MotoPlus 23 2019

TECHNIEK MOTOPLUS 73 op het idee om het onderwerp ‘frame’ op een compleet andere manier te benaderen. Zijn frame­ constructie kende een dikke, over het motorblok lopende cen­ trale framebuis, die direct met het balhoofd verbonden was. Zo creëerde Egli de gewenste stijf­ heid, waardoor ook de wildste motoren van die tijd, waaronder bijvoorbeeld de Kawasaki MRD1 met turbo, getemd werden. Desondanks bleven de Japan­ ners in eerste instantie vrolijk doorgaan met het construeren van niet al te stabiele frames, maar na een aantal flinke missers werd er links en rechts toch eens een wenkbrauw opgetrokken en kwam de frameontwikkeling halverwege de jaren tachtig in een stroomversnelling terecht. Aluminium werd herontdekt als framemateriaal, en Suzuki lanceerde met de GSX-R750 een superbike die heel consequent op een zo laag mogelijk gewicht was ontworpen. Daarbij verving Suzuki puur constructief de stalen buizen door aluminium profielen, waardoor het niet optimaal gebruikmaakte van de materiaaleigenschappen van aluminium. De eerste fabrikant die het helemaal begreep was Bimota. In de YB4 verbonden de Italianen het balhoofd direct met het bevestigingspunt van de swingarm. Door de toepassing van het lichte metaal waren de forse profielen desondanks erg licht. Deze brugframe-constructie wordt vandaag de dag nog steeds toegepast. Verschil is wel dat fabrikanten van superbikes veelal gebruikmaken van een constructie van geperste alumi­ nium profielen of, zoals Honda bij de Fireblade doet, verschillende gietdelen middels laswerk met elkaar verbinden. Het combine­ ren van verschillende materialen en onderdelen om het optimale frame te maken, werd jarenlang door niemand beter beheerst dan door Massimo Tamburini. De schepper van legendes als de Ducati 916 of de MV Agusta F4 koos voor het hoofdframe altijd voor een constructie van sta­ len buizen, maar gebruikte het motorblok als dragend gedeelte en maakte daarnaast gebruik van lichtmetalen onderdelen, bijvoorbeeld voor het beves­ tigingspunt van de swingarm. Het principe van ‘het motorblok als dragend gedeelte’ is door Ducati met de Panigale 1199 het meest radicaal geïnterpreteerd. Hier is het motorblok gebom­ bardeerd tot centraal onderdeel, ook voor het rijwielgedeelte. MV Agusta F4 Stalen vakwerk­ frame in combinatie met een aluminium gietdeel voor de bevestiging van de enkelzijdige swing­ arm, de tweede geniale zet van Massimo Tamburini. Honda Fireblade Het motorblok als dragend gedeelte geïntegreerd, het alu­ minium brugframe is een giet/las-constructie. De swingarm­ lagering loopt door het frame en het motorblok. Ducati Panigale 1199 Spectaculaire constructie met een volledig dragend motorblok. Achter­ schokdemper, subframe en balhoofd zijn aan de cilinders en cilinder­ koppen gemonteerd, terwijl de swingarm in het motorblok is gelagerd. ALS GEEN ANDER COMBINEERDE TAMBURINI VERSCHILLENDE MATERIALEN BIJ HET MAKEN VAN EEN FRAME Balhoofd, subframe, swingarm en zelfs het bevestigingspunt van de achterschokdemper zijn middels verbazingwekkend weinig bevestigingspunten aan het motorblok gemonteerd. Een enorm lichte maar tevens enorm dure constructie als er aan gesleuteld moet worden. Voor het stellen van de kleppen moet bijvoorbeeld de halve motorfiets uit elkaar worden gehaald. Maar toch: de sterkste tweecilinder superbike is tegelijkertijd ook de lichtste. Ook alle Telelever-boxers van BMW zijn op soort­ gelijke wijze opgebouwd en ook bij deze machines is er alleen nog sprake van hulpframes. Maar door de boxermotor is het geheel wel onderhouds­ vriendelijker. n