Reportage 20 jaar Triumph

Uiteraard gaat de geschiedenis van Triumph verder terug dan slechts twintig jaar, veel verder zelfs. Het actuele hoofdstuk in de meer dan honderd jaar tellende historie begint echter pas in 1990. Een hoofdstuk dat voorlopig nog lang niet ten einde is.Engelsen zijn berucht om hun grillen. Bijvoorbeeld de neiging om graag driecilinder motorfietsen te bouwen. Maar ook karaktertrekjes als terughoudendheid en het gevoel voor understatement is Britten niet vreemd. En met betrekking tot het verstoppertje spelen dat aan de wedergeboorte van het huidige Triumph Motorcycles Limited voorafging, is de term terughoudendheid allesbehalve overdreven. Nadat John Bloor (zie interview), aannemer en miljardair uit het graafschap Derbyshire, in 1983 de naamrechten van Triumph kocht en de zieltogende firma in het nabijgelegen Meriden op datzelfde moment zijn deuren sloot, was er aanvankelijk een lange periode van radiostilte. Slechts onderbroken door een paar Bonnevilles die liefhebber Les Harris nog vijf jaar lang bouwde onder licentie van Triumph. Maar Bloor had heel andere plannen en wilde helemaal niets meer weten van die olieverslindende paralleltwins. In 1988 trok hij dan ook de stekker uit het Bonneville project, de licentie van Les Harris werd niet meer verlengd. Tot op heden spreekt Bloor, onder zijn medewerkers beter bekend als JSB (John Stuart Bloor), nog altijd met klem tegen dat hij indertijd het merk kocht uit sentimentele overwegingen. Nee, hij wilde meer dan alleen maar een historische naam in leven houden. De bouwondernemer, die al het bedrijf Bloor Homes bezat, wilde er gewoon een tweede grote firma bij hebben. Met grote namen. Naar buiten toe werd echter lange tijd de illusie gewekt dat het allemaal nogal kleinschalig was.In een onopvallend kantoor start een klein team in opdracht van Bloor met het smeden van toekomstplannen, bekijkt overal in de wereld motorproductielijnen, vooral in Japan, en stelt marktanalyses op met de nadruk op Europa. Technici beginnen met de ontwikkeling van een eigen motor. Het wordt een vloeistofgekoelde viercilinder, 1200cc, vier kleppen per cilinder en twee bovenliggende nokkenassen. Modern voor de late jaren tachtig, absoluut revolutionair voor Engeland. In 1987 staat dit blok voor het eerst op de testbank. In het uiterste geheim, de motorwereld heeft nog niets in de gaten. Intussen koopt Bloor een stuk bouwland van 40.000 vierkante meter, laat er eerst een grote schutting omheen zetten en begint met de bouw van een grote productiehal. Hinckley heeft er een nieuw en vooral groot bedrijf bij. Dan is het tijd voor de eerste echte donderslag, die klinkt in 1989. ‘Sensatie! Een radicaal nieuw begin voor Triumph!’ koppen de voorpagina’s van de mondiale motorpers begin 1990. Met een uitnodiging om de nieuwe fabriek te bekijken, evenals een eerste blik te werpen op wat komen gaat, namelijk twee gloednieuwe drie- en viercilinder motoren, maakt Bloor een einde aan het langdurig verstoppertje spelen. Op 29 juni 1990 presenteert de directie van Triumph vol trots een naakte driecilinder, later Trident gedoopt, en een 900cc sporttoermotor (de Trophy) met volle kuip waarvan de naam eveneens in eerste instantie nog geheim blijft. De modelnamen en het feit dat ze met de Daytona viercilinder nog een pijl op hun boog hebben, verraden de slimme Britten echter pas op de IFMA beurs die vier jaar later in Keulen plaatsvindt.Begin 1991 gaat in Hinckley eindelijk de definitieve productie van start. Van de band rollen een drietal machines: de Trident, Trophy en Daytona, uitgerust met een drie- of viercilinder blok. Het concept is net zo geniaal als simpel: een bouwpakket. Beide blokken zijn qua opbouw identiek en functioneren zowel in drie- als in viercilinder configuratie en de cilinderinhoud wordt bepaald door een langere of kortere slag. Ook de frames passen universeel, één voor allen, allen voor één dus. Gedurende de zeven jaren die de ingenieurs ‘ondergronds’ hebben gewerkt, hebben ze een enorme prestatie geleverd. En daarbij met oude, typisch Engelse gewoontes gebroken. Zo is bijvoorbeeld niet elk onderdeel honderd procent Brits fabrikaat. Integendeel: ‘Alleen het beste vanuit de gehele wereld’ wordt het devies. En zo komen de voorvorken en schokdempers van Kabaya, remmen van Nissin, carburateurs van Mikuni en de tellerpartij van Nippon Seiki. Alles uit Japan dus, iets dat ook gold voor de wielen, al kwam een deel daarvan ookuit Duitsland, het land overigens waar ook de van werden betrokken. Een voor die tijd ongewoon hoog percentage onderdelen maakten de Engelsen overigens vanaf het begin zelf. Ondanks dat alles verpest Triumph een min of meer vliegende start in Europa. Door technische problemen bij het opstarten van de serieproductie weten pas in maart de eerste modellen de oversteek over het Kanaal te maken. Te laat voor het toen nog motorgekke Europa. Toch worden er in dat eerste jaar nog altijd 2200 motoren verkocht, waarvan 800 in Engeland zelf. Triumph leert daarbij snel van zijn fouten en vervangt na de eerste schadegevallen onmiddellijk de te klein uitgevallen distributiekettingspanner van de viercilinder. En men laat vanaf 1992 duidelijke wensen van klanten, zoals de vraag naar hogere ruiten en lagere zadels, langzaam in de modellen integreren.Dan is het hek van de dam. In 1992 rolt de 5000-ste Triumph de fabriek uit en komt de Daytona er met een langere slag in zowel 900 als 1200cc uitvoering. Bovendien wordt in 1993 de hagelnieuwe allroad Tiger voorgesteld. In hetzelfde jaar exporteert Triumph de eerste motorfietsen naar Japan en in 1995 volgt de Verenigde Staten. De jaarproductie van motoren in Hinckley blijft stijgen, van 10.000 in 1992 naar meer dan 12.000 in 1995. Geen twijfel meer mogelijk, Triumph is terug en heeft zijn plek veroverd op de wereldmarkt.Tot op heden wordt druk gespeculeerd over de achtergronden van Triumph’s , in de motorwereld unieke, comeback. Vooral wat John Bloor betreft en de bedragen die hij uit zijn privévermogen heeft geïnvesteerd. Triumph heeft de geruchten waarin wordt gesproken over een bedrag van tussen de 80 en 100 miljoen Britse Pond (nu 95 tot 120 miljoen Euro) nooit willen bevestigen. Sinds hij de naamrechten kocht zijn meer dan twintig jaar verstreken en het duurde tot 2004, en dat is officieel, tot Triumph vanuit de rode in de zwarte cijfers klom. Uit economisch oogpunt bekeken bleek Bloors bemoeienis dus uiteindelijk een juiste keus. Toch is dat gegeven van ondergeschikt belang voor de vele miljoenen motorrijders. Met verfrissende nieuwe ideeën, hogere kwaliteit en functionaliteit onderscheiden de huidige generatie Triumph’s zich meer dan ooit van de massa. Een welgemeend ‘Happy Birthday’ is hier daarom meer dan op z’n plaats!________________________________________[INTERVIEW JOHN BLOOR]HET GELIJK VAN BLOORJohn Bloor (66), sinds 1983 eigenaar en financier van Triumph, tegenwoordig voorzitter van de raad van toezicht van Triumph.? Mr. Bloor, u staat er om bekend dat u zich met ongelooflijk veel details bemoeit. Houdt u zich tegenwoordig nog steeds bezig met de dagelijkse gang van zaken bij Triumph?! "Ik ben hier bijna elke dag. Zo niet, dan ben ik bij mijn bouwbedrijf op twintig minuten rijden hier vandaan. Als ik er ben, dan neem ik overal in de fabriek een kijkje, neem deel aan besprekingen over allerhande zaken en houd in de gaten wat er speelt. Wanneer er een beslissing moet worden genomen, kiezen we altijd voor de meest logische oplossing, of die nu van mij of van iemand anders komt. Ik ben hier niet om de baas te spelen over anderen, enkel wanneer er verschillen van inzicht zijn, word ik erbij betrokken. Om de zaak vanuit een ander perspectief te bekijken zeg maar."? Gelooft u dat u sterker bij het bedrijf betrokken bent dan directeuren van andere grote ondernemingen?! "Ja, waarschijnlijk wel meer dan de meeste."? Rijdt u zelf motor?! "Nu niet meer, maar ik heb vroeger jaren gereden."? Wat is uiteindelijk uw doel met Triumph?! "Dingen nog beter te maken."? Beter dan Triumph zelf tot nu toe of beter dan andere merken?! "Beter dan we het zelf tot nu toe hebben gedaan. Maar we houden de concurrentie uiteraard wel steeds in het oog."? Op de huidige markt vind je onder meer speedbikes met 200 pk en een top van rond de 300. Triumph had een dergelijk prototype praktisch klaar, maar toch kwam deze er nooit omdat het een viercilinder was. Nu terugkijkend, was de beslissing om geen viercilinders meer te bouwen een goede?! "Absoluut! De driecilinders onderscheiden ons van de concurrentie, de twins daarentegen zijn een echte Tiumph traditie. Dat laatste is de driecilinder uiteindelijk ook geworden, dus die beslissing heeft zich uiteindelijk meer dan bewezen."? Dus Triumph zal nooit meer viercilinders bouwen?! "Nee, dat is ook niemand van plan."? Welke korte en lange termijnplannen heeft Triumph?! "Korte en lange termijn zijn hetzelfde. We blijven in een vijfjaren cyclus nieuwe motorfietsen op de markt brengen. Uiteraard met af en toe een update van een bestaand model, want vijf jaar is in de motorbranche een lange tijd."?Vijf jaar geleden kwam de Rocket III uit, de zwaarste in serie gebouwde motor tot nu toe. Kunnen we nu een nieuw model verwachten dat net zo’n verpletterende indruk gaat maken?! "Een nieuwe motor van deze afmetingen zie ik momenteel niet gebeuren. Maar we hebben een paar erg interessante modellen in de planning, die weer heel anders zijn dan alles wat we tot nu toe gemaakt hebben. Wat voor een indruk ze gaan maken, beslist uiteindelijk de klant."? Bent u nerveus wanneer er een nieuw model uitkomt?! "Nee, de klanten vinden altijd wel iets waar wij niet aan gedacht hebben, maar gewoonlijk zijn dat kleine details. Over het algemeen kloppen onze prognoses aardig, we weten welke eisen een klant aan zijn motorfiets stelt."? Hoe is volgens u de motormarkt tegenwoordig aan het veranderen?! "We weten dat de markt voor naked bikes al enige tijd groeiende is en dat nog verder zal doen, datzelfde geldt voor de allroad. De populariteit van supersportmachines echter, is vaak onderhevig aan schommelingen. Volgens mij heeft dat veel met het profiel van de klanten te maken. Jongere rijders, die vaak liever een supersport rijden, hebben meestal meer last van een recessie dan oudere motorrijders."? Wat voor invloed heeft de huidige crisis op Triumph gehad?! "Een crisis als deze hebben we nog nooit eerder meegemaakt, de ergste tijd sinds de jaren dertig. We hebben er erg op gelet dat onze magazijnen niet te vol raakten. Ondanks dat alles was het afgelopen jaar voor Triumph het beste op de Britse markt. Bovendien heeft de crisis geen invloed gehad op onze nieuwe modellen. We eigenlijk alleen extra voorzichtig."? Het oer-Britse Triumph laat sinds 2003 componenten, zoals het frame, en sinds 2006 zelfs hele motorfietsen in eigen fabrieken in Thailand bouwen. Waarom?! "Simpel, zonder die fabrieken zou ons bedrijf niet kunnen bestaan. Alleen door een deel van onze productie in een lage lonenland onderbrengen, onder streng toezicht van zestienoudgediende medewerkers, kunnen we concurreren op de huidige markt. Onze collega’s laten hun onderdelen over de gehele wereld fabriceren, een gegeven dat door velen nog steeds wordt verzwegen."? Wat gaat er door u heen als u op de straat een Triumph ziet staan?! "Als ik er één ontdek op een parkeerplaats kijk ik meestal naar de staat waarin hij verkeert en hoe er mee gereden wordt. En ik hoop dan dat de klant er tevreden mee is, die komt bij ons nog altijd op de eerste plaats. Direct daarna op de tweede plaats, en ze zijn misschien wel net zo belangrijk, komen onze medewerkers."? Heeft u zoiets als een ondernemersmotto?! "Mensen zijn het allerbelangrijkste bij ons, het geld is maar een middel. Als ik dat even kort mag uitleggen. Er zijn bedrijven die dat vergeten, en wel die die door financiële managers en analisten worden geleid. Die lui richten zich meer op de aandelenmarkt dan op de toekomst."________________________________________[KASTEN HISTORIE] HISTORIEDe tijd voor HinckleyIn 1887 richtte de Duitste zakenman Siegfried Bettmann uit Neurenberg in Coventry de fietsenfabriek Triumph Cycles Company op. In 1902 wordt de eerste gemotoriseerde Triumph gefabriceerd en dat is de start van Triumph als motorfietsfabrikant. In 1923 volgt dan de eerste auto, waarna in 1935 auto- en motorafdeling worden gescheiden. In 1946 volgt de herstart in Meriden en in 1951 wordt de onderneming overgenomen door BSA, met behoud van de merknaam Triumph. 1959: de T120 Bonneville (foto) is het tot dan toe meest succesvolle model, maar hij kan de neergang in de jaren ’70 niet tegenhouden. In 1983 is het over voor de Britse fabrikant. Triumph gaat failliet en de fabriek in Meriden sluit zijn deuren.________________________________________[KASTEN IM KINO]IN DE BIOSMarlon Brando reed in 1953 op het witte doek op een Thunderbird (The Wild One), James Dean in 1955 op een Tiger (Rebel without a cause), terwijl Steve McQueen, die privé ook Triumph reed, het in 1963 op een Trophy TR6 (The great Escape) deed. De filmoptredens van de motoren waren destijds uitstekende reclame voor de firma, net als tegenwoordig trouwens. Het meest spectaculaire voorbeeld: in Mission Impossible 2 raakt Tom Cruise verstrikt in een lange achtervolging met criminelen op een Speed Triple. Een bijzondere uiteraard, eentje die namelijk onder het rijden zelf zijn banden wisselt.________________________________________[KASTEN TRIDAYS]TRIDAYSIeder jaar eind juni verandert het Oostenrijkse Neukirchen am Grossvenediger (Hoge Taurus) in Triumph City of Newchurch. In 2011 wordt er in dit Alpenstadje voor de zesde keer het grootste Triumph treffen ter wereld georganiseerd. Een krankzinnig weekend lang lijkt de hoofdstraat op Piccadilly Circus en biedt met vele bars, bikes en optredens een gevarieerd programma. Overdag lonken de omringende bergen tot uitgebreide toerritten. Meer info: www.tridays.com ________________________________________[KASTEN TRIUMPH IN RENNSPORT]TRIUMPH EN RACENIn 1908 wint Jack Marshall op een 3,5 pk sterke ééncilinder de Single Tourist Trophy. Hij rijdt dan ook de snelste ronde op het Isle of Man, ondanks dat hij onderweg zelf nog een uitlaatventiel moet verwisselen! Na lange afwezigheid in de racerij volgen in de jaren ’60 en ’70 een aantal successen in de TT en ook een paar in het GP gebeuren. De houdbaarheid van een T150 Trident wordt bewezen door Paul Smart en Tom Dickie, die in 1970 heel verrassend de overwinning behalen in de 24-uurs klassieker Bol d’Or.In Hinckley ontstaat in 1994 met de Speed Triple Challenge een echte motormerken cup. Een cup die door velen als een voordelige instapgelegenheid in de racerij wordt beschouwd.________________________________________[KASTEN JOHN S. BLOOR]BRITSE SELFMADE MILJARDAIRJOHN S. BLOOR- Komt uit een eenvoudig milieu, vader was grondwerker- Begon op zijn vijftiende als leerling in de bouw- Op 17-jarige leeftijd begint Bloor zelfstandig als stukadoor- Op zijn 19e richt de Engelsman bouwbedrijf ‘Bloor Homes’ op, één van de grootste in Engeland- Bloor is een fervent verzamelaar van oude auto’s- Staat bekend als een rustige, introverte man die publiciteit uit de weg gaat________________________________________[UNTERSCHRIFTE][SEITE 53]Eerste en enige: ruim 17.000 gulden kostte de 90 pk sterke Daytona 750 wanneer hij in 1991 op de markt komt. De huidige Daytona is tot 675cc terug gebracht. Foto midden: de eindmontage in Factory 2 in Hinckley.[SEITE 54]1991TRIDENT 750/900In het bekende hoekige design van de jaren ’90. De Trident is er met korte en lange slag in een 750 en 900cc uitvoering.DAYTONA 750/1000Kuip erop en je hebt meteen een sportmotor: Daytona als een driecilinder 750 en als viercilinder 1000cc. Het doordachte bouwdoossysteem maakt voor het nog jonge merk een veelvoud aan modellen mogelijk, zonder al teveel kosten.TROPHY 900/1200Met een grotere slag zowel als drie- (900cc) en viercilinder (1200cc) beschikbaar: door de langere slag meer kracht in het lage en middentoerengebied, een vermogenskarakteristiek passend bij een sportieve toermotor.[SEITE 55]1993Daytona 900Veel minder hoekig en aanzienlijk sportiever met een beter rijwielgedeelte: de Daytona kan zich bijna meten met de Fireblade.1994TIGER 900Ondanks zijn enorme zithoogte en hoge gewicht krijgt de in de basis op de weg georiënteerde allroad met zijn ongeëvenaarde driecilinder meteen veel aanhangers. Zijn prestaties zijn overweldigend, zijn hese stemgeluid bijna bedwelmend.SPEED TRIPLENaakt, zwart, kwaadaardig: de eerste Speed Triple laat zien dat het helemaal is gedaan met de Britse terughoudendheid.1995THUNDERBIRD 900Triumph’s poging om ook op designgebied op het verleden terug te grijpen lukt meteen. De T-Bird is simpelweg hartverwarmend. [SEITE 56]1996900 ADVENTUREREen watergekoelde driecilinder chopper? Dat kan gewoon niet. Ook niet in de VS, waar hij eigenlijk voor bedoeld was.1997T595 DAYTONAGeniale zet: aluminium brugframe, injectie, enkele swingarm. De nieuwe Daytona is vernieuwend, een mijlpaal.T509 SPEED TRIPLEWas oorspronkelijk enkel een Daytona zonder kuip, maar de eerste seriegeproduceerde streetfighter ontpopt zich al snel tot cultbike en bestseller.SPRINT STComfortabel, uitgebalanceerd, technisch solide en sterk: met deze sportieve toermotor bewijst Hinckley opnieuw dat ze voor de kwaliteit van Japanners niet onderdoen.[SEITE 58][Ganz oben]Een brand verwoest in 2002 de complete Factory 1 in Hinckley. In Thailand heeft Triumph gelukkig al drie hypermoderne fabrieken in gebruik, met een eigen gieterij voor de carters.2000TT 600Met zijn extreme hang naar toeren verhongert deze viercilinder in de onderste regionen.2001BONNEVILLEEen perfecte brug naar een glorierijk verleden: met de Bonnie gaat de Twin-reeks nieuwe tijden tegemoet.2005ROCKET III2700cc uit een in de lengterichting geplaatste driecilinder lijnmotor, bijna monsterlijk en geheel eigen. Toch overtuigt de reuzecruiser tijdens het rijden met zijn heerlijke, soevereine nonchalance.2007SCRAMBLERZo rebels als hij eruit ziet, zo zacht draait de motor. Voor velen helaas te zacht.[SEITE 60]2008STREET TRIPLELijkt sprekend op de 1050cc Speed Triple: loepzuiver rijwielgedeelte, boterzacht lopende 675cc driepitter, licht, voordelig en meteen een bestseller.2009THUNDERBIRDNiet zo extreem als de Rocket III, maar zijn 1600cc twin is absoluut een machtig blok. Weet zo vrolijk in het jachtgebied van Harley door te dringen. 2011TIGER 800Klein, maar niet te klein, vlot, handelbaar, zowel voor on- als offroad gebruik. Deze nieuweling zou wel eens een toppertje kunnen worden.