12 Adventure helmen

Wanneer je in het trotse bezit bent van een enigszins terreinvaardige allroad c.q. adventure en je gaat daadwerkelijk wel eens van de gebaande wegen af, dan behoor je tot de doelgroep voor helmen die voor beide inzetgebieden geschikt (zouden moeten) zijn. Welkom bij de adventure-helmentest van 2025!
‘Adventure’ klinkt natuurlijk spannender dan ‘allroad’ of ‘multifunctioneel’; je associeert het met avontuur, beleving en een stukje risico. Maar het komt op hetzelfde neer: dit soort helmen moeten meerdere functies kunnen vervullen. Waarbij het risico ook zit in het feit dat de gewenste functies elkaar deels tegenspreken. Enerzijds moeten adventure-helmen alle kwaliteiten hebben van een klassieke integraalhelm die gemaakt is voor typisch allround-straatgebruik. Hij moet zo comfortabel mogelijk zijn, weinig luchtweerstand hebben, beschikken over voorzieningen als een Pinlock-anticondens-binnenvizier, geïntegreerde zonnebril (zonnevizier) en ruimte voor een communicatiesysteem, en hij moet zo weinig mogelijk windgeruis (ook wel bekend als herrie) geven. Zo’n helm is in het ideale geval redelijk compact, enigszins aerodynamisch gevormd, goed afgedicht tegen omgevingslawaai (wat niet hetzelfde is als weinig windgeruis veroorzaken), maar zal inherent aan alle voorzieningen niet extreem licht zijn.
Anderzijds moet zo’n adventure-helm ook bij pittig terreinrijden goed functioneren, dus zoveel mogelijk kwaliteiten van een goede crosshelm hebben. Onder andere moet hij ervoor zorgen dat je het niet snel te warm krijgt. Zo’n helm moet dus veel ventilatie hebben en een enorm blikveld met genoeg plaats voor een crossbril, en hij moet zo licht mogelijk zijn. Luxe voorzieningen zijn in het terrein overbodig en alleen maar ballast.

Je raadt het al: Dit zijn eisen die maar moeilijk met elkaar te combineren zijn. Puur technisch gezien zijn adventure-helmen doorgaans niet de allerbeste optie voor een specifiek inzetgebied. Vooral niet als ze vooral op straat worden gebruikt en dan ook nog bij hoge snelheden. Hun meestal forse zonnekleppen zijn een aerodynamisch minpunt, vooral wanneer je bij 130 of nog meer kilometer per uur even opzij wilt kijken. En hun ver naar voren doorlopende kinstukken zijn niet alleen aerodynamisch, maar ook akoestisch een ramp, want ze geven een grotere opening aan de onderkant en dus meer herrie aan je oren. In dat perspectief moet je ook de opmerkingen over de aerodynamica en akoestiek zien die in de kolommen per helm staan vermeld. In rechtstreekse vergelijking met normale, in de windtunnel ontwikkelde integraalhelmen hebben adventure-helmen geen schijn van kans.
Het wordt helemaal een technische farce wanneer het doel is om een ‘goed uitgeruste adventure-opklaphelm’ te maken: dan wordt de boel onvermijdelijk loodzwaar. In zulke gevallen is 300 tot 500 gram extra gewicht ten opzichte van een echte crosshelm volkomen normaal. En een halve kilo extra op je hoofd voel je in het terrein vanaf de eerste meters al goed.

Ondanks al deze problemen behoren deze ‘alles-niet-echt-goed-kunners’ tot de bestsellers op de helmenmarkt. De meeste fabrikanten hebben ze daarom ook in het modellenprogramma en verkopen ze in flinke aantallen. Wat maakt ze dan zo populair? Laten we er niet omheen draaien: de looks! Als motorrijder zit je vol in het zicht, en het is nou eenmaal menselijk om er dan zo goed mogelijk uit te willen zien (wat dat betreft zijn we net dieren) en een kloppend totaalplaatje te willen laten zien. En bij een adventure horen dan aluminium koffers, extra verstralers en mistlampen inclusief beschermende grilles, valbeugels en een cross-achtige adventurehelm. Ook als de reis gewoon over de weg naar en door de Alpen leidt in plaats van dwars door de Sahara. Het voelt gewoon beter als je geheel in stijl bent met je motor. Het oog wil ook wat.

Los van de stijlfactor hebben deze ‘avontuurlijke helmen’ ook wel degelijk pluspunten. Bijvoorbeeld het meestal heel grote blikveld – een voordeel van de verwantschap met crosshelmen. Als je graag over heel bochtige, vaak ook tamelijk onoverzichtelijke binnenwegen rijdt, dan heb je met een adventurehelm doorgaans nog iets meer wegoverzicht. En aangezien op dat soort wegen de snelheden duidelijk onder snelwegtempo liggen (laat staan Autobahntempo), leveren ook de zonnekleppen een positieve bijdrage zonder voor aerodynamische problemen te zorgen. De zon die nog wel in je ogen valt, wordt vervolgens gedimd door de inmiddels ook bij adventurehelmen populaire geïntegreerde zonnebrillen, al rijdend neer en op te klappen. Bij hoogzomerse temperaturen wordt ook het cross-achtige kinstuk een deugd, want dan wil je meer luchtdoorstroom. En die krijg je bij de meeste adventurehelmen, of je nou wilt of niet.

Wie als potentiële koper het hier deelnemende assortiment ziet, of het royale online- en winkelaanbod doorspit, die zal al vrij snel constateren dat de helmfabrikanten bij de constructie van hun producten twee verschillende benaderingen hebben. De eerste (en wat gemakkelijkere) weg is het ombouwen van een normale integraalhelm c.q. het gebruiken van diens basisconstructie. Zonneklep erop, kinstuk een beetje hervormen en klaar is kees. Dat heeft als voordeel dat de klant vrij gemakkelijk de omgekeerde weg kan volgen en met de meegeleverde ombouwcomponenten van zijn adventurehelm een normale zonnekleploze integraalhelm kan maken. Tot deze helmen zonder echte terreinambities behoren bijna alle adventure-opklaphelmen, maar ook modellen als de winnaar van deze test, de HJC RPHA 60. Wat ze gemeenschappelijk hebben is het voor een adventurehelm relatief lage geluidsniveau en de royale uitrusting.

En dan zijn er nog de meestal wat lichtere exemplaren, die al wat meer geschikt zijn voor terreingebruik en die ook een langere vakantie in Zuid-Europa of zelfs Noord-Afrika op losse ondergrond prima mogelijk maken. De beste voor dit doel in deze test is de Nishua: geen ingebouwd zonnevizier, geen communicatiesysteemgedoe, geen spoilers hier of klepjes daar: gewoon een heerlijk lichte helm. Die op hoge snelheid dan wel erg luidruchtig en behoorlijk tochtig is. Duidelijk gematigdere, maar nog steeds redelijk terreinvaardige helmen zijn de Leatt en de Scorpion.

In tegenstelling tot eerdere adventurehelmentesten bestaat het deelnemersveld deze keer niet uit veel omgebouwde oeroude constructies, maar over het algemeen uit nieuwe modellen. De reden daarvoor is dat we nu als voorwaarde voor testdeelname de nieuwere ECE-R 22.06-keuring hebben gesteld. Dat is de actuele helmtestnorm die vanaf 2021 stapsgewijs de toen al negentien jaar lang vrijwel ongewijzigd geldende norm ECE-R 22.05 ging aflossen. Met duidelijk strengere testomstandigheden zorgt de nieuwe norm ervoor dat ‘oude’ en vaak puur op de keuring en niet erg praktijkgericht geconstrueerde helmen zo goed als geen kans op een 06-goedkeuring hebben. Zie daarvoor ook het kaderstuk over de testbankproeven plus meetresultaten.

Voordat iemand zich nu zorgen gaat maken of hij met zijn huidige en al wat oudere helm nog wel de weg op mag, herhalen we nog een keer de inleidende woorden van de helmtest van vorig jaar: het is niet eens in alle Europese landen verplicht om überhaupt een ECE-conforme helm te dragen. Zelfs in het doorgaans zo streng gereguleerde Duitsland staat alleen voorgeschreven dat de helm ‘op grond van zijn constructie geschikt moet zijn als motorhelm” (wat bijvoorbeeld brandweerhelmen of stalen helmen duidelijk niet zijn). Maar dergelijk vage omschrijvingen laten natuurlijk wel interpretatieruimte voor verzekeringsmaatschappijen om in geval van een ongeluk de conclusie te trekken dat alleen ‘ECE-gekeurd’ strookt met de wettelijke eis ‘geschikt als motorhelm’. Het tegendeel bewijzen kan in een rechtszaak veel tijd, geld en zenuwen kosten. Bovendien is het met name in Frankrijk en Italië zo dat je echt alleen met ECE-goedgekeurde helmen mag rijden. Maar dat mogen dus ook de 22.05-helmen zijn. Beter op zeker gaan dus, en niet alleen maar vanwege juridische kanten. Hoe dan ook: wettelijk is er niks mis met een 22.05-helm die je al in gebruik hebt. Of zelfs nu nieuw aanschaft. Wil je weten of en volgens welke van de twee normen je helm is gekeurd, dat geeft het meestal aan de kinriem vastgenaaide label uitkomst. Als het keurnummer begint met 05, dan is hij volgens de oude norm goedgekeurd, begint het met 06, dan volgens de nieuwe norm. Met beide ga je op je Europese reis op zeker.

Juridisch wat minder zeker onderweg ben je als je je helm voorziet van niet-goedgekeurde accessoires en dan een controlerende agent in een minder goede bui treft. De genoemde ECE-keur geldt namelijk alleen voor de ongewijzigde originele staat van de helm. Vooral erop gemonteerde actiecamera’s zorgen ervoor dat sommige politieagenten er vanuit gaan dat het geen ECE-goedgekeurde helm meer is. Uitgezonderd zijn helmen waarbij het betreffende accessoire specifiek voor die helm is gekeurd, maar dat is er nog vrijwel niet. Het is in elk geval lovenswaardig dat sommige helmfabrikanten al bevestigingsmateriaal voor accessoires meeleveren (in deze test zijn dat bijvoorbeeld Nexx, Touratech en Scorpion), maar het gebruik ervan is niet persé overal wettelijk toegestaan. We horen vanuit de praktijk wel eens berichten over onaangename verrassingen in het buitenland, variërend van een vervelende geldboete tot het ongepland veranderen van de motorvakantie in een wandeltocht. In geval van twijfel op vakantie dus beter niet gebruiken.

Deze helmtest is de tweede die we onder de nieuwe, zwaardere testomstandigheden hebben uitgevoerd. En zoals in elke accessoire- en ook motortest hebben we winnaars bovenaan en (vermeende) verliezers onderaan de lijst, wat steevast leidt tot een paar boze reacties van lezers: ,,Jullie testwinnaar past mij helemaal niet!” of ,,Achter de ruit van mijn motor is merk XYZ veel stiller!”, enzovoorts. Daarom hier een kleine kanttekening: wees niet te blind gefocust op scores in tabellen. Een test kan altijd alleen maar een hulp zijn ter oriëntering en een aantal interessante meetwaarden opleveren. Een persoonlijke testwinnaar kan pas worden bepaald door zelf te passen en een proefrit te maken, of op z’n minst de helm wat langer op te houden. En zeker in deze test, waarbij er zeer verschillende persoonlijke eisen kunnen worden gesteld qua straat- en terreingebruik, hoeft de persoonlijke favoriet niet per sé bovenaan de puntenlijst te staan. Geen enkele andere helmcategorie probeert zoveel verschillende eigenschappen in één helm te verenigen als die van de adventurehelmen. Ook onder de redacteuren liepen de eerste keuzes behoorlijk uiteen. Kijk dus goed naar wat je persoonlijke prioriteiten zijn en zoek daarop in de tabellen. Dan heb je een richtlijn en kun je een voorselectie maken. Daarna is het echt een kwestie van zelf passen voor de definitieve keuze. En je weet op grond van deze test ook beter waarop je moet letten bij andere helmen die niet in deze testgroep zitten. Alvast goede reis – op en buiten de verharde weg!