MotoPlus 09

80 MOTOPLUS sleuteltip / 2 / Een indicatie van verkeerd gemonteerde banden: overmatig veel balanceerlood. / 1 / Eigenlijk vanzelfsprekend: een juiste afstelling en goed onderhoud van de vering. / 3 / Moderne banden geven ‘youngtimers’ veel betere stuur­ eigenschappen en grip. / 4 / Belangrijk onderhouds­ werk aan de voorvork: het verversen van de voorvorkolie. DE ZWABBERA BEHANDELD Het rijwielgedeelte van een motor is een relatief complex systeem waarin veel verschillende componenten (frame, wielen, banden, vering en lagers) een belangrijke rol spelen. Terwijl moderne motoren overwegend goede frames en vering hebben, waren veel motoren uit de jaren zeventig en tachtig standaard voorzien van minderwaardige onderdelen, zoals bij- voorbeeld achtervorklageringen van kunst- stof bussen, of inferieure schokdempers. Het was niet ongebruikelijk dat die motoren op hoge snelheid of slecht wegdek gevaar- lijk gingen zwabberen. Daarom grepen veel motorrijders na de aankoop meteen al naar vervangingsdelen, zoals bijvoorbeeld de ooit bijna als algemeen recept toegepaste Koni- achterschokdempers. Maar ook het beste rijwielgedeelte zal zon- der onderhoud op den duur problemen gaan geven. Het is overigens niet altijd gemak- kelijk om de exacte oorzaak van optredende instabiliteit of andere problemen te vinden. Het kan veroorzaakt zijn door een bepaalde gebeurtenis – foutief sleutelwerk of een val­ partij – of het is terug te voeren op slijtage, gebrek aan smering of achterstallig onder­ houd. Afstelling van de vering Een motor reageert erg gevoelig op een verandering van de belading (passagier en/ of bagage) omdat hij licht en kort is en extra gewicht dus een aanzienlijke verandering van geometrie en werking van de vering geeft. Aangezien de machine door het extra gewicht een stuk verder inveert (en dan vaak ook nog bijna uitsluitend aan de achterkant), veranderen naloop, balhoofdhoek en zelfs wielbasis, en daarmee de stuureigenschap- pen en stabiliteit. En omdat daarnaast door het verder inzakken een groter deel van de (positieve) veerweg is opgebruikt, kunnen minder grote hobbels worden geabsorbeerd en kan de vering zelfs doorslaan. Door het navenant verder voorspannen van de veer – het verhogen van de veervoorspan- ning – kun je de verhouding van positieve en negatieve veerweg (foto 1) weer herstellen en de motor weer in zijn oorspronkelijke stand (hoogte) terugbrengen. Daarnaast moet vanwege het hogere gewicht – indien SLEUTELTIP ONDERHOUD AAN HET RIJWIELGEDEELTE Zelfs het beste rijwielgedeelte kan van een motor een zwabberaar maken als er geen onderhoud wordt gepleegd. We laten zien hoe je het overzicht behoudt bij het complexe systeem van de verschillende compo­ nenten van het rijwielgedeelte – en hoe je defecten op het spoor komt. | Tekst en foto’s: Ralf Petersen; tekening: Wolfgang Müller | mogelijk – ook de ingaande en uitgaande demping worden verhoogd, om de veer­ bewegingen onder controle te houden. Banden Niets heeft zoveel invloed op het stuurge- drag als de banden. Zelfs kleine veranderin- gen kunnen een enorm effect hebben. Om te beginnen is de juiste bandenspanning cruciaal: twee à drie tiende bar heeft vaak al een merkbaar effect, laat staan als je er een halve of zelfs een hele bar naast zit! Daar- naast speelt de slijtage een rol; het effect daarvan verschilt echter sterk per type band. Sommige banden kun je probleemloos bijna kaal rijden, andere sturen halverwege hun totale profieldiepte al niet lekker meer. Dat heeft zowel te maken met het karkas als met de manier waarop de band slijt. Ook als er nog genoeg profieldiepte is, kan ongelijkma- tige slijtage een bandenwissel nodig maken. Dat kan een plat afgesleten achterband zijn of een in een soort zaagtandvorm afgesleten loopvlak van de voorband. Ook kan een voor- band in een soort hoekige puntvorm afslijten, wat een desastreuze invloed op het stuur­ gedrag heeft! Bij een bandenwissel zijn de juiste mon- tage en het goed balanceren van het wiel belangrijk. Een verkeerd gemonteerde band (foto 2) , waarbij bijvoorbeeld niet is gelet op het montagepunt, is meestal te herkennen aan overmatig veel balanceergewichten op de velg. Dat is geen kleinigheid, want zelfs een kleine onbalans kan al voor behoorlijke onrust in de motor zorgen en ook tot lelijke slijtage en schade aan de band leiden. Een