Toeren Route Napoleon (F)

Oh la la, la Côte d’Azur! Hier wonen de gefortuneerden der aarde, tussen de azuurblauwe zee aan de ene kant, en de heuvels en bergen van de Provence aan de andere kant. Het zonlicht heeft er een bijzondere kwaliteit, waar niet alleen kunstenaars op afkomen. De Franse kust van de Middellandse Zee is ook voor motorrijders een geliefde bestemming.De Moto Guzzi Norge heeft me uit Nederland naar Golfe-Juan gebracht. Het stadje ligt in de beschutting van een baai tussen de rotsen van Cap d’Antibes en Pointe de la Croissette. Luxe villa’s staan achter de palmen langs de boulevard. In de haven dobberen boten uit de bovenste prijsklasse.In een van de bloemperken vind ik de gedenksteen die ik zocht. Hier begint een van de mooiste motorroutes die Frankrijk rijk is: de Route Napoléon. Die route loopt grofweg langs het parcours dat Napoleon Bonaparte aflegde, toen hij uit ballingschap op het eiland Elba terugkeerde om de Franse kroon te heroveren. ‘Hier ontscheepte Napoleon,’ staat op de steen te lezen. Op 1 maart 1815 zette Bonaparte met zo’n 1200 man in Golfe-Juan voet op Franse bodem. De fameuze ‘honderd dagen’ tot zijn definitieve nederlaag bij Waterloo zou hij Europa opnieuw in spanning houden. Het eerste deel van de Route Napoléon, tussen de kust en de Alpenstad Grenoble, wordt als het mooiste beschouwd. In het zadel van de Norge ga ik deze motorklassieker volgen, losjes in het spoor van de keizer.Vanaf de haven pik ik de route gemakkelijk op, want een verkeersbord wijst de weg naar het binnenland. ‘Hier begint de Route Napoléon,’ meldt het bord trots. De naam Napoleon wordt in het Frans met een streepje op de letter e geschreven. Dat lijkt op de steek die Bonaparte op zijn hoofd droeg, dus dat past wel bij zijn naam. In het Nederlands doen we liever gewoon, en houden we het op Napoleon zónder hoed. Tijdens de eerste kilometers voegt zich bij de zilte zeelucht het prikkelende aroma van de Provence. Zoals het licht zijn ook de geuren ervan wereldberoemd. Zongestoofde aarde, pijnbomen, kruiden en andere niet nader te definiëren geuren begeleiden me op weg naar Grasse. Deze stad heeft het predicaat ‘parfumstad’ dan ook terecht om zijn hals hangen.In olijfboomgaarden onder de stad overnachtten Napoleon op het Plateau de Roquevignon, dat sindsdien Plateau Napoléon wordt genoemd. Op de motor over het asfalt schiet ik natuurlijk sneller op dan de keizer en zijn mannen. Nog voor het middaguur heb ik Grasse achter me gelaten over de steeds maar stijgende weg. Hoge bomen raken op de achtergrond, het landschap bestaat gaandeweg meer en meer uit struiken en rotsen- kenmerkende landschapselementen van de Provençaalse Garrigue. Hier is buiten de weg en de bebouwing weinig veranderd sinds Napoleon langs trok. Beste bochten verschijnen voor de stuurkuip, en verdwijnen in de spiegels. De eerste pas, Col de Pilon, meet al 780 meter hoog. Die slik ik moeiteloos weg. In St-Villier-de-Thiey rustte Napoleon uit in de schaduw van een olm. Nu staan op die plaats moderne winkelfaçades vol toeristische prullaria. Het stenen beeld van de Empereur deert het niet. Keizer Napoleon houdt vanaf zijn sokkel de blik naar het noorden gericht, richting Parijs. Daar moest hij de kroon van koning Lodewijk XVIII afhandig zien te maken. Die koning, ook niet gek, hoopte Napoleon te verslaan voordat deze Parijs bereikte. Bonaparte koos voor zijn marsroute dan ook niet de vlakke Rhônevallei, want daar waren de bewoners koningsgezind. Hij vertrouwde liever op de bergbewoners en nam daarbij de moeizame route voor lief. Bovendien hoopte Napoleon dat zich onderweg medestrijders achter hem zouden scharen, wat inderdaad gebeurde.De eerste kale bergtoppen schuiven in zicht. Voor mij is het een prettig panorama en een mooi decor om doorheen te rijden. Maar voor de keizerlijke legertros waren de bergen een zware beproeving. De Col de la Faye ligt al op 1091 meter hoogte, dat moet in 1815 een hele klim geweest zijn. Ik rij een bord met bekende plaatsnaam voorbij. Castellane? Wat is daar ook alweer mee? Het kwartje valt pas als ik op het plein tientallen motoren zie staan.Maar natuurlijk! Castellane, hier begint de beroemde Gorges du Verdon. ‘Grand Canyon du Verdon,’ noemen de Fransen de bergkloven waarin rivier de Verdon in eeuwenlange arbeid zijn spoor heeft achtergelaten. Deze canyon wordt in grootte alleen overtroffen door de échte Grand Canyon in Colorado, USA. Welke motorrijder heeft nog nooit gehoord van Le Canyon du Verdon? Achter die pakkende, op rijm gezette naam gaat een van de mooiste natuurwonderen schuil die we in Europa rijk zijn. Veel over gelezen, nu ga ik zelf dit wereldwonder aanschouwen.Napoleon liet de Gorges du Verdon links liggen, maar ik brei graag een extra lus aan de naar hem genoemde route. Vanuit Castellane rij ik westwaarts door een vallei vol campings en bijbehorende horeca. Hier overheersen Germaanse talen, gelet op het hoge percentage Duitse en Nederlandse nummerborden. Daar kan het Italiaanse geroffel uit de uitlaat van de Moto Guzzi ook best bij.Brug van de Zonnen, dat betekent de plaatsnaam Pont-de-Soleils. Hier sla ik af van de doorgaande D952 om via allerlei geitenpaden aan de zuidelijke kant van de Gorges du Verdon te komen. Vrachtwagens en auto’s met caravans zijn hier taboe, daar houden wij van! Na het adembenemende uitzicht bij Balcons de Mescla slingert de weg via de Corniche Sublime langs de gapende afgrond. Tot zevenhonderd meter diep storten de rotswanden naar beneden in het water van de Verdon, ergens daar beneden. Ik moet goed kijken en me goed aan het stuur vast houden, om het groene stroompje (Verdon betekent ‘de groene’) te ontwaren. Dat doe ik natuurlijk niet tijdens het rijden, want daarbij heb ik alle aandacht nodig voor de smalle weg. Op regelmatige afstanden zijn echter uitzichtspunten naast de weg, van waar ik een blik in de diepte kan werpen. De kloof is ronduit schitterend. Over vijfentwintig kilometer door de Verdon uitgesleten, overtreft dit natuurwonder mijn hooggespannen verwachtingen ruimschoots. Kloof en Verdon eindigen in het stuwmeer Lac de Sainte Croix, dat in de jaren zeventig is aangelegd. Ik rij een stukje langs de oever, waarbij de frisse lucht mij goed doet na de duizelingwekkende dieptes van de Corniche. Bij Moustiers-Sainte-Marie pak ik de D952 weer op om langs de noordkant van de Gorges terug te rijden. Ook van deze kant gezien zijn overstijgt de Grand Canyon du Verdon mijn voorstellingsvermogen. Absoluut hoogtepunt aan deze kant is het extra rondje via de Route des Crêtes met wederom aan hallucinaties rakende uitzichten op de vormen die Moeder Natuur hier in haar oven heeft gebakken.Als ik de Gorges du Verdon uit rij is het alsof ik een andere planeet verlaat. De kermiskleuren van de vakantiegangers, kano’s en campings vallen in het niet bij de ongenaakbare bergen. De gestapelde steenlagen zijn ooit met enorme kracht uit het binnenste van de aarde omhoog geduwd, daarbij vergeleken is de invloed van de mens miniem. Maar als ik Castellane weer binnen rij, vallen de laatste zonnestralen op de kleine kapel bovenop een 180 meter hoge krijtrots. Een treffend symbool voor het streven van figuren als Napoléon om de natuur en het menselijk lot aan de eigen wil te onderwerpen. Mijn nachtrust wordt vroeg verstoord door het geluid van optrekkende motoren. Dat is volgens mij vaste prik in Castellane, aangezien dit uit zijn naden barstende plaatsje het hele seizoen door toeristenstromen te verwerken krijgt. De middenstand zal niet snel klagen over gebrek aan klandizie, zo aan de poort van de Gorges du Verdon.Onvoorstelbaar hoe zo’n stuk natuur vermarkt kan worden. Na de drukte van de Gorges en Castellane zoek ik de eenzaamheid op aan de andere kant van de Route Napoléon; ik volg daarbij de Verdon stroomopwaarts. De rivier stroomt hier door een duidelijk minder spectaculair landschap, maar het is hier ook stukken minder druk. Puur voor het motorrijden alleen is dat veel beter dan de drukke Gorges du Verdon. De enige tegenliggers zijn vlinders, de enige andere weggebruikers hagedissen die tussen de dennenappels manoeuvreren. Het ruikt clichématig, maar daarom niet minder lekker, naar tijm, munt, rozemarijn en andere Provençaalse kruiden die thuis bij de groenteboer ook zo heten, maar nooit zo lekker geuren. Dit is de Provence zoals ik mij die voorstelde. Glooiende heuvels met daarachter bespikkelde bergen, lavendelvelden en hier en daar een pastelkleurig dorpje waar de weinige toeristen uit Frankrijk zelf afkomstig zijn. Via het stuwmeer Lac de Castillon rij ik steeds verder de bergen in. Steeds verder weg van de Route Napoléon, steeds verder weg van de drukte. Je kunt de weg van de keizer ook prima gebruiken als verbinding tussen verschillende prachtige toergebieden die erlangs liggen. In Beauvezer ontdek ik een eeuwenoude waterplaats van het soort waar Napoleon en zijn mannen hun gezicht zouden hebben gewassen. Of zouden ze eerst hun paarden en muilezels hebben gedrenkt?De Guzzi wordt bedankt voor de trouwe dienst die hij vandaag heeft bewezen. Daarna gaat hij op stal bij hotel Le Bellevue, terwijl ikzelf mij op het terras laat verwennen met een glaasje Provençaalse wijn. Daarbij serveert maître Leo een avondmaal een keizer waardig. Leo en zijn vrouw Karin zijn uit Nederland vertrokken om het met name motorrijders naar de zin te maken. Dat is natuurlijk een loffelijk streven en wordt daarom geprezen! De volgende dag pik ik de Route Napoléon weer op. De weg wurmt zich nu eens door een nauwe kloof, schiet dan weer vooruit over een open vlakte. De N85 is met name populair bij Franse motorrijders op snelle sportmachines, die schieten me aan alle kanten voorbij- terwijl de Norge best van wanten weet.Sisteron, dat rijmt ook op Verdon. De plaats lijkt er ook wel een beetje op, dankzij de nauwe kloof waar de Durance doorheen stroomt. De rotswanden zijn hier net als in de Gorges in het zuiden spectaculair gelaagd. De vertikale lijnen van de rotsen zijn in Sisteron bekroond met stevige vestingen, die de doorgang over de weg kunnen afsluiten. Voor Napoléon was de koningsgezinde burgemeester van Sisteron een grote zorg. Gelukkig zwegen de kanonnen bij zijn aankomst, en kon Bonaparte ongehinderd passeren. Toen hij eenmaal de brug was overgestoken haalde hij verlicht adem, en riep naar zijn gevolg: ‘Soldaten, we zijn gered. We zijn in Parijs!’Ook ik haal diep adem, als ik aan de borstwering van de vesting sta. Het uitzicht is fenomenaal. Onder in het dal wringen auto’s zich als mieren over de weg naast de rivier. Aan de overkant van de kloof staat een van de mooiste rotsen die ik onderweg ben tegen gekomen. Sisteron is een pauze dubbel en dwars waard. Al is het maar omdat de huidige burgemeester voorzitter is van de ANERN, de vereniging van burgemeesters langs de Route Napoléon. Goed volk dus, dat in een prachtige omgeving woont.Bovendien is Sisteron door zijn ligging een compacte plaats, met nauwe straatjes waarin zich het Franse leven afspeelt. Al is het je er op de motor niet in de eerste plaats om te doen, de stadjes langs de Route Napoléon zijn een leuke bonus bij al het natuurschoon langs de weg. Een mens moet ook eens stoppen, al is het maar voor benzine, koffie met croissant of een wat uitgebreider onderzoek naar de Franse culinaire prestaties die tenslotte wereldwijd worden geprezen. Of voor een overnachting, daar ontkwam ook Napoléon zelf niet aan- ondanks zijn haast om in Parijs te komen.Sisteron is de Poort van de Provence voor wie uit het noorden naar het zuiden rijdt. ‘De Adelaar vloog van klokkentoren tot klokkentoren, tot aan de Notre Dame,’ zo beschreef Victor Hugo de tocht van Napoléon Bonaparte naar Parijs. De adelaar op de tank van de Moto Guzzi vliegt ook noordwaarts, als Sisteron eenmaal achter ons ligt. De N85 glijdt nu door een vlakke vallei, samen met de Autoroute A51, de Durance en het Canal de Ventavon, dat wordt gebruikt om elektriciteit op te wekken. Bij Sisteron ben ik de grens overgegaan tussen Provence en de Dauphiné- oude namen voor streken die door Napoléon trouwens werden vervangen door nieuwe departementen die werden genoemd naar rivieren, en geen herinnering opriepen aan de tijden van het ancien régime. Ten zuiden van Grenoble liggen in de Route Napoléon nog enkele formidabele bochten van het soort waar buschauffeurs en bestuurders van auto’s met caravan nachtmerries van hebben, en motorrijders van dromen. Waar met regelmaat touringcars vol passagiers uit de bocht vliegen had Napoleon ook een zware dobber op zijn weg naar Parijs. Op de Prairie de la Rencontre stuitte Bonaparte op de soldaten van het Vijfde Regiment dat Lodewijk XVIII in zijn weg had gelegd. Een standbeeld van Napoleon op zijn paard houdt de herinnering aan deze gebeurtenis levend. De soldaten van de koning kregen bevel het vuur op Bonaparte en zijn troepen te openen. Maar het liep anders. Napoleon trad naar voren, opende de jas van zijn uniform en riep de historische woorden: ‘Soldaten van het Vijfde Regiment, ik ben jullie keizer, herken mij! Als er tussen jullie iemand is die zijn generaal wil doden: hier ben ik!’ Enkele seconden was het doodstil terwijl de tonen van de Marseillaise wegstierven uit de instrumenten van muzikanten uit Elba. Toen stormden de soldaten van de koning naar voren, terwijl zij ‘Leve de Keizer!’ riepen! Mijn Route Napoléon is bij Laffrey ten einde. Voor Napoleon lag de weg naar Parijs en de troon open; nu was het de beurt van koning Lodewijk om in de piepzak te zitten. Zeker toen hij de volgende brief van Napoléon mocht ontvangen: ‘Beste broeder. Het is niet nodig om mij nog meer troepen te sturen. Ik heb er genoeg.’De geschiedenis oordeelt in duizenden boeken over Napoleon. Voor motorrijders is maar een ding van wezenlijk belang: de naar hem genoemde route die met recht in het lijstje motorklassiekers is opgenomen![[kasten]]INFODe Route Napoléon is een prachtige verbinding tussen het midden en zuiden van Frankrijk. Hij is zeker voor motorrijders een prima alternatief voor de Autoroute, maar ook een reisdoel op zichzelf. En dan zijn er nog de verschillende afstekers langs de route, zoals de bergen van de Provence, Le Grand Canyon du Verdon, Montagne de Lure, Lac de Serre-Ponçon of de valleien van Champsaur en Valgaudemar. In deze regio kun je wekenlang in het paradijs op aarde kunt rondrijden.De Route Napoléon is trouwens prima te combineren met de eveneens klassieke ‘Route des Grandes Alpes’, zoals die in MotoPlus nr. 16/2007 werd beschreven. Start deze Alpenweg in Thonon aan het Meer van Genève en kom na zo’n 700 kilometer over de mooiste bergpassen in de Franse Alpen aan bij Menton aan de Middellandse Zee. Een stukje langs de kust rijden en dan pak je in Golfe-Juan de Route Napoléon op, die je naar Grenoble terug brengt.DE ROUTEDe Route Napoleon wordt ook wel aangeduid met de RN85. Wij reden hem van Zuid naar noord en dan passer je achtereenvolgens de volgende dorpen en steden:Golfe Juan, Cannes, Le Cannet, Mougins, Moans Sartoux, Grasse, St. Vallier de Thiey, Escragnolles, Castellane, Genez, Barreme, Digne le Bains, Malijai, Chateaux Arroux, Volone, Sisteron, Ventamon, Montier-Allemont, la Saulce, Gap, Le Far en Champsaur, St. Bonnet en Champsaur, Le Noyer, St. Firmin, Corps, La Mure, Laffrey, Vizille, Brie et Angonnes en Grenoble. De route is ongeveer 350 kilometer lang, maar eenvoudig uit te breiden met leuke lusjes, zoals dus rond de Gorges du verdon bij Castellane.INFORMATIEToeristische informatie, aanvragen van brochures:Maison de la France Nederland, tel. 0900 1122332 (0,50 euro per minuut, maandag tot en met vrijdag van 09.00 tot 17.00 uur). Via de website https://nl.franceguide.com kun je gemakkelijk brochures bestellen en informatie over uiteenlopende onderwerpen vinden.Bij de ingang van Maison Descartes (Institut Français) vind je gratis algemene brochures per Franse regio (self service). Dat vind je aan de Vijzelgracht 2a in 1017HR Amsterdam of via www.maisondescartes.comVeel informatie over de route zelf tref je aan op de specifieke website: www.route-napoleon.comOVERNACHTINGEN en NUTTIGE ADRESSENHotel le BellevueKarin en Leo de LijsterPlace du Village04370 Beauvezer[t] +33 (0)4 9283 5160www.lebellevue.euMotorcafé en pizzeria Strada 85Langs de N85 ten zuiden van La MûreF-38350 Beaumont[t] +33 (0)4 7681 1349Motormuseum ZinZinBij restaurant Le Relais de l’EmpereurF-38119 Pierre Châtel[t] +33 (0)4 7683 0469Maandag geslotenHET SPOOR VAN NAPOLEON IN 18151 maart: ontscheping in Golfe-Juan, tentenkamp in olijfboomgaard.2 maart: bivak op het strand van Cannes. Via Cannet naar Grasse, pauze op het Plateau de Roquevigne. Volgende pauzes in Saint-Viller-le-Thiey, in de schaduw van een olm, en in Escragnolles. Overnachting in Séranon- Napoleon sliep in Chateau de Brondet.3 maart: In Logis-du-Pin krijgt Napoleon warme bouillon geserveerd. Lunch in Castellane. Overnachting in Barrème.4 maart: De keizer pauzeert in Digne in hotel Petit-Paris. Overnachting in het kasteel van Malijaï. 5 maart: Pauzes in Volonne en Sisteron, overnachting in Gap- Napoleon slaapt in Hotel Marchand.6 maart: Overnachting in Corps- Napoleon sliep in Hotel du Palais.7 maart: Pauze in La Mûre. Bij Laffrey stuit Napoleon op de troepen van koning Lodewijk XVIII, die zich achter hem scharen. Overnachting in Grenoble- Napoleon sliep in Hotel des Trois Dauphins.