Reizen – Portugal

Wolfgang moet wachten, en laat geduld nu niet een van zijn sterkste karaktertrekken zijn. Ik ken ‘m inmiddels al bijna veertig jaar en alleen al aan zijn stem hoor ik hoe de vlag erbij hangt. Samen hebben we al heel wat meegemaakt, de eerste grote motorreis bijvoorbeeld: Schotland in 1981. Een hele gebeurtenis in een tijd dat de waterdichte tas nog vuilniszak heette en zijtassen van kunstleer waren. Eind maart trokken we met twee vierhondertjes naar het noorden en ondervonden aan den lijve dat er betere jaargetijden waren voor een bezoek aan de Highlands.

De ervaringen en herinneringen aan die bewuste reis zijn ons tot op de dag van vandaag bijgebleven. En iets wat ons destijds overkwam, valt ons nu weer ten deel, in een iets warmere sfeer, dat dan weer wel. Destijds liet mijn motorfiets me in de steek en ook nu weer heeft mijn tweewieler intensieve zorg nodig: de achterband is lek. Een afgebroken ventiel zorgde voor een zeer snelle herverdeling van de luchtdruk tussen binnenband en atmosfeer. Hoe kan dat, want zo’n ventiel breekt toch niet zomaar af? Helaas is het ook nog niet de eerste catastrofe van de reis.

Maar laten we bij het begin beginnen, toen de zon, figuurlijk gesproken, nog volop scheen. Bij fabrikant AJP in Lousada pikken we twee PR7’s op en gaan vervolgens op via de snelste weg (lees: 180 kilometer snelweg) naar Bragança. We willen zo snel mogelijk naar het startpunt van de Adventure Country Track, een route die grotendeels over paden, veld- en gravelwegen van Bragança naar Faro aan de kust van de Algarve loopt. Bijna dertienhonderd kilometer lang, waarvan tweederde offroad. Hoe eerder we daaraan kunnen beginnen, hoe beter!

Het startpunt, het oude kasteel in de middeleeuwse stad, is moeilijk te missen. Al na een paar honderd meter krijgen we de eerste kleine uitdagingen voor de kiezen. Het blijkt niet zo eenvoudig om zelfs deze kleine allroads door de smalle en steile straten van Bragança te manoeuvreren. Slechts een paar kilometer buiten de stad dient de eerste offroadpiste zich al aan, wat direct ook een extra uitdaging met zich meebrengt: wanneer moeten we waar afslaan? We hebben de route weliswaar op speciaal offroad navigatiesysteem, waarbij enkel een pijl de rijrichting aangeeft. De globale rijrichting beter gezegd, waardoor we vaak de afslag al voorbij zijn voordat we beseffen dat we deze toch echt hadden moeten nemen.

En dan is er nog iets: na een paar kilometer op het onverhard begint de brandstofmeter van mijn PR7 vrolijk te kwispelen. In Bragança was er nog niets aan de hand, daar beloofden de LCD-balkjes nog een ruim gevulde tank, maar nu schommelt het niveau tussen ‘nog meer dan voldoende’ en ‘ga naarstig op zoek naar brandstof’. De indicator op de andere PR7 blijft hardnekkig op vier balkjes staan en lijkt juist niets te verbruiken. Wat te doen? We hebben nog geen 250 kilometer op deze motoren gereden en weten niet hoe we het verschil tussen beide meters moeten interpreteren. De hoop hier in de velden een tankstation tegen te komen, lijkt ijdel. En ook in de kleine dorpjes die we steeds weer passeren, zien we nergens een ‘Estação de Serviçio’. We willen niet het risico lopen dat de eencilinder ergens in de wildernis droog komt te staan, en dus moeten we terug naar Bragança. Het begint al te schemeren wanneer we weer met volle tanks weer op weg gaan. Om met de invallende duisternis weer de piste op te duiken, lijkt ons niet raadzaam, maar met de N217 biedt zich in ieder geval een bochtig asfalt alternatief aan. We redden het daarom op de eerste dag toch nog tot Vimioso. Van de ACT hebben we echter nog niet veel gezien, maar daar gaat morgen verandering in komen!

De volgende dag begint nat. Een enorme plens regent daalt vanuit de hemel op ons neer. Toch gaan we proberen de ACT weer onder de wielen te nemen. Na tien kilometer asfalt dient zich bij Algoso weer een mogelijk aan om de ACT op te duiken. Een kasteel en oude Romeinse brug belooft een blik op de ACT-kaart zelfs. We hoeven niet lang te zoeken naar de vervallen vesting, die hoog op een berg over de omgeving uitkijkt, de Romeinse brug ligt echter iets meer verscholen. Het struikgewas rechts en links van het pad wordt snel dichter, de olijfboomgaarden liggen al snel achter ons en keer op keer missen we de afslag. Het begint weer te regenen en de afdaling naar de brug in de vallei lijkt daarom weliswaar een hele uitdaging, maar wel degelijk te doen.

Mits de motor ook meewerkt, maar na een paar meter weigert mijn eencilinder dienst. Ik haal nog net een kleine parkeerplaats. We controleren de zekeringen, ontluchten de tank, resetten de machine, maar niets helpt. Bellen met AJP dan maar om alles nog eens na te lopen, maar ook dast brengt geen uitkomst. “Voor vandaag hoeven we geen verdere plannen meer te maken”, schat Wolfgang de situatie treffend in. Opnieuw moet hij wachten. Een sleepwagen wordt geregeld en het gesprek is nog maar net beëindigd of daar verschijnt ‘ie al. De PR7 wordt vastgesjord en nog geen uur later staat hij in een garage in Fundão, waar het euvel, een haperende brandstofpomp, gelukkig weer kan worden opgelost!

We kunnen eindelijk weer op weg, maar willen uiteraard wel iets van de verloren tijd weer inhalen. Het is maar een paar kilometer naar Covilhã. We banen ons een weg door de stad naar de N339, die ons in een bochtige formatie naar de top van de Torre brengt. We klimmen tot 1.993 meter en zijn aanbeland in het centrum van het enige skigebied van Portugal. Half mei is er hierboven geen sneeuw meer te zien, de temperaturen schommelen zelfs op deze hoogte nog rond de 30 °Celsius. Op de top heerst een feeststemming, talrijke motoren bevolken het hoogste punt van Portugal. Er klinkt ook muziek, en wel uit een van talrijke CanAm driewielers die midden op het plateau staan opgesteld. De levendige en luidruchtige hectiek past niet bij deze plek. Een plek met zo’n waanzinnig 360° uitzicht, verdient rust, maar dat is tijdens een prachtig weekend blijkbaar ver te zoeken.

Waar het omhoog nog prima ging, vind ik op het tweede deel bijna mijn Waterloo. Het is een combinatie van nattigheid, een behoorlijke steile helling en een tweeduizend jaar oude steenformatie die, op een oude Romeinse weg naar beneden, tot een val leiden. Het gevolg: een gekneusde ellenboog en twee gebroken ribben. De PR7 komt er gelukkig met een paar kleine krassen vanaf. Wat volgt zijn drie uur zwoegen om de eencilinder weer uit het dal te krijgen. De TKC80’s vinden geen grip op de spekgladde stenen, het drastisch verlagen van de bandenspanning brengt gelukkig merkbare verbetering. Alleen heb ik dat verlagen iets té drastisch gedaan, met als gevolg dat op weg naar Algoso het ventiel van de binnenband plots breekt. En zo zijn we weer in het hier en nu!

Wat nu? Duwen, wat anders. Het gaat nog steeds bergopwaarts en met de zon hoog aan de hemel wordt het een nogal zweterige aangelegenheid, hoewel ik de eenpitter als ondersteuning laat meedraaien. Wolfgang is ondertussen alvast op verkenning uitgegaan: “Het is nog zo’n 2,5 kilometer tot Algoso, allemaal bergop.” Weinig optimistische boodschap, wel weet hij te melden dat er een garage in de plaats is, maar of die nog open is wanneer wij er eindelijk zijn, is maar de vraag. Op een gegeven moment stopt er een pick-up naast ons, de bestuurder ziet meteen wat er aan de hand is. Nog geen vijf minuten later staat de motor vastgebonden op de laadbak. De kleine garage is gelukkig nog open, het is alleen nog even wachten op de vervangende binnenband.

We hebben vandaag maar dertig kilometer gereden en meer gaat het ook niet worden. We blijven in Algoso. Twee huizen verderop is een café dat ook een paar kamers heeft. Terwijl Wolfgang de kamers boekt, staar ik samen met de monteur naar de oprit in de hoop dat er elk moment een bestelwagen aankomt met de langverwachte binnenband. We zijn vrij ver van de bewoonde wereld en hardcore adventure motoren zoals de PR7 kennis ze hier niet of nauwelijks. Dat er in de dichtstbijzijnde grotere plaats een binnenband maat 140/80-18 ligt, zou dan ook een godswonder zijn. Maar de wonderen zijn gelukkig nog echt de wereld niet uit. Er komt een bestelwagen aangereden en niet veel later overhandigt een jongedame de band. Nog even een praatje en ze is alweer weg. Een kwartier later is de eencilinder weer rijklaar.

Toch verandert dat niets aan de planning, we blijven in Algoso. Dat deze plaats ooit betere tijden heeft gekend, blijkt uit het kleine café. Er zijn tien kamers, een minigolfbaan en een zwembad. De minigolfbaan is inmiddels alweer teruggeëist door de natuur en van de H2O watermoleculen in het zwembad is alleen de zuurstof nog over. Maakt niets, we vermaken ons wel!

De volgende dag is het al vroeg in de ochtend een flinke 26 graden. We hebben behoorlijk wat tijd verloren en bovendien komen de gebroken ribben het rijplezier ook niet echt ten goede. Ik probeer bewegen tot een minimum te beperken en daarvoor is een asfaltweg beter geschikt dan gravelwegen met steile hellingen en afdalingen. Dat was het dan met de ACT.

Aan rijpret desondanks zeker geen gebrek, de kleine bochtige wegen zorgen voor veel afwisseling. Via Torre de Moncorvo gaan we verder naar het zuiden. Het wijngebied in deze regio behoort tot de oudste ter wereld en werd in 2001 door Unesco nog op de werelderfgoedlijst gezet. We willen vandaag een behoorlijk eind rijden, maar dat is niet zo eenvoudig. De vele kleine weggetjes zijn ontzettend leuk, maar je komt er niet echt snel vooruit. Al is dat natuurlijk ook slechts bijzaak. Bij Barca d’ Alva steken we de Rio Douro over. Dit is de op twee na langste rivier van het Iberisch schiereiland, die in Spanje ontspringt en na bijna negenhonderd kilometer bij Porto in de Atlantische Oceaan stroomt.

We blijven rijden over kleine wegen, langs steeds weer slaperige dorpjes. Die avond hebben we weer 220 kilometer op de teller staan. We overnachten in Belmonte, een klein stadje aan de voet van de Serra da Estrela met een rijke geschiedenis. Wat heet, het is een van de meest historische plaatsen van Portugal.

Het ging best goed vandaag en we willen daarom proberen weer een paar kilometer op de ACT af te leggen. Juist de Serra da Estrela is daar een prima plek voor. Nergens anders in Portugal kom je dichterbij de hemel, de toppen van het ‘sterrengebergte’ zijn bijna tweeduizend meter hoog. De volgende ochtend rijden we over de extreem bochtige N232 naar Manteigas, waar we weer op de ACT uitkomen. Deze keer hebben we zelfs de keuze: een stukje offroad of toch verder op de N232. Omdat we net zo lekker op dreef zijn, blijven we op de kleine weg, onder een gevoelsmatige continue hellingshoek. Wat een feest!

We pakken de ‘echte’ ACT weer op. De piste stijgt snel, eerst nog op asfalt, daarna wordt het gravel. De route loopt over een hoogvlakte en slingert langs de boomgrens. De GPS geeft vijftienhonderd hoogtemeters aan. Hierboven lijkt het landschap niet zuidelijk. Het oogt bijna als de Schotse Hooglanden, alleen is het lang niet zo groen. En in de Hooglanden wordt het zeker niet zo warm. Deze ondergrond is perfect voor de PR7. We jagen de twee singles over het gravel en zelfs grotere kuilen worden zonder klagen glad gestreken. We dartelen een tijdje in het stof en bereiken ongeveer tien kilometer voor de top weer vaste ondergrond!

We genieten nog even van de bochtige wegen en draaien bij Silvares weer de ACT op. Door smalle geplaveide straatjes gaat het steil omhoog. In de scherpe bochten moeten we de kleine eencilinders gevoelsmatig op een euromuntstuk draaien. Al snel zijn we weer op een pad dat door dichte bossen loopt. Soms rijden we een stukje op bochtig asfalt, dan weer gaat het verder op de ACT. We halen Oleiros nog net.

De volgende ochtend begint wederom met motorische tegenwerking. Dit keer loopt PR7 van Wolfgang weinig subtiel, reageert traag op het gas en sputtert. Op een gegeven moment valt de eencilinder helemaal stil. Indachtig de eerdere problemen met mijn PR7, denken we eerst aan de brandstofpomp, maar die werkt prima. Een oudere man die ons observeert, ziet onze benarde situatie, pakt zijn mobiele telefoon en belt. “Mecãnico”, laat hij ons weten.

Wolfgang moet weer wachten, maar deze keer is zijn eigen motor de oorzaak. Twintig minuten later arriveert een jonge man, die kort de mogelijke oorzaken controleert en al snel tot de conclusie komt dat het alleen om de ECU of de injector kan gaan. Hoe handig, want die hebben we bij ons. Dankzij de defecte benzinepomp hadden we deze in Fundão eerder al gekregen, maar bleken ze uiteindelijk niet nodig. De sleutelaar is onder de indruk wanneer we de benodigde onderdelen uit onze bagage tevoorschijn toveren. Al snel blijkt het niet aan de ECU te liggen, dus blijft de injector over. Nog geen uur later loopt de PR7 weer als een zonnetje. Wel hebben we wederom een halve dag verloren. Voor de rit naar het zuiden, naar Faro, het eindpunt van de ACT, is de tijd nu te kort. We hadden zo graag daar de zee gezien, maar het lot besliste anders. Over twee dagen moeten we de AJP’s weer inleveren in Lousada, tijd die we echt minimaal nodig hebben om er te komen. Misschien volgend jaar toch Schotland maar weer eens proberen…

Bijna nergens in Europa is het het hele jaar door zo’n mooi weer als in Portugal, met name in het zuiden. In de Algarve kan het zelfs in de winter nog een aangename 20 graden worden. Voor motorrijders een ietwat overgewaardeerde regio, veel spannender zijn de Serra de Estrela, Alentejo en zuidwestkust. Niet naast de deur, maar daarentegen ook niet door hordes toeristen overlopen. De regio onwaardig eigenlijk, want onder meer de Alto Douro is ronduit fascinerend, een uithoek voor echte genieters.

Ligging: Zuidwest-Europa (Iberisch Schiereiland)

Afstand vanaf Utrecht: 2.050 km (Porto)

Buurlanden: Spanje (noorden en oosten) en Atlantische Oceaan (zuiden en westen)

Hoofdstad: Lissabon

Oppervlakte: 92.212 km² (ruim 2 keer zo groot als Nederland)

Inwonertal: 10,3 miljoen (2017)

Hoogste punt: Ponta do Pico, 2.351 (Azoren) / Torre, 1.993 meter (vaste land)

Toeristische trekpleisters: Azoren (archipel in de Atlantische Oceaan) en Madeira, Lissabon (met o.a. het Castelo de São Jorge, Belém en de authentieke volkswijk Alfama), Porto (o.a. Livraria Lello, Palácio da Bolsa, Torre dos Clérigos, de traditionele markt Mercado do Bolhão en São Bento), steden als Évora, Guimarães, Elvas, Coimbra en Sintra, Peneda-Gerês (nationaal park), Côavallei, Alto Douro, Alentejo, Serra de Estrela, Ria Formosa Natural Park en vele mooie kerken en kloosters (o.a. kerk van Nossa Senhora dos Remédios, klooster van Alcobaça, klooster van Batalha).

Taal: Portugees

Schrift: Latijn

Munteenheid: euro

Tijdsverschil: -1 uur

Klimaat: Portugal kent een mediterraan klimaat en staat te boek als een van de warmste landen van Europa, op bepaalde plaatsen zijn zomerse uitschieters boven de veertig graden geen uitzondering. Het weerbeeld van de zuidelijke Algarve is vergelijkbaar met dat van Zuid-Spanje, dankzij de uiterst zachte winters is deze regio dan ook mateloos populair onder overwinteraars. In het meer bergachtige noorden en de Serra da Estrela liggen de temperaturen begrijpelijkerwijs wat lager.

Wanneer: in het bergachtige noordoosten en in de Serra de Estrela (wintersportgebied!) arriveert de lente pas in april. Het temperatuurverschil tussen kust en bergen is aanzienlijk. Hartje zomer kan de temperatuur in het binnenland, met name in de Alentejo, oplopen tot boven de 40°. Op z’n mooist is Portugal tussen april en juni (groen!).

Wetenswaardigheden: de meeste pensions en campings openen begin mei en sluiten in oktober. In de grote steden en langs de kust is de situatie aanzienlijk beter. In het eenzame binnenland zijn ook leuke plaatsen te vinden om vrij te kamperen.

Route: de ACT (Adventure Country Tracks is een non-profit organisatie met als doel het creëren en onderhouden van offroadroutes en tracks in Europa, vergelijkbaar met de TET (Trans European Trail). De organisatie heeft inmiddels acht routes in de aanbieding, in onder meer Kroatië, Italië, Griekenland en Portugal. Om de routes te kunnen downloaden moet je lid worden (vanaf € 11,88 per jaar), het geld wordt gebruikt voor het opzetten, onderhouden en continu updaten van de verschillende routes: https://adventurecountrytracks.com

Contact: www.visitportugal.com