Reportage flattrack rijden
Speedway en grasbaan zijn een bekende takken van motorsport in Nederland, zeker in het hoge Noorden. Maar flattrack is dat niet, ondanks dat ons land zo plat als een dubbeltje is…. Daar gaat verandering in komen.De naam Chris Carr zal niet veel Motoplus-lezers bekend in de oren klinken. En de sport die hij beoefend niet veel bekeken. Wellicht zullen velen niet eens weten hoe die bedreven wordt. Chris Carr is flattracker. Zevenvoudig AMA Grand National Champion. Gaan bij sommigen nu de jingle bells als een vervroegde aankondiging van kerst luiden? Flattrack, is dat niet het Amerikaans woord voor Speedway? De kerstklokjes spatten uiteen. Nee, dat is net zo fout gedacht als dat football het Amerikaanse woord voor voetbal is…. Football is een heel andere sport dan voetbal en flattrack is heel anders dan speedway. Niet alleen de motoren zijn anders, niet alleen de banen zijn anders, maar ook de manier waarop je het hardst rond kan gaan is anders.De flamboyante, gebruinde Californiër Chris Carr is neergestreken in het bepaald niet kosmopolitische Zuidbroek. En Zuidbroek ligt bepaald niet ergens op de mondaine groene matras van het Gooi. Nee, het ligt op de kale vlakten van de provincie Groningen. Daar waar de grootste rijkdom niet boven de grond huisvest, maar eronder. Niet daar waar het gas verstookt wordt, maar waar de bewoner verstoken is van hautain en protserig gedrag. Waar ze aan gewoon doen genoeg hebben en niet met beide benen op de grond staan, maar tot beide enkels in de klei. Zuidbroek, Scheemda, Slochteren en misschien voor de rest van Nederland wel bekend: de Blauwe Stad. Hetzelfde geldt voor de flattrackers die zich hier hebben verzameld om te leren hoe het moet. Chris is door de in Zwitserland wonende Nederlander Jan-Willem Jansen gevraagd om ´tussen de races voor het Amerikaans kampioenschap door´ les te geven. Dat wilde hij graag. Omdat wij het niet goed doen. Nou lijkt het een Amerikaans gedachtegoed te zijn dat zij alles beter kunnen dan wij, maar daags voor de ‘workshop’ rijdt Chris op een voor hem onbekende machine op een voor hem onbekende grassoort, onder voor hem onbekende weersomstandigheden op een inderhaast aangelegd ´quartermiletje´ vijf keer rond waar de koplopers in het Europees kampioenschap vier keer rond gaan. De trucs die ertoe moet leiden dat iederéén ´vijf keer rond gaat wanneer hij vijf ronden gereden heeft´ worden ons op een sombere, kille, winderige, met regen bedreigde zaterdag uitgelegd. Ons: een aantal Nederlandse flattrackers (en dat zijn vaak voormalig speedwayrijders, grasbaanracers en ex-crossers), maar ook een Duitse, een Oostenrijkse en zelfs een Italiaanse tracker. Verder gewone Hollandse enduro- en supermotardrijders en een paar verdwaalde journalisten om deze voor Nederland onbekende en unieke vorm van motorsport onder de aandacht te brengen. ´Je moet je motor behandelen als een vrouw´, zegt Chris. Daar maak je je niet populair mee bij de gemiddelde Nederlandse geëmancipeerde vrouw. ´Je moet lief voor haar zijn.´ Dat zal ze al beter in de oren klinken. ´Want als je haar niet met respect behandelt, wil ze je ´ass kicken´.´ Daarmee maakt Chris weer een boel goed. ´She is the boss and you have to be gentle´. Zij is de baas en jij moet hoffelijk zijn. Alles weer rechtgezet…. En daar staan wij mannen weer in een (hopeloze) poging de baas te gaan spelen. Er zijn drie basisprincipes die we moeten leren om beter rond te kunnen komen in deze barre tijden: Gedoseerd omgaan met het gas, de motor onder je naar binnen drukken – het lijf dus loodrecht boven de motor houden – en later de bocht in sturen, zo een kortere bocht maken om vervolgens eerder op het gas te gaan en dus harder de bocht uit te komen.En daarom is de eerste oefening: rondjes draaien om je linker voet. Motor heel schuin houden, beetje gas, koppeling helemaal vrij laten komen, wiel laten spinnen…met gedoseerd gas. Niet het voorwiel blokkeren met de voorrem om te voorkomen dat het rondje te groot wordt, want… een voorrem zit er niet op. Het lijkt, ´opposite the track´ zo makkelijk. Maar doe het maar eens goed! De kneep zit hem in het schuine. Hoe schever, hoe makkelijker het wiel spint, hoe minder gas je daarvoor nodig hebt. Kenden we dat eigenlijk al niet van onze asfaltmotor?Oefening twee. Eindelijk komen de pylonen uit de mouw, want er bestaat geen rijvaardigheidsopleiding zonder…. Korte rondjes, waarin kijken waarheen je gaat en proberen te driften door gedoseerd met het gashendel om te gaan belangrijk zijn. En vooral de motor onderdrukken, iets wat mij als ´fanatiek aanhanger van gelijke kansen en rechten voor iedereen´ moeilijk valt. Was de eerste oefening al listig, de tweede is erg lastig en ben ík degene die valt….De grote baan is klaar. Vervaarlijk glad uitziende klei, nu nog mooi ´flat´. De vanochtend geleerde techniek moet hier in de praktijk worden gebracht en tegelijkertijd moeten we in de klei ook iets als een ideale lijn zien te vinden. Chris Carr: ‘’Niet zoals bij speedway de achterkant uit laten breken door even van het gas te gaan en het er dan weer vol op zetten. Nee, diep de bocht door rijden en op het moment dat het voorwiel omgezet wordt, gedoseerd gas geven. Niet teveel, want dan heb je teveel wielspin, maar ´nice and gentle´.’’ Vaag herinner ik me een interview uit begin jaren negentig met Wayne Rainey en Kevin Schwantz, die ook ooit hun wegracecarrière begonnen als flattrackers. Interviewer: ‘’Hoe neem jij de bocht?’’ Waarop Rainey een heel verhaal afsteekt over de bocht in sturen, de motor over het voorwiel laten glijden, de ´slide´ met de knie opvangen, het voorwiel gecontroleerd tussen de 5 en 10 % laten slippen en dan gedoseerd het gas erop, om met spinnend achterwiel de bocht uit te komen. Zoiets lijkt van ons ook verwacht te worden, maar dan met de rug recht en het hoofd opgeheven. Maar de verwachtingen worden niet helemaal vervuld. Of beter: helemaal niet. Het kan nooit de bedoeling van de motorfiets zijn geweest om doelbewust de voorrem weg te laten. Het kan ook nooit de bedoeling van klei zijn geweest om zich door motorfietsen te laten berijden. En al helemaal niet door motorfietsen zonder voorrem. Links en rechts stuift dan ook iedereen die het wat minder moeilijk met de oorspronkelijke bedoeling van motor- en grondtechniek heeft, aan me voorbij. Onvoorstelbaar hoe hard iedereen de bocht in gaat en hoe hard er ook weer uit. Zij die nog zo veel moeten leren gaan vijf keer rond, waar ik net de vier vol weet te maken. De verhouding met Chris Carr ben ik volkomen kwijt. Ze vliegen me om de oren, net als de modder…. Sessie één, twee, drie en vier ten spijt: dwarsliggen gaat niet echt lukken. Of wederom verbeterd: écht niet. Voor mij is het geen kwestie van gedoseerd gas geven, maar van eerder. En meer…. Het enige dat lukt is het verkrijgen van verzuurde armspieren, een verkrampte nek en verrekte liezen.En een brainwave: de vermaarde Kevin Schwantz beantwoorde de vraag van de interviewer met: `Ik heb geen idee. Zo hard mogelijk.´ Ik heb meer iets met Kevin Schwantz. Alleen wat minder snelheid…. [Kasten]EUROPEES KAMPIOENSCHAPHet Europese flattrack kampioenschap staat net als deze cursist nog in de kinderschoenen. Meestal wordt er tijdens een speedway of grasbaanevenement tussen de bedrijven door gereden. Ongeveer twintig Europeanen beoefenen momenteel deze tak van motorsport. De kern bestaat uit twaalf man, waaronder de organisator Jan-Willem Jansen. De kalender voor volgend jaar is nog niet bekend, evenmin de zekerheid of er in Nederland een wedstrijd wordt verreden wordt. Houd wat dat betreft de websites www.dutch-brothers.com en www.flattrack.de in de gaten.[Nur wenn platz]HET VERSCHILHet grootste verschil tussen speedway en flattrack is, naast de verschillende rijstijlen en motorfietsen, de wedstrijd zelf. Bij speedway komen er vier mannen in de baan die vervolgens vier ronden rijden. Bij flattrack kunnen er wel twintig rijders aan de start verschijnen, die vervolgens het pleit in twaalf tot vijftien ronden beslechten. In Amerika duurt een race zelfs vijfentwintig ronden en hoewel de Europese baansportpromotors twaalf ronden al waanzinnig veel vinden, is het de bedoeling ook hier uiteindelijk vijfentwintig ronden te gaan rijden. En bij speedway is de winnaar te vaak degene die voorop de eerste bocht in gaat, bij flattrack hebben ze daar veel meer bochten voor nodig.[Bild: HennyB-9838]INTERVIEW CHRIS CARR7-voudig AMA Grand National Champion? Waarom en wanneer ben je met flattracken begonnen?! ‘’Dat was toen ik een jaar of zes was, in 1973. Ik ben ermee opgegroeid en het is voor mij eigenlijk een manier van leven geworden.’’? Dat betekent dat je nu 42 bent. Wanneer ben je van plan te stoppen?! ‘’Als ik niet meer kan winnen. Ik ben nu zeven keer AMA kampioen geweest en win nog steeds wedstrijden. Voorlopig stop ik dus zeker niet.’’? Hoe heb je het dit jaar gedaan?! ‘’Iets minder goed. Na de laatste race in Ponoma ben ik als zesde geëindigd.’’? Flattracken gaat linksom. Is daar een reden voor?! ‘’Nee, het is gewoon ´the way it goes´. In het begin van de vorige eeuw zijn ze er al mee begonnen. Het is dus een van de oudste takken van motorsport.’’ ? Er was net iemand die vroeg of je even op zijn motor wilde rijden. Je zei dat je dat niet mocht. Hoe zit dat?! ‘’Voor de shorttrack heb ik een contract met Honda. Daar staat in dat ik niet op andere motoren dan een Honda of een Harley-Davidson mag rijden. Die Harley gebruik ik voor de mijl en halve mijl banen. Iets met een Rotax-blok mag wel, want die maken alleen maar motorblokken. It’s the way it is….’’? Wat beweegt je om helemaal uit Amerika te komen om hier in het koude, natte en winderige Nederland een workshop te geven?! ‘’In Amerika geef ik al twaalf jaar les en dat doe ik met veel plezier. Dus als ik de mensen hier ook wat kan leren doe ik dat graag. Bovendien ben ik uitgenodigd om in Engeland een shorttrack wedstrijd mee te rijden.’’? Je hebt dit jaar op Bonneville een nieuw snelheidsrecord gevestigd: 588 km/ uur. Wat is de input als rijder?! ‘’Die is erg groot. Omdat het zo hard gaat moet het gevoel met de motor erg goed zijn. Je hebt geen idee wat een beetje zijwind doet bij die snelheden en de zijwindgevoeligheid is door het zijdelingse oppervlak erg groot. Voordat je het weet ben je van de baan en is je run weggegooid.’’? Is dat alles?! ‘’Nee, wat ook erg belangrijk is, is ‘throttle control’. Te veel gas levert teveel wielspin op en dat kost snelheid, net als bij het flattracken. Ik ben gekozen uit tweehonderd coureurs en was erg vereerd dat ze mij deze kans gegeven hebben. Die heb ik in ieder geval met beide handen aangepakt.’’ [Bilder + BU’s][Opener: HennyB-9863-2][Auch auf 1e Spread: HennyB-2510-2]Chris Carr legt uit, het publiek slurpt op. Daarna doet de meester het kunstje in de praktijk even voor (grote foto). Het lijkt zo gemakkelijk….[2e spread][Ganze linker Seite: HennyB-2506 + HennyB-2503 als Einsatz an unter seite]‘’En dan maak je hier een rondje, simpel toch’’, Chris Carr kan het bevlogen uitleggen, maar de praktijk valt bepaald niet mee. [HennyB-9766 + HennyB-9767]Soepel vanuit de heupen en ‘gentle with the throttle’. Kind kan de was doen. [HennyB-9938]Het starten van zo’n H-D flattracker is andere koek dan een simpele druk op de knop. [HennyB-9942]En dan is er het grote moment: het geleerde op de grote baan in de praktijk brengen onder toeziend oog van de 7-voudig AM
