dat de RXV “streetlegal” was met een contactslot, richtingaanwijzers, echte koplamp, groot dashboard en forse kentekenplaathouder. Er wordt nog een sportkit leverbaar met onder meer een wedstrijdkoplamp en kleiner tellertje. Samen met het weglaten van wat overtollige zaken scheelt dat naar verwachting een kilo of vijf en dan is het meergewicht van de tweecilinder dus al bijna te verwaarlozen. En dat mag gerust als een heel groot compliment voor Aprilia worden gezien, zeker als je ziet hoe eenvoudig de KTM er eigenlijk uitziet! Een kijkje onder de buddy leert meteen waar een deel van het meergewicht vandaan komt: de Aprilia is uitgerust met een behoorlijk forse accu. Noodzakelijk vanwege de injectie: naast de startmotor moet ook de benzinepomp voldoende spanning hebben om de machine aan de praat te krijgen. Voor de koude start komt die grote accu ook van pas, want de RXV laat zich maar moeizaam wakker schudden. De choke is niet meer dan een klein knopje op het gashendel voor versneld stationair draaien, maar in de praktijk moet je de tweecilinder de eerste minuut echt aan de praat houden. Eenmaal warm start hij probleemloos en een nieuwe injectie-mapping met verbeterde koude start schijnt in de maak te zijn. Mechanisch maakt het Apriliablok nogal wat lawaai, vooral de rammelende koppeling lijkt wel uit een Ducati-magazijn te komen. De KTM draait stationair veel gemoedelijker, maar als je gaat rijden is het precies omgekeerd. Dan maakt de twin verbazingwekkend weinig uitlaatgeluid. Je hoort hem bijna niet, zelfs niet als je langs een crossbaan staat te luisteren! En aangezien geluid (of liever: geluidsoverlast) één van de meest heikele kwesties is van het hele terreinrijden, verdient Aprilia een dikke pluim en navolging! De ééncilinder-KTM lijkt onder het rijden over de hele linie wel twee a drie keer zoveel geluid te maken en meer geluid is nu eenmaal ook meer overlast. Ondanks dat stille uitlaatgeluid weet de tweecilinder wel van aanpakken. In eerste instantie voelt de RXV nog een paar tellen wat tam aan, maar zodra je het blokje wat meer toeren laat maken, knalt hij er echt in en is er uiteindelijk nauwelijks nog houden aan. Tjee, wat een kleine raket. Het motorkarakter lijkt wel een beetje op dat van een 500cc-tweetakt: hij gaat er keihard vandoor en is zeker onder lastige omstandigheden moeilijk te temmen. Hij wil het liefste maar één ding en dat is kogelshard vooruit. Toch pakt hij onderin ook goed op en blijft hij altijd soepel lopen. De injectie geeft geen enkele reden tot klagen; hij verslikt zich nimmer. Maar zijn kracht zit hem in het toeren draaien: hij lelt maar door als je hem vasthoudt. De ééncilinder-KTM is heel anders. Handzamer, gecontroleerder, soepeler van onderuit, meer vergevingsgezind en makkelijk op het gashendel door moeilijke passages te rijden. Minder hollen of stilstaan en meer gedoseerd rijden dus. Maar niet zo snel: bij een acceleratie maakt de KTM geen enkele kans tegen de Aprilia. Het explosieve karakter van de Aprilia wordt versterkt door een (te) korte gearing. Met een tandje groter voorkettingwiel zou de RXV450 minder heftig aanvoelen en ook op top wat harder lopen. Nu is het met 120 km/uur echt gedaan. Anderzijds is de eerste versnelling nu eigenlijk al niet eens superkort en moet je in het krappe werk de koppeling er bij houden. Iets meer spreiding tussen de eerste en vijfde versnelling (of gewoon een zesbak, zoals de KTM) was toch beter geweest. Ook de officiële enduro-achterband (met beperkte nophoogte) heeft moeite om het onstuimige vermogen van de RXV te beteugelen; het achterwiel spint erg veel. Met een echte crossband zou de RXV fijner in de hand te houden zijn, juist omdat de 52 pk’s dan beter aan het werk gezet zouden worden. De koppeling en versnellingsbak van de KTM vragen eigenlijk geen uitleg meer: die functioneren tadeloos. Met name met de hydraulische bediening van de koppeling heeft nieuwe maatstaven gezet in de terreinwereld. Opmerkelijk genoeg vind je op de high-tech Aprilia een gewone koppelingskabel terug… Het bijzondere rijwielgedeelte van de RXV vraagt weinig gewenning. Standaard blijkt de vering wel aan de softe kant (vooral op een crossbaan slaat hij serieus door), maar gelukkig kennen de Marzocchi-voorvork en Sachs-schokbreker voldoende stelmogelijkheden om het ook snelle rijders naar de zin te maken, zonder dat dat ten koste gaat van het goede aanspreken. Ook de geometrie van de machine blijkt in zijn totaal opmerkelijk goed. Hij stuurt erg fijn, houdt goed de gekozen lijnen vast en doet in het zand eigenlijk helemaal niets verkeerd. Op dat vlak hoeft hij niet onder te doen voor de KTM, die met zijn stabiele frame en Nederlandse WP-vering toch de toon zet bij de terreinmachines. Daarnaast lijkt de Aprilia juist voor langere rijders beter te passen, omdat hij net wat meer ruimte biedt, waar je op de KTM wel heel erg dicht op het stuur zit. Zittend op de buddyseat zie je dat de radiateurs van de tweecilinder beduidend breder zijn dan van de KTM: de RXV is maar liefst 43 cm breed, de KTM slechts 33. En de off-road-praktijk leert: hoe smaller hoe beter en minder kwetsbaar bij een val. Toch bleken we er tijdens het rijden geen last van het hebben, al beschadigden de stickers op de tank en luchthappers wel snel. Het lijkt erop dat bij de Aprilia het mooie minstens zo belangrijk was als het functionele. De KTM is in dat kader wat praktischer. Daar zit duidelijk een jarenlange enduro-ervaring in, dat vind je overal in terug. Zoals bijvoorbeeld in de twee stevige framebuizen en een beschermplaat onder het blok. Ideaal als je eens over een omgevallen boom of een rotsblok moet “klauteren”. De kunststof carterbescherming van de Aprilia lijkt daar minder geschikt voor. Ook het puntje onderhoud is belangrijk bij terreinrijders. Die zijn op zoek naar een motor die niet stuk gaat en als hij dat wel doet, moet hij bij wijze van spreken in vijf minuten te repareren zijn, desnoods met een hamer en een nijptang. De KTM is daar helemaal op toegespitst. Alles is simpel en relatief goed bereikbaar en het uitwasbare luchtfilter wissel je in een handomdraai zonder gereedschap. Tja en dat is op de Aprilia een ander verhaal. Die heeft een heuse airbox met een kwetsbaar, niet uitwasbaar papieren luchtfilter onder de opklapbare tank zitten. En in de praktijk blijkt het bijna niet te doen om die filterkast te openen zonder dat er zand en vuil in de airbox èn in de twee 38 mm-inlaatkelken valt. Gelukkig stonden de gaskleppen dicht, maar wij moesten de stofzuiger er wel even bij pakken! Wel praktijkgericht is het verbruik, dat rond de 1 op 13 ligt, zodat je met de 7,8 liter tankinhoud rond de 100 km kunt rijden. Zodra je aan de laatste twee liter begint gaat er een lampje op het (overigens erg traag reagerende) dashboard branden. Dat lampje moet je goed in de gaten houden, want door het gemis aan een benzinekraan met reservestand, zoals op de KTM, geldt op de RXV: op is op! Het getuigt van enorme moed van Aprilia om helemaal vanuit het niets een hypermoderne tweecilinder terreinmachine op de wielen te zetten. Een bijna bizarre machine, waarop men geen enkele technische uitdaging uit de weg is gegaan. Des te verrassender is het dat die hypermoderne machine het in de praktijk al zo goed doet. Winnen doen ze er nog(!) niet mee, maar het rijdt opmerkelijk fijn. Enkele praktische zaken zouden voor het zware werk beter moeten. En ook de betrouwbaarheid blijft nog even een vraagteken. Hoe blijft de RXV450 het bijvoorbeeld doen nadat je tot aan de buddyseat in de prut hebt vastgezeten? Waar de KTM uitblinkt in eenvoud, weet je bij de Aprilia nauwelijks waar je beginnen moet als hij bijvoorbeeld niet zou starten. Maar de basis van de Aprilia deugt: het blok draait heerlijk, is uitdagend en supersnel. En het rijwielgedeelte doet niets onder voor dat van de KTM. Daar hoef je de RXV450 niet voor te laten staan. Ben je dus (wellicht vanwege het voetbal) uitgekeken op oranje, dan is de Aprilia helemaal niet zo’n gekke keus. De meerwaarde zit hem vooral in het nieuwerwetse concept, een concept dat absoluut een kans verdiend. TECHNISCHE GEGEVENS APRILIA RXV450 MOTOR watergekoelde tweecilinder-viertakt 77° V-motor, een kettingaangedreven bovenligende nokkenas, vier kleppen per cilinder, klepbediening via tuimelaars, dry-sump-smering, benzine-injectie Ø 38 mm, kabelbediende natte koppeling, vijfversnellingsbak, ketting. Boring x slag 76,0 x 45,0 mm Cilinderinhoud 449 cc Compressie 1 : 12,5 Max. vermogen* 38,4 kW (52 pk) bij 10.800 tpm Max. koppel* 41 Nm bij 7200 tpm RIJWIELGEDEELTE brugframe uit staal en aluminium, upside-down-voorvork Ø 45 mm met instelbare in- en uitgaande demping, aluminium swingarm met instelbare monoschokbreker en hevelsysteem, schijfrem voor Ø 270 mm, schijfrem achter Ø 240 mm. Gespaakte wielen 1.60×21; 2.15×18 Bandenmaat 90/90-21; 140/80-18 MATEN EN GEWICHTEN wielbasis 1495 mm, balhoofdshoek 63°, naloop 112 mm, veerweg v/a 300/315 mm, zithoogte 996 mm, rijklaar gewicht vol benzine* 128,2 kg, tankinhoud 7,8 liter. Prijs € 9.890,- INFO Moto Tricolore BV, tel. 0347-34 98 39 TECHNISCHE GEGEVENS KTM EXC450 MOTOR watergekoelde ééncilinder-viertaktmotor, een kettingaangedreven bovenligende nokkenas, vier kleppen per cilinder, klepbediening via tuimelaars, wet-sump-smering, Keihin FCR-carburateur Ø 39 mm, hydraulisch bediende natte koppeling, zesversnellingsbak, ketting. Boring x slag 89,0 x 72,0 mm Cilinderinhoud 448 cc Compressie 1 : 11,0 Max. vermogen* 35 kW (48 pk) bij 7800 tpm Max. koppel* 46 Nm bij 6200 tpm RIJWIELGEDEELTE stalen wiegframe, WP upside-down-voorvork Ø 48 mm met instelbare in- en uitgaande demping, aluminium swingarm met instelbare WP-monoschokbreker, schijfrem voor Ø 260 mm, schijfrem achter Ø 220 mm. Gespaakte wielen 1.60×21; 2.15×18 Bandenmaat 90/90-21; 140/80-18 MATEN EN GEWICHTEN wielbasis 1481 mm, balhoofdshoek 63,5°, naloop n.o. veerweg v/a 300/335 mm, zithoogte 925 mm, rijklaar gewicht vol benzine* 118,9 kg, tankinhoud 8 liter. Prijs € 9.390,- INFO KTM Nederland, tel. 024-328 77 88, www.ktm.nl * MotoPlus metingen VERMOGENSGRAFIEK¹ Aprilia RXV450 38,4 kW (52 pk) bij 10.800 tpm 41 Nm bij 7200 tpm KTM EXC450 35,0 kW (48 pk) bij 7800 tpm 46 Nm bij 6200 tpm Motorvermogen in kW/pk Motortoerental in tpm x 1000 Motorkoppel in Nm Twee totaal verschillende werelden. De KTM levert zijn vermogen erg gebruiksvriendelijk. De Aprilia draait makkelijk toeren en levert meer topvermogen. Het vermogen is echter moeilijker te beheersen en ook lastiger aan de grond te krijgen. ¹ motorvermogen aan de koppeling, metingen op een Dynojet 150 vermogensmeetbank, gecorrigeerd naar ECE, maximale afwijking +/- 5% Rechttoe-rechtaan en eerlijk, dat is de KTM EXC450 ten voeten uit. De aankleding en het blok zijn eenvoudig, de aluminium uitlaatdemper zit rechts naast de zijkant. Gecompliceerd en modern, zo gaat de Aprilia RXV450 door het leven. Het is een technisch hoogstandje, de uitlaatdemper is fraai weggewerkt onder het spatbord. Het luchtfilter van de KTM wissel je in een handomdraai. De Aprilia vraagt meer tijd èn een stofzuiger om de airbox schoon te maken, want het is bijna niet te voorkomen dat er rommel in de aanzuigkelken valt.
