Praktijkoverzicht airbagsystemen

Op het circuit kun je eigenlijk niet meer zonder, wanneer je je rondetijden op het scherpst van de snede probeert aan te scherpen, zou een airbagsysteem inmiddels tot je standaarduitrusting moeten behoren. Maar ook verschillende ‘normale’ toerrijders vertrouwen er inmiddels op en die trend neemt toe. Daar is een goede reden voor, want het is bewezen dat een airbag in je kleding meer bescherming biedt dan enkel conventionele protectoren, vooral bij een serieuze val: sleutelwoord passieve veiligheid (zie ook producttest airbagvesten MotoPlus 21/2023). Alle leveranciers van airbagsystemen noteren groeicijfers, ongeacht het type systeem: mechanisch met een koord of elektronisch met sensoren.

Bij het eerste systeem verbindt een kabel de motorfiets met de rijder. Wanneer beide van elkaar gescheiden raken, activeert de kabel een cartridge gevuld met drijfgas, waarna de airbag in ettelijke milliseconden wordt gevuld. Om onbedoelde activering te voorkomen, bijvoorbeeld bij afstappen wanneer je per ongeluk vergeten bent de kabel te lossen, is meestal een trekkracht van ongeveer 30 kilogram nodig. Voordelen van dit systeem: relatief goedkoop, weinig onderhoud of zelfs onderhoudsvrij, en niet gevoelig voor vuil, radiofrequenties, hitte en kou. Bovendien hebben deze vesten geen accu nodig, waarmee voorzichtig moet worden omgegaan en die af en toe opgeladen moet worden. Het grootste nadeel is de vaak langere activeringstijd. Dit komt omdat het mechanisme pas reageert, wanneer de rijder loskomt van de motorfiets. Bij een zijdelingse botsing tegen een auto in de buurt van de dakstijl, kan dit al te laat zijn. Wanneer je het activeringskoord ook lang genoeg laat voor voldoende bewegingsvrijheid, bijvoorbeeld om te kunnen staan bij offroad rijden, kan dit de activering vertragen.

Elektronisch aangestuurde systemen reageren veel sneller. Uitgerust met complexe versnellings- en rotatiesensoren, herkennen ze afwijkingen in de algoritmes die voor verschillende doeleinden zijn geprogrammeerd en doorbreken middels een pyrotechnische lading razendsnel de sluiting van het patroon – knal! De elektronica controleert de actuele status tot duizend keer per seconde.
Er wordt onderscheid gemaakt tussen drie tijdsvariabelen, van het detecteren van een ongeval tot het volledig opblazen van de airbag. Ofwel: herkennen, activeren, opblazen. Let op, sommige fabrikanten specificeren alleen de pure opblaastijd, terwijl anderen de volledige tijdspanne aangeven. Het volume van de airbag en de grootte van de cartridge hebben ook invloed op de tijdsfactor. In tegenstelling tot mechanisch geactiveerde producten die van CO2-patronen gebruik maken, vertrouwen de fabrikanten van elektronische systemen vaak op argon, helium of een mengsel hiervan als drijfgas. Alle relevante gegevens zoals prijzen, gewicht, toepassingsgebied en nog veel meer zijn te vinden in de tabellen.

De meeste fabrikanten van e-airbags hebben een gratis app ontwikkeld voor hun producten. Deze is verbonden via bluetooth en schakelt het systeem naar behoefte in en uit, verandert indien gewenst de modus (bijvoorbeeld weg of circuit), downloadt automatisch updates of geeft de batterijstatus weer. De app wordt meestal ook gebruikt voor registratie en eerste activering. Sommige systemen worden ondersteund door GPS, wat onbedoelde activering onder een bepaalde snelheid voorkomt, bijvoorbeeld stapvoets rijden in de paddock. Alpinestars, Dainese en Helite produceren zowel airbags als daarop aangepaste kleding, wat het zoeken naar een complete oplossing kan vereenvoudigen. Ze leveren daarnaast ook aan externe leveranciers, die de systemen in hun eigen collecties integreren. In&Motion daarentegen levert zijn twee airbagversies exclusief aan partners, zonder zelf motorkleding te maken.

Van eenvoudige vesten om over of onder je motorkleding te dragen tot hightech leren pakken: de elektronische systemen bestrijken een breed scala kledingstijlen en laten niets te wensen over. In het geval van vesten die je onder de kleding draagt, moet je kleding voldoende ruimte bieden in het geval van een activatie. Leren kleding moet met airbag gecertificeerd zijn.
Zowel mechanisch als elektronisch gestuurde systemen zijn doorgaans verkrijgbaar in verschillende maten, waarbij in sommige gevallen specifiek voor dames. Het grootste nadeel van elektronisch gestuurde airbags is de prijs. De goedkoopste variant, een eenvoudig vest is er pas vanaf € 549,95. In de meeste gevallen liggen de prijzen echter aanzienlijk hoger, een eendelige raceoverall kan zelfs ruim over de vier mille gaan. En daarnaast zijn er nog wel wat zaken waar je kritisch naar moet kijken. Zo wordt bijvoorbeeld mensen met pacemakers of andere elektronische implantaten en zwangere vrouwen afgeraden om deze systemen te gebruiken.

Als laatste nog even het thema onderhoud. Daar houden de fabrikanten er een weinig eenduidig beeld op na. Sommige systemen vergen helemaal geen onderhoud/inspectie, andere fabrikanten hanteren regelmatige intervallen, na een bepaalde periode of aantal bedrijfsuren, en soms is onderhoud enkel voorgeschreven na één of meerdere activaties.
Wie een airbagvest of -pak in een vliegtuig wil vervoeren, heeft een transportcertificaat/veiligheidsverklaring van de fabrikant nodig. Cartridges onder druk en pyrotechniek doen alarmbellen rinkelen bij de luchtvaartmaatschappijen, maar het bijbehorende certificaat biedt uitkomst. Deze moet een paar dagen voor de reis aan de luchtvaartmaatschappij worden overhandigd, de beslissing om het pak/vest al dan niet mee te nemen is dan aan de luchtvaartmaatschappij. Deze is namelijk niet verplicht om deze mee te nemen. Wie denk deze officiële plichtplegingen te omzeilen, doet er goed aan twee keer na te denken: onlangs nog moest een collega bij het inchecken zijn airbag uit zijn eendelige pak frutselen, anders mocht deze niet mee!