Voorbeschouwing Dakar Rally 2013
Met ruim 25.000 toeschouwers bij de Dakar Preproloog kunnen we stellen dat de Dakar-koorts Nederland weer in zijn greep krijgt. Naast veel vrachtwagens, enkele auto’s en buggy’s (onder meer Jurgen van den Goorbergh) staan er op 5 januari 19 Nederlandse motorrijders aan de start van dit unieke avontuur. In de strijd aan de kop van het veld bij de motorrijder zullen de twee KTM fabrieksrijders Cyril Despres en Marc Coma zeker weer een hoofdrol spelen. Zoals ze dat al vele jaren doen. Despres won inmiddels viermaal, Coma driemaal. En afgelopen jaar was het bloedspannend. Toen leek de wedstrijd te worden beslist in een diepe modderpassage, waar Coma snel doorheen kwam en Despres zich hopeloos vast reed. Alleen met behulp van de eveneens gestrande Husqvarna-rijder Paulo Concalves wist hij los te komen (om vervolgens Concalves niet netjes te helpen, maar meteen weg te rijden). Coma leek hier het beslissende gat in het tussenklassement te hebben geslagen, maar Despres diende een protest in dat gehonoreerd werd, waardoor hij zijn verloren tijd terug kreeg. Niet veel later moet Coma het hoofd buigen toen zijn motorblok stuk ging en hij een reserveblok moest gaan gebruiken. Dat leverde hem reglementair 15 extra strafminuten op. (Een tweede nieuw motorblok gebruiken kost zelfs 45 strafminuten.) Daardoor ging de overwinning dus naar de nu 39-jarige Despres. En die is ook in 2013 de te kloppen man, want in de laatste serieuze test – de OiLybia Rally in Marokko in oktober – won Despres ook, terwijl Marc Coma op de derde dag uitviel met een schouderblessure na een zware crash. Aanvankelijk leek zijn Dakar-start zelfs in gevaar te komen, maar inmiddels is hij aan de beterende hand. Andere rijders die in Marokko vooraan meereden – en waarvan we ook in de Dakar het nodige mogen verwachten – zijn onder meer de Husqvarna-rijders Paulo Concalves, Joan Barreda (die in september de Pharao rally won) en de snelle Australiër Matthew Fish. Daarbij versterkte het Husky-team zich op het laatste moment met Jordi Viladoms, die in 2012 tweede werd in het WK Cross Country Rally World Championship en de Rally van Sardinië won op een Bordone-Ferrari. Dat Italiaanse team had echter financiële problemen, zodat de nummer vier uit de Dakar 2012 eieren voor zijn geld koos en op het laatste moment onderdak vond bij het Husqvarna-team. Ook Helder Rodrigues, fabrieksrijder voor het door Henk Hellegers uit Vorden geleide Honda HRC-team, bemoeide zich in Marokko met de topposities, maar kreeg helaas te kampen met motorpech. Toch wordt er door alle andere teams veel rekening gehouden met Honda, nu de fabrikant zelf zijn machtige schouders weer serieus onder een Dakar-fabrieksteam heeft gezet. Zelfs het management van het oppermachtige KTM-team heeft al laten weten de herintrede van Honda met een fabrieksteam toe te juichen, om de rally nog meer aanzien te geven, en ook een tikje minder een KTM-cup te laten zijn! Veel Nederlandse aandacht zal zeker weer uitgaan naar Frans Verhoeven, die de komende twee Dakars met fabrieksondersteuning van Yamaha rijdt. In 2005 debuteerde de nu 46-jarige Verhoeven in de Dakar met Yamaha, daarna volgden optredens met KTM, BMW en Sherco. Hoewel hij met dat Franse merk een overeenkomst had om ook in 2013 en 2014 samen te werken, verbrak de Nederlander de deal nadat zijn laatste Dakar vol incidenten verliep. Na de breuk met Sherco had Verhoeven al snel een informele ontmoeting met Yamaha. “We hebben een gesprek gehad bij Yamaha Europe, waarbij we allebei open op tafel hebben gelegd wat onze ideeën waren”, vertelt Verhoeven. “Aanvankelijk hebben we vrijblijvend gesproken over een plaats naast Helder Rodrigues, maar dat werd allemaal anders toen die voor Honda koos. En toen was ik er snel uit met Yamaha. Ze hebben een goede motor en de contacten verliepen erg prettig. Over en weer is er grote waardering, het voelt als thuiskomen in een warm nest.” Laurens Klein Koerkamp, Yamaha Motor Europe Racing Manager, beaamde dat de kwaliteiten van Verhoeven een reden waren om met hem in zee te gaan: “Wij zochten iemand die in staat is om een top 5-eindklassering te behalen en Frans Verhoeven is dat. Hij heeft in het verleden al het een en ander laten zien, is topfit, heeft ervaring en heeft naast de juiste instelling ook de juiste uitstraling.” Verhoeven is door Yamaha nauw betrokken bij de preparatie van de motor, die is gebaseerd op een YZ450F crossmotor. “De samenwerking met Yamaha Motor France, waar de rally-afdeling onder valt, verloopt echt super,” aldus Verhoeven. “Er zijn daar mensen bezig met verstand van zaken, die ook luisteren naar wat ik te vertellen heb.’’ In Marokko reed het team hun eerste wedstrijd, Verhoeven werd daar vierde en beste Yamaha-rijder. Hij heeft dan ook de ambitie om in de Dakar in de top 5 te finishen: “Ik ben fysiek sterker dan vorig jaar en we hebben ook een ijzersterk team met een fantastische motor. Vorig jaar kon ik het Cyril Despres en Marc Coma al een aantal keren knap moeilijk maken. Ik ben dan misschien de oudste toprijder, maar dat is ook nu weer het doel.” Ook van Henk Knuiman (44) wordt het nodige verwacht. Hij startte al acht keer en haalde ook alle acht keer de finish van de monsterrally. Deze rasechte doorzetter krijgt dit jaar bovendien gezelschap van zijn broer Sten, die voor het eerst meedoet. En het duo wordt daarbij in Zuid-Amerika op de voet gevolgd door hun 75-jarige vader Henk Knuiman sr, die in 1982 zelf als allereerste Nederlander de Dakar rally uitreed en nu in een serviceauto meerijdt in Zuid-Amerika om zijn twee zonen te volgen. Henk kende een wat minder goede voorbereiding, omdat hij ziek werd tijdens de OiLybia Rally in Marokko, die hij als generale repetitie voor de Dakar beschouwde. Maar een slechte generale… Zes Nederlandse rijders (Jan van Gerven, Marco van Geel, Caspar Schellekens, Bastiaan Nijen Twilhaar, Marcel Huigevoort en Caspar van Heertum) bundelden hun krachten in het nieuwe BAS Dakar-team, genoemd naar de hoofdsponsor, de Veghelse truckdealer BAS. Mentor van dit nieuwe team is de zeer ervaren Belg Wim de Craemer, jarenlang de steun en toeverlaat van Henk Knuiman. De debutanten Alex van Ginkel en Jan Wouter Offringa vonden onderdak in het Memo-team. Voor Van Ginkel verliepen de voorbereidingen minder goed, nadat hij in oktober in Australië tijdens een voorbereidingsrally zwaar ten val kwam en een hersenschudding opliep. Van Ginkel: “Het was daar een enorm snelle rally. Reed ik met 160 km/uur volgas en dan kwamen ze me nog voorbij op de lange rechte stukken. Ik liet me echter opnaaien toen ik merkte dat een flink aantal deelnemers het niet zo nauw nam met de route en afsneed. Daardoor deed ik er nog een schepje bovenop en kwam hard ten val. Ik werd met de helikopter teruggebracht naar het bivak en heb lange tijd last gehad van mijn hoofd. Ik heb het nu een paar maandjes rustig aan gedaan en de artsen zeggen dat de Dakar-start geen probleem is. Het was een goede waarschuwing dat een ongeluk in een rally in een klein hoekje zit, vooral als je te gretig bent!” Vijf Nederlanders starten op 5 januari in ‘de Dakar’ als kistrijder: zij hebben geen enkele steun of assistentie van een team of monteurs, maar doen het enkel en alleen met een grote stalen kist, waarin de organisatie hun spullen telkens van bivak naar bivak vervoerd. Als ze ’s avonds aankomen in het bivak zijn ze dus helemaal op zichzelf aangewezen, moeten hun eigen tentje opzetten en de motor zelf onderhouden. Hans-Jos Liefhebber, Henno van Bergeijk, Marcel Snijders, Richard de Groot en de pas 19-jarige Robert van Pelt (zoon van ervaren Dakar-rijder Rob van Pelt) rijden de monsterrally op deze meest pure manier. Liefhebber: “Op deze manier is de uitdaging het grootste. Je moet alles zelf doen, dus het is belangrijk om je tijd goed in te delen als je in het bivak aankomt. Je moet vaak keuzes maken. Je motor onderhouden, roadbook bekijken, eten, slapen en dan de volgende ochtend heel vroeg in het donker al weer op om je tentje en slaapzak weer in de kist te pakken. Gemiddeld teer ik vijf kilo in tijdens de Dakar, zo zwaar is het. Maar de sfeer tussen de kistrijders onderling is uniek. Je wordt één familie en zit in de rally allemaal met dezelfde problemen.” Tekst Eric Bulsink Foto’s Marcel Vermeij, Marian Chytka, ASO [[bijschriften]] 1 2012 Dakar-winnaar Cyril Despres is ook in 2013 de te kloppen man. 2 KTM-rijder Despres won in oktober ook de OiLybia rally in Marokko, voor Barreda (Husqvarna) en Lopez (KTM). 3 Marc Coma verspeelde de Dakar-zege afgelopen jaar door een protest en een kapot motorblok. Hij is gebrand op revanche. 4 Frans Verhoeven is terug bij Yamaha en gaat voor een top 5 klassering. 5 De generale repetitie in Marokko verliep door ziekte slecht voor Henk Knuiman, maar in de Dakar staat hij er weer. 6 Helder Rodrigues is de kopman van het nieuwe Honda fabrieksteam. 7 Husqvarna bouwt gestaag verder aan haar rallymotor en won de Pharao-rally in Egypte inmiddels. 8
